Krzysztof Puwalski – PUWAL – 22 lata w Siłach Specjalnych w tym 12 lat w GROM-ie. Ten czas to spełnienie jego marzeń. Historia Operatora /594/ to niezwykła przygoda człowieka z determinacją dążącego do upragnionego życiowego celu. W książce znajdziesz przykłady ludzkiej wytrwałości, siły, pasji, pragnienia przeżycia przygody, akcji i adrenaliny, ale też wyczerpania, tęsknoty, oraz walki z samym sobą. Dotkniesz świata jednostek specjalnych dostępnego tylko dla wybranych. ...
Wierzenia Słowian z czasów przedchrześcijańskich ze względu na niedostatek przekazów i zabytków w dużym stopniu pozostają dla nas zagadką przeszłości. Naukowcy zajmujacy się tym tematem, zamiast odkrywać prawdę, często negowali znaczenie tego, co udało się zachować. Nie wiadomo, czy po prostu błądzili, czy też pisali na polityczne zamówienie, wpisujac się w germanofilski trend deprecjonowania wszystkiego co słowiańskie. Do dziś w Polsce w oficjalnym obiegu panuje przekonanie,...
Opracowanie „Wojny i wojskowość polska XVI wieku” to pierwsza w krajowej historiografii synteza dotycząca problematyki historyczno-wojskowej „złotego wieku” dziejów polskich. W szczegółowym opisie działań zbrojnych Autor uwzględnił wpływ warunków terenowych i sposobu użycia ówczesnej broni. Zmieniający się obraz polskiego wojska wzbogacił charakterystyką dowódców średniego i niższego szczebla. Uchwycił też zalety i wady staropolskiej sztuki wojennej. Praca oparta jest na doty...
Reedycja wydania z 1925 roku. Praca oparta została na urzędowych źródłach archiwum Rzeszy Niemieckiej. Wydanie pracy w Polsce tłumaczono wówczas brakiem odpowiedniego podręcznika historii Wielkiej Wojny. Publikacja ta uzupełniła tę lukę. Volkmann, w przeciwieństwie do ówczesnych autorów francuskich, zajął się nie tylko frontem zachodnim, ale również wschodnim. W poszczególnych rozdziałach przedstawił najważniejsze wydarzenia z każdego roku wojny. Zawarł także aneks źródłowy, ...
Urodzony 23 listopada 912 roku Otton z saskiej dynastii Ludolfingów przeszedł do historii jako Otton Wielki i pierwszy rzymsko-niemiecki cesarz. W biografii opublikowanej w 2012 roku z okazji 1100. rocznicy jego urodzin niemiecki mediewista Matthias Becher przedstawia historyczne tło panowania tego władcy, jego dramatyczne konflikty z najbliższymi członkami rodziny oraz wpływowymi książętami byłego imperium Karola Wielkiego. Szczytowym punktem rządów Ottona była niewątpliwie ...
„Epicka relacja Fenelona o inwazji Aliantów na nazistowskie Niemcy odtwarza z porywającymi szczegółami zarówno strategie generałów, jak i emocje targające szeregowymi żołnierzami w czasie kluczowego momentu ich kolosalnego przedsięwzięcia. Cztery godziny furii stanowi doskonały hołd złożony odwadze mężczyzn i kobiet, którzy wbrew przeciwnościom pokonali ogromne zło”. Craig Nelson, autor Pearl Harbor, Rocket Men, The First Heroes „Zagłębienie się w lekturę Czterech godzin fur...
Nowa seria Wydawnictwa Napoleon V poświęcona jest historii Polskiej Marynarki Wojennej w latach 1918-1946. W tym unikalnym wydawnictwie, w 27 tomach, zostaną przedstawione najważniejsze wydarzenia z dziejów biało-czerwonej bandery na wodach Wisły, Piny, Prypeci oraz Bałtyku w okresie dwudziestolecia międzywojennego, jak również wojenne losy polskich marynarzy w czasie II wojny światowej. Polecamy także 21-tomową serię Wydawnictwa Napoleon V „Polskie okręty wojenne w Wielkiej...
Praca niniejsza jest pierwszą w polskiej literaturze historycznej próbą całościowego przedstawienia zbrojnego konfliktu gruzińsko-abchaskiego z lat 1992-1993. Omawia nie tylko sam przebieg wojny, ale również tło polityczno-etniczne konfliktu. Pokazuje zakulisowe działania rosyjskiej dyplomacji, a także rosyjskich służb specjalnych zmierzające do zachowanie wpływów na Zakaukaziu w momencie rozpadu Związku Radzieckiego. Książka ta zapoznaje polskiego czytelnika z Gruzją lat dzi...
To pierwsze całościowe ujęcie historii centralnej Eurazji, od antyku do czasów dzisiejszych. Książka prezentuje fundamentalne przemyślenia dotyczące pochodzenia, historii i znaczenia tego ważnego regionu świata. Autor opisuje powstanie i upadek wielkich miejscowych poteg: Scytów, Hunów Attyli, Turków i Tybetańczyków, Mongołów Dżingiz Chana. A jednocześnie wyjaśnia jak serce tego obszaru przewodziło światowej gospodarce, nauce i sztuce przez liczne wieki mimo najazdów Persów, ...
Księga pamiątkowa dla profesor Jolanty Młynarczyk, wieloletniego pracownika Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, wybitnej badaczki zajmującej się archeologią Bliskiego Wschodu w okresie hellenistyczno-rzymskim i bizantyjskim oraz ceramiką. Zebrane w tomie artykuły znakomitych archeologów polskich i zagranicznych dotyczą m.in. Egiptu, Cypru i Lewantu. A commemorative book in honour of professor Jolanta Młynarczyk, a long-time worker of the Institute of Archaeol...
Na niniejszy tom składa się sześć studiów badaczy z Polski, Litwy i Rosji, którzy podjęli trud zbadania okoliczności zawarcia traktatu warszawskiego 7 listopada 1716 r. oraz wypracowania refom skarbowo-wojskowych, przyjętych na jednodniowym Sejmie Niemym 1 lutego 1717 r. Pewien wpływ na omawiane wydarzenia miały sukcesy militarne konfederatów w Wielkopolsce, które jednak ostatecznie zakończyły się ich klęską i rozbiciem bardzo aktywnego od wiosny do początków jesieni 1716 r. ...
Tom IV w serii Polska Dzieje narodu, państwa i kultury. Podczas próby oceny losów Polski w dwudziestoleciu, jedynie niewielką pociechą może być fakt, że podobne napięcia społeczne towarzyszyły większości ówczesnych państw europejskich, z których kilka (Niemcy, Hiszpania, Włochy) podążyło drogą, która w krótkim czasie zaprowadziła je na manowce. A były i takie, których kierunek rozwoju był wprawdzie odmienny (Związek Sowiecki), ale i on jedynie odraczał smutny koniec. Nie znac...
Tytułowe zagadnienie autor prezentuje w szerokich granicach chronologicznych i terytorialnych, nie stroniąc od wnikliwego omówienia średniowiecznej genezy instytucji. Zwraca też uwagę na oświeceniowe reformy, które zaczęto wprowadzać na ziemiach polskich w późnej epoce stanisławowskiej. Praca Mariana Surdackiego jest nie tylko wynikiem usystematyzowania dotychczasowej wiedzy, ale i owocem nowych kwerend archiwalnych, przeprowadzonych m.in. w niektórych, jeszcze niewykorzystan...
Prezentowana książka to pierwsza w polskiej historiografii, naukowo opracowana biografia Przemysła II króla Polski. Znaczenie odnowienia Królestwa Polskiego w roku 1295, którego dokonał Przemysł II, ostatni z przedstawicieli wielkopolskiej linii Piastów, nie zawsze jest dostatecznie mocno podkreślane przez badaczy historii średniowiecznej oraz nauczających i propagujących dzieje ojczyste. Fakt ten stanowił inspirację do ponownego (wyd. I – Poznań 1997) przybliżenia tej tematy...
Powstanie niniejszej książki i jej publikacja w setną rocznicę podpisania traktatu w Trianon ma na celu przyczynienie się do popularyzacji wiedzy o tym historycznym wydarzeniu wśród polskich Czytelników. Konsekwencje powstałe w wyniku zmian terytorialnych i demograficznych, do jakich doszło na mocy traktatu podpisanego 4 czerwca 1920 roku w pałacu Grand Trianon, miały bezpośredni wpływ na charakter polityki wewnętrznej i zewnętrznej prowadzonej po pierwszej wojnie światowej p...
Pierwsze powojenne wydanie słynnej książki Fernanda Payena „O powołaniu adwokatury i sztuce obrończej”. "„O powołaniu adwokatury i sztuce obrończej" to elementarz dla każdego aplikanta adwokackiego i adwokata, ale polecam tę lekturę również osobom nieposiadającym prawniczego wykształcenia. Już w pierwszych zdaniach książki Payen pisze: „ogół… cóż wie o adwokaturze?”. Boleje nad tym, że społeczeństwo nie do końca zna i rozumie sens pracy adwokata. Lektura ta przybliży czyteln...
Autor dzieła Hieronim Stroynowski to wybitny erudyta przełomu XVIII i XIX w. Był profesorem Szkoły Głównej Litewskiej w Wilnie, jej reformatorem, później rektorem, a także biskupem wileńskim. Jego Mowa o Konstytucji to dzieło szczególne. Pomyślane nie jako wykład okolicznościowy, ale jako naukowy traktat omawiający znaczenie Konstytucji 3 Maja i wartości z niej wynikające. Uzasadniał konieczność reform przyjętych przez Sejm Wielki i podejmował polemikę z krytykami Ustawy Rząd...
Przedstawiamy obszerny zbiór tekstów poświęconych dziejom miejsca, w którym narodziła się Solidarność. Książka prezentuje polityczne, społeczne, gospodarcze, kulturowe i architektoniczne losy Stoczni Gdańskiej. Czytelnik znajdzie tu informacje o wykorzystaniu zakładu przez Kriegsmarine, o działających na jego terenie klubach sportowych. Pozna codzienność pracujących kobiet oraz kulisy walki politycznej, która rozgrywała się po roku 1945. Publikacja omawia też współczesne znac...
Polska a Turcja 1683-1792: misje dyplomatyczne, zakulisowe intrygi, akcje militarne – wydarzenia, które zaważyły na losach nie tylko Polski i Turcji, ale i całej Europy, w mistrzowskiej analizie prof. Władysława Konopczyńskiego (1880-1952), jednego z najwybitniejszych badaczy polskiej historii. Ukazuje on niesłusznie zapomniany – nawet przez wielu zawodowych historyków – fragment dziejów I RP, gdy część elit pogrążonej w kryzysie wewnętrznym i coraz bardziej ulegającej zewnęt...
Tradycja publikowania dzieł zbiorowych poświęconych wybitnym postaciom nauki i kultury sięga przynajmniej XIXw. [...] Opracowania jubileuszowe, zawierające wartościowe i dobrze zredagowane teksty, są niezwykle cennym źródłem do badań biograficznych i histograficznych, ale także na długo zachowują przydatność, jako zbiór rozpraw z danej dziedziny. - Z recenzji dr. hab. Tadeusza Epszteina, prof. Instytutu Historii PAN
Monografia Jana Sajdaka jako wybitnego uczonego bizantynologa, rektora Uniwersytetu, społecznika i wychowawcy. Słowem, postać zasłużoną dla kultury polskiej. Monografia prezentuje jednego z najwybitniejszych polskich bizantynistów, któremu przyszło żyć w epoce przełomów; odrodzenia Polski po zaborach, ale także w czasach II wojny światowej, latach dla zachowania człowieczeństwa najciemniejszych, oraz po wojnie, kiedy ludzkie charaktery nadal wystawiane były na próbę. Zamiar m...
Nagroda Pulitzera w dziedzinie historii (2017) 9 września 1971 roku niemal 1300 osadzonych w zakładzie karnym Attica zdecydowało się głośno zaprotestować przeciwko nieludzkim warunkom odbywania kary i wieloletnim nadużyciom, jakich dopuszczała się administracja więzienia. Zdesperowani skazani wzięli zakładników i rozpoczęli pertraktacje. Negocjowali dzień i noc, jednak władze wykluczyły jakikolwiek kompromis. Już 13 września wysłano uzbrojone patrole, aby odbiły zakład karny ...
Od największej operacji desantowej w dziejach świata upłynęło 76 lat. Tamtego chłodnego czerwcowego ranka losy drugiej wojny światowej zawisły na cienkiej nici fortuny. Jeśli Aliantom udałoby się zdobyć i utrzymać przyczółki w północnej Francji, droga do zwycięstwa stanęłaby otworem. Ale jeśli siły inwazyjne zostałyby zepchnięte do morza, plany otwarcia nowego frontu na zachodzie zostałyby odłożone na długie lata, a być może na zawsze. W tej zaciekłej bitwie wzięło udział 15...
Księga XV Biblioteki Historycznej obejmuje lata 386-361/360 przed Chr. Tytuł „Hegemonia Teb”. Jest to bowiem okres, w którym, mimo ogłoszenia pokoju Antalkidasa (387/386, zob. ks. XIV 110.2-4), zwanego też królewskim, oddającym hegemonię w Grecji w ręce Sparty, na znaczeniu zaczęli coraz więcej zyskiwać Tebańczycy. Sygnałem tego było ich pierwsze zwycięstwo nad Spartanami, odniesione w roku 375 w bitwie pod Tegyrą. Kolejne, w starciu pod Leuktrami w roku 371, uczyniło Teby he...
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.
Okładka to wszystko, co zostało od zewnątrz trwale złączone ze znajdującym się w środku wkładem. Składa się z przedniej i tylnej okładziny (potocznie zwanej okładką), a także z grzbietu okładki. To właśnie okładka definiuje i określa ostateczny wygląd książki, gdyż determinuje między innymi sposób, w jaki łączą się ze sobą wszystkie kartki i jaka jest wewnętrzna budowa książki. Oprawy mogą być miękkie, twarde czy też zintegrowane – różnią się przede wszystkim wielkością, wagą, wytrzymałością oraz ceną. Przykładowo książki w twardej oprawie są większe, cięższe, bardziej wytrzymałe i droższe od tych w miękkiej.
Każdy z nas miał w swoim życiu styczność z nauką historii i świetnie zdaje sobie sprawę, że najlepiej zapamiętuje się te opowieści o przeszłości, które są ciekawie opowiedziane i wciągają od pierwszych stron. Współczesnej literaturze historycznej daleko bowiem do nudnych podręczników, a sama historia jest przecież pełna fascynujących wydarzeń i osób! W wielu wypadkach głos zabierają świadkowie tych ważnych chwil, dzięki czemu możemy poznać ich relacje i przeżycia “z pierwszej ręki”. Stąd wśród tytułów dotyczących historii znajdziecie sporo biografii, pamiętników czy wspomnień, takich jak dwutomowy “Gombrowicz. Ja, geniusz” Klementyny Suchanow, “Lachert i Szanajca” Beaty Chomątowskiej czy “Nieopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny” Jakuba Gałęziowskiego. Znaleźć można tu także wiele błyskotliwych podsumowań - jak “Krótka historia prawie wszystkiego” Billa Brysona lub “Zaginione królestwa” Normana Daviesa. Niektóre ebooki historyczne łączą się z reportażami i literaturą podróżniczą - jak chociażby “Cień jedwabnego szlaku” Colina Thurbona bądź “W oblężeniu. Życie pod ostrzałem na sarajewskiej ulicy” Barbary Demick. Wszystkie dostępne są na Woblink w różnych formatach, w tym epub, mobi lub pdf. Znajdziecie tutaj liczne przykłady historiografii - działu piśmiennictwa obejmującego na przykład kroniki. Dobrym przykładem jest tutaj “Historiografia XX wieku” Georga G. Iggersa. Interesują Was militaria i historia wojskowości? “50 idei, które powinieneś znać. Historia wojskowości” to świetne wprowadzenie do tego tematu.
Przeszłość zawiera w sobie niezliczoną ilość ciekawych historii, niewyjaśnionych zagadek i nieznanych wcześniej tajemnic, które odkrywają przed nami kolejni autorzy i autorki. Jak wybrać najlepsze dla siebie książki? Podpowiadamy! Jeśli ciekawi Was, jak wyglądało codzienne funkcjonowanie ludzi w dawnych wiekach, polecamy sięgnąć po serię “ Życie w średniowieczu” Frances Gies i Josepha Gies. Składają się nań: “Życie w średniowiecznym zamku”, “Życie w średniowiecznej wsi”, “Życie w średniowiecznym mieście”, “Życie średniowiecznej kobiety”, “Życie średniowiecznej rodziny” oraz “Życie średniowiecznego rycerza”. Znajdziecie je wszystkie na Woblink jako ebooki (epub, mobi, pdf). A może lubicie rozwiązywać zagadki kryminalne? Świetnie! Sięgnijcie po “Wszystkie trupy prowadzą do Rzymu. Kryminalne zagadki starożytnych” Emmy Soulthon. Całościową historię człowieka na Ziemi zawarł w swojej bardzo znanej książce “Sapiens. Od zwierząt do bogów” Yuval Noah Harari. Z kolei analizę dotyczącą przede wszystkim współczesnej sytuacji politycznej zawarł w swojej “Drodze do niewolności” Timothy Snyder. Interesują Was losy kobiet w różnych, kluczowych momentach historii Polski? Właśnie dla Was są ebooki autorstwa Anny Herbich, takie jak “Dziewczyny z Wołynia”, “Dziewczyny z Powstania”, “Dziewczyny z Solidarności” czy “Dziewczyny ocalałe”. Szukajcie ich na Woblink jako książek papierowych, audiobooków bądź ebooków (epub, mobi, pdf)!
Wiele popularnych ebooków historycznych opowiada o przeszłości naszego kraju. Jednym z najbardziej znanych światowych historyków zajmujących się tym tematem jest Norman Davies. Jego “Boże igrzysko. Historia Polski” stanowi obecnie w zasadzie już klasyczne opracowanie tego zagadnienia. Podobnie jest w wypadku jego “Powstania 44”, które zostało opublikowane w 60. rocznicę Powstania Warszawskiego. Wydarzenie to zostało umieszczone w szerokim kontekście okresu 1939-1956 i stanowi cenny wkład w debatę toczoną wokół tego zrywu. Z tym trudnym temat mierzy się także Magda Łucyan w swojej książce “Powstańcy. Ostatni świadkowie walczącej Warszawy”. O innych momentach z historii Polski opowiadają także między innymi Iwona Kienzler i jej “W oparach absyntu. Skandale Młodej Polski”, “Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” Cezarego Chlebowskiego, “Zawodowe dziewczyny. Prostytucja i praca seksualna w PRL” Anny Dobrowolskiej, “Kroków siedem do końca. Ubecka operacja, która zniszczyła podziemie” Piotra Lipińskiego czy “Wymazana granica. Śladami II Rzeczpospolitej” Tomasza Grzywaczewskiego. Klasyczną już pozycją dotyczącą różnych epok w historii naszego kraju są książki Pawła Jasienicy. Jego “Polska Jagiellonów”, “Polska Piastów” czy “Myśli o dawnej Polsce”, a także wiele innych tytułów zajmujących się historią Polski znajdziecie na Woblink między innymi jako ebooki (epub, mobi, pdf)!
Wiele ważnych tytułów z gatunku literatury historycznej skupia się na innej lub szerszej perspektywie niż dzieje Polski, na przykład na historii Europy. Jednym z najbardziej monumentalnych dzieł wspomnianego już Normana Daviesa jest jego trzytomowa “Europa. Rozprawa historyka z historią”, która od momentu publikacji pierwszego tomu w 1996 roku wywołuje liczne debaty. Niektóre książki łączą w sobie cechy literatury historycznej i reportażu - tak dzieje się na przykład w wypadku wydanego nakładem Wydawnictwa Czarne tytułu “Gorsze dzieci Republiki. O Algierczykach we Francji” Ludwiki Włodek. O historii Stanów Zjednoczonych opowiada między innymi “Droga do wyzwolenia. Scjentologia, Hollywood i pułapki wiary” Lawrence’a Wrighta czy “Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od 1492 roku do dziś” Howarda Zinna. Szeroką perspektywę proponuje także znany brytyjski historyk Eric Hobsbawm w książce “Wiek skrajności. Spojrzenie na krótkie XX stulecie”. Wiele dzieł literatury historycznej skupia się historii nowożytnej, zwłaszcza na okresie II wojny światowej, opowiadając o obozach zagłady - są to na chociażby “Płakaliśmy bez łez. Relacje byłych więźniów z żydowskiego Sonderkommando w Auschwitz” Gideona Griefa, “Noc” Eliego Wiesela czy “Leningrad. Tragedia oblężonego miasta 1941-1944” Anny Reid. Niejedno wydarzenie, osoba lub perspektywa do dziś pozostawałyby w ukryciu gdyby nie dociekliwość licznych autorów i autorek pozycji historycznych - zapoznajcie się z ich dziełami z pomocą Woblinka!
Literatura historyczna pełna jest pozycji, które zajmują się różnymi epokami - od starożytności po współczesność. Jeśli interesują Was najdawniejsze czasy, a przy tym chcecie dowiadywać się o nich jak najwięcej w lekkiej formie, sięgnijcie po “Jak przeżyć w starożytnym Rzymie” L. J. Trafford, “Jak przeżyć w starożytnej Grecji” Roberta Garlanda czy “Jak zmieścić całą starożytność w jednej windzie” Theodore’a Papakostasa. A może wolicie nieco bardziej naukowe opracowania? “Mity, rytuały i polityka Inków” Jana Szemińskiego i Mariusza Ziółkowskiego lub “Historia Korei” Joanny Rurarz są właśnie dla Was! Wiele z tych pozycji opiera się na wiedzy zdobytej dzięki archeologii i jej odkryciom. Taka sytuacja ma miejsce na przykład w książce “Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma” Martina Kuckenburga z serii “ Rodowody cywilizacji”. Bardziej interesuje Was średniowiecze? “Przeżyj rok w średniowieczu” Tillmanna Bendikowskiego, “Długie średniowiecze” Jacquesa Le Goffa, “Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980-1420” George’a Duby bądź “Jesień średniowiecza” Johana Huizingi czekają na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki i ebooki (epub, mobi, pdf)!
Najsłynniejsi i zupełnie nieznani bohaterowie, największe i nigdy dotąd nie opowiedziane bitwy, szalone rewolucje i ciche, codzienne życie - to wszystko znajdziecie na kartach książek historycznych. Starożytność, średniowiecze, nowożytność - bez względu na to, która epoka interesuje Was bardziej, czeka na Was mnóstwo tytułów! Dzięki nim nie tylko lepiej poznacie przeszłość, ale także łatwiej będzie Wam zrozumieć teraźniejszość. Zarówno naukowe opracowania, jak i reportaże, biografie czy powieści historyczne - to wszystko czeka na Was na Woblink w postaci książek papierowych, audiobooków oraz ebooków (epub, mobi, pdf).
