Antoni Prohaska (1852–1930) był historykiem, archiwistą, czynnym członkiem PAU, zasłużonym pracownikiem Krajowego Archiwum Akt Grodzkich i Ziemskich we Lwowie. W 1929 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta. Specjalizował się w badaniach Rusi Czerwonej i Ziemi Czerwińskiej, dziejach przedchrześcijańskiej Litwy, czasach husyckich. Władcy, rycerze, trefnisie. Szkice z XV wieku to galeria znamienitych postaci, do których należą król Władysław Jag...
Astrologia przedtem chodziła razem z astronomią; była zastosowaniem tej najbardziej bezinteresownej z nauk do życia codziennego, dawała chleb astronomom. Astrologowie ogłaszali coroczne judicja /…/ na rok następny, przepowiadające wpływy gwiazd na ludzi i państwa, mory i wojny, posuchy i ulewy; wydawali specjalne prognostyki z powodu komet, zaćmień i niezwykłych koniunkcji planet; oddzielnym osobom stawiali horoskopy, przepowiednie biegu życia wedle aspektów niebieskich. Astr...
Zwiedzanie Krakowa rozpoczynamy zwykle na Plantach. Powstały one w miejscu dawnych murów obronnych i fosy miejskiej. Stąd tylko krok do jednej z wizytówek królewskiego miasta, jaką jest średniowieczny zespół obronny składający się z Barbakanu, Bramy Floriańskiej i fragmentu dawnych murów obronnych z basztami Pasamoników, Stolarską i Ciesielską oraz Arsenałem Miejskim. Mimo że budowle te stanowią jedynie cząstkę dawnego miejskiego kompleksu fortyfikacyjnego, nadal imponują swą...
„Druga wojna światowa przyniosła milionom ludzi śmierć, a pozostałym wiele krzywd i cierpienia, odciskając w ich psychice piętno na długie lata. Holocaust i powszechny terror to największe zbrodnie systemów totalitarnych. Prócz nich najczęstszymi represjami w stosunku do podbitych narodów były przesiedlenia bądź wysiedlenia. [...] Tematem monografii są wysiedlenia mieszkańców Kłobucka w czasie drugiej wojny światowej. Autor zawęża temat do obszaru miasta, w którym bardzo siln...
Książka ukazuje obraz społeczeństwa PRL i NRD odbity w krzywym zwierciadle biurokracji tajnej służby. Można się z niej między innymi dowiedzieć, kto w 1980 roku poprosił polskiego ministra spraw wewnętrznych o autograf, dlaczego polskie MSW było zainteresowane niemieckim filmem Blond Gejsza, a także - komu były potrzebne "do pilnych celów operacyjnych" spinacze, zszywacze i nożyczki?. Książka powstała przy okazji pracy nad rozprawą habilitacyjną autora poświęconą analizie rel...
„Nie można już wątpić, że system komunistyczny osiągnąłby znacznie więcej i funkcjonował bez porównania lepiej, gdyby nie metoda trzymania «myśli w obcęgach»” – pisał Jasienica w Pamiętniku. Leon Lech Beynar – znany szerzej pod literackim pseudonimem Paweł Jasienica – jest w Polsce symbolem opozycji intelektualnej wobec PRL i autorem poczytnych prac historycznych. Współcześni znali go jednak jako człowieka apolitycznego (ze skłonnościami do libertynizmu), czego wyrazem było u...
W tomach naszej kolekcji chcielibyśmy niektórym przypomnieć, a niektórym pokazać po raz pierwszy różnorodność epoki błędów i wypaczeń we wszystkich jej aspektach. Dla większości czytelników będzie to zapewne sentymentalna podróż do okresu dzieciństwa lub młodości, jesteśmy jednak pewni, że zyskamy też czytelników młodszych, którzy z tej serii poznają wszystkie plusy i minusy PRL, przy czym – cytując Ryszarda Ochódzkiego z niezapomnianego „Misia” Stanisława Barei – „rozchodzi ...
„Szczyty gór wysoko, a cesarz daleko” – głosi stare chińskie przysłowie, dając do zrozumienia, że kontrola władz nad obszarami przygranicznymi Państwa Środka jest wątła, a ingerencja niemile widziana. Na tych terenach, położonych z dala od ogromnych miast pokroju Pekinu i Szanghaju, kultura Hanów, dominującej grupy etnicznej w kraju, ściera się z tradycjami mniejszości etnicznych. Ich członkowie zamieszkują mało stabilne rejony i nieprzychylnie patrzą na próby kontroli ze str...
Interesująca, pełna nieznanych szczegółów historia rozpadu Cesarstwa Rosyjskiego i wzniesienia na jego gruzach wielonarodowego państwa komunistycznego. Richard Pipes opisuje, w jaki sposób bolszewicy wykorzystali ruchy narodowe na Ukrainie, Białorusi, Kaukazie i w Azji Środkowej, aby zdobyć władzę i rozciągnąć ją na kresy dawnego cesarstwa. Ważny przyczynek do współczesnej historii krajów należących niegdyś do Związku Sowieckiego.
Starannie nakreślone biografie czołowych snajperów drugiej wojny światowej Czczeni przez niektórych jako doskonali wojownicy, potępiani przez innych jako bezwzględni zabójcy – snajperzy bojowi to więcej niż strzelcy. To zdyscyplinowani, opanowani profesjonaliści, wyszkoleni w strzelaniu do celu, prowadzeniu zwiadu i maskowaniu się. W czasie drugiej wojny światowej zaangażowani byli przez obie strony do zadawania śmiertelnych ciosów. Biografie, napisane przez czołowych history...
Rzeczpospolita, szlachta, przywileje…Wokół tych, i wielu innych, pojęć narosło tyle mitów i nieścisłości, że samo wypisanie ich wszystkich to materiał na odrębną książkę. Przyczyną tej sytuacji jest fakt, iż w postrzeganiu historii Polski przedrozbiorowej posługujemy się pewnymi utartymi schematami. Patrzymy na Rzeczpospolitą przez pryzmat rozbiorów, co rodzi przekonanie o nieuchronności upadku tamtego państwa, w którym wszystko i wszyscy prowadzili do smutnego finału. Dlateg...
Mamy świadomość negatywnych skojarzeń, jakie budzi dziś nazwa „Solidarność”. Składa się na to wiele przyczyn, głównie politycznych. Od sprzeniewierzenia się ideałom tzw. pierwszej „Solidarności” poczynając, aż po współczesną działalność NSZZ „Solidarność”, która prawie nie różni się od innych organizacji związkowych. Ta książka pozwala jednak zrozumieć, czym była „Solidarność” u swego zarania, jakie nadzieje wiązali z nią jej założyciele i działacze, szczególnie w tzw. tereni...
Królestwo Armenii w Cylicji istniejące w latach 1199-1375, z dala od etnicznych ziem Ormian, było istotnym ogniwem uzupełniającym system państw krzyżowców na Bliskim Wschodzie. Wytworzyło ciekawą kulturę o charakterze synkretycznym, łączącą pierwiastki zachodnioeuropejskie z orientalnymi. Dynastie królewskie cylicyjskiej Armenii posiadały rozliczne więzy pokrewieństwa z innymi rodami panującymi na Bliskim Wschodzie i w Europie. W historii narodów bliskowschodnich nigdy nie d...
Wielka polityka dynastyczna i małe intrygi, miłosne uniesienia i cyniczne wyrachowanie, nie mające granic poświęcenie i bezlitosne okrucieństwo wymieszane w tyglu Historii, widzianej przez pryzmat sypialni koronowanych kobiet. Znana francuska pisarka, autorka wielu bardzo poczytnych książek historycznych, prezentuje z właściwą sobie swadą "łożnicowe obyczaje" słynnych królowych i cesarzowych (między innymi Mesaliny, żon Piotra Wielkiego, Marii Antoniny i Józefiny), nie zapomi...
Za mitem zamachu na Hitlera 20 lipca 1944 roku kryje się szczególny antysemityzm niemieckiej szlachty XIX i XX wieku. W kręgach arystokratycznych często uważano Żydów za "obcych rasowo", za zagrażających szlacheckiej "czystości krwi". Do 1945 roku nie mieli oni czego szukać na zamkach i w dobrach rycerskich. To rzekomo Żydzi ponosili winę za rewolucje, klęski wojenne, obalenie monarchii i stworzenie Republiki Weimarskiej. Nienawiść do Żydów manifestowano bez jakichkolwiek skr...
W 1987 roku Paul Bowles za namową znajomego zaczął prowadzić dziennik, w którym przez dwa lata notował ważne i błahe wydarzenia. Wynikiem są Dni - intrygujący obraz pracy artysty z nowym środkiem wyrazu, zachwycająco świeże i przenikliwe małe prozy, w których mistrz obserwacji rzeczy obcych i tajemniczych zwraca się ku codzienności, dając nam zaskakujący wgląd w swoje życie w Tangerze pod koniec XX stulecia. Nie postanowiłem zamieszkać w Tangerze; tak się po prostu stało. Wi...
Na podstawie nieznanych dotychczas dokumentów Ernst Klee odkrywa historię katów w białych fartuchach, lekarzy, którzy swoim pacjentom, jeńcom wojennym, więźniom obozów koncentracyjnych wyznaczyli rolę królików doświadczalnych. Ich zleceniodawcami były znane w świecie firmy, instytuty uniwersyteckie, a przede wszystkim Wehrmacht. Klee opisuje rolę lekarzy obozowych, po raz pierwszy publikuje ich listę - wielu z nich po wojnie nadal pracowało w zawodzie.
Z historią karczmy i połączonego z nią prawa propinacji wiążą się nieodłącznie kwestie ekonomiczne, społeczne i socjalne społeczeństwa polskiego oraz jego przeobrażenia na przestrzeni dziejów. Zmieniały się epoki, zmieniali się właściciele karczm. Stały i pewny był tylko dochód z handlu trunkami. Do kogoś innego należały karczmy od czasów najdawniejszych do połowy XIII wieku, do kogoś innego w średniowieczu do końca XV wieku, a jeszcze do kogoś innego w czasach nowożytnych. P...
Książka jest pionierską próbą odpowiedzi na pytanie, co naprawdę o Polsce międzywojennej myślały francuskie elity polityczne w latach 20-tych XX wieku. Na podstawie nigdy wcześniej nie wykorzystywanych, często poufnych materiałów źródłowych, autorka dokonała analizy opinii o polskim ustroju państwowym, wojskowym, społeczeństwie i gospodarce. Dzięki dogłębnym studiom udało się ustalić, jakie skojarzenia wywoływało nad Sekwaną słowo Polak, jak określano tam polski charakter nar...
Znani eksperci wojskowi odsłaniają prawdę o najskuteczniejszych snajperach w fascynującej książce z przedmową Fredericka Forsytha. „Ci żołnierze są największym postrachem pól bitewnych”. FREDERICK FORSYTH Snajperzy. Świetnie wyszkoleni i śmiertelnie skuteczni zabójcy. Mogą działać samotnie lub jako część strategicznych oddziałów wojskowych… Od nieznanego Francuza, który śmiertelnie ranił admirała Nelsona w bitwie pod Trafalgarem, po zamach na Johna F. Kennedy’ego w 1963 roku,...
Prezentowana publikacja wpisuje się w wyjątkowy cykl książek wydanych przez Bibliotekę Narodową, poświęconych dokumentowaniu życia społeczności żydowskiej II Rzeczypospolitej. Po opublikowanych dotychczas – Afiszu żydowskim w II Rzeczypospolitej, Dokumentach życia społecznego Żydów polskich (1918–1939) w zbiorach Biblioteki Narodowej, Żydowskich drukach ulotnych w II Rzeczypospolitej w zbiorach Biblioteki Narodowej, t. I i II, Palestynie w żydowskich drukach ulotnych wydanyc...
Przedmiotem opracowania są wszystkie polskojęzyczne edycje Pana Tadeusza (zarówno opublikowane osobno, jak i w dziełach zbiorowych), celem analiza stosunku rosyjskich urzędów kontroli do krajowych oraz zagranicznych wydań Pana Tadeusza. Autorka zrekonstruowała dzieje edycji poematu w latach 1834-1914 we wszystkich zaborach i na obczyźnie. Opisała zmiany w sposobach cenzurowania tekstu przez carskie urzędy kontroli oraz działania obronne wydawców i księgarzy mające na celu wpr...
Kronika powstała na podstawie materiałów źródłowych, które zawarte były w ówczesnych środkach masowego przekazu, czyli w prasie, na afiszach, w sprawozdaniach urzędowych oraz w oparciu o informacje przekazane w relacjach pamiętnikarskich. Są to – w naszej rzeczywistości i wobec ogromnych zniszczeń wojennych – materiały najbardziej wiarygodne. Znajdziemy tu informacje zarówno o koncertach i przedstawieniach teatralnych z muzyką, jak i o występach muzycznych podczas uroczystośc...
„Katalog poloników biblioteki Pontificia Universita Urbaniana” jest drugim tomem opracowywanej w Bibliotece Narodowej, we współpracy z Fondazione Romana Marchesa J. S. Umiastowska oraz Pontificio Istituto di Studi Ecclesiastici, serii „Polonika XVI–XVIII wieku w bibliotekach rzymskich”. Przeprowadzona na potrzeby tomu kwerenda objęła dwa, dawniej niezależne księgozbiory Biblioteki Collegio Urbano i Papieskiej Biblioteki Misyjnej, połączone w 1979 r. w jedną Bibliotekę Papiesk...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
