Opis treści
Książka jest pracą filozoficzną i metafilozoficzną z etyki (filozofii moralności). Posiada ponadto profil pedagogiczny, ponieważ dziedzina moralności w jednym z aspektów to właśnie wychowanie i doskonalenie człowieka w jego człowieczeństwie za pomocą sprawności (cnót) moralnych. Autor konfrontuje klasyczny model pedagogiki (za Arystotelesem, Tomaszem z Akwinu i Karolem Wojtyłą) jako nauki o wychowaniu do pełni człowieczeństwa, z nowożytnym i współczesnym jej modelem od strony rozumienia związku z etyką. Nowożytna etyka jest jednak odmiennie pojmowana, bo jest to z jednej strony hedonizm etyczny i pedagogiczny (np. J. Lockea czy J. J. Rousseau), a z drugiej myśl I. Kanta i J. F. Herbarta, wspólnie wykluczających zasadę realizmu z etyki i pedagogiki. Autor rekonstruuje ponadto koncepcję pedagogiczną i etykę postmodernizmu R. Rortyego i Z. Baumana, ale także etykę dyskursywną J. Habermasa oraz tzw. neuroetykę. Jeśli nowożytny hedonizm etyczny redukuje dobro moralne do dobra przyjemnego, to autonomizm etyczny (np. etyka I. Kanta), redukuje dobro moralne do nacisku ze strony kreatywnego rozumu, określającego dowolnie granicę pomiędzy dobrem i złem moralnym. Obydwa nurty spotkały się w etyce i pedagogice ponowoczesnej, usprawiedliwiającej instrumentalizację człowieka we wszystkich dziedzinach jego życia, w tym także w dziedzinie płciowości. Instrumentalizacja ta wpisana jest w nowożytny program nauki, który traktuje wiedzę o człowieku oraz wiedzę o wymaganiach moralnych (etykę) jako ugruntowaną w wynikach nauk szczegółowych, szczególnie w medycynie i biologii. Stąd Autor poddaje szczegółowej analizie powszechne dzisiaj zjawisko medykalizacji problemów pedagogicznych i moralnych (w tym ich psychiatryzacji) oraz pokazuje na przykładach konsekwencje tego procesu, którymi jest zakłócenie czy nawet uniemożliwienie rozwoju moralnego człowieka.
Tematyka książki wpisuje się w nurt rozwijanej w Lubelskiej Szkole Filozoficznej filozofii i etyki klasycznej, akcentującej konieczny związek pedagogiki z etyką, a etyki z antropologią filozoficzną. Autor jest świadom, że etyka jako teoria działania moralnego, jak również pedagogika jako teoria i praktyka wychowania, zależy od integralnej prawdy o człowieku jako osobie. Tezę tę Autor aplikuje do zagadnień współczesnej pedagogiki, wskazując klasyczne rozwiązanie problemu tożsamości seksualnej. Dzięki temu podejściu, monografia stanowi cenny wkład naukowy w problematykę aplikacji etyki klasycznej do rozwiązywania współczesnych problemów społecznych i kulturowych.
