Biografie i wspomnienia książki - oprawa miękka

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Zyskujące popularność
    Promocja
    okładka Nie daję się, Książka | Tadeusz Bednarczyk

    „Nie daję się” to książka autobiograficzna, to zapis wydarzeń, jakie zaważyły na życiu bohatera, ściśle związanych z określonymi momentami w polskiej historii i gospodarce. Zdarzenia poparte są licznymi dokumentami, co dodatkowo je uwiarygadnia. Ale to nie tylko literatura faktu. To także zapis emocji, miejscami o wyjątkowej sile, które towarzyszą autorowi od bardzo wielu lat, a swój początek mają niewątpliwie w trudnym dla Polaków okresie powojennym. Mimo licznych przeciwnoś...

    Promocja
    okładka Budgie Od In For The Kill do Impeckable 1974-79, Książka | Chris Pike

    Bogato ilustrowana historia zespołu Budgie z lat 1974-79. Książka oparta na wywiadach autora z członkami zespołu, okraszona wieloma wcześniej nie publikowanymi zdjęciami.

    Promocja
    okładka Jerzy Liebert, Książka | Misiniec Stefan

    Jerzy Liebert (1904–1931) - wybitny polski poeta religijny. O jego przeżyciach duchowych możemy mówić na podstawie bogatego – jak na młody wiek – dorobku literackiego. Szczególnym świadectwem są wiersze, obrazujące drama­t zmagań poety o obecność wiary w swoim życiu. Sprawę tę traktował bardzo poważnie. Poszukiwanie odpowiedzi na py­tania o sens istnienia, o kształt relacji z Bogiem pojawia się zwykle jako problem zasadni­czy w każdym pokoleniu młodych ludzi. Stąd ponadczasow...

    Promocja
    okładka Roman Dmowski. Człowiek, Polak, Przyjaciel, Książka | Izabella Wolikowska

    "Roman Dmowski. Człowiek, Polak, Przyjaciel" to wspomnienia Izabelli z Lutosławskich Wolikowskiej, wydane po raz pierwszy w 1961 r. w Chicago. Autorka w szerokim kontekście historycznym przybliża tę wybitną postać męża stanu, dyplomaty i pisarza politycznego jako patrioty oddanego sprawie odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Książka zawiera nie tylko osobiste wspomnienia autorki ( a znała go kilkadziesiąt lat), ale również fragmenty jego dzieł oraz wspomnienia ...

    Promocja
    okładka Zbudź się. Żywot Buddy, Książka | Jack Kerouac

    Wybitny amerykański powieściopisarz o życiu i religii Buddy.
    W połowie lat pięćdziesiątych Jack Kerouac, katolik, przeżył fascynację buddyzmem. Zainteresowanie to wyraźnie wpłynęło na jego duchowość i znalazło odzwierciedlenie w późniejszej twórczości.

    Promocja
    okładka Chłopcy od Google'a. Sergey Brin i Larry Page o sobie, Książka | George Beahm

    Pobudzające do myślenia, inspirujące i zawierające cenne wskazówki wypowiedzi założycieli internetowego giganta Google zostały wreszcie zebrane w jednej książce! Larry Page i Serge Brin dzielą się z czytelnikami swoim doświadczeniem i spostrzeżeniami na temat interesów, zarządzania, przedsiębiorczości, technologii, innowacji i życia.
    Znakomita pozycja dla wszystkich, którzy pragną nadać swojej karierze zawodowej nowy, satysfakcjonujący kierunek.

    Promocja
    okładka 12 oddechów na minutę, Książka | Świtaj Janusz

    W 2007 roku Polska usłyszała o Januszu Świtaju, sparaliżowanym od szyi w dół człowieku, który złożył w sądzie wniosek o zaprzestanie uporczywej terapii. Za jego sprawą rozgorzała na nowo zażarta dyskusja o eutanazji, a on stał się symbolem zmagań człowieka niepełnosprawnego z własnym losem. Książka, wystukana przez autora na klawiaturze komputera za pomocą ołówka trzymanego w ustach, jest zapisem niezwykle dramatycznej walki o życie, zdrowie i ludzką godność. Jest też przejmu...

    Promocja
    okładka Warszawa skamandrytów, Książka | Sadkowska-Mokkas Lidia

    Debiutowali u progu Drugiej Rzeczypospolitej. Tworzyli najbardziej znaną i reprezentatywną grupę poetycką okresu międzywojennego. Kiedy niecałe trzy tygodnie po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wtargnęli na literacką scenę w kawiarni Pod Pikadorem, byli nie tylko młodzi i zdolni, ale przede wszystkim niecierpliwi, ambitni, spragnieni natychmiastowego sukcesu. W Traktacie poetyckim Czesław Miłosz nazwał ich piękną plejadą. Gombrowicz zazdrościł im sławy i dowodził, że „c...

    Promocja
    okładka Wstyd, Książka | Sarbjit Kaur Athwal

    Zaczęło się to pewnego zwykłego piątkowego popołudnia. Kolejne rodzinne spotkanie w naszym domu w zachodnim Londynie. Na sofie siedziała moja teściowa. Rozejrzała się dumnie wkoło, uśmiechnęła, po czym przemówiła: "A zatem postanowione. Musimy się jej pozbyć". Jej, czyli Surjit Athwal, szwagierki Sarbjit. Została zwabiona do Indii i uduszona, a jej ciało wrzucono do rzeki Ravi. Nigdy go nie odnaleziono. Tylko Sarbjit była wstrząśnięta losem Surjit. Otoczona przez zabójców, wi...

    Promocja
    okładka Brzemię, Książka | Przemysław Słowiński

    Porywająca opowieść o niezłomnym świadku Chrystusa. Sługa Boży Władysław Bukowiński (1904-1974) - polski zesłaniec, duszpasterz sowieckiej Rosji, świadek Miłości w świecie bez Boga - poznał piekło wojny, łagrów i komunizmu. Ten niezwykły, charyzmatyczny, zawsze uśmiechnięty kapłan wpatrywał się w swojego cierpiącego Mistrza i z Nim pokonywał wszelkie przeciwności. Wiara w Bożą Opatrzność pozwoliła mu przejść przez życie z podniesioną głową i wlewać nadzieję w serca tych, któr...

    Promocja
    okładka Faustyna znaczy szczęśliwa, Książka | Maliński Mieczysław

    Jest darem Boga dla naszych czasów, darem polskiej ziemi dla całego Kościoła i świata. Jan Paweł II o św. Faustynie Pochodząca z chłopskiej, wielodzietnej rodziny Helena Kowalska, nie ukończyła nawet trzech klas szkoły powszechnej. A właśnie przez nią Bóg objawił światu wielką tajemnicę. Ta wzruszająca powieść o orędowniczce Bożego Miłosierdzia, jej dzieciństwie, młodości i wyjątkowej misji, ukazuje, że świętość nie jest zarezerwowana dla ludzi wybitnych. Wystarczy zaufać Jez...

    Promocja
    okładka Byłam schizofreniczką, Książka | Barbara Rosiek

    Książka stanowi zapis codziennych zmagań z życiem i próba rozrachunku z brutalną przeszłością kobiety chorej na schizofrenię. Poruszająca historia człowieka, którego cierpienie i choroba psychiczna popychają ku samobójstwu...

    Promocja
    okładka Ptak smutnego stulecia Edith Piaf, Książka | Joanna Rawik

    Edith Piaf nie miała wykształcenia, tym bardziej zaskakuje jej piękny charakter pisma, można powiedzieć, charakter pisma inteligentnego mężczyzny. Pisze bez błędów gramatycznych czy ortograficznych, a listy do boksera Marcela Cerdana ujawniają zmysł poetycki, podobnie jak listy do największego przyjaciela - Jeana Cocteau, który umarł na atak serca po otrzymaniu wiadomości o zgonie przyjaciółki. Piaf chętnie bywała w towarzystwie artystów i intelektualistów. Łaknęła tego świat...

    Promocja
    okładka NIEdyskretnie. Prawdziwe historie, Książka | Anna Lutosławska-Jaworska

    Zebrałam tutaj prawdziwe historie z różnych czasów, miast, a nawet krajów. Oczywiście zmieniłam imiona bohaterów. Dziękuję tym wszystkim, którzy zechcieli powierzyć mi swoje tajemnice życia...

    Anna Lutosławska, aktorka, reżyser, pedagog. Występowała w teatrach krakowskich i wrocławskich, filmach oraz brała udział w licznych spektaklach teatru telewizji. Od wielu lat pisze dla dzieci i młodzieży.

    Promocja
    okładka Św. Peregryn. Patron chorych, Książka | Joanna Petry Mroczkowska

    Słyszeliście może o św. Peregrynie, wywodzącym się ze średniowiecznej Italii patronie chorych na raka? Może chcielibyście posłuchać o nim, o jego czasach, o innych wspomożycielach i o tym, czego zawsze potrzebują chorzy i co mogą dać innym.

    W książce tej znajdziecie towarzysza na trudne czasy, duchowy przewodnik i źródło nadziei.

    Promocja
    okładka Gdańsk jako wyzwanie, Książka | Paweł Adamowicz

    Paweł Adamowicz, urodzony w Gdańsku w 1965 roku. Prawnik. Od 1998 roku prezydent Gdańska. Od początku swojej pracy w samorządzie wiedziałem, że jestem gotowy oddać wszystkie siły i całą wyobraźnię, że będę pracował i uczył się, by służyć mojemu miastu. U celu chcę widzieć nowoczesne społeczeństwo obywatelskie, samoświadome i gotowe do niezależnej aktywności. Jest to zapewne wizja idealna, ale zawsze interesują nas takie właśnie wizje. I choć w praktyce często musimy zderzać...

    Promocja
    okładka Syn czerwonego księcia, Książka | Antoni Zambrowski

    Książka jedyna w swoim rodzaju. Autor jest synem działaczy KPP, a potem PPR i PZPR. Opowiada o latach 50. jak o sielance, to najpiękniejsze lata jego młodości. Czytelnik nie znajdzie tu opisu terroru państwa totalitarnego, atmosfery zastraszenia, aresztowań, potajemnych skrytobójstw. Antoni Zambrowski, dzięki swojemu ojcu Romanowi, członkowi tzw. wielkiej trójki, w skład której wchodził jeszcze Minc i Berman, mógł normalnie żyć, uczyć się, kochać, jeździć na narty. Nie musia...

    Promocja
    okładka Tamte lata Wojna-okupacja-powstanie 1939-1945, Książka |

    Książka ta, napisana niezwykle barwnym językiem, powstała ze wspomnień znanych dziennikarzy, takich jak: Bronisław Troński, Maria Ginter, Wiesław Stradomski, Krystyna Zielińska-Zarzycka, Krzysztof Kąkolewski i inni. Publikacja SDP.

    Promocja
    okładka Za granicą, Książka | Siedlecka-Rybczyńska Małgorzata

    Małgorzata Siedlecka-Rybczyńska urodziła się w Wołominie w 1937 roku. W 1964 roku ukończyła Akademię Medyczną w Gdańsku. Od 1967 roku przebywa na emigracji, początkowo w Danii, gdzie spędziła 18 lat. W Republice Federalnej Niemiec pracowała jako lekarz stomatolog. W 1985 roku przeniosła się do Stanów Zjednoczonych. Obecnie mieszka w Kalifornii wraz z najmłodszym synem Janem. Jej córka Jolanta ukończyła studia na Wydziale Lekarskim w Poznaniu, mieszka i pracuje wraz z mężem i ...

    Promocja
    okładka Chirurg czy artysta?, Książka | Marek Szczyt

    Podbił serca pacjentów i oczarował miliony telewidzów. Najbardziej wzięty polski chirurg plastyk, bohater popularnego programu „Sekrety chirurgii”. Na wizytę u niego czeka się nawet trzy lata. Dr Marek Szczyt opowiada o tajemnicach sukcesu, sekretach chirurgii i wszystkim tym, czego nie zobaczycie w telewizji. Jaki naprawdę jest kultowy doktor? Dlaczego wielu uważa go za cudotwórcę? Jak wyglądają jego relacje z kobietami? Co by w sobie zmienił? Jak ocenia świat polskich cel...

    Promocja
    okładka Matki sławnych ludzi, Książka | Midgley Ruth

    George Bernard Shaw uważał swoją matkę za „najgorszą, jaką można sobie wyobrazić”. Pani Capone, matka jednego z najbardziej bezwzględnych gangsterów świata, zawsze twierdziła, że Al to „dobry chłopak”. Matka Stalina była kobietą głęboko religijną i marzyła, by jej syn został duchownym. A podczas amerykańskiej wojny o niepodległość matka Jerzego Waszyngtona oświadczyła: – Chciałabym, żeby George wrócił do domu i zajął się plantacją. W tej książce znajdziecie opowieści o matkac...

    Promocja
    okładka Portret Ojca Pio Wspomnienia tych, którzy spotkali go osobiście, Książka | John A. Schug

    Książka ta powstała jako zapis serii wywiadów z ludźmi, którzy mieli szczęście osobiście spotkać Ojca Pio. Jej pomysłodawcą jest amerykański kapucyn o. John Schug. Zebrane przez niego świadectwa zapisane zostały językiem potocznym, pełnym barwnych opisów, żywych zwrotów i indywidualnych upodobań stylistycznych. Dzięki temu bardzo dobrze oddają one portret psychologiczny rozmówców zafascynowanych postacią Ojca Pio. Wielu z nich po raz pierwszy zgodziło się opowiedzieć o swoim ...

    Promocja
    okładka Papież z dalekiego kraju Biografia Papieża Franciszka, Książka | Thomas J. Craughwell

    Kardynał Bergoglio nie był typem bukmacherów; większość dziennikarzy i watykanistów w ogóle nie brała go pod uwagę jako kandydata na papieża. Już dziś wiemy, że jest to postać wyjątkowa, wymykająca się schematom. Franciszek nie założył tradycyjnych czerwonych papieskich butów, nie zamieszkał w Pałacu Apostolskim, wybierając skromny apartament hotelowy w Domu św. Marty, zrezygnował ze zwyczaju jeżdżenia wszędzie limuzyną czy opancerzonym papamobile, by móc bezpośrednio spotyka...

    Promocja
    okładka Dziennik córki Francois Mitterranda Mały dobry żołnierzyk, Książka | Mazarine Pingeot

    Jej historia jest niesamowita i nieprawdopodobna, choć wydarzyła się naprawdę. Mazarine Pingeot, nieślubna córka prezydenta Françoisa Mitterranda i Anne Pingeot - konserwatorki Muzeum d’Orsay w Paryżu, napisała książkę o swoim dzieciństwie – i o czasach, kiedy jej istnienie było jedną z najpilniej strzeżonych tajemnic państwowych Francji. Mimo że prezydent Francji kochał małą Mazzirne, bardzo często odwiedzał ją i matkę w specjalnie przygotowanym mieszkaniu w pobliżu Pałacu ...

Co to jest książka?

Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.

Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.

Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.

E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.

Co znajdziesz w kategorii: Biografie i wspomnienia

Co to jest książka biograficzna?

Książki biograficzne to dzieła opisujące życie, karierę, osiągnięcia jakiejś znanej postaci lub popularnej osoby, na przykład muzyka, polityka czy sportowca. Niektóre z tych tytułów są fabularyzowane, inne nie. W przeciwieństwie do autobiografii, ebooki biograficzne napisane są z perspektywy osoby trzeciej, opisującej daną postać. Z kolei autobiografie to historie tworzone przez same osoby w nich opisywane - znajdziecie w nich zatem wiele osobistych opowieści oraz pierwszoosobową formę narracji. Czasami biografie skupiają się na osobach lub wydarzeniach kontrowersyjnych - innym razem na tych najbardziej cenionych i lubianych. Sensację wywołał na przykład debiut literacki Jennette McCurdy, “Cieszę się, że moja mama umarła”. Ten pełen emocji zapis zmagań z toksyczną matką, zaburzeniami odżywiania i uzależnieniami jednej z najbardziej znanych współczesnych amerykańskich dziecięcych aktorek. Nie zawsze jednak biografie lub autobiografie opierają się na tak trudnych zwierzeniach i wspomnieniach.

Z czego składa się biografia?

Jakie elementy składają się na ciekawe biografie? Przede wszystkim wciągająca, często wielowątkowa historia odmalowująca obraz człowieka z krwi i kości - z jego radościami i smutkami, problemami i sukcesami. Często dzieła te opierają się na wspomnieniach - czy to samej opisywanej osoby, czy jej przyjaciół, znajomych, rodziny, bliskich. Dzięki temu otrzymujemy w miarę możliwości jak najbardziej pełny obraz życia, do którego poznania zostajemy zaproszeni. Nierzadko dzięki temu poznajemy inne, czasem zaskakujące oblicze danej osoby, odmienne od tego, co znamy z mediów czy opinii społecznej. Najlepsze książki biograficzne często opierają się na sytuacjach, które są czytelnikom zupełnie nieznane lub niewyobrażalne. Tak dzieje się na przykład w wypadku tytułu “ Czesałam ciepłe króliki. Rozmowa z Alicją Gawlikowską-Świerczyńską” Dariusza Zaborka. Ta lekarka i więźniarka obozu w Ravensbrück opowiada historię o niesamowitym optymizmie, który udało się jej utrzymać nawet pomimo tragicznych warunków obozu koncentracyjnego. W wieku 92 lat zdecydowała się opowiedzieć Zaborkowi o swoim życiu, dzięki czemu otrzymujemy poruszający obraz o życiu silnej, odważnej i niezależnej kobiety. Ebook z tym wywiadem znajdziecie na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.

Jakie są rodzaje ebooków biograficznych?

Na Woblink znajdziecie wiele różnych rodzajów biografii literackich skupiających się na osobach o różnych zawodach, pochodzeniu czy żyjących w zupełnie odmiennych od dzisiejszych warunkach. Wiele tego typu dzieł odmalowuje portrety artystów i twórców. W tej grupie znajdziecie chociażby historię życia Kory zatytułowaną “Się żyje. Kora. Biografia” napisaną przez Katarzynę Kubisiowską. Z kolei autobiograficzna “My Love Story. Autobiografia” została spisana przez samą Tinę Turner. Nie tylko ta wielka piosenkarka wzięła sprawy w swoje ręce, gdy przyszło do opowiedzenia historii swojego życia. Taką drogą poszli także Dave Grohl, muzyk, lider zespołu Foo Fighters, w swojej książce “The Storyteller. Moje historie. Opowieści o życiu i muzyce” czy Woody Allen w “A propos niczego. Autobiografia”. Specyficzny rodzaj autobiografii przedstawił w swoim dziele “Tysiąc lat radości i trosk. Wspomnienia” chiński artysta Ai Weiwei, przeplatając własne doświadczenia i wspomnienia z historią swojego ojca oraz kontekstem przemian, jakie miały miejsce w Chinach w ciągu kilku ostatnich dekad. Ciekawą perspektywę biografii artysty proponuje także Natalia Budzyńska w swoim dziele “Witkiewicz, ojciec Witkacego”. Opisuje ona bowiem życie znanego malarza, krytyka sztuki oraz pisarza, ojca Witkacego, twórcy architektonicznego stylu zakopiańskiego, o którym czasem zapomina się, mówiąc głównie o jego synu. Wśród ważnych biografii polskich artystów znajdziecie także książkę Moniki Śliwińskiej “Wyspiański. Dopóki starczy życia”. Dzięki danym zebranym w archiwach, rodzinnych dokumentach, listach i pamiętnikach Śliwińskiej udaje się zrekonstruować mało znanego, prywatnego Wyspiańskiego, który ściga się z własną śmiercią, najbardziej intymne wiersze pisze o żonie i gorączkowo szuka sposobu, by dostąpić artystycznego spełnienia i nieśmiertelności. Cennym źródłem wiedzy są także biografie świętych (hagiografie). Dotyczą one zarówno postaci historycznych (na przykład “Ignacy Loyola. Sam i na piechotę”), jak i współczesnych (jak “Siostra Faustyna. Biografia świętej”). Wiele z nich dotyczy także świętych papieży, w tym Jana Pawła II - tutaj znajdziecie chociażby “Pontyfikat na czasy zamętu. Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata” o. Macieja Zięby lub “Niezapomniany. Jan Paweł II we wspomnieniach przyjaciół i współpracowników” Włodzimierza Rędziocha. Te i wiele innych biografii oraz autobiografii znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).

Najlepsze książki biograficzne i autobiograficzne

Wiele popularnych biografii i autobiografii opowiada historie osób rozpoznawalnych na całym świecie, odkrywając nieznane lub przemilczane wcześniej elementy ich życia. Biografie sławnych ludzi zawierają w sobie także między innymi najciekawsze biografie sportowców, polityków, pisarzy czy muzyków. Znajdziecie tu na przykład ebooka “Ten drugi”, opowieść o księciu Harrym. Wcześniej ukrywane wydarzenia i okoliczności zawiera w sobie także na przykład biografia aktora Matthew Perry'ego , znanego głównie z roli Chandlera w serialu “Przyjaciele”. Jego “ Przyjaciele, kochankowie i ta Wielka Straszna Rzecz”, choć pełne charakterystycznego dla niego humoru, opowiada o trudnej walce z chorobą i nałogami, najciemniejszych momentach życia i najważniejszych, prawdziwych przyjaciołach. Swoją autobiografię, w której wyjaśnia wiele wcześniejszych kontrowersji i ujawnia nieznane dotąd fakty, stworzyła także Pamela Anderson w “Love, Pamela. Autobiografia”. Poznać możecie także życie innych aktorów - Matthew McConaughey’a w książce “Zielone światła” czy Toma Feltona w “Po drugiej stronie różdżki”. Michał Rusinek, przez wiele lat sekretarz Wisławy Szymborskiej, opowiada o tej wybitnej poetce w swoim “Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej”. David Gardner napisał biografię jednego z najbardziej znanych współcześnie amerykańskich aktorów zatytułowaną “ Tom Hanks. Enigma”. Nie tylko artyści są jednak podmiotami książek biograficznych. Jedna z najbardziej głośnych swego czasu pozycji dotyczy współtwórcy sukcesu firmy Apple - to “Steve Jobs” Waltera Andersona. Znaną autobiografię napisała także Michelle Obama - jej “ Becoming. Moja historia” to pełne szczerości i humoru wspomnienia byłej Pierwszej Damy Stanów Zjednoczonych. O swoich przodkach pisała z kolei znana dziennikarka Oriana Fallaci. “Kapelusz cały w czereśniach” to epicka historia jej własnych przodków, pełna miłości, zdrady, namiętności i niespokojnego ducha, artystów, chłopów, buntowników, bohaterów i tchórzy, a przy tym literacki hołd dziennikarki dla jej rodzinnych Włoch i Florencji. Te i wiele innych tytułów biograficznych odsłaniających życie znanych i mniej znanych osób z Polski i świata, czeka na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).