Franz Kafka urodził się w 1883 roku. Był niemieckojęzycznym pisarzem żydowskiego pochodzenia. Urodził się i przez większość życia związany był z czeską Pragą. Kafka uznawany jest za jednego z najważniejszych europejskich pisarzy pierwszej połowy XX wieku. Jest autorem trzech powieści („Proces”, „Ameryka”, „Zamek”) i kilkudziesięciu opowiadań i nowel.
Franz Kafka jest jednym z najważniejszych symboli Pragi. W stolicy Czech można znaleźć wiele tablic pamiątkowych, pomników i instalacji artystycznych, które powstały na jego cześć. W wielu miejscach można kupić książki Kafki oraz pamiątki z jego podobizną.
Franz Kafka jest autorem trzech powieści – „Ameryka”, „Proces” i „Zamek”. Żadnej z nich Kafka nie ukończył. Żadna z nich też nie ukazała się za życia autora. W 1925 roku, rok po śmierci pisarza, ukazał się „Proces” – najważniejsze i najbardziej rozpoznawalne dzieło Kafki. W wielu krajach świata, w tym w Polsce, jest to lektura obowiązkowa, omawiana w szkołach średnich. Datuje się, że książka powstawała w latach 1914-1915.
Proces Kafki
Głównym bohaterem książki jest Józef K. Tłem fabularnym jest bliżej nieznane miasto, nazywane „stolicą”. Józef K. jest kawalerem i prokurentem bankowym. Pewnego dnia jego mieszkanie nachodzą urzędnicy, którzy z samego rana przekazują mu informację, że Józef K. zostaje aresztowany, mimo że nie popełnił żadnej zbrodni. Mężczyźni nie podają mu powodu zatrzymania. Józef K. dostaje pozwolenie na prowadzenie normalnej egzystencji, musi być jednak cały czas do dyspozycji sądu i władzy. Życie mężczyzny obraca się o 180 stopni, zaczynają w nim dziać się niewytłumaczalne i absurdalne wydarzenia. W wyniku negatywnej opinii w środowisku odwracają się od niego znajomi. Żeby zrozumieć co się dzieje, zaczyna desperacko szukać pomocy. Poczucie zaszczucia, niezrozumienia, strachu i niepewności wprowadza głównego bohatera w coraz większy obłęd.
Książka doczekała się setek ekranizacji i adaptacji teatralnych. Wśród nich warto wymienić film Orsona Wellesa z 1963 roku z Anthonym Perkinsem w roli głównej. „Proces” znalazł się na liście 100 książek XX wieku francuskiego magazynu „Le Monde”, w Kanonie na koniec wieku „Rzeczpospolitej” oraz na liście 100 najlepszych książek Norweskiego Klubu Książki.
Zamek
Rok później swoją premierę miała książka „Zamek”. Kafka pracował nad nią około roku 1922 roku. Bohaterem powieści jest tajemniczy K. Niewiele o nim wiadomo – ani skąd pochodzi, ani gdzie przybywa. Postać trafia do nieznanej wioski, gdzie podejmuje pracę geometry. Nie znajduje jednak akceptacji lokalnej społeczności. Bez znajomości obyczajów mieszkańców wioski nie potrafi się odnaleźć. Wkrótce orientuje się, że bez zgody władcy zamku, który kontroluje życie w okolicy nie można nic zrobić. K. postanawia dowiedzieć się, jak może dostać się do symbolicznego zamku i uzyskać pozwolenie na osiedlenie się. Szybko orientuje się, że to zadanie niewykonalne.
Ameryka
W 1927 roku została opublikowana powieść „Ameryka”. Choć ukazała się jako ostatnia, to chronologicznie była dziełem, nad który Kafka pracował najwcześniej, już od 1912 roku. To kolejna niedokończona powieść Kafki, którą znamy dzięki fragmentom opublikowanym wbrew woli autora, przez jego przyjaciela Maxa Broda. To kolejna opowieść o wykluczeniu, niezrozumieniu i wyobcowaniu. Bohater książki – Karl Rossmann – w wyniku skandalu obyczajowego zostaje wysłany do Ameryki, by tam znaleźć odkupienie. Zanim dociera do kraju zostaje okradziony, następnie potępiony przez swojego krewnego, wykorzystany przez napotkanych po drodze obcokrajowców, upokorzony oraz wielokrotnie niesłusznie oskarżony o popełnienie wykroczenia. Bohater zmaga się z ciągłymi przeciwnościami losu i niepowodzeniami.
W większości utworów Kafki bohaterowie stają się ofiarami absurdalnych przepisów, decyzji i niekorzystnych dla nich kolei losu. Uwikłani są w sytuacje bez wyjścia, z których nie mają szans się wykaraskać. Na dodatek są to często absurdalne okoliczności, a trudne położenie bohaterów nie jest konsekwencją ich złych decyzji. Taki model sytuacji nazywany jest sytuacją kafkowską. Jego istotą jest zderzenie jednostki z anonimową, nadrzędną siłą, z którą bohater nie ma żadnych szans wygrać.
W 1922 roku Kafka musiał zrezygnować z pracy w związku z postępującą gruźlicą. W 1923 roku przeprowadził się do Berlina. Zamieszkał tam z Dorą Diamant i całkowicie poświęcił się pisaniu. Pisarz zmarł bardzo młodo, w 1924 roku, w wieku zaledwie 40 lat.
Książki Franza Kafki na Woblinku
W księgarni internetowej Woblink znajdziecie książki Franza Kafki we wszystkich formatach (ebook, audiobook, papierowa).
