„Autor ma dobry słuch na procesy, które się wokół niego odbywają, wyczuwa, w którą stronę cywilizacja zmierza, jak prądy tych najtrudniej definiowalnych i najtrudniej wyrażalnych, ale jednak jakoś wyczuwalnych emocji i procesów społecznych się zmieniają. Po opisaniu momentu przemiany społeczno-kulturowej w Polsce lat 90., czyli przyśpieszonym dochodzeniu Polski do ponowoczesności, stawia teraz kolejny krok i pyta: jaki jest dzisiaj człowiek czasów ponowoczesnych? Czy jest to ...
Prezentuję Państwu drugą część moich felietonów drukowanych na łamach „Dziennika Zachodniego” (pierwsza ukazała się w 2014 roku). Mam nadzieję, że wpisują się one w obchody 150-lecia nadania praw miejskich wsi Katowice, o której w 1855 roku Józef Lompa pisał: „W Katowicach jest węzeł, pośrodek górnośląskiego przemysłu. Miejsce to jeszcze nosi nazwę wsi, ale wchodząc wieczorem do zajezdnego domu Welta albo obradując u niego przy table d’hôte, mniema się być w największym wrocł...
W polskiej kulturze filmowej Jackiewicz stanowił zjawisko barwne i wyraziste, przede wszystkim ze względu na bogactwo zainteresowań oraz śmiałość w łączeniu ich w oryginalną, choć niejednokrotnie dyskusyjną, myśl na temat współczesnej kultury. Przypomnienie jego poglądów, ponowny nad nimi namysł, pozwalają spojrzeć na tę niezwykle wszechstronną twórczość z dystansu, który zawarte w niej sądy, tezy i myśli poddaje refleksji, czasem rewizji czy wręcz negacji, jednak z pewnością...
Tylko dlatego, że zamknęliśmy drogę do wewnętrznego świata wolności, świat zewnętrzny stał się bezwzględny w egzekwowaniu zapłaty. Niewolnictwem jest dalsze życie w sferze, w której istnieją rzeczy, ale ich znaczenie jest przesłonięte.
Życie w jednej tylko połowie świata jest złe, gdyż kończy się nagle, wyraźnie niespełnione, podaje nam swoją czarę, ale nie oferuje jej zawartości.
Najnowsza książka niemieckiego historyka idei Rüdigera Safranskiego (ur. 1945) traktuje o czasie w najróżniejszych postaciach. Safranski, badacz niemieckiego romantyzmu, a także współczesnej niemieckiej filozofii, od tej właśnie strony podchodzi do doświadczenia czasu, a matematyczno-fizyczna interpretacja temporalności nie gra tu głównej roli. Czas przeżywamy poza pomiarami za pomocą zegarów pewnej liniowej, jednokierunkowej wielkości. Jego żywe doświadczenie, opisywane w po...
Rok dobrej zmiany widziany oczami publicystów, filozofek, politologów, działaczek feministycznych, badaczy, ekonomistów, dysydentów, dyplomatów. Wybitni eksperci w swoich dziedzinach stawiają diagnozy na temat układu sił i dynamiki konfliktu społecznego w Polsce, rekonstruują kształt zbiorowych wyobrażeń Polaków na temat życia publicznego, opisują stan państwa, wreszcie przyglądają się makroekonomii, polityce rodzinnej, edukacji, ochronie środowiska, stosunkowi do społeczeńst...
W książce spotykają się dwie perspektywy — autorów zachodnich, którzy „odkrywają” dla siebie turecką kinematografię oraz autorów tureckich, starających się opisać ją na nowo. Artykuły dotykają relacji społecznych (ze szczególnym uwzględnieniem figury kobiety, dziecka i ojca/męża), przemian religii i kultury pod wpływem industrializacji i westernizacji, opozycji prowincji i metropolii, obecności historii i polityki. Pokazują, w jaki sposób nowe kino tureckie reinterpretuje kla...
Myśląc o animacji jako rozwijającym się elemencie kultury, ekonomii i technologii, musimy traktować ją przede wszystkim w kategoriach procesu komunikowania społecznego, na drugim miejscu stawiając wartości artystyczne. Animacja w ujęciu rynkowym, podobnie jak inne elementy kultury, była i jest produktem. A skoro tak, musi ona podlegać regułom gry rynkowej. Tak było w całym okresie jej rozwoju (ci co tego nie rozumieją, nie odnoszą sukcesów finansowych). Granica między filmem...
„Większości z nas udało się dotąd poznać księdza Jana Kaczkowskiego z książkowych wydań Jego autorskich kazań, licznych telewizyjnych wywiadów z Jego udziałem i reportaży o hospicyjnej działalności. Z tych przekazów wyłania się portret niezwykłego człowieka, który w szybkim czasie stał się jednym z najpopularniejszych duchownych w naszym kraju. Z doświadczeń tych, którym dane było poznać Go osobiście, narodziła się książka „Kaczkówki w sercu i kieszeni”. To pozycja nieco inn...
Ks. Jan Kaczkowski nie obrażał się, gdy nazywano go onkocelebrytą. Przeciwnie – świadomie wykorzystał swoją chorobę i wiedzę zdobytą przy pracy w hospicjum, aby zwrócić naszą uwagę na rolę medycyny paliatywnej. To dzieło wieńczy książka Żyć aż do końca – rzetelny, ale też pełen ciepła i empatii przewodnik po chorowaniu i umieraniu. Ks. Jan przekazuje w nim solidną dawkę wiedzy cennej dla samych chorych i ich bliskich, jak również lekarzy i personelu medycznego.
Zwrot polityczny to książka-manifest znanego krytyka literackiego i dramaturga. Podsumowuje przemiany ostatnich lat w polskiej literaturze, teatrze i sztukach wizualnych. W charakterystycznym dla siebie stylu autor atakuje burżuja. Dzisiejszy burżuj to postmodernista-nihilista. „Zwrot polityczny” jest cięciem. Na napiętej tkance kultury, spójnej liberalno-konserwatywnej anatomii, pojawiła się rysa. Z niej sączy się to coś. Bliskie społecznej gorączce, oddające się we władani...
Wybór obsady w dużej mierze decyduje o tym, jaki będzie film i czy spodoba się widzom. Odnalezienie właściwego aktora/aktorki do danej roli jest ważnym i kluczowym elementem w pracy reżysera. Dla aktorów istotne jest, by wiedzieli, jak zostać zauważonym na castingu, ale także jak pokierować swoją karierą od samego początku. Tak, by w odpowiednim momencie pokazać się jako najlepszy kandydat do roli. W książce opisane są konkretne wskazówki, porady, jak przygotować się do casti...
Na książkę składają się rozmowy Federico Felliniego z włoską dziennikarką i eseistką Ritą Cirio. Swobodne, czułe i ironiczne wypowiedzi Felliniego dotyczą całej jego bujnej biografii. Wyłania się z nich magiczna, wzruszająca wizja nieistniejącego już kina, a także jedyny w swoim rodzaju portret wielkiego Rzemieślnika i Artysty.
Pierwsza w Polsce obszerna monografia poświęcona jednej z najciekawszych kinematografii na mapie światowego kina. Autor opisuje w niej najważniejsze nurty tematyczne i środki artystyczne, które mają wpływ na niepowtarzalny, osobny charakter islandzkich filmów. Pokazuje między innymi, w jaki sposób filmowcy stosują strategię wykorzystywania kina w propagowaniu krajobrazów Islandii w wymiarze turystycznym; wyjaśnia też, jak islandzkie filmy gatunkowe (np. kino drogi, czarna kom...
Zamierzaliśmy stworzyć publikację, która – mimo skromnej objętości – opowie o fenomenie węgierskiego kina z dwóch punktów widzenia. Pierwszy, krytyczny, reprezentują eseje węgierskich badaczy filmu, Györgya Bárona, Gábora Gelencséra, Lóránta Stőhra i Balázsa Vargi, będące analizą istotnych dla dzieł tamtych lat aspektów politycznych, historycznych, stylistycznych czy wreszcie wpływu Nowej Fali na odradzające się kino węgierskie. Kontekst artystyczny nie był jednak jedynym, kt...
Jerzy Prokopiuk to znany religioznawca, filozof, psycholog, gnostyk, antropozof. Jest on również tłumaczem dzieł znanych wielkich filozofów m.in. Junga, Freuda, Webera i popularyzatorem literatury humanistycznej, głównie ezoterycznej, religioznawczej, filozoficznej i psychologicznej. Napisał niemal pięćset esejów, artykułów i wywiadów publikowanych w periodykach naukowych i w prasie kulturalnej. W swoim dorobku ma również kilkadziesiąt wystąpień radiowych i telewizyjnych, set...
„Krzysztof Ćwikliński ma dar zwięzłego i jasnego tłumaczenia spraw bynajmniej nie prostych. Jego studia czytać mogą więc nie tylko odbiorcy profesjonalni, humaniści, lecz również oczytani laicy, miłośnicy literatury nowoczesnej. Zresztą, trzeba podkreślić, autor zawsze buduje dla swych analiz utworów Bobkowskiego interesujący kontekst. […] Na tle dość obfitej już literatury polonistycznej na temat Bobkowskiego teksty Krzysztofa Ćwiklińskiego wyróżniają się przede wszystkim to...
„[Książka ta] jest pierwszym tak obszernym opisem biografii autora Wojny i sezonu oraz jego twórczości powstałej po roku 1945. Autor dotarł do wielu mało znanych faktów z życia Pawlikowskiego, zbadał jego rozproszone, często trudno dostępne teksty, dotarł do materiałów archiwalnych […]. Znakomicie i zajmująco scharakteryzował specyfikę oraz oryginalność tworzonych przez Pawlikowskiego dzieł, polegającą w znacznej mierze na świadomej kontynuacji tradycji gawędy szlacheckiej, k...
Prezentowany wybór to lektura obowiązkowa dla wszystkich zainteresowanych teatrem. Autorzy tekstów zebranych w publikacji prezentują całkowicie nowe spojrzenie na tę historyczną formę widowiska i obalają mity, jakimi obrosło ono przez stulecia. Burzą skostniałe przekonania i piszą jego nową historię. Dowodzą, że nasze wyobrażenie o nim jest zapisem „sentymentalnej pamięci”, efektem mitologizacji i przeszłości kulturowej. Kiedy mowa o komedii dell'arte – zauważa Ferdinando ...
Maria Simma (1915-2004) to prosta wieśniaczka z Austrii, która miała łaskę kontaktu z duszami czyśćcowymi. Trzykrotnie usiłowała wstąpić do klasztoru, ale ze względu na stan zdrowia za każdym razem spotykała się z odmową. Od 1940 r. zaczęła mieć widzenia dusz czyśćcowych. Widzeniom tym towarzyszyły dotkliwe cierpienia fizyczne. Teolodzy i psychiatrzy wielokrotnie badali Marię Simmę i nie dopatrzyli się śladów oszustwa czy choroby psychicznej. W rozmowie z dziennikarzem Nicki...
W książce Żydzi czy Polacy Ruta Pragier przeprowadza wywiady z przedstawicielami trzech pokoleń Żydów. Wybranych bohaterów książki pyta ponownie w 2016 roku: Co to znaczy być dziś Żydem w Polsce i co się zmieniłó w świadomości społecznej? Autorka prowadzi rozmowy w sposób otwarty, bez niedomówień, zadaje trudne pytania, które prowokują rozmówców do osobistych wyznań. Pyta o tożsamość - kim się czują, Żydami czy Polakami? Pyta - czy Polacy są antysemitami? Odpowiedzi pada...
W poprzednim tomiku esejów skupiałam się na szeroko pojętym zjawisku politycznej poprawności, odnotowując, jak się ono objawia w Polsce i za granicą. Sześć lat później stwierdzam, że nic - prócz wyraźnie większego stopnia powszechnego uwrażliwienia na jego przejawy w Polsce - się nie zmieniło. W obecnym zbiorze więc, choć o poprawności politycznej oczywiście też jest mowa, skupiam się na innych sprawach - choć nie całkiem innych, w mierze, w jakiej wolno powiedzieć, że chodzi...
"Bycie Środkowoeuropejczykiem to nie obywatelstwo, ale światopogląd" – pisał György Konrád. Jak Europę Środkową może widzieć czeski dziennikarz? Czeskie sny nie są ani reportażem ani powieścią – to rodzaj historycznego eseju, w którym Pavel Kosatík zmaga się z czeskimi lękami i nadziejami. Inne, nieznane dotąd w Polsce, spojrzenie na Czechy i Czechów – z ich własnej perspektywy. To także inwentarz sąsiedzkich relacji, dowód na to, że geograficzna bliskość bywa tym, co najtrw...
