Opis treści
Ziemia Obiecana to jedna z najwybitniejszych powieści Władysława Reymonta, po Chłopach najczęściej tłumaczona na języki obce i filmowana. Materiały do niej autor zaczął zbierać w 1896, przebywając przez blisko rok w mieście Łodzi. Dzieło było publikowane w latach 1897–1898 na łamach Kuriera Warszawskiego (osobno książkę wydano w roku 1899). Bohaterem tego studium jest miasto kapitalistyczne, jakim wtedy stawała się Łódź. Władysław Reymont porównał ją do monstrum, niszczącego zwykłych ludzi, a z drugiej strony wykrzywiającego psychicznie właścicieli wielkich fortun. Tematem powieści jest mechanizm „robienia pieniędzy” przez jej trzech bohaterów, z których jeden jest Polakiem (Karol Borowiecki), drugi Niemcem (Max Baum), trzeci Żydem (Moryc Welt). Różnice pochodzenia i obyczajów nie dzielą ich, wręcz przeciwnie – przyjaciele wykorzystują je dla skutecznego działania i wygrywania z konkurencją. Razem zakładają fabrykę, łączy ich wspólny interes, wspólne poczucie, że należą do grupy Lodzermenschów.
Mimo zawartej krytyki społecznej Ziemia Obiecana jest nie tylko manifestem politycznym. Plastyczny i naturalistyczny obraz Łodzi i jej mieszkańców jest przykładem antyurbanizmu Reymonta, jego umiłowania przyrody oraz przeciwstawiania „naturalnego” środowiska chłopskiego i wiejskiego (jego obyczajów, systemu wartości) „patologicznemu” środowisku miejskiemu. Ironiczny tytuł tej powieści stał się w Polsce publicystycznym określeniem Łodzi, z czasem pozbawionym pejoratywnego odcienia.
O autorze:
Władysław Reymont urodził się 7 V 1867 w Kobielach Wielkich koło Radomska. Był synem wiejskiego organisty. Prawdopodobnie ok.1888 przekształcił sobie nazwisko na Reymont, tak bowiem od 1889 podpisywał listy. Pod koniec 1893 przeniósł się do Warszawy, żyjąc wyłącznie z prac literackich. Rozgłos zyskał studium środowiskowym Pielgrzymka do Jasnej Góry (1895; uczestniczył w chłopskiej pielgrzymce podczas obchodów 100. rocznicy powstania kościuszkowskiego 1794), w którym dał się poznać jako artysta o niezwykłej wrażliwości zmysłowej, ukazujący w plastycznych opisach bogactwo otaczającego świata. Twórczość Reymonta jest zróżnicowana pod względem tematyki, formy literackiej oraz nierówna pod względem swej wartości. W powieściach obyczajowych zawarł elementy krytyki społecznej. Władysław Reymont jest laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1924. Otrzymał ją za powieść Chłopi. Zmarł 5 grudnia 1925 w swoim mieszkaniu w Warszawie.
