"Dyskretny
urok Śląska" wpisuje się w cykl śląski Evy Tvrdej, współczesnej pisarki z
czeskiej strony Śląska. Eva Tvrdá przenosi nas kilkanaście kilometrów
na południowy zachód od Raciborza, do Rohova w Kraiku Hulczyńskim, na
Śląsku Opawskim. Przeplatając kronikę miejscowości z opowiadaniami
pokazuje losy mieszkańców pogranicza trwających w swojej małej ojczyźnie
pomimo przetaczającej się nad ich głowami wielkiej polityki i historii.
"Dyskretny urok Śląska" przypomina, że patrzenie na Śląsk jedynie z
perspektywy polsko-niemieckiej mocno zawęża kulturowe bogactwo regionu.
Tłumaczenie: Karolina Pospiszil
Fragment:
Rohowscy Ślązacy z niedowierzaniem obserwowali czechosłowacką
władzę państwową i porównywali. Czeskiego zbytnio nie rozumieli. Prawie
dwa wieki w Prusach oddaliły ich od tego języka. Niemiecki rozumieli,
mieli niemieckie szkoły, a morawski z niemieckimi słowami potrafił sobie
poradzić. Czeski pojawił się jako język nowego państwa.
Po kilku dniach komisarz spisowy się uspokoił. Ci,
którzy podali morawski jako język ojczysty i do tego narodowość
niemiecką, zostali wezwani na dywanik do wyższych urzędów. Po
zdecydowanej krytyce i karze wszystko już było jak należy. Narodowość
zmieniona na morawską, czyli czeską.
Cisza w Rohovie została nieprzyjazna i wymowna, ale
nie była już tak straszna. Zanim poznał tę krainę i jej mieszkańców,
chciał osiąść w okolicy. Ślązacy i ich ziemia byli jednak tak odmienni
od wszystkiego, co dotąd poznał, że szybko porzucił te marzenia. Złożył
prośbę o przeniesienie wewnątrz kraju.
Nota o autorce
Eva Tvrdá – urodzona w 1963 r. w Opawie; czeska
pisarka, studiowała na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Ostrawskiego,
następnie uczyła w szkole podstawowej w Beneszowie Dolnym (Dolní
Benešov). Od kilku lat skupia się przede wszystkim na pracy pisarskiej.
Jest zamężna, ma dwóch synów, mieszka w Szylerzowicach (Šilheřovice)
niedaleko Ostrawy.
Debiutowała w 1996 roku nowelą Dal (Dálka); powszechną uwagę zwróciła jej książka Dziedzictwo (Dědictví) z
2005 roku, która jest autorską próbą ukazania historii Kraiku
Hulczyńskiego poprzez dzieje zwyczajnych ludzi. Publikacja stała się
bestsellerem, jej wydania były wznawiane w 2007 i 2010 r. Dziedzictwo oraz kolejne książki o podobnej tematyce: Czereśniową aleją (Třešňovou alejí, 2008) i Okna do pokoju (Okna do pokoje, 2010) tworzą Śląską trylogię.
Skupia się ona przede wszystkim na losach ludzi żyjących w Kraiku
Hulczyńskim od lat 30. XX wieku aż po czasy najnowsze. Wiele opowiadań
składających się na trylogię pokazuje żeński punkt widzenia oraz
przeżycia kobiet, które musiały same sobie radzić w trudnych sytuacjach.
Eva Tvrdá zwraca też uwagę na problemy tożsamości lokalnej na śląskim
pograniczu oraz na kwestie ważne dla jej budowania (język, religię,
pracę, własność prywatną). Ważną i wyjątkową pod względem formalnym
książką jest Dyskretny urok Śląska (Nenápadný půvab Slezska)
poświęcony dziejom niewielkiej części regionu – gminie Rohov. Opowieść
snuta od „milionów lat przed naszą erą” po czasy współczesne złożona
jest z mikrohistorii, obrazków literackich, urywków z kroniki gminy oraz
z licznych fotografii. Tvrdá dzięki sięgnięciu po różne środki wyrazu
pokazuje skomplikowaną materię życia na pograniczu, nie zapomina jednak o
przemianach wynikających z postępu cywilizacyjnego czy przekształceń
ustrojowych, szkicując tym samym pełny portret jednej ze śląskich krain.
Autorka nie ogranicza się jedynie do tematyki śląskiej. W 2008 r.
ukazał się zbiór krótkich opowiadań dotyczących współczesności,
ocierających się o czarną groteskę – Grane opowieści (Hravé příběchy, 2008). W 2011 r. autorka wydała książkę Viva la Revolución? dotyczącą rewolucji na Kubie, a w roku 2013 Anioły, tabelki i sny (Andělé, tabulky a sny),
zbiór opowiadań z początku XXI wieku. Swoje książki przed wydaniem
prezentuje na łamach czasopisma „Zrcadlo Hlučinska” oraz w audycjach
radiowych. Na podstawie dwóch książek: Dziedzictwa i Viva la Revolucion? nakręcono filmy dokumentalne.
Książka ukazała się w ramach serii CANON SILESIAE - Ślōnske dzieje (nr 2).
Ebooka „Dyskretny urok Śląska”, tak jak pozostałe książki w formacie elektronicznym przeczytacie w aplikacji mobilnej Woblink
na Android lub iOS
lub na innym urządzeniu obsługującym format epub lub mobi - czytnik ebooków (Pocketbook, Kindle, inkBook itd.), tablet, komputer etc. Czytaj tak, jak lubisz!
Zanim zdecydujesz się na zakup, możesz również przeczytać u nas darmowy fragment ebooka. A jeśli wolisz słuchać, sprawdź, czy książka jest dostępna w Woblink także jako audiobook (mp3).
