Szacuje się, że co 20 min z powierzchni Ziemi znika jeden gatunek roślin lub zwierząt, często zanim jeszcze zdążyliśmy go poznać. Wymierają geny, gatunki oraz ekosystemy, a tym samym zanika bioróżnorodność, która odgrywa tak istotną rolę w utrzymaniu równowagi życia na zamieszkiwanej przez nas wszystkich planecie. Czy da się pogodzić postęp technologiczny z ochroną środowiska? W jakim stopniu nasze decyzje żywieniowe wpływają na zróżnicowanie gatunków? Jak docenić bioróżnoro...

Uniwersytet to my! Akademia jako pociągająca forma wspólnego życia odchodzi w przeszłość. Czy warto bronić dziś tradycyjnej wizji uniwersytetu i humanistyki? Co zmienia Ustawa 2.0? Dlaczego na uczelniach wybuchły protesty? W Temacie Miesiąca: Nowa idea uniwersytetu Tomasz Majewski Krytyczny przewodnik po zmianach na uniwersytecie Przemysław Czechanowski, Piotr Drygas Krajobraz po nowej ustawie Dyskusja z udziałem: Aleksandra Bobko, Macieja Gduli, Cezarego Kościelniaka, M...

Tu mówi Ukraina Jakimi słowami opisuje się wojnę? Ukraińscy pisarze i pisarki, których poprosiliśmy o relacje z kraju, sięgają po różne pojęcia. Piszą o strachu, cierpieniu, nienawiści, śmierci. Ale także o odwadze, wdzięczności, miłości. I co może zaskakujące: o poczuciu winy i wstydzie – towarzyszącym uchodźcom opuszczającym swoje państwo, tym, którzy zostali, ale nie uczestniczą bezpośrednio w walkach, a wreszcie osobom, których jedyną „przewiną” jest fakt, że ich językie...

Oswajanie samotności Boimy się samotności, a ten lęk szczególnie nasiliło doświadczenie odosobnienia w trakcie pandemii. Sprzyja jej również kultura nastawiona na produktywność, która może alienować od nawiązywania bezinteresownych relacji. Angażują przecież najcenniejsze waluty – czas i emocje. Odosobnienie jest nie tylko prywatnym doświadczeniem, ale również kwestią publiczną, którą podejmują powstające w kolejnych krajach ministerstwa do spraw samotności. Jakby wbrew obaw...

Kościół bez patriarchatu To uderzający paradoks, że choć kobiety są często znacznie bardziej zaangażowane w wiarę i jej przekazywanie niż mężczyźni, to jednocześnie nie mają w Kościele udziału we władzy czy w podejmowaniu decyzji. Jak pisała Natalia de Barbaro w jednym z numerów „Znaku”: gdybyśmy wyobrazili sobie restaurację, firmę bądź szkołę, gdzie kobieta nie może pełnić funkcji kierowniczych, omijalibyśmy te miejsca szerokim łukiem. Wielu z nas godzi się jednak na Kośció...

iedy czytamy Apokalipsę, przyprawia nas ona o zawrót głowy, wzbudzając mieszane uczucia. Zawiera bowiem wstrząsająco pesymistyczne wizje przyszłości oraz wiele niejednoznacznych i dzisiaj nie zawsze czytelnych symboli. Apokalipsa jest przepowiednią, proroctwem, ale przede wszystkim narzędziem interpretacji znaków wciąż dawanych ludzkości. Symbole towarzyszące nam od zawsze niosą ważne przesłania i ostrzeżenia. Odnajdujemy je w Biblii, obfituje w nie działalność Chrystusa, prz...

Bestsellerowy cykl filmowany przez Universal Pictures i sprzedany w 1 200 000 egzemplarzy. Coś się za mną dzieje. Coś, czego nie rozumiem. Widzę wszystko inaczej, czuję inaczej. Robię rzeczy, których nie potrafią zwykli ludzie. Potężne. Magiczne. Przerażające. Morgan Rowlands nigdy nie podejrzewała, że jest kimś więcej niż zwyczajną szesnastolatką, dopóki w liceum nie pojawił się Cal. Nieziemsko przystojny, tajemniczy chłopak wywraca jej świat do góry nogami. Wyjawia Morga...

Socjologowie prognozują, że za jakiś czas jedna piąta populacji Ziemi będzie w jakiś sposób niepełnosprawna. Co to znaczy być niepełnosprawnym? Czym jest ruch disability pride? Dlaczego niepełnosprawni sportowcy mogą mieć przewagę nad pełnosprawnymi? W Temacie Miesiąca: Nie-złe upośledzenie Marzena Zdanowska Ślepota nie odbierze mi radości życia Ewa Maksymowicz w rozmowie z Arturem Zaborskim Sportowcy i śmiertelnicy Tomasz Przybyszewski Ponadto w numerze: Dlaczego niko...

Szczęście – to skomplikowane W filozoficznym bestsellerze czasów PRL-u (13 wydań do dziś), czyli książce O szczęściu, Władysław Tatarkiewicz wyróżnia cztery rozumienia szczęścia. Pierwsze, gdy mówimy o pomyślności, farcie, np. na loterii i w kartach. Drugie, gdy chodzi nam o szczególne przeżycie, euforię, stan intensywnej radości. Trzecie, gdy jak starożytnie pojmujemy je jako eudajmonię, posiadanie największej miary dóbr dostępnych człowiekowi. I czwarte wreszcie, które ozn...

Którędy do snu? Choć z jednej strony często marzymy o tym, by wydłużyć dobę, a zamiast snem zająć się kolejnymi obowiązkami, to z drugiej – coraz bardziej niepokoimy się o jakość i ilość naszego snu. Naszymi lękami karmi się rynek, wypuszczając nowe gadżety mające zapewnić lepszy odpoczynek: są to już nie tylko poradniki dobrego snu, ale także suplementy diety, opaski na oczy, specjalne poduszki, kołdry obciążeniowe czy aplikacje na smartfony. Pandemiczna rzeczywistość oraz...

Artur Conan Doyle pochodził z ubogiej arystokratycznej rodziny. Jego ojciec, alkoholik i narkoman, znęcał się nad dziećmi i żoną. Matka Arthura dorabiała jako praczka, by wyżywić rodzinę. Ukończył studia medyczne w Edynburgu i do 1890 r. prowadził praktykę lekarską. Później zajął się wyłącznie pisarstwem. Oprócz utworów kryminalnych pisał także powieści historyczne, fantastycznonaukowe, sensacyjne i książki niebeletrystyczne. Zajmował się również spirytyzmem oraz badaniem his...

Mit - zbędny balast czy odwieczny motor wyobraźni? Kim są mistrzowie mitotwórczej działalności? Jak okiełznać mity? Czy mit może zagrozić swojemu twórcy?

Za wyborem i życiem Waga problemu i temperatura sporu, który rozgorzał w polskim społeczeństwie po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z października 2020 r., są oczywiste. Podobnie jak głęboki podział i brak dyskusji między obozami pro- i antychoice. Próba przełamania tego impasu poprzez szukanie szerszych perspektyw i przedefiniowanie dotychczasowych stanowisk stanowiła dla nas motywację do podjęcia tematu. Przyglądamy się więc doświadczeniom innych krajów oraz kobiet zaang...

Wspomnienia redaktora naczelnego Wydawnictwa Znak ujawniają kulisy wielu wydarzeń literackich i artystycznych ostatniego ćwierćwiecza, w których uczestniczył, bądź je organizował. Jego zainteresowanie literaturą to pasja, dzięki której ma życie barwne, ciekawe i pełne zgoła nie papierowych przygód. Zasadniczym tematem tej opowieści są przyjaźnie z pisarzami. Jerzy Illg dowcipnie i ze swadą kreśli prywatne, serdeczne portrety Kołakowskiego, Kapuścińskiego, Brodskiego, Heaneya,...

Bracia i wrogowie. Antysemityzm katolików Co szósty Polak uważa, że „Żydzi mają tyle kłopotów, ponieważ Bóg ukarał ich za ukrzyżowanie Chrystusa”. Czy poczucie bezkarności tych, którzy jawnie głoszą wrogie wobec Żydów treści, łączy się z milczeniem polskiego Kościoła na temat własnej antyjudaistycznej przeszłości? Jak tłumaczyć żywotność legendy rzekomego mordu rytualnego? W temacie: Rekolekcje narodowe, Marta Duch-Dyngosz Co mnie uwiera, Stanisław Krajewski Czy ...

Przyjemność w czasie niepokoju Grudzień to ten czas w roku, kiedy szczególnie zależy nam, by doświadczać przyjemności i dzielić się nią z innymi. Dbamy o świąteczne spotkania, dobre jedzenie, upominki dla najbliższych, troszczymy się o atmosferę ciepła i bliskości. Jednak sytuacja na polsko-białoruskiej granicy, wydarzająca się katastrofa klimatyczna i inne problemy, z którymi mierzy się świat i nasz kraj, coraz częściej sprawiają, że zadajemy sobie pytanie, czy w ogóle mamy...

Co z ciebie wyrośnie Jeszcze niedawno uważano je za relikt przeszłości. Dziś pojęcie „klasy społeczne” znów jest odmieniane przez wszystkie przypadki. Trzy czwarte Polaków uważa się za przedstawicieli klasy średniej, a jednak widzimy dysproporcje w jej obrębie. Klasa wyższa mierzona majątkiem nie idzie w parze z inteligenckim wykształceniem, pochodzenie nie determinuje już tak mocno jak dawniej. Obserwujemy historie awansów dokonywane po 1989 r. oraz dramatyczne sytuacje tyc...

Temat miesiąca: Wyobrazić sobie Boga dzisiaj Skąd czerpiemy obraz Boga i jak go tworzymy? W kogo nie wierzą ateiści? Czy Zachód zafałszował obraz Boga? Czego może nauczyć nas Wschód? Debaty: Bałkany przed rocznicą wybuchu pierwszej wojny światowej. Czy protesty społeczny wywołają nowy konflikt? Idee: Logika rewolucji – prof. Friszke o przyczynach solidarnościowego zrywu, roli Kuronia i braku wsparcia ze strony wsi. Kultura: Kina studyjne – jak zmieniły się dawne Kina Dob...

Publikacja zawiera 22 teksty poświęcone ekslibrisowi. Ich autorami są polscy i zagraniczni badacze, kolekcjonerzy i miłośnicy proweniencji, reprezentujący różne instytucje nauki i kultury – uniwersytety, muzea, biblioteki, galerie. Prace nad publikacją rozpoczęto w roku 2016, w tym roku przypadało 500-lecie pierwszego znanego polskiego ekslibrisu – wykonanego dla biskupa Macieja Drzewickiego w wiedeńskiej oficynie Hieronima Wietora. Nie mniej istotny – i dla ekslibrisu, i dla...