W procesie zakładania i budowy miast ogniskował się postęp. W ich formach nabierały realnych kształtów wizje kolejnych jednostek przedstawiające najbardziej efektywne w danym czasie sposoby organizacji życia wspólnotowego. Miasta były i są barometrem kondycji państw i regionów, a także jedną z najtrwalszych pozostałości po przodkach, wciąż powszechnie użytkowaną.
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli absolutnego zła jest SS, skrót od nazwy organizacji kierowanej przez Reichsführera Heinricha Himmlera i stanowiącej filar aparatu represji nazistowskich Niemiec. Te runiczne znaki, w połączeniu z czarnym mundurem członków formacji, budziły przerażenie na terenie całej Europy, pozostawiając w historii nie-zatarty ślad z uwagi na ogrom swych zbrodni. W niniejszej pracy czytelnik będzie miał okazję stwierdzić, jak daleko zdolni byli p...
Terminem "cichociemni" określano żołnierzy polskich szkolonych do zadań specjalnych i przerzuconych drogą lotniczą do okupowanego kraju przez Oddział VI Sztabu Naczelnego Wodza najpierw z terenu Wielkiej Brytanii, a potem z Włoch. Realizacją tego zadania miał się zająć Zarząd Operacji Specjalnych (Special Operations Executive - SOE), instytucja powołana w lipcu 1940 roku w brytyjskim Ministerstwie Wojny Ekonomicznej do kierowania działaniami przeciw wrogom Imperium Brytyjskie...
Likwidacja Służby Bezpieczeństwa od lat wzbudza silne emocje, które sprzyjają budowaniu dwóch skrajnych narracji. Jedna z nich głosi, że elita solidarnościowa miała w dużym stopniu związane ręce, była skrępowana sytuacją międzynarodową oraz oporem ze strony aparatu bezpieczeństwa. Według drugiej liderzy „Solidarności” narzucili sobie ograniczenia zgodnie z umowami zawartymi w Magdalence i przy Okrągłym Stole. Obie te narracje opierają się na uproszczeniach – snutych w oderwan...
Zasadniczym celem niniejszego opracowania jest przedstawienie miejsca Episkopatu w stosunkach państwa i Kościoła w latach 1970–1989 i jego spojrzenia na rzeczywistość polityczną w okresie schyłku ideologii komunistycznej, który rozpoczął się wraz z objęciem władzy przez Edwarda Gierka4. Cezurą początkową jest 1970 r. – z dwóch bardzo istotnych powodów. W grudniu tego roku ster rządów w PRL przejęła nowa ekipa, z I sekretarzem KC PZPR na czele, bardziej pragmatycznym, skłonnym...
W niniejszej książce przedstawiam fakty dotyczące działalności Armii Krajowej w latach 1941-1945. Opisane wydarzenia miały miejsce na terenie powiatu grajewskiego, w miejscowościach i wsiach takich jak: Szymany, Koty-Rybno, Kurejwa, Tarachy, Wojtele, Bęćkowo, Bełda, Chojnówek i Prostki. Przedstawiłem dość szczegółowo likwidację dowództwa Wermachtu na wyżej wymienionych terenach oraz zdrajców Ojczyzny, którzy, chcąc uzyskać zaufanie wroga, sprzedawali sąsiadów, bliskich oraz p...
Pierwszy rozbiór Rzeczypospolitej polsko-litewskiej (1772) był dla większości spośród jej szlacheckich obywateli dużym zaskoczeniem, szczególnie, że państwo pod rządami króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764-1795) zdawało się wchodzić na drogę reform i pozytywnych zmian. Skutki rozbioru odczuli w największym stopniu mieszkańcy terenów oderwanych przez zaborców. Prezentowany zbiór materiałów źródłowych pozwala spojrzeć na to zagadnienie z perspektywy zagarniętego przez ...
Spis treści Wstęp Jerzy Maternicki, Obrazy dziejów jako przedmiot badań historiograficznych Andrzej Wierzbicki, Hipotezy powstania państwa polskiego drogą podboju „zewnątrzetnicznego” w historiografii polskiej od końca XVIII do połowy XIX wieku Obraz Rzeczypospolitej w romantycznej historiografii ukraińskiej XIX wieku Andrzej Stępnik, Ukraina i Ukraińcy w koncepcjach „przedmurza”. Preferencje polskich romantyków Unia lubelska we wschodniosłowiańskiej historiografii drugiej ...
Porucznik Stefan Kobos „Wrzos” to pomnikowa postać wśród niezłomnych żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego. Jego działalność konspiracyjna od 1939 r. do chwili aresztowania w styczniu 1956 r. związana była z niewielką wsią Brzeziny na pograniczu powiatów tomaszowskiego i lubaczowskiego. Był jednym z najdłużej ukrywających się partyzantów podziemia niepodległościowego. Dla takich jak on działania wojenne nie zakończyły się wraz z kapitulacją III Rzeszy. Wejście na ziemie pol...
Przejmująca i szczera rozmowa z matką o synu Emilu. Emil Barchański jest najmłodszą ofiarą stanu wojennego. Gdy został zamordowany w czerwcu 1982 roku, był uczniem warszawskiego liceum, nie skończył jeszcze siedemnastu lat. Krystyna Barchańska-Wardęcka wspomina, jaki był jej syn, co go pasjonowało, o czym marzył i w jakich okolicznościach zaangażował się w walkę po stronie „Solidarności” w pierwszych miesiącach stanu wojennego. Szczegółowo opowiada o przeprowadzonej na wzór A...
Od czwartego wieku istniało wśród chrześcijan przekonanie nie tylko o przełomie, jaki dokonał się w świecie wraz z objawieniem się Jezusa Chrystusa, ale i o tym związanym z panowaniem cesarza Konstantyna Wielkiego. Pisano o „niezwykłej” czy „cudownej przemianie”, która zdarzyła się światu na mocy zrządzenia Bożego, a doprowadziła do ponie¬chania zarówno poprzedniej religii, jak i rodzimych tradycji. W przekonaniu chrześcijan doszło do niej na skutek sojuszu cesarza Konstantyn...
Około roku 1618 osiedlił się w Krośnie - szkocki imigrant pochodzący z Lanxeth - Robert Wojciech Portius. Cztery stulecia temu miasto nad Wisłokiem stało się jego drugą ojczyzną. Tu - korzystając z bliskiego sąsiedztwa Węgier - stworzył centrum imponującej faktorii kupieckiej, dzięki której Krosno zyskało status jednego z ważniejszych ośrodków handlu winem węgierskim w tej części Europy. On sam uzyskawszy od Zygmunta III Wazy przywilej serwitoriatu (potwierdzony przez kolejny...
Zabójca, fałszerz, szpieg – oto tajny agent SD Alfred Naujocks. Artysta terroru. Przełożeni opisywali go jako „desperado i łotra”, który podejmie się nawet najbardziej ryzykownego zadania bez mrugnięcia okiem. To on zorganizował akcję pozorowanego ataku na radiostację w Gliwicach w dniu 31 sierpnia 1939 r. Zdarzenie to posłużyło jako pretekst do inwazji Niemiec na Polskę. W późniejszym czasie brał udział w wielu podobnych akcjach. Z tego tytułu sam nazwał się po wojnie „niemi...
Monografia powstała na kanwie kolekcji nagrań relacji biograficznych sióstr zakonnych, realizowanych przez autorkę dla Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią. Relacje dają wgląd w życie codzienne sióstr ze zgromadzeń niehabitowych, w jego powszedniość i heroiczność w PRL. Książka przynosi wiele cennych informacji, których próżno szukać w oficjalnych dokumentach kościelnych czy państwowych: na temat trudów pracy apostolskiej, warunków życia zakonnego w obliczu opre...
„King Philip’s War”, „Metacomet’s War”, „Metacom’s War, „Metacom’s Rebellion” – to nazwy, jakimi w Stanach Zjednoczonych określa się wielki i krwawy konflikt pomiędzy białymi, anglosaskimi kolonistami a ludami tubylczymi, jaki miał miejsce w II połowie XVII wieku na obszarze tzw. Nowej Anglii. Wielkie powstanie plemion Nowej Anglii przeciwko anglosaskim kolonistom, ogromne straty, tak ludzkie jak i materialne, jakie przyniosła krwawa wojna oraz postać charyzmatycznego przywód...
„Polska Walcząca – Historia Polskiego Państwa Podziemnego” to pierwsze w Polsce wydawnictwo przedstawiające, w sposób fachowy i kompletny, heroiczną walkę Polaków o niepodległość, poczynając od ostatnich strzałów kampanii wrześniowej, a kończąc na nierównym boju z oddziałami NKWD i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W naszej serii przedstawiamy wszystkie aspekty największej podziemnej armii świata, jaką była konspiracja polska, w jej wszystkich barwach i odcieniach. Zaprasz...
Psychologia zła zabiera czytelnika w trudną podróż, której celem jest zrozumienie zła w jego ekstremalnej postaci. Jeszcze przed zakończeniem drugiej wojny światowej psychiatrzy i psycholodzy podejmowali próby przybliżenia sposobu myślenia przywódców Trzeciej Rzeszy. Gdy bitewny kurz opadł i alianci przystąpili do osądzenia zbrodniarzy wojennych w międzynarodowym procesie w Norymberdze, psychiatra Douglas Kelley oraz psycholog Gustave Gilbert podjęli próbę zrozumienia sposobu...
Ułańskie lato - wydane po raz trzeci - to pasjonująca historia pułków, które wiosną roku 1920 weszły w skład jedynej wówczas Dywizji Jazdy i walczyły z Konną Armią Siemiona Budionnego aż do jej klęski pod Komarowem 31 sierpnia. Książka ta jest esejem, napisanym na szerokiej podstawie źródeł i opracowań, z wykorzystaniem licznych relacji i wspomnień. To cenny przyczynek do mało znanych dziejów formacji kawaleryjskich tworzonych na Wschodzie, przede wszystkim I. Pułku Ułanów Kr...
Teofil Szemberg (zm. 1638) żołnierz i dyplomata w służbie Rzplitej, dowódca artylerii pod Cecorą, wierny towarzysz Żółkiewskiego w odwrocie, uczestnik wyprawy chocimskiej. Jego Relacja prawdziwa, trzykroć wydana w 1921, wznawiana potem kilkakroć, to wartościowe i dokładne sprawozdanie z wyprawy na Wołoszczyznę, obfitujące w szczegóły, pisane pięknym staropolskim językiem z początku XVII w., lapidarnym, ale obrazowym, wolnym niemal zupełnie od nalotu łaciny. Do druku przygotow...
Nazwy miejscowości ziemi lwowskiej stanowią świadectwo historycznego obrazu tego terenu z jego centralnym grodem Lwowem, tak ważnym w świadomości zarówno ukraińskiej, bo przez Rusinów założonym, jak i polskiej, bo stanowiącym dla Polaków ważne centrum kulturalno-polityczne Kresów południowo-wschodnich.
Tematem książki jest japońska ofensywa na Oceanie Indyjskim i w Zatoce Bengalskiej w pierwszej dekadzie kwietnia 1942 r. Zmagania te stanowią epizod początkowej fazy drugiej wojny światowej na Pacyfiku, podczas której Japończycy rozbili główne siły aliantów i opanowali olbrzymie obszary Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii. Plan całkowitego zniszczenia Royal Navy na Dalekim Wschodzie i przerwania brytyjskich linii komunikacyjnych pomiędzy Indiami, Australią i Bliskim Wschodem...
Żona jest nowym faktem społecznym. Oczywiście żona w dzisiejszym sensie, podobnie jak inne elementy prywatnego życia: rodzina, gospodarstwo domowe, dziecko, dzieciństwo. Jeszcze kilkaset lat temu ognisko domowe wyglądało zupełnie inaczej. Rodzina nuklearna, małżeństwo z miłości, a nie jako interes załatwiany przez rodziców ponad głowami przyszłych małżonków, intymność życia domowego z dzieckiem jako jego hołubionym centrum to dość nowe „wynalazki”. Francuscy badacze historii ...
Od połowy XV w. coraz popularniejszym określeniem kobiet pomagającym rodzącym był termin „akuszerka” pochodzący od francuskiego słowa accoucher—rodzić. To określenie, być może z uwagi na powszechne posługiwanie się w wieku XVIII językiem francuskim, upowszechniło się na ziemiach polskich. Nazewnictwo używane w innych językach nie weszło w ogóle do użycia. Akuszerkami nazywano jednak nie wszystkie osoby zajmujące się pomaganiem rodzącym. Było ono niejako zarezerwowane dla niew...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
