Najobszerniejsze, poza Prawami, i najbogatsze treściowo dzieło Platona, będące kamieniem węgielnym europejskiej filozofii, odegrało także wielką rolę w rozwoju myśli politycznej i teologii chrześcijańskiej. W formie dialogu Sokratesa z kilkoma osobami autor przedstawia syntezę swoich poglądów na temat etyki, teorii bytu, teorii poznania i filozofii politycznej. Wychodząc od analizy tego, czym jest sprawiedliwość, czy warto być sprawiedliwym, jaki jest związek między sprawiedl...
Dzieło nie jest traktatem filozoficznym w zwykłym rozumieniu tego słowa, czy nawet w tym znaczeniu, w jakim traktatami filozoficznymi są inne dialogi Platona (np. Uczta). Ani sam Sokrates, ani Platon ustami Sokratesa nie roztrząsają tu żadnych szczegółowych kwestii ontologicznych lub kosmologicznych, które zaprzątały wtedy uwagę greckich filozofów. W argumentacji Sokratesa (zwłaszcza w jego rozmowie z Meletosem) można nawet dopatrzyć się błędów logicznych. Sokra...
Gorgiasz z Leontinoi (ur. ok. 480, zm. ok. 385 p.n.e.) – grecki filozof, retor, teoretyk wymowy należący do 10 najwybitniejszych mówców w Starożytnej Grecji, prekursor teorii sztuki, jeden z czołowych sofistów. Pochodził z Leontinoj na Sycylii. Był uczniem Empedoklesa i nauczycielem Tukidydesa. W 427 p.n.e. przybył do Aten, by w imieniu ojczystej polis prosić o pomoc przeciw Syrakuzom. Zawarł tam wiele znajomości z ludźmi bogatymi i wpływowymi. Sam też wpływał n...
Phedon przedstawia spokojność Sokratesa w więzieniu, z jaką oczekuje śmierci, którą uważa za wybawcę duszy swojej z więzów ciała moc jej krępujących, i niedozwalających tej dzielności, jaką by miała, gdyby się od nich uwolniła. Kiedy umrę, mówi, mam nadzieję, że znajdę na tamtym świecie lepszych ludzi, choć tego z pewnością twierdzić nie mogę, jednak że znajdę dobrych bogów, o tym każdego mogę zapewnić. W rozwinięciu tych myśli powiemy, że jest w nas bez wątpieni...
Obrona Sokratesa to utwór Platona, filozofa greckiego, ateńczyka, twórcy tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.Na początku swojej obrony, ironicznie wyrażając podziw dla kunsztu słownego mowy oskarżycieli, Sokrates prosi sąd o zrozumienie, że będzie się bronił prostymi słowami, takimi, jakich zawsze używał w dysputach na rynku i ulicach Aten. I takim stylizowanym na mowę potoczną, a jednocześnie barwnym językiem jest rzeczywiście napisana Obrona Sokratesa....
Czym jest zagadkowe „Jedno”, nad którym zastanawiają się rozmówcy w drugiej części dialogu? Czy jest czysto językowym dlugi_cytatem, który błędnie traktują jak realnie istniejący byt? Dlaczego autor nie zajmuje stanowiska wobec licznych paradoksów, jakie wysnuwają z założeń na temat owego Jedna?Według niektórych Parmenides, napisany w późnym okresie twórczości Platona, stanowi rodzaj zgryźliwego żartu, splątanej łamigłówki dla czytelników, której rozwiązania sam autor nie zna...
PaństwoPlatona jest traktatem politycznym, który powstawał w kilku okresach. Najpierw, w okresie sokratycznym, została napisana księga I podejmująca zagadnienia sprawiedliwości i niesprawiedliwości. Pozostałych dziewięć ksiąg autor stworzył paręnaście lat później, w okresie konstrukcyjnym. W swoim dziele Platon maluje obraz państwa idealnego: sprawiedliwy podział zadań, równouprawnienie kobiet i mężczyzn, staranna edukacja. Państwo idealne jednak brutalnie wkracza w najintymn...
Dla Platona jedną z najistotniejszych idei była idea państwa doskonałego, rządzonego przez mędrców-filozofów, realizującego takie wartości jak: Sprawiedliwość, Prawda, Dobro i Piękno. Państwo stanowi gwarancję organizacji życia oraz stabilnej wspólnoty ludzi. Przypomina organizm o wyspecjalizowanych częściach. Każdy człowiek jest niezbywalnym elementem tego konstruktu i pracuje dla jego dobra. Jedno z najbardziej znanych dzieł Platona w cenionym przekładzie Władysława Witwick...
„Uczta” Platona jest jednym z najważniejszych tekstów filozofii starożytnej. Platon wkłada w usta uczestników uczty elementy nauki o możliwościach poznania i prawdziwym bycie. Z rekonstrukcji owych okruchów rodzi się wykład o pojęciu idei. „Uczta” stanowi także źródło informacji biograficznych, wiedzy o kulturze i obyczajach starożytnej Grecji, zachwyca pięknem języka i formy literackiej. Większość postaci występujących w „Uczcie” jest autentyczna. Należą do...
Zastanawiasz się czasem, jak mogłoby wyglądać państwo idealne? Poznaj jedno z najwybitniejszych dzieł greckiego filozofa Platona i dowiedz się, jak próbował odpowiedzieć na to pytanie. "Państwo" to nie tylko klasyczny traktat filozoficzny. To zapis rozważań ucznia Sokratesa na temat demokracji i polityki. Autor próbuje zaprojektować świat, w którym królują: sprawiedliwość, dobro, piękno i prawda. Czy ustrój demokratyczny jest w stanie spełnić te wymagania? Platon wskazuje na...
Platoński dialog „Kriton” przedstawia rozmowę pomiędzy Sokratesem a jego przyjacielem Kritonem. Filozof oczekuje w więzieniu na wykonanie wyroku kary śmierci, a odwiedzający go przyjaciel namawia go na ucieczkę. Rozmowa taka prawdopodobnie nigdy nie miała miejsca, jednak posłużyła Platonowi do przedstawienia argumentów Sokratesa przeciwko ucieczce i za poddaniem się wyrokowi. Sokrates powołuje się tutaj na swoistą umowę społeczną: mimo że nie zgadza się on z wydanym na niego ...
„Menon” to jeden z „Dialogów” Platońskich. Przedmiotem dyskusji jest próba zdefiniowania cnoty. Utwór zawiera też wiele pojęć i argumentów, które w istotny sposób wpłynęły na rozwój zachodniej filozofii, głównie z zakresu teorii poznania oraz idealizmu. Z tego utworu pochodzi słynny paradoks Menona dotyczący poszukiwania wiedzy. „Dialogi” należą do wczesnej twórczości Platona, powstałej pod silnym wpływem myśli Sokratesa. To właśnie on jest główną postacią, a prowadzone przez...
„Fedon” należy do „Dialogów” Platońskich – utworów stanowiących próbę zdefiniowania kluczowych pojęć filozoficznych. W „Fedonie” przebywającego w więzieniu Sokratesa odwiedzają przyjaciele i uczniowie, z którymi filozof dyskutuje o sprawach śmierci. W swoistej mowie pożegnalnej do uczniów filozof wyraża pogląd, jakoby śmierć stanowiła rozdzielenie duszy i ciała, i podkreśla, że to sprawami duszy powinien zajmować się filozof. Ustami Sokratesa wyraża też Platon przekonanie o n...
„Fileb” zaliczany jest do późnych dialogów Platońskich. Tak jak w pozostałych główną postacią jest Sokrates, który tutaj dyskutuje z Filebem o tym, czy najwyższe dobro polega na przyjemności, czy na mądrości. Z dialogu wynika, że ani przyjemność, ani wiedza same w sobie nie mogą być dobre, a dobro stanowi połączenie obu. Rozmówcy spierają się o to, która składowa powinna dominować w tym połączeniu i je określać. Sokrates wyraża pogląd – zbieżny z przekonaniem samego Platona –...
Państwo to utwór Platona, filozofa greckiego, ateńczyka, twórcy tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.Państwo to dzieło filozoficzno-polityczne, napisane w formie dialogu. Platon przedstawia w nim syntezę swoich poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa i ogólnie tego, co nazywa „filozofią rzeczy ludzkich”. Porusza szereg zagadnień dotyczących etyki, filozofii politycznej, epistemologii, ontologii i etyki medycyny. Platon zadawał sobie w tym dialogu pytanie ...
Menexen to utwór Platona, filozofa greckiego, ateńczyka, twórcy tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.Menexen jest wyjątkowy wśród dialogów platońskich, ponieważ rzeczywisty „dialog” służy przede wszystkim jako ekspozycja oracji. Zainteresowanie Menexenosem w dużej mierze wynika z faktu, że jest to jedno z niewielu zachowanych źródeł na temat praktyki ateńskiego oratorium pogrzebowego, mimo że parodiuje to medium.
Kryton to utwór Platona, filozofa greckiego, ateńczyka, twórcy tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.W czasie oczekiwania na ekzekucję, wielu przyjaciół odwiedzało w więzieniu Sokratesa i namawiało go do ucieczki, która nie byłaby zbyt trudnym przedsięwzięciem. Jednym z przyjaciół Sokratesa był Kryton. Rozmowa w tej formie, jak ją przedstawił Platon, prawdopodobnie nigdy się nie odbyła. Platon postanowił jednak napisać ten fikcyjny dialog, aby przedstawić argumenty So...
Jon to utwór Platona, filozofa greckiego, ateńczyka, twórcy tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.Stronami dialogu są Sokrates oraz Jon, pochodzący z Efezu wędrowny rapsod. Dialog traktuje o relacjach pomiędzy poezją oraz wiedzą i jej przedmiotami. Ustami Sokratesa Platon wypowiada tezę, iż zarówno recytatorzy jak i twórcy poezji działają pod wpływem boskiego natchnienia, nie zaś wiedzy, jak próbował dowodzić Jon.
Phedon to utwór Platona, filozofa greckiego, ateńczyka, twórcy tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.Akcja rozpoczyna się w więzieniu, gdzie Sokrates oczekuje na wykonanie wyroku śmierci. Dialog kończy się opisem śmierci Sokratesa, za jego najważniejszą część należy uznać mowę pożegnalną skierowaną do uczniów, w której filozof przedstawia dowody na nieśmiertelność duszy i swoje poglądy na śmierć.
Eutyfron to utwór Platona, filozofa greckiego, ateńczyka, twórcy tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.Treścią utworu jest fikcyjna rozmowa nauczyciela Platona, Sokratesa, z głęboko religijnym współobywatelem Eutyfronem, od którego nazwano dialog. Tematem jest pojęcie pobożności i jego związek z etyką.
