Każdy młody badacz zaczynający swoją przygodę z epoką napoleońską potrafi z pewnością jednym tchem wymienić wielkie zwycięstwa Cesarza Francuzów, takie jak Austerlitz, Jena , Frydland, czy Wagram. Szczególnie te trzy najwcześniejsze są dość powszechnie znane, jako że pierwsze z nich zostało osiągnięte nad Rosjanami, z którymi Francuzi walczyli po raz pierwszy od czasów wojen rewolucyjnych i mieli z nimi kilka rachunków do wyrównania, choćby z pól bitewnych Trebbi czy Novi. Bi...
Niniejsza praca oparta jest na badaniach naukowych, które rozpocząłem kilka lat temu jako stypendysta Langtona na Uniwersytecie w Manchesterze. Zostały one zainspirowane studiami, które odbyłem na tym uniwersytecie. Cieszę się, że uznano, iż są wystarczająco wartościowe, by mogły być zamieszczone w serii historycznej wydawanej nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu. Badania te obejmują szeroki obszar i jestem świadomy, że znaczna ich część ma charakter wstępny. Jednocześnie wszyst...
Oto niezwykły przewodnik po epoce tak odległej, że życie codzienne przypomina szkołę przetrwania! Czy jesteś gotowy na dietę złożoną z gotowanego boczku, chleba i grochu, konieczność zapuszczenia wzbudzającej zaufanie brody i publiczne pocałunki z innymi mężczyznami na znak pokoju? Czy odnajdziesz się w świecie, w którym kobiecie nie wolno wzruszać ramionami, kąpiel raz na tydzień i codzienne czesanie włosów są dowodem próżności? Poznaj epokę, w której zarazę powodowało nie...
Smutni panowie z jednakowych płaszczach i kapeluszach wciągają do taksówki piętnastoletniego licealistę Bogdana Piaseckiego - syna szefa PAXu, Bolesława Piaseckiego. Po kilku dniach do – jak głosi plotka – najbogatszego człowieka w Polsce, docierają żądania coraz wyższego okupu. Śledztwo oficjalne i prywatne przyjaciół zaginionego nie przynosi rezultatu. Dopiero po roku od porwania przypadkowo zostają odkryte zmumifikowane zwłoki młodego chłopca z bagnetem w piersiach. Na ś...
W historiografii spotykamy prace, które z powodzeniem nigdy mogłyby nie powstać. Bez straty dla kogokolwiek. Są takie, które przynoszą jedynie szkodę, ponieważ uczą złych wzorców i nawyków, czyniąc z nauki historycznej jedynie ciąg spekulacji oraz „hipotetycznych hipotez”. Powstawały i powstają takie, które starzeją się szybciej, niż starzeją się historycy – ich autorzy, i takie, które tracą aktualność niedługo po śmierci swych autorów. Czas bowiem nie oszczędza nikogo i nicz...
Prefektura praetorio Italii, Illyrikum i Afryki to jedna z kilku wielkich jednostek administracyjnych, na jakie podzielone było Cesarstwo Rzymskie w IV–VI wieku. Niniejsza praca koncentruje się na kwestiach związanych z procesem powstawania tej prefektury i jej zasięgiem terytorialnym, miejscem prefekta w hierarchii administracyjnej imperium, relacjach pomiędzy nim a dworem cesarskim oraz strukturze officium. Omówiono w niej także kompetencje prefektów w zakresie bezpieczeńst...
„Naprzód Kniaź Prozorowski Okolniczy i Wojewoda, przyjechawszy i z konia zsiadszy z pułku swego, który przodkiem szedł z chorągwiami na przybycie Szeina i Izmajłowa, i Białosielskiego, Wojewodów towarzyszów swoich oczekiwał. Po tym następował Charle d’Ebert, pułkownik rajtarski. Ten 15 kornetów rajtarskich z czołobiciem swoim pod nogi JKM. podrzucił, które, gdy czas niejaki na ziemi leżały, a z rozkazania JKM. podniesione były, przystąpili bliżej Szein, Prozorowski, Izmajłow,...
Drugi tom trylogii, której akcja rozgrywa się w Mińsku Litewskim od wiosny 1918 do lata 1919 roku. Powieść ta opisuje życie codzienne mińskiego półświadka. Jak autor pisał we wstępie do książki: "Bohater powieści, Aleksander Baran, to postać autentyczna. Pochodził z Wilna i takie miał nazwisko. Został rzeczywiście rozstrzelany latem 1919 roku w Mińsku na Komarówce. Meliny, złodzieje - są przeważnie autentyczni. Przygody w 50% rzeczywiste. Jest tam sporo fantazji, lecz nie ma ...
Ta książka powinna była zostać przetłumaczona na polski zaraz po jej rosyjskiej premierze. Dziś, mimo upływu kilkunastu lat, ustalenia, wnioski i hipotezy Borysa Sokołowa sformułowane w latach dziewięćdziesiątych XX wieku wciąż wytrzymują krytykę. Odwołują się do nich liczni historycy rosyjscy i zagraniczni. Można śmiało przyjąć, że prace historyczne Sokołowa, których głównym celem jest demitologizacja udziału Związku Sowieckiego w drugiej wojnie światowej, pokazały rosyjskim...
Jedna z najsłynniejszych jednostek warszawskiej konspiracji wojskowej została zorganizowana przez człowieka, który wcześniej z armią nie miał w ogóle do czynienia. Ludwik Berger był za to aktorem i reżyserem, wychowankiem Instytutu Reduty prowadzonego przez Juliusza Osterwę. Życie Ludwika Bergera opisuje historyk, który w "Baszcie" był jego podkomendnym.
Publikacja dotyczy szeroko pojętej problematyki tożsamości i jej kształtowania się w średniowieczu oraz związków między tożsamością a pamięcią, różnych nośników pamięci i mechanizmów budowania tożsamości zbiorowych. Dyskusje dotyczące tzw. polityki pamięci, jej znaków i symbolicznego panowania nad terytorium pokazują nowe wymiary zjawisk zbiorowej tożsamości, granic wspólnoty oraz funkcji ustnego i pisemnego przekazu pamięci dla poczucia wspólnej tożsamości. Autorzy podejmuj...
W historiografii medycyny z drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX w., inspirowanej przez filozofię pozytywistyczną, wzajemne związki medycyny i religii były rozpatrywane w kategoriach nie dającego się przezwyciężyć konfliktu. Zgodnie z tą koncepcją, medycyna miała stopniowo uwalniać się spod wpływu czynników kulturowych i światopoglądowych, uzyskując stopniowo całkowitą od nich autonomię, opartą na nieuprzedzonej interpretacji faktów empirycznych. Już w latach 20. i 30. XX...
Spis treści Wstęp ANDRZEJ OLEJKO Na Zachodzie zmiany, czyli o docenionej piątej broni słów kilka GERALD PENZ Die k.u.k. Fliegerkompagnien der 3. Armee an der Ostfront im Jahre 1916 ZBIGNIEW MOSZUMAŃSKI Artyleria przeciwlotnicza armii walczących na Froncie Wschodnim w okresie Wielkiej Wojny (1914–1916) PAWEŁ KORZENIOWSKI Operacje lotnicze HMS Ark Royal w rejonie Dardaneli (luty–maj 1915 roku) DAVID MECHIN Air war over Salonika front 1915–1916 WALERIJ ROMANENKO Eskadra O...
Nowoczesne badania sfragistyczne wymagają nie tylko stałej refleksji źródłowej lecz również metodologicznej. Musimy poszukiwać nie tylko nowych typów pieczęci i podejmować ich interpretację, lecz również zastanawiać się nad tym jak je nazywać i klasyfikować w ramach systemów sfragistycznych. Trzeba stworzyć „kompatybilny” język sfragistyki, który używany przez różnych autorów będzie znaczył to samo. Wprowadzenie przejrzystej typologii i jednolitego nazewnictwa powinno dać głę...
Badania nad starością i ludźmi w starszym wieku od pewnego czasu przeżywają wyraźny rozkwit, szczególnie w obszarze nauk społecznych. Wynika to z dość oczywistych względów: wydłużenia się życia ludzkiego i stałego, przynajmniej w państwach zamożniejszych, spadku urodzin, co ma zapowiadać szybki, zawrotny statystycznie wzrost udziału ludzi starych w społeczeństwach europejskich. Dość dynamicznie rozwija się też w tym kontekście historiografia starości — z niedostatecznym jedna...
Parafrazując słowa pewnego znanego bohatera filmowego: kwerenda jest jak pudełko czekoladek, nigdy nie wiadomo, na co można trafić, wertując archiwalia. Czasem odkryje się rarytas, a innym razem trudno „zjadliwe” dokumenty, niewiele wnoszące do prowadzonych badań. Analizowanie dziejów rodziny Stadnickich z Nawojowej obfitowało w rozmaite momenty badawcze. Brak istnienia obszernej i podsumowującej monografii otwierał niekiedy duże obszary dla owocnej eks-ploracji. W książce zo...
Rewolucję Francuską uważa się za symbol demokracji i tryumf praw człowieka. Tymczasem rewolucyjną codziennością byty zbrodnie i krwawe prześladowania tych, których uznawano za wrogów nowego porządku. Ofiarami rewolucyjnego aparatu represji kierowanego przez takich fanatyków jak Robespierre, Saint-Just i Marat stało się 40 000 osób: ściętych, rozstrzelanych, zamęczonych lub też zlinczowanych bez sądu. Do tego dochodzi 100 000 ofiar kampanii odwetowej w katolickiej Wandei, od d...
Redakcja naukowa: Wojciech Polak Maryna Mniszchówna – postać tajemnicza, podobnie jak jej mąż Dymitr I Samozwaniec. Co o niej wiadomo? Jaka była naprawdę? Co czuła? Czego pragnęła? Tę zagadkę niczym detektyw dziejów próbuje rozwikłać Aleksander Hirschberg. Zmaga się z mrokami historii, usiłując wyciągnąć na światło dzienne skrawki informacji przemycane w różnych źródłach, wyśledzić fakty ukrywające się w zakamarkach kronik, listów, pamiętników i stworzyć z nich logiczną cało...
W podręczniku przedstawiono metodykę opracowania zasobu archiwalnego, odnoszącą się przede wszystkim do zespołów aktowych wytworzonych w okresie kancelarii akt spraw. Opisany model opracowania ma w swoim zasadniczym kształcie charakter ponadczasowy i uniwersalny, aktualny do dziś. Obejmuje wszystkie działania i czynności prowadzące od wyodrębnienia zespołu archiwalnego, poprzez jego uporządkowanie, aż do stworzenia pomocy archiwalnych, czyli opisu archiwalnego, obecnie z wyko...
Autorzy przedstawiają wartości polityczne funkcjonujące w Rzeczypospolitej Obojga Narodów – przede wszystkim, choć nie tylko, we wspólnocie aktywnych politycznie szlacheckich obywateli. Starają się je odtworzyć na podstawie gruntownej analizy różnorodnych źródeł – traktatów i publicystyki politycznej, wystąpień publicznych na sejmie i sejmikach, ale także wypowiedzi nieoficjalnych, prywatnej wymiany poglądów między uczestnikami życia politycznego. Przedmiotem analizy jest m.i...
Ta książka to kilkanaście esejów historycznych umieszczonych w różnych fazach dziejów antyku. Znajdziemy w niej szkic z historii starożytnego Egiptu (Kobieta - faraon), esej z dziejów Bliskiego Wschodu (Czarna legenda imperium perskiego), ale autor głównie skoncentrował się na historii Grecji i Rzymu, kładąc nacisk na sferę obyczajową. Dużo miejsca poświęca więc miłości greckiej i życiu prywatnemu ważnych person (Juliusz Cezar), ale jednocześnie, we właściwy sobie sposób, od...
Pomimo dogłębnych studiów nad dziejami reżimu, który doprowadził do wybuchu drugiej wojny światowej, jednostki specjalnego przeznaczenia Służby Bezpieczeństwa III Rzeszy (Einsatzgruppen) wciąż pozostają formacją owianą tajemnicą. Specyficzny rodzaj działalności, jak również wysiłek skierowany na zacieranie wszelkich jej śladów w obliczu klęski Niemiec, doprowadził do znacznych braków w zakresie materiału źródłowego, bezpośrednio związanego z aktywnością grup specjalnych do ch...
"Spędziłem lata na czytaniu erudytów na czele z Bayle'em, ale kroniki średniowieczne znałem bardzo wyrywkowo i, co gorsza, zupełnie nie rozumiałem zasad, jakimi kierowali się ich autorzy. Prawdę mówiąc, nie rozumiałem nie tylko kronik, ale i wszelkich innych tekstów średniowiecznych. Jak można było uznawać moc przekonywającą dowodów istnienia Boga? Jak można było uważać za realne demony i anioły? Jak można było układać byty dane w doświadczeniu wedle przypisywanej im doskonał...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
