Głównym celem publikacji jest próba spojrzenia na pisarstwo historyczne Karola Szajnochy z punktu widzenia jego odbiorców poprzez pryzmat ich własnych wypowiedzi powstałych w XIX i XX wieku.Ponieważ fakt odbioru nie jest dany bezpośrednio, wymaga rekonstruowania na podstawie tekstów, które pozwalają się interpretować jako świadectwa odbioru.Analiza i interpretacja wypowiedzi na temat pisarstwa historycznego Szajnochy, zawężona do najbardziej reprezentatywnych przedstawicieli ...

Powiększenie Unii Europejskiej o dziesięciu nowych członków w 2004 roku było jedynym w historii Europy tak wielkim wyzwaniem. Jego sukces nie był jednak na żadnym z etapów przesądzony. Jak narodził się ten Projekt? Czy gwarantował przyjęcie Polski i kto o jej członkostwo naprawdę zabiegał? Co było największą przeszkodą na drodze Polski do Unii i kto dokonał największego wysiłku? Czy Rosja mogła powstrzymać zjednoczenie Europy i jaką rolę odegrały Niemcy? Jaką Francja? Jaką in...

„Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość” – napisał swego czasu George Orwell. Im silniejsza, im bardziej opresyjna jest władza, tym łatwiej wprowadzać tę zasadę w życie. Co nie znaczy zarazem, że od tego rodzaju pokus wolne są rządy demokratyczne. Nawet jednak skrajnie autorytarne reżymy wiedzą, że implementowana odgórnie wizja przeszłości – szczególnie niedalekiej – nie może wisieć w próżni. Uprawiana przez nie ...

Prezentowana monografia stanowi kontynuację projektu: Historia w kulturze współczesnej. Niekonwencjonalne podejścia do przeszłości, zainicjowanego w Instytucie Historii UMCS w 2010 roku przez pracowników Zakładu Metodologii Historii i Zakładu Historii Najnowszej. Podejmując tego typu problematykę względem zinstytucjonalizowanego dyskursu naukowego, przestrzeni doświadczenia i uobecniania historii w sferze publicznej, uwydatnia się jednocześnie kwestię użytkowania przeszłości ...

"Jedną z najważniejszych zalet naukowego warsztatu dra Szumskiego jest jego wyjątkowo dobra znajomość archiwów postsowieckich w dzisiejszej Rosji. Te doświadczenia dr Szumski umiejętnie spożytkował w monografii (...), która przynosi znaczące poszerzenie naszej wiedzy o problemach historiografii polskiej i polityki historycznej państwa w realiach reżimu PRL." prof. dr hab. Marek Kornat "Monografia Jana Szumskiego to ważna, a nawet (z powodu nowo odkrytych źródeł) wręcz obowią...

W 2013 roku Krakowski Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego świętuje 100 lat swojej aktywności. Jubileusz stał się okazją do debat na temat aktualnej kondycji i przyszłego miejsca PTH w Krakowie i w Polsce. Książka Bartosza Trasza udanie się w nie wpisuje. Praca została zgrabnie napisana i zredagowana, a nowe – dotychczas nie podejmowane w innych opracowaniach – wątki tematyczne skłaniają do przemyśleń. Czyta się ją z satysfakcją, a atrakcyjna narracja zachęca do lektur...

Autorka analizuje proces przemian, jakim podlegała pamięć o Carlu Marii Spletcie, który pełnił funkcję biskupa gdańskiego i administratora apostolskiego diecezji chełmińskiej w okresie II wojny światowej. Jest to postać, wokół której przez lata nagromadziło się wiele odmiennych opinii – pozytywnych i negatywnych. Jak stwierdza jeden z recenzentów: „publikacja z jednej strony stanowi bardzo interesującą formę biografii znaczącej postaci historycznej, z drugiej zaś strony jest ...

Obszerna i głęboka myśl Xi Jinpinga dotycząca socjalizmu o chińskiej specyfice oferuje teoretyczne podstawy zarządzania w Nowej Erze. Jako historycy byliśmy pod ogromnym wrażeniem, że myśl Xi Jinpinga dotycząca socjalizmu o chińskiej specyfice dla Nowej Ery była nie tylko głęboka, logiczna i zgodna z duchem czasu, ale także promieniowała istotą materializmu historycznego i dialektycznego, a to wszystko za sprawą naukowego podejścia do historii. [...] Przyswajanie mądrości z ...

Druga wojna światowa ściągnęła na Warszawę prawdziwy kataklizm. Niemcy w 1939 i zwłaszcza 1944 roku doszczętnie zniszczyli lewobrzeżną część miasta. W gruzach legły rezydencje z Zamkiem Królewskim na czele, kościoły, gmachy publiczne, domy prywatne. Niektóre rejony miasta, jak teren getta, zostały niemalże zrównane z ziemią. Przed ludźmi usiłującymi tchnąć życie w to zbiorowisko ruin stanął problem, czy i jak odbudować substancję zabytkową. Część architektów pragnęła przywróc...

Tematem książki jest zjawisko remediacji – przekształcania dzieł filmowych w wyniku ich transpozycji medialnej. Autor bada przemiany towarzyszące procesowi transformacji kina niemego w kino cyfrowe, jego relacje z książką i przenikanie się tych mediów. Korzysta przy tym z narzędzi medioznawczych, filmoznawczych i kulturoznawczych. Swoje analizy przeprowadza na przykładzie dwóch filmów: Mocnego człowieka i Metropolis, przedstawiających drogę tekstu kultury od książki przez fil...

Kiedy Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego ukazał się po raz pierwszy, nikt nie mógł się spodziewać, że w przyszłości będzie to jedno z najważniejszych czasopism naukowych poświęconych historii polskich i wschodnioeuropejskich Żydów, a zwłaszcza Zagłady. Utworzone w 1950 r. w Warszawie pismo według pierwotnego zamysłu miało być zwykłym biuletynem informacyjnym Żydowskiego Instytutu Historycznego, ale już w 1951 r. zostało przekształcone w naukowy półrocznik. Dopiero p...

Najnowsza książka Adriana Jusupovicia jest istotnym uzupełnieniem niedawno wydanej edycji krytycznej Kroniki halicko-wołyńskiej (PAU–IH PAN) oraz jej polskiego tłumaczenia (AVALON). Jej przedmiotem jest analiza strategii chronologicznej i narracyjnej twórcy tego źródła. Autor książki wskazał na wyjątkowy charakter kroniki. Kronikarz bowiem zrezygnował z tradycyjnego układu rocznego, stosowanego w pisarstwie średniowiecznej Rusi. W jego miejsce pojawiły się cztery strategie ch...

„Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość” – napisał swego czasu George Orwell. Im silniejsza, im bardziej opresyjna jest władza, tym łatwiej wprowadzać tę zasadę w życie. Co nie znaczy zarazem, że od tego rodzaju pokus wolne są rządy demokratyczne. Nawet jednak skrajnie autorytarne reżymy wiedzą, że implementowana odgórnie wizja przeszłości – szczególnie niedalekiej – nie może wisieć w próżni. Uprawiana przez nie ...

Myśl i zdarzenie to oryginalna próba zrozumienia, w jaki sposób historiografia francuska XX wieku budowała wiedzę o różnorodnych wydarzeniach historycznych. Na podstawie gruntownych analiz kilkudziesięciu prac francuskich historyków (m.in. Paula Bois, Georges’a Canguilhema, Alaina Corbina, Georges’a Duby’ego, Arlette Farge, Michela Foucaulta, Emmanuela Le Roy Laduriego, Jacques’a Revela, Pierre’a Touberta, Paula Veyne’a i Nathana Wachtela) autor książki wyodrębnia cztery zasa...

Kolejny tom kodykologicznej serii „Studia nad skryptorium i spuścizną rękopiśmienną średniowiecza” jest zasadniczo pokłosiem czwartego toruńskiego spotkania konferencyjnego z cyklu „Textus et pictura” z 2022 roku, którego myślą przewodnią było „drugie” (po wyjściu z obiegu czytelniczego) oraz – „dalsze” życie wciąż na nowo użytkowanej i aktualizowanej książki średniowiecznej. Zagadnienie to, zogniskowane na substancji materialnej ksiąg – na wiele sposobów modyfikowanej i prze...

Chcąc zachować w pamięci przesłanie krakowskiego 17. Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, Kolegium Redakcyjne Historyki i Krakowski Oddział PTH ustanowiły nagrodę im. Marcelego Handelsmana dla najlepszych pod względem metodologicznym prac magisterskich z zakresu historii. Do konkursu kwalifikowane są prace o nowatorskim charakterze metod badawczych, dobrze wyjaśnionym i wyraźnie uwypuklonym wątku teoretyczno-metodologicznym badań, odnoszące się do aktualnych nurtów badawc...

Analiza przemiany wyobrażeń o Kleopatrze VII Filopator w procesie ponad dwutysiącletniej recepcji. Autorka, odkrywając kolejne warstwy mitu – od historycznej postaci po egipską POPkrólową – ukazuje, że obraz tej władczyni w każdej epoce traktowano instrumentalnie, dostosowując go do panujących trendów. Kim była Kleopatra? Boginią, oddaną matką, królową walczącą o swoje państwo, bezwzględną uwodzicielką, potworem, starożytną femme fatale, pięknością o twarzy Elizabeth Taylor, ...

Wydarzenie w kontekście epoki, historii wojskowości i pamięci historycznej.

ZIEMIA ŁĘCZYCKA posiada bogatą przeszłość historyczną. Tłumaczy to fakt, że do dzisiejszego dnia termin ów funkcjonuje w świadomości mieszkańców zamieszkujących ten region. W samej Łęczycy często gościli monarchowie, a jeden z nich, Władysław Jagiełło, na zamku łęczyckim wypowiedział wojnę Zakonowi Krzyżackiemu. I oto na tę ziemię polscy komuniści, przy pomocy Armii Czerwonej, zaczęli wprowadzać swoje porządki. Niebawem, pod szyldem „władzy ludowej”, potrafili zdominować każ...

Dr hab. Zenonas Norkus – profesor na Uniwersytecie Wileńskim, zajmuje się historyczną socjologią porównawczą. Wśród swoich publikacji książkowych ma prace po litewsku, niemiecku (Max Weber und Rational Choice, 2001) i angielsku (On Baltic Slovenia and Adriatic Lithuania: A Qualitative Comparative Analysis of Patterns in Post-Communist Transformation, 2012). Nie tytuł czyni imperium… jest polskim wydaniem monografii opublikowanej już po litewsku, ukraińsku i angielsku. Prof. N...

Kraje nordyckie, daleka północ Europy, są w Polsce od początku XXI wieku niezmiennie popularne. Na pewno przyczynia się do tego, z jednej strony, pewien egzotyzm położonych najdalej na północ części Norwegii, Szwecji czy Finlandii, z drugiej zaś profesjonalne działania marketingowe: tworzenie i umacnianie marek narodowych. Tymczasem nordyckie media, za wyjątkiem niektórych filmów fabularnych i seriali, są dość mało znane na świecie, a edukacyjna oferta skandynawskich mediów p...

Tomasz Leszkowicz w książce "Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej" przygląda się ponad 45 latom funkcjonowania sił zbrojnych podporządkowanych komunistom. Rekonstruuje metody kształtowania wyobrażeń o narodowej przeszłości i pokazuje, jak Główny Zarząd Polityczny WP zawłaszczał narodowe tradycje.

Archiwum Historyczne Sekretariatu Stanu (ASRS) zawiera w swoich zbiorach dokumenty dotyczące papieskiej dyplomacji z XIX i XX w. Zespół Piusa XII (1939–1958) zawiera dokumenty dotyczące relacji papieża do Polski i Polaków. Odpowiada na pytanie o zakres wiedzy Watykanu na temat zbrodni nazistowskich i sowieckich. Ukazuje działania dyplomacji watykańskiej wobec systemów totalitarnych. Inwentarz przygotowany przez IPN dotyczący jednej z serii narodowych „Polska” jest pierwszym t...