Bartosz Kaczorowski, Wojna Salazara. Polityka zagraniczna Portugalii w okresie drugiej wojny światowej „Portugalia w II wojnie światowej udziału nie wzięła. Leżące na peryferiach europejskiego kontynentu państwo w latach 1939-1945 odegrało jednak znacznie ważniejszą rolę, niż mogłoby to wynikać z powszechnej opinii na ten temat. Mimo swojej neutralności udzieliło bowiem szerokiej pomocy aliantom, w kilku przypadkach wywierając kluczowy wpływ na przebieg wojny w rejonie Morza ...
Jeden z żołnierzy, który wyleciał w powietrze na minie, ale przeżył, tyle że bez nóg, poprosił kolegów o spirytus, bo było mu zimno w… nogi. Podano mu kubek. Wypił. Podano następny, chciałoby się rzec „na drugą nóżkę”, wypił. I tak zasnął na wieki z uśmiechem na ustach. W żadnej armii świata alkohol nie odgrywał takiej roli jak w Armii Czerwonej. Codzienny przydział żołnierza wynosił 100 gram wódki. Ale to było o wiele za mało na potrzeby rosyjskiego sołdata. Dlatego wódka st...
W pierwszej połowie XVII wieku Chanat Krymski był jednym z najsilniejszych państw w Europie Środkowo-Wschodniej. Był on częścią rozległego świata muzułmańskiego, który rozciągał się od Maroka po Indonezję i stanowił jednolitą przestrzeń kulturową. Państwo Girejów obejmowało Półwysep Krymski (z wyjątkiem Wybrzeża Południowego i Kerczu, rządzonych przez turecką administrację ejaletu Kaffy) oraz stepy od Dniepru po Kubań włącznie. Chanowie krymscy uważali ziemie czerkieskie na P...
The volume consists of materials that were presented during the international scientific conference entitled Migrations in the Slavic Cultural Space, held at the Department of Slavic Philology of the University of Lodz on May 6, 2022, in cooperation with researchers from the Institute of History Belgrade. This symposium received an extraordinary amount of attention in the circles of specialists representing various disciplines of the humanities and social sciences. The volum...
Książka ukazuje zamojski fragment dziejów Resortu Bezpieczeństwa Publicznego oraz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, organów państwowych, które wpłynęły na powstanie i funkcjonowanie Polski Ludowej. Przyjęte ramy czasowe obejmują bardzo spójny w najnowszej historii Polski okres: od lipca 1944 do stycznia 1947 roku. Otwiera go wkroczenie Armii Czerwonej na Lubelszczyznę i Zamojszczyznę w ostatnich dniach lipca 1944 r. oraz wprowadzenie komunistycznych rządów PKWN. Druga ...
Książka jest próbą analizy dziejów kultu św. Jana Nepomucena ba terenie Ordynacji Zamojskiej, w przedziale czasowym obejmującym lata 1725 - 1944, czyli od czasu odnotowania pierwszej figury, do zlikwidowania Ordynacji przez władze komunistyczne. Znaną w literaturze informację o sprowadzeniu kultu św. Jana Nepomucena na obszar dominium Zamoyskich przez przebywającego w Pradze młodego Tomasza Antoniego Zamoyskiego, potwierdziła analiza czasu powstania rzeźb. Rzadko zdarza się, ...
Cmentarz parafii św. Dominika i Matki Bożej Szkaplerznej w Łabuniach należy do typowych wiejskich miejsc pochówku. Jest niewielki, odpowiada zapotrzebowaniu parafian. Jako trzeci – parafialny, funkcjonuje w obecnym miejscu od prawie 170 lat. Dla każdego, kto interesuje się dziejami swojej Małej Ojczyzny książka będzie dodatkowym źródłem informacji. Motywowana chęcią poznania dziejów Łabuń i okolic końca XIX i 1. połowy XX wieku przez pryzmat miejsc pochówków, postanowiłam ska...
„Jeśli by mnie uśpiono na sto lat i po tych stu latach obudzono i zapytano jaka jest doktryna wojenna Rosji, odpowiedziałbym, że taka sama jak w drugiej wojnie światowej. Nic się nie zmieniło od tych czasów do dzisiaj i nie zmieni się w przyszłości” – Oleksiej Arestovicz, doradca prezydenta Zełeńskiego i najpopularniejszy komentator wojny rosyjsko-ukraińskiej. „Gdy dają mi stu ludzi pod komendę, to wiem że po dwóch tygodniach walk z tej setki nie zostanie przy życiu prawie n...
Odzyskanie niepodległości przez Polskę po 123 latach można uznać za cud. Jeszcze w 1913 roku niewielu wierzyło, że może dojść do takiej sytuacji. Była jednak grupa śmiałków, która uważała, że niepodległość to nie tyle marzenia a cel, jaki można osiągną, realny cel. Jednak samo się nie zrobiło, a wybicie się na niepodległość to była praca, która trwała dziesiątkami lat. To trud budowania niezależności materialnej, to podtrzymywanie przywiązania do idei Rzeczpospolitej, to w ko...
Dzisiejsza Republika Południowej Afryki to kraj, który boryka się z wieloma problemami. Skorumpowani politycy, kiepska kondycja gospodarcza, niski poziom edukacji, wysokie bezrobocie (szczególnie wśród młodych) i ogromna przestępczość. W tym miejscu niech wystarczy wspomnieć, że przeciętna kobieta ma tam większe szanse na bycie zgwałcona, niż na zdobycie wyższego wykształcenia! Od kilku lat w RPA na sile przybiera zjawisko plaasaanvalle, czyli niezwykle okrutnych ataków na f...
Po raz pierwszy w historiografii autor w odrębnym opracowaniu przedstawia studenckie czasy Mikołaja Kopernika, przybliżając realia pobytu torunianina w Krakowie, Bolonii, Rzymie, Padwie i Ferrarze. Ze względu na skąpe informacje o samym Koperniku opisano środowisko, w którym przebywał, czyli miasta, uniwersytety, wspomniano o ludziach, z którymi się spotkał lub mógł spotkać, omówiono także książki, które w tym czasie nabył lub czytał. Dużo miejsca poświęcono przedstawieniu pr...
Fenomen archiwum roztrząsać można wielorako, najprościej jest analizować teksty uczone obserwatorów tego fenomenu. Autorzy natomiast tomu VII Toruńskich Konfrontacji Archiwalnych tym razem proponują drogę inną – wielokrotnego studium przypadków tworzenia i wykorzystywania archiwów. Ogólne cele powoływania i posługiwania się archiwami są znane. Są to potrzeby: prawno-administracyjne, informacyjno-polityczne, budowania pamięci i tożsamości, strzeżenia przywilejów i czystości gr...
„Czy średniowieczny duchowny mógł być jednocześnie mieszczaninem? Sprzeczność tego pytania jest tylko pozorna. Wynika ze stereotypowego przekonania o nieruchomej strukturze społeczeństwa średniowiecznego, sztywno podzielonego na ściśle odseparowane stany. Tymczasem problem ówczesnej przynależności społecznej nie jest wymysłem współczesnego historyka. Pytanie czy kapłan jest mieszczaninem zadawali już średniowieczni rajcy. Znalazło się ono w zestawie problemów prawno-ustrojowy...
Konstrukcje megalityczne niemal od zawsze budziły niezwykłe zainteresowanie, fascynację i podziw. Niewątpliwie należą do najbardziej spektakularnych źródeł archeol ogicznych w kontekście pradziejów nie tylko Polski, ale i całej Europy. To właśnie te monumentalne grobowce kamienne, określane w literaturze megalitami, są z pewnością jednym z najciekawszych fenomenów europejskiej prahistorii. Pod pojęciem megalitów kryje się wiele różnorodnych konstrukcji. Główne ich formy to gr...
Publikacja Widok zza bliska. Inne obrazy Zagłady prezentuje efekty swoistego śledztwa dotyczącego powojennych ?ludowych? obiektów artystycznych. Zasadnicze pytanie dotyczyło tego, co owa twórczość wie o Zagładzie, która wydarzała się i dopełniała właśnie tam: poza wielkimi miastami? Co zostało dostrzeżone, zobaczone, zapamiętane? W obliczu rozwijającej się coraz dynamiczniej dyskusji o roli polskiej prowincji w procesach ludobójczej przemocy autorzy projektu postanowili przyj...
Co sprawiało, że zwykli Niemcy stawali się gorliwymi zwolennikami Hitlera? Jak niewielka, ekstremistyczna partia NSDAP przekształciła się w masowy ruch polityczny? Dlaczego, mimo początkowych wyborczych porażek, zdołała zgromadzić ogromne społeczne poparcie? W jaki sposób miliony osób głęboko przyswoiły sobie poszczególne aspekty nazistowskiej ideologii? Czemu ogromna część Niemców zaakceptowała wywołanie krwawej wojny, masowy terror i niezliczone zbrodnie? Autor poszukuje od...
Niniejszy tom przynosi wybór prac Prof. Antoniego Gąsiorowskiego, pomyślany jako wyraz uznania i hołdu z okazji 90. rocznicy urodzin Mistrza. Pomysł przygotowania publikacji zrodził się w poznańskiej pracowni Słownika historyczno-geograficznego. Redaktorzy starali się przedstawić najważniejsze z prac Autora – zarówno ze względu na wagę naukową, trwałość tez, jak i miejsce w charakterystyce całokształtu twórczości naukowej, a także te, które, choćby wydawać się mogły drobnymi ...
Celem prezentowanej pracy jest pogłębienie znajomości podstawowych faktów z końca pierwszego panowania króla Stanisława Leszczyńskiego, a także analiza jego osobowości i politycznych uwarunkowań jego działalności. Konstrukcja książki ma układ chronologiczno-rzeczowy. Dwa rozdziały, otwierający i zamykający, pokazują losy Stanisława Leszczyńskiego w latach 1706–1709, bezpośrednio przed przyjazdem do Malborka i po opuszczeniu miasta. Dają one stosunkowo szerokie tło polityczno...
Książka Czas żupanów, czas czechmanów to efekt ponad 30-letnich prac autorki związanych m.in. z poznawaniem zagadnień kultury funeralnej czasów nowożytnych – badań archeologicznych prowadzonych w kościołach na terenie Polski, analiz materiału zabytkowego i jego konserwacji oraz rekonstrukcji. Konfrontacja źródeł archeologicznych, pozyskanych przede wszystkim z krypt i grobów pod posadzką kościołów, z dostępną ikonografią oraz wcześniejszą literaturą pozwoliła na szczegółowy o...
Edycja – Sławomir Sojak W serii „Z Antykwariatu Ekonomicznego” dotychczas ukazało się tłumaczenie Dialogus Scaccario Richarda fitz Nigela z 1178 roku (Richard fitz Nigel, Dialog o szachownicy, czyli o Urzędzie Skarbu w średniowiecznej Anglii,ed. S. Sojak, przeł. R. Toczko, G. Malicka, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2018). Kolejna publikacja to reprint książki Pawła Ciompy (1867–1913) zatytułowanej Drożyzna w Galicyi i nędza urzędnicza z 1913 roku. Autor tego dzieła był bank...
Rosja wczoraj i dziś. Studium historyczno-polityczne jest najważniejszym dziełem Włodzimierza Bączkowskiego (1905–2000), wybitnego sowietologa i twórcy polskiej myśli wschodniej. Książka ukazała się w lutym 1946 r. w Jerozolimie, gdy zaczynała się konfrontacja Związku Sowieckiego z Zachodem. Dokładnie w tym samym czasie George Kennan wysłał swój słynny „długi telegram”, który dał podstawę pod zimnowojenną strategię Stanów Zjednoczonych wobec Moskwy. Książka Bączkowskiego, po ...
Kolejny, trzeci tom serii poświęconej Dogonom wypełniony jest publikacjami etnologa-afrykanisty – Lucjana Buchalika. To jeden z tych nielicznych badaczy, który nie potrafi pisać o Afryce bez bliskiego, wielokrotnego kontaktu z jej mieszkańcami. Tę pasję przejawiał już jako student, organizując w niełatwych warunkach komunistycznego systemu, w roku 1984, wyprawę do Afryki. Chociaż wyprawa nie zakończyła się spektakularnym sukcesem (prawie wszyscy jej uczestnicy musieli wracać ...
W trzecim tomie "Kresowych rezydencji" przedstawiono ponad 150 miejscowości z zespołami rezydencjalnymi położonych na terenie przedwojennych województw poleskiego i białostockiego – w jego wschodniej części, która po II wojnie światowej pozostała za wschodnią granicą Polski, czyli na Grodzieńszczyźnie. Jest to zaledwie około 15 procent dawnych siedzib ziemiańskich, które znajdowały się na tym terenie do II wojny światowej, ale warto pamiętać, że jedynie w połowie opisanych da...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
