Opis treści
Pomimo że Opus postumum stanowi bez wątpienia próbę przebudowy wcześniejszej, zwłaszcza przedkrytycznej koncepcji filozoficznej, po części pod wpływem rozwoju nauk, to jednak nie jest „tylko” kompendium wiedzy o późnej Kantowskiej filozofii przyrody. Nie jest więc po prostu łatwym w użyciu zbiorem odpowiedzi na pytania, na które filozof nie zdołał odpowiedzieć w pismach wcześniejszych. Byłoby naiwnością przypuszczać, że przez dziesięciolecia poszukiwane rozwiązania sędziwy filozof odkrył nagle u schyłku życia. Jednak nawet jeśli z powodów merytorycznych Opus postumum wydaje się niekiedy rozczarowujące, niekwestionowana wartość tego manuskryptu polega na tym, że stanowi on bogate źródło wiadomości o sposobie pracy wielkiego filozofa. Notatki do nieukończonego dzieła można więc traktować również jako „stenogram” dokumentujący żmudny proces odkrywania i formułowania nowej koncepcji.