W publikacjach IPN dotyczących peerelu często przedstawiamy zagadnienia związane z funkcjonowaniem aparatu represji. Malwina Garyga ukazała ostatnie dziesięciolecie istnienia Komitetu Krakowskiego partii, która przez dziesięciolecia sprawowała realną władzę w ówczesnej Polsce. Interesujące jest, czym zajmowali się towarzysze z PZPR w okresie agonii swojego ugrupowania i systemu komunistycznego w naszej Ojczyźnie. W serii „Monografie" publikowane są książki poświęcone najnows...
"Gen. Andrzej Błasik. Natalia Januszko. Janusz Kurtyka. Gen. Bronisław Kwiatkowski. Anna Walentynowicz. Ewa Bąkowska. Szóstka z dziewięćdziesięciu sześciu, którzy polegli pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r. Ich krewni, którzy w tej książce ze łzami w oczach o nich opowiadają, bliżej poznali się ze sobą w okolicznościach najtragiczniejszych z możliwych. Polskie państwo nie szczędziło im katuszy, a mainstreamowe media zalały nieprawdopodobną wprost falą nienawiści i pogardy. Ro...
Niniejsza książka wydana została w 1934 r., ale prace nad nią rozpoczęły się kilka lat wcześniej, gdy autor porządkował dokumentację dotyczącą bitwy warszawskiej, zgromadzoną w Wojskowym Biurze Historycznym. Należy podkreślić, iż Bój na przedmościu Warszawy do dziś pozostaje najbardziej szczegółowym ujęciem zagadnienia działań 1 Armii na przedpolach stolicy. W publikacji tej od początku zwraca uwagę znakomity warsztat archiwisty oraz obiektywizm autora. Pionierska ta praca po...
Historia „najtchórzliwszego z łajdaków”, kapitana Otto Kretschmera, największej „armaty” Kriegsmarine, człowieka, który zadał przeciwnikowi większe straty na morzu, niż jakikolwiek inny dowódca jakiejkolwiek marynarki w jakiejkolwiek wojnie. Został odznaczony najwyższymi orderami, jakie mogli przyznać Niemcy. Widokówki z jego podobizną były sprzedawane w Niemczech i całej okupowanej Europie, a na jego cześć skomponowany został marsz wojskowy. (Terence Robertson)
„Afisz o wymiarach czterdzieści na dwadzieścia centymetrów zapisany był czarnym tłustym drukiem na czerwonym tle. Komunikat w języku niemieckim był zwięzły: »Gestapo zdradziło naród i siły zbrojne. Śmierć zdrajcom!«. Pod spodem widniał podpis: »Stary niemiecki wiarus«. Chłopiec zaczął przypinać afisz do kasztanowca, tak by widać go było z drogi. Ostatnią pinezkę wbijał w pośpiechu, bo usłyszał odgłos zbliżającego się samochodu. Miejsce? Kielce w okupowanej przez Niemców ...
Książka otrzymała Nagrodę Historyczną im. Kazimierza Moczarskiego za najlepszą książkę historyczną 2009 Dla większości badaczy Holokaustu dzieje warszawskich Żydów z czasów II wojny światowej ograniczają się do dwóch faktów: ogromnej liczby ofiar oraz powstania w getcie. Ale nie dla Gunnara S. Paulssona. Autor stawia pytania: czy to możliwe, że ukrywający się po aryjskiej stronie Żydzi oraz osoby, które im pomagały, stworzyli zakonspirowane utajone miasto? Czy to możliwe, ż...
Oczami bezpieki to zbiór kilkunastu artykułów i rozpraw naukowych poświęconych różnym aspektom działalności aparatu bezpieczeństwa PRL Na wybranych przykładach ukazuje walkę bezpieki z polską emigracją polityczną, Polonią amerykańską, opozycją antykomunistyczną w kraju i z Kościołem katolickim. Odsłania też rolę agentury jako podstawowej metody pracy operacyjnej UB/SB. Pozyskane w Instytucie Pamięci Narodowej archiwalia weryfikuje z dokumentacją PZPR i innymi dostępnymi źródł...
Album znanego cichociemnego, autora licznych książek z okresu drugiej wojny światowej. Wartość książki podnosi fakt, że wiele opublikowanych w niej zdjęć jest autorstwa właśnie Stefana Starby-Bałuka, który w czasie drugiej wojny światowej był również wojskowym fotografem. W albumie znajdują się opisy i analiza najważniejszych bitew stoczonych przez polskich żołnierzy na wszystkich frontach drugiej wojny światowej, bogato ilustrowane fotografiami z epoki i mapami. Autor przeds...
Postęp cywilizacyjny i wynikające z tego faktu niebezpieczeństwa, w tym wzmożona wypadkowość, miały wpływ na rozwój ratownictwa medycznego. Pierwsza na ziemiach polskich organizacja skupiająca osoby udzielające pierwszej pomocy, w tym lekarzy, została utworzona w 1891 r. w Krakowie, w ówczesnym zaborze austriackim, z inicjatywy Arnolda Banneta i Karola Nałęcza Brudzińskiego. Wkrótce podobną powołano we Lwowie. Dalsze instytucje – funkcjonujące na zasadzie społecznych stowarzy...
- Oparcie rozważań na obfitym i podstawowym dla tej problematyki zestawie źródeł rękopiśmiennych w postaci protokołów procesowych czyni pracę bardzo materiałową. Szczegółowe wnioski oparte na tak ważnej podstawie dokumentacyjnej wydają się być przygotowane z dużym znawstwem tematu, które znacząco poszerzają dotychczasową wiedzę bądź weryfikują niektóre ustalenia dotyczące różnych aspektów funkcjonowania ruchu beginek, beginaży i waldensów - napisał w recenzji wydawniczej prof...
Seria wydawnicza „Polska mniej znana 1944-1989” wydawana jest wspólnie z Archiwum Akt Nowych i Uniwersytetem Warszawskim. Są to dokumenty i opracowania władz centralnych oraz organów państwowych PRL odnalezione w zasobach Archiwum Akt Nowych i po raz pierwszy udostępnione czytelnikom. Każdy z tomów został opracowany przez wybitnych historyków i politologów. Wyjątek stanowi tom 4 „Polski rok 1989” (2 części), będący zbiorem artykułów wydanych z okazji dwudziestolecia obrad Okr...
Pierwsze w języku polskim wydanie tekstów Iwana Łysiaka - Rudnyckiego, jednego z najwybitniejszych historyków ukraińskich XX wieku. Książka ukazuje się jako I tom Biblioteki Myśli Ukraińskiej XX wieku z przedmową Adama Michnika oraz obszernym wstępem autorstwa prof. Jarosława Hrycaka (Katolicki Uniwersytet we Lwowie). Redaktorem naukowym polskiego wydania jest prof. Grzegorz Hryciuk (Uniwersytet Wrocławski). Eseje i artykuły Iwana Łysiaka - Rudnyckiego to fascynujący przew...
Studia te, ujęte historycznie, przedstawiają dyplomatów amerykańskich pracujących głównie na placówkach w Europie Środkowo-Wschodniej. Celem ich jest próba powiedzenia, z jaką wnikliwością dyplomaci ci obserwowali i analizowali wydarzenia polityczne, które rozgrywały się między Berlinem, Moskwą, Warszawą i Kownem oraz w jakim stopniu odciskały się one na położeniu Polski. Tym samym pracy te wyjaśniają to, jak głęboko prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin D.Roosevelt i sek...
W książce prezentowany jest zbiór 29 raportów, obejmujących okres od wiosny 1941 r. do wiosny 1944 r., rejestrujących niemieckie zbrodnie na ziemiach polskich, ze szczególnym jednak uwzględnieniem Generalnego Gubernatorstwa i ziem wschodnich II Rzeczypospolitej, na których to terenach, prócz działalności hitlerowskiej, rejestrowały również zbrodniczą działalność ukraińskich nacjonalistów. "Pro memoria" są materiałami oryginalnymi i mają swoją szczególną wartość ze względu na...
Współczesna Europa jednoczy się od czterdziestu lat, tzn. od podpisania w 1958 r. traktatów rzymskich. O granice i zasięg politycznego władztwa na naszym kontynencie spierano się i walczono od niepamiętnych czasów. Autor analizuje spory terytorialne od 1815 roku do Jesieni Ludów (1989). Układ opracowany jest chronologicznie. Autor w każdy z rozdziałów wyodrębnia regiony: Europę Zachodnią, Europę Środkową i Europę Północną. Dodatkowo Autor daje czytelnikowi rozbudowany indeks ...
Rozprawa Janiny Kamińskiej wyróżnia się wzorowym warsztatem naukowym. Wzbogaca ona naszą wiedzę z zakresu historii wychowania i historii nauki. Ukazuje w nowym świetle realizację ambitnego dzieła Komisji Edukacji Narodowej, jakim była odbudowa nauki polskiej, przez dwa wieki niemal nieistniejącej. Ogromna erudycja Autorki i szeroki horyzont intelektualny pozwoliły wydobyć z ogromu materiału źródłowego sprawy najistotniejsze i przedstawić je w szerszym kontekście nauki krajowe...
Niepokonana stolica Polski lat 1939-1944 żyje w pamięci indywidualnej i grupowej, w narodowych rytuałach i w krajobrazie miasta. Niewiele jest jednak prac poświęconych pomnikom dedykowanym cywilnym ofiarom wojny. Poniższy tekst napisany został z myślą o ludziach, którzy obok tych pomników przechodzą, ale także i tych, którzy być może nigdy ich nie odwiedzą. Zrodził się z pragnienia, aby pamięć o zgładzonej ludności Warszawy zajęła należne jej miejsce w narracjach o miastach E...
Seria wydawnicza „Przywrócić Pamięć” ma przybliżyć współczesnemu społeczeństwu publikacje założycieli ruchu skautowego, twórców rozwoju idei i metodyki harcerskiej z lat 1911–1939. Reprint wydania z 1936 r.: Geneza skautingu i harcerstwa Wstęp Ruch harcerski w Polsce obejmuje przeszło 160 tysięcy chłopców i dziewcząt, skauting w świecie prawie 21/2 miljona chłopców, ok. miljona dziewcząt. Już sama liczebność tego ruchu wychowawczego uzasadnia zainteresowanie niem społeczeńs...
Słońce promienne wysłało gońce na szczyty gór, rozświetlając śnieżne wierzchołki — w naszą dolinę zagląda nieco spóźnione — ale zdążyło nieco przygrzać rosę poranną — namioty dymią, jak kurne chaty naszych sąsiadów — górali. Szumi wartki potok górski, z kamienia na kamień skacząc żwawo. Jego srebrzysty nurt wije się wśród drzew i skał — obchodząc przeszkody, których pokonać nie może — tworząc tu i ówdzie, w zagłębieniach koryta głębsze studzienki — umywalnie skautów. Oto ju...
2 maja 1945 roku, w przededniu bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy, niemiecki okręt podwodny U 977 pod dowództwem porucznika marynarki Heinza Schäffera, nie chcąc się podać aliantom, uciekł do Ameryki Południowej. Ze względu na ogromną przewagę sprzymierzonych na morzu i w powietrzu, była to misja samobójcza. Tajemniczy rejs, który był jednym wielkim koszmarem, trwał aż 107 dni. Przez rekordową liczbę 66 dni okręt płynął w zanurzeniu, idąc na chrapach! Dopiero 17 sierpnia U-...
Dlaczego w wyniku decyzji ludzi w XX wieku śmierć poniosło poniosło 183 mln obywateli? Odpowiedź na to pytanie próbuje znaleźć w swoich esejach historycznych Peter Englund, genialny szwedzki historyk. W swoich szkicach autor stara się pokazać ten problem z wielu punktów widzenia, przedstawiając nam plejadę postaci, zarówno sprawców, jak i ofiary XX-wiecznych tragedii. Do tych pierwszych autor zalicza m.in. Stalina, Jeżowa, Hitlera, ale też Arthura Harrisa (dowódcę l...
W tym krytycznym momencie, wiadomość o przybyciu Napoleona na pole bitwy, rozniosła się natychmiast i spowodowała zadziwiający efekt, wywołując entuzjazm zarówno u młodych jak i starych żołnierzy. Nowina ta podniosła na duchu dowódców. „Żaden ranny nie przeszedł przed Napoleonem nie pozdrowiwszy go okrzykiem Niech żyje Cesarz! Nawet ci, którzy stracili rękę lub nogę, kierowali się w jego stronę, składając mu podobny hołd. Sam na własne uszy słyszałem okrzyki tych na wpół żywy...
XX-wieczne totalitaryzmy i starsze od nich, częściowo nakładające się na nie dziedzictwo imperialne (a także dziedzictwo ruchów antyimperialnych) stanowią fascynujące tworzywo zbiorowej pamięci w całej Europie Wschodniej, na jej „skrwawionych ziemiach”. W nawiązaniu do aktualnych metodologicznych debat wokół tej problematyki, z intencją wypełniania wciąż istniejących „białych plam” na mapie studiów nad wschodnioeuropejską pamięcią wyniknął pomysł tego tomu. Spotykają się w te...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
