Publikowane w niniejszym tomie dokumenty przedstawiają powstawanie, rozwój struktur oraz działalność aparatu bezpieczeństwa publicznego w województwie białostockim w pierwszym roku jego istnienia. Materiały ukazują pełną dyspozycyjność UB wobec Sowietów, bezwzględną walkę z podziemiem niepodległościowym, której celem było podporządkowanie komunistom całego społeczeństwa.
W prezentowanej książce Christian Domnitz analizuje publicystykę polityczną w PRL, NRD i Czechosłowacji od podpisania Aktu końcowego KBWE w Helsinkach w 1975 r. do upadku komunizmu w 1989 r. Porównując narracje europejskich partii komunistycznych oraz publicystyki podziemnej, wyjaśnia znaczenie różnych koncepcji Europy. Ukazuje także ich przemiany, rywalizację między nimi oraz rolę poszczególnych publicystów. A Turn Towards Europe: Transformations of the Public Sphere in Rea...
Nieustraszeni marynarze z jednostek "K", elitarne i świetnie wyszkolone oddziały Brandenburg penetrujące nieprzyjacielskie tyły, przebiegli partyzanci z Werwolfu, a nawet mali sabotażyści z Hitlerjugend – wszyscy oni tworzyli siły specjalne hitlerowskiej armii. Czuli, że są elitą, że otacza ich aura tajemniczości. Wiedzieli, że muszą spełnić wyśrubowane wymagania i być twardzi jak stal. Niemieckie siły specjalne w latach drugiej wojny światowej nie osiągnęły potencjału dorów...
Wspomnienia Rachel Roth włączają się w wielką opowieść świadków o Holokauście. Spisane w latach siedemdziesiątych XX wieku są wypełnieniem przyrzeczenia złożonego nieznajomej więźniarce na Majdanku i upamiętnieniem tych wszystkich, którzy bezimiennie cierpieli i ginęli. Rachel opowiada światu o tym, co przeżyła ona – ta, która cudem przetrwała, i co przeżyli ci, którzy umierali bici, zagłodzeni, rozstrzelani, zagazowani. Rachel Roth do dziś przechowuje w domu bezcenną pamiąt...
Z zestawień statystycznych wynika, że do końca 2019 r. tytułem uhonorowano niemal 28 tys. osób, z których ponad 7 tys. stanowią Polacy . Statystyki milczą jednak na temat „Sprawiedliwych”, którzy po wojnie zamieszkali na terenie obecnego województwa zachodniopomorskiego , a celem powstania książki była przecież chęć upamiętnienia czynów osób związanych z regionem (który – obok północnej części województwa lubuskiego – jest terenem działań Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej...
Nicią przewodnią niniejszej książki jest pytanie, jaki był stosunek Żydów do Józefa Piłsudskiego, najważniejszego polskiego polityka okresu międzywojennego. Jak go oceniali? Czego oczekiwali? Skąd brała się tak długo pamiętana powszechna żałoba, niemal rozpacz, po jego śmierci? Publikowane tutaj źródła – listy, podania, artykuły prasowe, kazania czy wspomnienia – dają wgląd w różnorodne postawy Żydów wobec Piłsudskiego, od rozczarowania i krytyki poprzez obojętność aż do uwie...
W czasie II wojny światowej, po klęsce Francji, neutralna Hiszpania stała się niespodziewanie ważnym państwem tranzytowym dla ok. 15 tys. polskich uchodźców wojskowych i cywilnych. Około 1,7 tys. z nich przeszło przez obóz internowania w Miranda de Ebro w Kastylii, który obrósł negatywną, czarną legendą. Opracowanie to jest pierwszą analizą skomplikowanych losów Polaków. Wykorzystano w tym celu materiały źródłowe z 56 archiwów i bibliotek polskich, hiszpańskich, francuskich, ...
Książka zawiera nieznane dotąd dokumenty na temat „polskiego kryzysu” z lat 1980–1981, wytworzone przez dyplomację komunistycznej Czechosłowacji, która z dużym zainteresowaniem i zarazem rosnącym niepokojem śledziła bieg wydarzeń w naszym kraju. Do publikacji wybrano 56 dokumentów. Poszerzają one naszą wiedzę o karnawale „Solidarności” i kryzysie społeczno-politycznym w PRL w kilku aspektach: kreślą obraz tego kryzysu, jaki docierał do władz w Pradze; prezentują oceny wydarze...
Niniejsza publikacja zawiera zapiski z dziennika Piotra Dąbrowskiego– więźnia Kozielska, który losu tysięcy innych polskich ofiar uniknął tylko dzięki temu, że do obozu trafił dopiero w lipcu 1940 r. – wraz z grupą Polaków zagarniętych przez władze sowieckie na anektowanej Litwie. Państwa bałtyckie, tak jak wcześniej Polska stały się kolejnymi ofiarami paktu Ribbentrop–Mołotow, dzielącego Europę Środkowo-Wschodnią między hitlerowską Rzeszę Niemiecką a stalinowski Związek Sow...
Książka koncentruje się na wydarzeniach w Lesie Katyńskim w latach 1940–1943, począwszy od transportów jeńców z Kozielska do Smoleńska i Gniezdowa, aż do założenia tzw. cmentarza PCK. Mimo upływu lat zbrodnia katyńska wciąż kryje wiele niewyjaśnionych dotąd zagadek. Także niektóre przyjęte w literaturze przedmiotu „pewniki” nie odpowiadają stanowi faktycznemu. Jednym z nich jest sprawa ekshumacji przeprowadzonej przez Niemców w Lesie Katyńskim wiosną 1943 r. Pomijając samą t...
Ryszard Wichorowski (ur. 1937), pracownik Przedsiębiorstwa Państwowa Kominikacja Samochodowa i działacz NSZZ "Solidarność" w Zamościu, w okresie od 14 grudnia 1981 r. do 1 grudnia 1982 r. przebywał jako internowany w ośrodkach odosobnienia w Krasnymstawie, Włodawie i Kwidzynie. Podczas pobytu w Kwidzynie spisał wspomnienia z pierwszych miesięcy stanu wojennego, a następnie robił codzienne zapiski dotyczące więziennej rzeczywistości.
„Ruch” był największą tajną organizacją niepodległościową istniejącą w okresie rządów Władysława Gomułki. Powstał w połowie lat sześćdziesiątych z inicjatywy braci Andrzeja i Benedykta Czumów, Stefana Niesiołowskiego i Mariana Gołębiewskiego. Głównymi celami „Ruchu” były: odsunięcie od władzy PZPR, odzyskanie przez Polskę suwerenności i przywrócenie systemu demokracji parlamentarnej. Latem 1970 r. organizacja została rozbita przez Służbę Bezpieczeństwa. Pierwsze aresztowania ...
Dolny Bóbr- Nysa 1945 to rekonstrukcja wydarzeń i przebiegu bojów o miasta i wioski w rejonie na południe od Odry,pomiędzy Bobrem a Nysą Łużycką w lutym 1945 roku. Przede wszystkim szczegółowo przedstawiono militarne zmagania o Przemków, Szprotawę, Żagań, Krzystkowice/Nowogród Bobrzański, Bieniów, Żary, Jasień, Lubsko, Krosno Odrzańskie, Zieloną Górę, Tuplice i Trzebiel. Wymienione fakty,dotychczas przekręcane lub nieznane,epizody oraz przytoczone relacje świadków odzwiercied...
Narajana Guru (Naraya?a Guru, 1855/56-1928) to wielka postać w nowej historii południowoindyjskiego stanu Kerala, otaczana szacunkiem także w całych Indiach. Uznawany jeszcze za życia za świętego, był myślicielem, mistykiem, przywódcą duchowym i działaczem społecznym. Oddany głęboko praktykom religijnym był jednocześnie gorącym orędownikiem sprawiedliwości społecznej, niestrudzenie walczącym z nierównościami i dyskryminującymi podziałami kastowymi, które krępowały życie niż- ...
owstanie kozackie pod przywództwem Krzysztofa Kosińskiego, nie doczekało się do tej chwili w polskiej historiografii kompleksowego opracowania w postaci monografii. W drugiej połowie lat 20. XX wieku, na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie powstała rozprawa naukowa autorstwa Teodora Zagalaka, która temat ten podejmowała. Nigdy nie ukazała się drukiem, toteż ten nieznany dotąd rękopis, odnaleziony po niemal 100 latach, pozostaje nie tylko świadectwem dokonań szkoły lwowski...
Seria JERZY GIEDROYC I... to wspólne przedsięwzięcie Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura oraz Uniwersytetu Łódzkiego. Publikacje mają udostępniać i przybliżać historię oraz dorobek Instytutu Literackiego w Paryżu. Proponujemy Czytelnikom indywidualne i zbiorowe monografie naukowe; naukowe edycje archiwaliów i korespondencji z zasobów Archiwum Instytutu Literackiego oraz problemowe antologie tekstów z „Kultury” i „Zeszytów Historycznych”, a także reedycje wybranych książ...
Czy druga wojna światowa była „dobrą wojną”, jak głosi mit rozpowszechniony w krajach, które wyszły z niej zwycięsko? I czy musiała wybuchnąć we wrześniu 1939 roku z powodu Polski? Brytyjski konserwatywny dziennikarz i publicysta Peter Hitchens się z tym nie zgadza. Twierdzi, że jednym z ważniejszych powodów rozpętania światowego konfliktu były brytyjskie gwarancje dla granic Polski zagrożonej przez agresywną politykę Hitlera. Co gorsza, rząd Jego Królewskiej Mości w pełni z...
W książce omówiony został niewielki ruch gnostyczny działający w III Rzeczpospolitej, który prowadzi aktywną działalność popularyzatorską. Warto przeanalizować działania Różokrzyżowców, ponieważ reprezentowane przez nich idee w kwestiach teologicznych i filozoficznych są bardzo interesujące. Faktem jest również, iż tematyka związana z Różokrzyżowcami budzi wśród pewnej części społeczeństwa wiele emocji, wynikających z obaw związanych z pojawieniem się nowych, nieznanych ogóło...
W polskiej historiografii i poczesne miejsce zajmuje literatura wspomnieniowa. Publikacja Z dziejów Polski i Skarżyska--Kamiennej autorstwa znakomitego geofizyka, pracownika naukowego Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, Stanisława Michnowskiego jest tego najlepszym przykładem. Autor nadał swym wspomnieniom zwartą, logiczną strukturę i chronologiczne ujęcie. Za punkt wyjściowy przyjął ukazanie losów rodziny Michnowskich, dziejów Skarżyska-Kamiennej oraz Młodzaw, a takż...
Wśród opowiedzianych postaci znaleźli się nie tylko żołnierze dobrze znani, będący swoistymi ikonami tamtego pokolenia, ale również osoby z drugiego, czy trzeciego rzędu ówczesnej konspiracji. Pojawili się zarówno członkowie Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, Delegatury Sił Zbrojnych, Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, oddziałów partyzanckich z Ruchu Oporu Armii Krajowej czy 5. Wileńskiej Brygady AK. W doborze postaci nie było żadnego klucza poza jednym – udział w powojenn...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
