Część druga Myślenia historycznego – poświęcona świadomości i kulturze historycznej – stanowi antologię najistotniejszych tekstów tej tematyce poświęconych. Artykuły Jeismanna, Schönemanna, Pandela, von Borriesa, i innych ukazują świadomość historyczną i kulturę historyczną jako dwie strony tego samego medalu. Z jednej strony mamy świadomość historyczną w postaci konstruktu o charakterze indywidualnym, powstającym w wyniku procesów internalizacji i socjalizacji, z drugiej str...
Miłośnicy judaików tym razem otrzymują od Biblioteki Narodowej wyjątkowy portret przedwojennego żydowskiego Radomia. Kolejny katalog prezentujący żydowskie afisze znajdujące się w zbiorach Biblioteki Narodowej przedstawia dokumenty z lat: 1919–1920, 1922–1927, 1930, 1931 oraz z roku 1935. Przywołują one bezcenny, bo już nieistniejący, obraz radomskiej społeczności żydowskiej - wraz z jej bogatą aktywnością społeczną i gospodarczą, działalnością charytatywną i sportową, różnor...
Historycy a socjalizm. Polska lewica niepodległościowa spod znaku Klio to wybór tekstów źródłowych wzbogaconych o biogramy i portret środowiska badaczy dziejów i publicystów sympatyzujących z szeroko rozumianym socjalizmem. W wydawnictwie znalazły się artykuły, broszury i fragmenty monografii, których autorami byli Zofia Daszyńska-Golińska, Ludwik Kulczycki, Wilhelm Feldman, Feliks Perl, Emil Haecker, Józef Dąbrowski-Grabiec, Stanisław Loewenstein, Wincenty Gorzycki – „przeds...
Była północ, kiedy zmarły cesarz odbywał na Polach Elizejskich ostatni przegląd swoich wiarusów. Kawalerzyści wymachiwali szablami i lancami trzymanymi w niematerialnych dłoniach. Wydając z ust okrzyki, których żaden żyjący nie mógł usłyszeć, pędzili w piekielnym galopie. Stopniowo wyłonili się z obłoku, aby stanąć przed Nim. Zauważył ich i wezwał do siebie. Dumne istoty podobne były do zjaw w szarawych mundurach, których barwy stłumiła śmierć i noc. Ich twarze pozostawały ni...
Przystępując do opisywania wojen morskich czasów hellenizmu postanowiłem naukową treść zawartych tutaj zagadnień zaprezentować w formie nieco spopularyzowanej, z tego też powodu zdecydowałem się nie tylko odrzucić stosowanie przypisów, ale też pominąć szczegółowe dywagacje na różne sporne tematy, co wymagałoby powoływania się na liczne, niekiedy krańcowo różne opinie wybitnych znawców epoki. Zarówno jedno, jak i drugie spowolniłoby bowiem narrację, której wolałem nadać dynami...
Autor ukazuje działania ideologii paxowskiej wśród studentów i części kadry naukowej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1954-1956. Wspomnienia autora obejmują działalność Koła Społecznie-Postępowego związanego z Paxem, jak również działalność Zrzeszenia Studentów Polskich oraz dorobek życiowy studentów społecznie aktywnych. Opisywane wydarzenia Stanisław Rostworowski ujął w kontekście takich bardzo ważnych i przełomowych wydarzeń historycznych, jak Powstanie Pozna...
Niniejsza książka wydana została w 1934 r., ale prace nad nią rozpoczęły się kilka lat wcześniej, gdy autor porządkował dokumentację dotyczącą bitwy warszawskiej, zgromadzoną w Wojskowym Biurze Historycznym. Należy podkreślić, iż Bój na przedmościu Warszawy do dziś pozostaje najbardziej szczegółowym ujęciem zagadnienia działań 1 Armii na przedpolach stolicy. W publikacji tej od początku zwraca uwagę znakomity warsztat archiwisty oraz obiektywizm autora. Pionierska ta praca po...
Piąty z kolei tom z serii Staropolska Myśl Polityczna poświęcony został Janowi Wielopolskiemu, kanclerzowi wielkiemu koronnemu w latach 1679-1688 i autorowi pisma politycznego zatytułowanego Konsyderacyje o urzędach dwuletnich. Mimo niewielkich rozmiarów dziełko to dokumentuje ważną z punktu widzenia historyka ustroju Rzeczypospolitej polsko-litewskiej dyskusję o możliwości wprowadzenia w Polsce zasady kadencyjności urzędów. Idea ta, obecna w dyskursie politycznym II poł. XVI...
Książka, którą oddajemy Czytelnikowi to owoc czternastu lat badań. Prezentuje ona historię tej niezwykle ciekawej i w pewnym sensie – ze względu na wiek większości jej żołnierzy – eksperymentalnej jednostki pancernej. Autorowi udało się zebrać wiele relacji uczestników walk, jakie toczyli żołnierze Dywizji Hitlerjugend na długim szlaku bojowym, które, uzupełnione o wiadomości archiwalne, tworzą bardzo interesujący i przejmujący obraz. Co ciekawe, w pracy wspierali autora nie ...
Dlaczego w wyniku decyzji ludzi w XX wieku śmierć poniosło poniosło 183 mln obywateli? Odpowiedź na to pytanie próbuje znaleźć w swoich esejach historycznych Peter Englund, genialny szwedzki historyk. W swoich szkicach autor stara się pokazać ten problem z wielu punktów widzenia, przedstawiając nam plejadę postaci, zarówno sprawców, jak i ofiary XX-wiecznych tragedii. Do tych pierwszych autor zalicza m.in. Stalina, Jeżowa, Hitlera, ale też Arthura Harrisa (dowódcę l...
W tym krytycznym momencie, wiadomość o przybyciu Napoleona na pole bitwy, rozniosła się natychmiast i spowodowała zadziwiający efekt, wywołując entuzjazm zarówno u młodych jak i starych żołnierzy. Nowina ta podniosła na duchu dowódców. „Żaden ranny nie przeszedł przed Napoleonem nie pozdrowiwszy go okrzykiem Niech żyje Cesarz! Nawet ci, którzy stracili rękę lub nogę, kierowali się w jego stronę, składając mu podobny hołd. Sam na własne uszy słyszałem okrzyki tych na wpół żywy...
XX-wieczne totalitaryzmy i starsze od nich, częściowo nakładające się na nie dziedzictwo imperialne (a także dziedzictwo ruchów antyimperialnych) stanowią fascynujące tworzywo zbiorowej pamięci w całej Europie Wschodniej, na jej „skrwawionych ziemiach”. W nawiązaniu do aktualnych metodologicznych debat wokół tej problematyki, z intencją wypełniania wciąż istniejących „białych plam” na mapie studiów nad wschodnioeuropejską pamięcią wyniknął pomysł tego tomu. Spotykają się w te...
Najskuteczniejszy dowódca czołgu II wojny światowej.
Na froncie wschodnim wziął udział w największej bitwie pancernej w historii - bitwie pod Kurskiem, a także w bitwie o Charków i w walkach o wydostanie się z kotła pod Czerkasami. Zniszczył 117 czołgów rosyjskich, w tym znaczną ilość słynnych T-34.
Na Zachodzie walczył w Normandii, odnosząc dalsze sukcesy. Znalazł śmierć na polach Normandii we wnętrzu swojego czołgu.
Karol XII (1582–1712) to wojownik z krwi i kości, opętany ideą wiecznych podbojów jak Aleksander Macedoński, czy Hitler. Od wczesnej młodości spędzał czas najczęściej na polach bitew. Nigdy wcześniej, ani nigdy później Szwecja nie miała takiego znaczenia w Europie jak za jego kadencji. Apogeum popularności Karol XII osiągnął w czasie III wojny północnej, gdy pokonał najpierw Danię, a potem w starciu pod Narwią trzykrotnie liczniejsze wojska rosyjskie. Jego gwiazda zgasła pod ...
Hoppe nie był nigdy publicystą i politykiem jednoznacznie zdeklarowanym ideowo. Sam określał siebie jako państwowiec, nacjonalista, chrześcijański-demokrata. Nie sposób znaleźć dla jego pisarstwa jakiegoś wspólnego mianownika, który łączyłby różne konteksty i ideowe intuicje, tak wyraźne w jego twórczości, ale również działalności politycznej. Jeśli jednak musielibyśmy – choćby dla uczciwości wobec Czytelnika – taki wspólny mianownik znaleźć to będzie nim bez wątpienia ideowa...
Książka Nikity Pietrowa "Według scenariusza Stalina" dotyczy zmian ustrojowych i terytorialnych, które zachodziły w Europie środkowej w latach 1945-53, czyli w następstwie uzgodnień zawartych przed końcem II wojny światowej przez Stalina z koalicjantami zachodnimi. Najogólniej rzecz ujmując pokazuje mechanizmy wprowadzania i umacniania sowieckiej strefy wpływów w tzw. demoludach, krajach wepchniętych do bloku socjalistycznego.
W latach 30. XX wieku major Jerzy Sosnowski brylował na niemieckich salonach, dokonywał miłosnych podbojów godnych wielkich amantów przedwojennego kina i… zbierał informacje wywiadowcze. Początkowo jego wielkie zasługi cieszyły zwierzchników, z czasem misterna gra zaczęła budzić coraz więcej podejrzeń i to zarówno po stronie polskiej, jak i niemieckiej. Aresztowanie w Niemczech, wymiana agentów, więzienie i niejasne dalsze losy, w tym związki z Sowietami, po wybuchu II wojny ...
W 1972 roku grupa naukowców oraz archiwistów Imperial War Museum podjęła się trudnego zadania prześledzenia losów zwykłych mężczyzn i kobiet, którzy żyli podczas jednego z najcięższych okresów historii współczesnej: pierwszej wojny światowej. Przeprowadzono wywiady z weteranami z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Stanów Zjednoczonych Ameryki, Australii i Kanady, pytając o ich codzienne doświadczenia na froncie i poza nim. Stworzone przez badaczy archiwum dźwiękowe należy do najważn...
Historia „najtchórzliwszego z łajdaków”, kapitana Otto Kretschmera, największej „armaty” Kriegsmarine, człowieka, który zadał przeciwnikowi większe straty na morzu, niż jakikolwiek inny dowódca jakiejkolwiek marynarki w jakiejkolwiek wojnie. Został odznaczony najwyższymi orderami, jakie mogli przyznać Niemcy. Widokówki z jego podobizną były sprzedawane w Niemczech i całej okupowanej Europie, a na jego cześć skomponowany został marsz wojskowy. (Terence Robertson)
Publikacja stanowi zbiór artykułów dotyczących epoki stanisławowskiej. Poruszono w nich zagadnienia dotyczące polityki wewnętrznej i zagranicznej Rzeczypospolitej pod panowaniem Stanisława Augusta, historii sztuki oraz problemy z zakresu metodologii badań nad wiekiem XVIII. Artykuły stanowią wynik pracy zarówno młodych naukowców, jak i doświadczonych historyków o uznanym dorobku naukowym. Koedycja z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego Spis treści Przedmowa ...
Człowiek od najdawniejszych czasów był ciekawy świata. To poznawanie w poprzednich epokach - starożytności i średniowieczu - miało swoje ograniczenia tak mentalne, jak i techniczne. Oglądając choćby mapy z tych okresów, należy być pełnym podziwu dla odwagi wyruszania niemal dosłownie na krańce świata. Motyw migracji czy też podróży w czasach nowożytnych uzyskał zupełnie nowy wymiar. Zdobywane przez stulecia doświadczenia i doskonalenie techniki podróżowania sprawiły, że przed...
Okopy I wojny światowej. Sam środek rozdzierającego dramatu. Świadectwo ceny, jaka została zapłacona za odrodzenie Polski w 1918 roku. Ksiądz Józef Panaś jako kapłan i uczestnik walk towarzyszył żołnierzom Legionów w ich męstwie, strachu i umieraniu. Porusza i zapada w pamięć scena, gdy szesnastoletni, śmiertelnie ranny chłopiec-żołnierz ignorując pocieszające słowa autora pamiętników, domaga się odpowiedzi: „Czy będzie Polska”. Oddać życie za Polskę brzmi dziś patetycznie, a...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
