Oto ciało Twoje Cielesność nieustannie stanowi problem, którego nie rozwiązuje bliskość, świadomość i znajomość ciała. Co ciało znaczy dziś? Jakim językiem o nim mówić? Jakie ciało skrywamy pod tatuażem? Czy taniec może wyleczyć szalone ciało? Jakie postrzeganie ciała dyktuje nam przemysł pornograficzny? Odpowiadają: Mateusz Burzyk, Agata Dziuban, Mira Marcinów, Lech M. Nijakowski IDEE Zbigniew Mikołejko - o otwartej postawie agnostyków, pozostających na antypodach wsze...

Głód nie oznacza braku żywności, ale brak etyki i uwikłania polityczne. Dlaczego ludzie na świecie głodują? Jakie są związki głodu z polityką i władzą? Co symbolizuje głód? Jak pamiętać o ofiarach klęsk głodowych? W Temacie Miesiąca: Cena optymizmu David Rieff (tłum. Krzysztof Kornas) Głód. Mało charyzmatyczny skandal Karolina Brzuzan w rozmowie z Szymonem Maliborskim Algorytmy głodu Oksana Zabużko w rozmowie z Urszulą Pieczek Transnarodowa historia strajków głodowych Ja...

Moje duchowe miejsce Krajobraz religijny Polski zmienia się szybko, zwłaszcza w najmłodszym pokoleniu. Według badań CBOS-u 30 lat temu jako wierzący deklarowało się 93% osób między 18. a 24. rokiem życia. W zeszłym roku było to już tylko 71%. Jeszcze szybciej postępuje zanik praktyk religijnych. Odsetek regularnie chodzących do kościoła spadł w tej grupie aż trzykrotnie: z 69% w 1992 r. do 23% w 2021 r. Jednocześnie pozostają w nas pewne duchowe potrzeby: wspólnoty, autotr...

Temat Miesiąca: Człowiek – jaki to rodzaj? Dziś wiemy już nie tylko, że na naszą kobiecość i męskość wpływa kultura, ale także że sama biologia kształtuje płeć na kilku różnych poziomach. Czy istnieje wyraźna linia odgraniczająca kobiety i mężczyzn? Co współczesne spojrzenie na płeć mówi o relacji kultura – natura? Czy nasze mózgi mają płeć? Rozmowa: Pamięć o Katyniu Śmierć polskich oficerów nie pasuje do polskiej martyrologii - ponieśli ją bez broni w ręku Debaty: Mitologi...

Duchowość 2.0 W czasie pandemii koronawirusa skokowo wzrosło globalne zainteresowanie aplikacjami do medytacji. W kwietniu 2020 r. ściągnięto je ponad 10 mln razy. Calm, Headspace czy Meditopia poprzez ćwiczenia medytacyjne pomagają radzić sobie z lękiem i problemami ze snem. Nie mogąc wychodzić na zewnątrz, wielu z nas próbowało znaleźć ukojenie w głębi naszego duchowego „ja”. Duchowość to obszar, który może łączyć ludzi różnych religii, wierzących i niewierzących. Propon...

Przestrzeń Przyjaźni Raport CBOS-u z 2017 r. Sens życia wczoraj i dziś pokazuje, że w ciągu ostatnich 10 lat znacznie wzrosła liczba Polaków, którzy zwracają uwagę na znaczenie przyjaźni w ich życiu. Przyjaźń pozwala nam osiągnąć szczęście: stanowi przestrzeń wolności, nie wiąże się z presją spełniania czyichś oczekiwań, daje szansę na odpoczynek. W kontekście takich zjawisk jak kryzys tradycyjnej rodziny, a co za tym idzie: rosnąca liczba rozwodów, powstawanie związków pat...

Jedzenie przyszłości W obliczu postępującej katastrofy klimatycznej oraz rosnącej liczby ludności temat jedzenia wydaje się jednym z najważniejszych wyzwań współczesności. Z jednej strony marnujemy 1/3 światowej produkcji żywności, a z drugiej – co trzeci człowiek na Ziemi cierpi z powodu głodu bądź niedożywienia. W związku z tym kwestia tego, co pojawia się na naszych talerzach, nie może pozostawać sprawą indywidualnego wyboru, lecz, siłą rzeczy, stanowi część ogromnej siec...

Ostatni tacy papieże Franciszek modlący się przed pustym placem św. Piotra to jedna z symbolicznych scen z okresu epidemii. Można było poczuć wzruszenie, widząc samotnego papieża, bez towarzyszących mu zwykle tłumów. Wrażenie, jakie wywołała ta scena, pokazuje, że postać biskupa Rzymu wciąż jest ważna zarówno dla wierzących, jak i niewierzących. Jednocześnie wielu z nas coraz bardziej nie może pogodzić się z tym, że Kościół hierarchiczny jest instytucją władzy absolutnej...

Ucieczka od przebodźcowania Obcięcie powiek było jedną z bardziej wyrafinowanych i okrutnych starożytnych chińskich tortur. Skazaniec z otwartymi oczami był narażony na nieprzerwany odbiór sygnałów ze świata. W konsekwencji szybko zaczynał chorować i umierał. Wielu naukowców właśnie w tej figurze widzi metaforę współczesnego człowieka. Według badaczy z uniwersytetu w San Diego za pośrednictwem usług cyfrowych i innych mediów zalewani jesteśmy potokiem informacyjnym o wielko...

Pierwszy tom kolejnej z opowieści rozgrywającej się w stworzonym przez słynnego Neila Gaimana uniwersum Sandmana. Tym razem głównym bohaterem jest największy komiksowy mag Anglii – John Constantine! Podobno John nie żyje... Owszem, przez jakiś czas był poza naszym wymiarem życia, ale jakaś siła wyrwała go z chaosu apokaliptycznych wersji przyszłości, aby powrócił na ulice Londynu, gdzie przerażające istoty rozdzierają na strzępy miejscowych gangsterów. Ich szef chce zatrudni...

Choć nie ma obiektywnej miary dla moralnego postępu ludzkości, wielkie religijne i świeckie utopie niosą nadzieję na wyeliminowanie z ludzkiego życia chciwości, nienawiści i przemocy. Czy skala przemocy się zmniejsza w historii? Jakie są kryteria postępu i kto je ustanawia? Co czyni nas lepszymi ludźmi? Co wiemy o ewolucji i moralności mózgu? Dlaczego moralność potrzebuje duchowości? W Temacie Miesiąca: Czy nadejście idei postępu było przejawem postępu? Jacek Dukaj Coraz w...

Temat miesiąca: Narkotyki - protezy duszy (Vetualni, Dobroczyński, Krajewski) Kiedyś narkotyki służyły budowaniu życia społecznego, dziś są dla niego jednym z największych zagrożeń. Z substancji chronionych silnym religijnym tabu, stały się używką mas, produkowaną i rozpowszechnianą na wielką skalę, pomimo swej nielegalności. I tak, jak niegdyś zażywane w ramach świętych rytuałów, otwierały duszę na zmagania z nią samą, tak dziś coraz częściej wypełniają pustkę po niej. Deb...

Polskie Mistrzynie Sto lat temu, a dokładnie 28 listopada 1918 r., kilkanaście dni po odzyskaniu niepodległości, na mocy dekretu Józefa Piłsudskiego o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego Polki otrzymały prawa wyborcze. Niewiele wcześniej, bo w 1894 r. pierwsze studentki pojawiły się na Uniwersytecie Jagiellońskim. Długi proces emancypacji doprowadził do tego, że kobiety mogły stać się wreszcie równoprawnymi uczestniczkami sfery publicznej. Z okazji tej rocznicy przed...

Kościół bez Jezusa? System kościelny jest niereformowalny. Niezmienna jest sakralna aura władzy, która sprawia, że dostojnicy kościelni czują się bezkarni. To teza nowej książki Tomasza Polaka, przez wiele lat jednego z najwybitniejszych polskich teologów, a dziś człowieka sceptycznego wobec Kościoła. Gdy polscy biskupi nie przestają lekceważyć doniesień o nadużyciach w swoim gronie, jakby przyznają Polakowi rację. Alternatywą wobec nich są zwykli chrześcijanie, którzy n...

Neuronauka i neurobzdury Co roku ukazuje się w Polsce kilkanaście książek z mózgiem w tytule. Obok prac popularnonaukowych dużo jest też rozmaitych „instrukcji obsługi”: jak usprawnić działanie swego mózgu, przeprogramować go, a nawet „włamać” się do niego. Neuronauka detronizuje psychologię jako dyscyplina, która mówi, jak żyć: podpowiada, w jaki sposób zmniejszyć stres, usprawnić pamięć, efektywniej pracować, osiągnąć szczęście… Niekiedy jednak zamiast rzetelnych wyników ...

Rosnące siły Mrocznej Puszczy zaciągają do swoich szeregów coraz więcej wojowników. Bluszczowa Sadzawka, której powierzone zostało szpiegowanie członków Bezgwiezdnej Ziemi, ryzykuje własne życie i bierze udział w brutalnych treningach, w nadziei na ocalenie bliskich. Lwi Płomień i Sójcze Pióro dokonują zaskakującego odkrycia na terytorium Klanu Pioruna i za namową Ostańca, tajemniczego starożytnego kocura, Sójcze Pióro i Gołębie Skrzydło wyruszają w góry. Przeszłość Plemienia...

Każda tragedia narodowa, a z pewnością już taka, jakiej doświadczyliśmy 10 kwietnia, rozbudza spór o patriotyzm. Ten numer "Znaku" nie jest jednak kolejną próbą dzielenia obywateli na tych, którzy stali przed pałacem, i na tych, którzy tam nie stali. Chcemy pokazać patriotyzm w całym jego zróżnicowaniu, chcemy także przypomnieć o jagiellońskim wymiarze polskości, która nie dzieli, lecz łączy.

Michał Bardel
p.o. Redaktora naczelnego

W Temacie Miesiąca: Decentralizowanie Europy Shalini Randeria (tłum. Marzena Zdanowska) Pokolenie Europejczyków Beata Chomątowska Kruchość Aleksander Smolar w rozmowie z Michałem Jędrzejkiem Ponadto w numerze: O podwodnej sesji rządu Malediwów i poważnych konsekwencjach zmian klimatycznych piszą Julia i Kacper Szuleccy Niebo nad – felieton Angeliki Kuźniak Kościół w Polsce wobec dyskryminacji osób LGBT. Dominika Kozłowskao tym, co zmieniła akcja społeczna Przekażmy sobie z...

TEMAT MIESIĄCA: Spór o zło (Bauman, Vetulani, Gadacz) „Człowiek” kryje w sobie i „zło”, i „wiek”. Czyżby te dwie rzeczy były ze sobą splecione? Czy zagadka zła jest dla każdego czasu inna? Jeśli tak, jakie jest nasze zło współczesne – zło na miarę XXI w.? I jakie jest XXI-wieczne unde malum? Gdzie szukać odpowiedzi? DEBATY: Rynki żywności (Sapa, Lech, Moran, Herman) Od lat 70. prawie każdego roku wzrasta światowa produkcja żywności w przeliczeniu na jednego mieszkańca globu...

TEMAT MIESIĄCA XI: Nie marnuj W którym momencie nabywanie dóbr przybiera postać zbytku i marnotrawstwa? Czy ilość produkowanych śmieci nas nie przerośnie? Na ile możliwe jest stuprocentowe spożytkowanie żywności? Odpowiadają: Zygmunt Bauman, Marta Dymek, bp Grzegorz Ryś, Zdzisław Sobierajski i Dubravka Ugrešić. DEBATY Po (nie)widzialnej Galicji, Z Martinem Pollackiem rozmawia Urszula Pieczek IDEE Bóg odnalazł mnie w mroku – opowieść osoby transpłciowej o zmaganiach ...

TEMAT MIESIĄCA Wolność od religii Religia to nakaz czy wybór? Jak pogodzić interesy osób wierzących i niewierzących? Czy od religii można się uwolnić? Kim są wyznawcy Latającego Potwora Spaghetti? DEBATY Tatry słowackie dziesięć lat po wielkiej katastrofie. Co pozostało ze stuletniego lasu? Czy Arabska Wiosna utorowała drogę terrorystom? IDEE Futbol z gwiazdą Dawida w tle – jaką sławą cieszyły się żydowskie kluby piłkarskie? KULTURA Komu zawdzięczamy sprowadzeni...