Od momentu wybuchu I wojny światowej aż do chwili zakończenia w 1945 r. kolejnego globalnego konfliktu, wskutek pojawienia się pojazdów mechanicznych, a przede wszystkim broni pancernej – czołgów, następował nieodwołalny kres klasycznej konnej kawalerii, co ostatecznie doprowadziło do jej zniknięcia z pól bitewnych. Tym samym zakończyła się trwająca co najmniej kilka tysięcy lat epoka w dziejach eurazjatyckiej historii wojskowej, w której niezwykle ważną rolę odgrywali jeździ...
5 września 1939 roku, w piątym dniu II wojny światowej, w wyniku nalotu hitlerowskich samolotów na Dworzec Wschodni w Warszawie zginęło od bomb 30 harcerek, pełniących służbę sanitarną przy rannych żołnierzach polskich. Od pierwszych dni wojny aż po dramatyczne dni Powstania Warszawskiego 1944 około 5 tysięcy harcerek ze Związku Koniczyn i prawie 9 tysięcy harcerzy z Szarych Szeregów toczyło na różnych odcinkach walkę z niemieckim okupantem. Nie zabrakło w niej 12-15-letnich ...
Dwutomowa publikacja a w niej biogramy ok. 6340 jeńców obozu w Ostaszkowie, zamordowanych wiosną 1940 r. przez NKWD. W Księdze... omówiono tło historyczne, zasady funkcjonowania obozu, okoliczności zbrodni, założenia i metody opracowania Księgi... oraz historię powstania Polskiego Cmentarza Wojennego.
Obecny tom – będący wspólną inicjatywą Wydziału Nauk Historycznych i Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – jest wydawnictwem wyjątkowym, zawiera bowiem nieopublikowane dotychczas, chociaż przygotowywane przez wiele lat przez wybitnego toruńskiego historyka – Profesora Tadeusza Grudzińskiego tłumaczenie kroniki Galla Anonima. Tadeusz Grudziński należał do grona badaczy, którzy zaczynali swoje studia i pracę naukową krótko po zakończeniu II wojny światowe...
Polsko-niemiecka historia po 1945 roku była pełna dramatów, wyzwań, nadziei oraz gestów dobrej woli. Wzajemne relacje odbudowywano na wojennych zgliszczach, w całkowicie nowych warunkach geopolitycznych. Stosunki z Niemiecką Republiką Demokratyczną były w rzeczywistości dalekie od postulowanego socjalistycznego braterstwa, a przesuniętą na zachód granicę Republika Federalna Niemiec uznała dopiero 25 lat po zakończeniu wojny. Wypędzenie ludności cywilnej z ziem "odzyskanych", ...
Monografia województwa bełskiego, jakkolwiek nie obejmuje chronologicznie całości jego dziejów ani wszystkich aspektów, to jednak przynosi artykuły, które dopełniają naszą wiedzę w tym zakresie. Należy podkreślić, że wszystkie zamieszczone w tym wydawnictwie teksty mają bardzo dobrą podstawę źródłową, wykorzystują podstawową literaturę przedmiotu, są oryginalne i dotykają faktycznie problemów słabiej zbadanych bądź stanowią podsumowanie dotychczasowych […] prowadzonych badań ...
Książka przygotowana z okazji sto siedemdziesiątej piątej rocznicy jego urodzin. Tom poza swoją wartością merytoryczną pokazuje troskę lokalnej społeczności, by zachować pamięć o najwybitniejszych postaciach związanych z ziemią kujawską, a w tym wypadku o znakomitym humaniście, przedstawicielu nieco dziś już zapomnianej w naszym społeczeństwie filologii klasycznej, której był koryfeuszem szeroko znanym swego czasu w całej wykształconej Europie, a nawet poza nią. Fragment ...
Najnowszy komiks Wydawnictwa Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku przybliża historię Tadeusza Pietrzykowskiego – uzdolnionego boksera, ale również malarza, wychowawcy młodzieży i patrioty. Jego przeżycia i niezłomna postawa w obozie koncentracyjnym Auschwitz zadziwiały nawet niemieckich oprawców. Do dziś jest to historia, która wzbudza podziw, inspiruje i udowadnia, że człowieczeństwo jest wartością nadrzędną. Gdyby nie wybuch II wojny światowej, Tadeusz Pietrzykowski mógłby ...
Relacja dla Jana Chodkiewicza z 1572 roku jest fascynującą opowieścią o dworze Iwana Groźnego, jego despotycznych rządach, jego podstępach i przerażających okrucieństwach, napisaną przez naocznych świadków, Inflantczyków, Johanna Taubego i Elerta Krusego, którzy przez jedenaście lat byli początkowo więźniami Iwana, a potem jego dyplomatami. Po nieudanej próbie zbrojnego odbicia Dorpatu z rąk cara uciekli do Rzeczpospolitej. Przeszli na służbę Zygmunta Augusta, który niezwykle...
Książka zawiera dzieje powstawania i przekształcania grybowskich kościołów – historię ich budowy i stopniowego wyposażania dziełami sztuki, a także odbudowywania zniszczeń powstałych w wyniku pożarów czy działań wojennych. Obejmuje czas od powstania pierwszej świątyni w Grybowie w 1340 r. po dzień dzisiejszy. W opracowaniu pojawia się szereg postaci historycznych, jakie miały wpływ na kształt grybowskiej parafii, takich jak duchowni, artyści, włodarze miasta, rzemieślnicy czy...
Kiedy przed blisko stu laty Roman Grodecki (1889–1964) przygotowywał dla słuchaczy studiów historycznych w Uniwersytecie Jagiellońskim wykład o dziejach cechów w średniowiecznej Polsce, pisał, że „w życiu potocznym mało się słyszy o cechach. […] Ich istnienie formalne to tylko objaw tradycjonalizmu, objaw przywiązania do dawnych form, pietyzmu dla tego, co nam się wydaje w przeszłości pięknym i dobrym i symbolizuje jakiekolwiek sympatyczne nam idee czy pojęcia”. Ów stan rzecz...
Praca niniejsza została podzielona na sześć rozdziałów. Pierwszy charakteryzuje terytorium, uwzględniając sytuację polityczną, szczególnie wytworzoną wskutek Powstania Wielkopolskiego i Traktatu Wersalskiego, następnie przynależność kościelną, od delegatury arcybiskupa gnieźnieńsko-poznańskiego, poprzez administrację apostolską, aż po prałaturę pilską, z uwzględnieniem dokonujących się przekształceń administracji kościelnej. Rozdział drugi został poświęcony sieci parafialnej,...
Potoccy herbu Pilawa należeli do grupy kilkudziesięciu czołowych rodzin magnackich Królestwa Polskiego w XVII i XVIII wieku. Byli w tym okresie wymieniani wśród kilkunastu, może około dwudziestu najznaczniejszych. „Prowincja ruska — napisał pod koniec XVII wieku pewien Francuz — obfituje w znaczną liczbę potężnych i wpływowych rodów: Sobieskich, Potockich, Koniecpolskich, Jabłonowskich i innych, dzierżących tutaj nader rozległe posiadłości z prawdziwie magnackim dochodem. Jak...
Znaczące wydaje się, że Michelet pisze o tej jednej czarownicy, jednej postaci, niezmiennej od czasów średniowiecza, ba, czasów starożytnych. Robi to w znanym już czytelnikom jego prac stylu: barwnie, z rozmachem, dramatycznie, wręcz patetycznie. Opisuje czarownictwo jako formę rebelii przeciwko zastanemu porządkowi (także porządkowi proponowanemu przez Kościół). Zniewolony, uciskany lud wykreował postać czarownicy jako remedium na wszystkie swoje opresje i nieszczęścia. Czar...
Edward Raczyński to jeden z najwybitniejszych polskich dyplomatów i polityków w XX w. sprawujący najwyższe funkcje na emigracji – w tym urząd Prezydenta RP – który dał się poznać również jako doskonały orator. Jego mowy wygłaszane z różnych okazji były przygotowane z wielką pieczołowitością i znawstwem. Swoje umiejętności oratorskie Raczyński zawdzięczał pochodzeniu i wykształceniu, praktyce pracy dyplomaty, a także wykazywanym zdolnościom poetyckim. W roli mówcy jawi się jak...
Odkrywcza, bogato udokumentowana opowieść o losach Janka Bytnara, Alka Dawidowskiego, Tadeusza Zawadzkiego - bohaterów książki "Kamienie na szaniec". Fascynujące wspomnienia najbliższych - Matki Rudego, Zdzisławy Bytnarowej, sióstr, przyjaciół, towarzyszy broni, ukochanych dziewcząt. W książce znalazła się wstrząsająca, wzruszająca, mądra i piękna korespondencja Alka i Jego Basi, zapis epistolarny, który jest ewenementem na skalę światową, listy Rudego i Zośki, notatki konspi...
Część „Rymkiewiczowskiej tetralogii”, błyskotliwy i intelektualnie prowokujący esej o niezwykłej postaci i niezwykłym momencie dziejowym w historii Polski. Autor analizuje historyczny moment, który zaważył na dziejach Polski i Europy. Kto był za, kto przeciw, kto był rozsądny, a kto szalony i co należało uczynić w konfrontacji z trzema sąsiadującymi państwami, które postanowiły podzielić Polskę między sobą. Fragmenty… Są takie rzeczy, które można pojąć tylko tutaj, u nas – n...
Książka jest pokłosiem konferencji naukowej zorganizowanej w rocznicę ostatniej koronacji cara w Warszawie w 2019 roku. Opublikowane w niej referaty pozwalają przyjrzeć się całokształtowi stosunków polsko-rosyjskich lat 1815–1830 i pokazują różne konteksty eksperymentu, który zakończył się wybuchem powstania. Zarazem weryfikują pytania o możliwość innych scenariuszy rozwoju wypadków niż insurekcja.
Jednak pojawienie się dawnych spiskowców w środowiskach, z których się wywodzili, ich niezłomna wiara w uzyskanie przez Polaków niepodległości, i to w granicach z 1772 r., mobilizowała młodzież do działań spiskowych. Dla wszystkich Polaków kontakt z zesłańcami syberyjskimi, ich opinie na temat dróg dojścia do niepodległości, były niezwykle ważne. Jest to zrozumiałe, gdyż te opinie wypowiadali ludzie, którzy – jeśli tak można powiedzieć – na miejscu doznali rozmiarów carskiego...
DZIEDZICTWO KULTUROWE RZECZPOSPOLITEJ ZA GRANICĄ W ciągu ostatnich setek lat ludzie decydowali się na emigrację z wielu powodów, jedni uciekali, inni szukali pracy bądź swojego miejsca na ziemi. Jak się im żyło? Czym się zajmowali? Gdyby nie instytucje zajmujące się pielęgnacją dziedzictwa narodowego i kultury, nie mielibyśmy pojęcia o tym, co się wtedy działo. Na świecie istnieje dwa tysiące instytucji zrzeszających polską diasporę. To im zawdzięczamy dostęp do informacji z...
Historyczno-antropologiczne studium, które czyta się jak trzymającą w napięciu powieść. Dysputy paryskich uczonych o polskich wampirach, Mickiewicz wychodzący z grobu, picie trupiej krwi w czasie zarazy i zupełnie nowe spojrzenie na ludowe wierzenia. Bogactwo nieznanych dotąd materiałów źródłowych odsłania zapomnianą i odrzuconą historię życia, śmierci i czegoś pomiędzy nimi – wiarę trwającą w Polsce przynajmniej przez pół tysiąclecia, aż do schyłku XX wieku. Książka bogat...
Pokolenia mediewistów nie umiały rozwikłać tajemnicy podwójnej koronacji Chrobrego w 1000 roku i 1025 roku. Potrzebny był do tego politolog. Czyli kolejna fascynująca książka Andrzeja Kozickiego, odsłaniająca tajemnice wyobrażeń politycznych i gier instytucjonalnych. Czu Chrobry był tetrarchą? Czy Polska była suwerenna? Jak to możliwe, że historycy źle odczytywali źródła? Jak wymyślano ideologie i czy rzeczywiście zdobywały umysły? I wiele innych pytań w historii, którą czyt...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
