Długo się nie otrząśniecie... Paweł Mateja W położonym na odludziu tartaku zwanym Bazą pracę podejmuje nowy stróż nocny. Dręczony nienazwaną traumą mężczyzna szybko wnika w historię pełnego tajemnic życia swojego zmarłego poprzednika, świadka dramatycznych wydarzeń z przeszłości. Tymczasem nadciąga zima, a wraz z nią skryte w zamieci widma; niesione lodowatym wiatrem echa popełnionych tu niegdyś zbrodni. Zima, w której śnieżnych objęciach wędrują ramię w ramię i prawda, i śm...
Ulubiona powieść E. M. Forstera W letniej rezydencji na Hebrydach przebywa rodzina Ramsayów i ich goście. Wydarzeniem dnia jest planowana wycieczka do latarni morskiej. Ale to tylko tło dla monologów wewnętrznych kolejnych postaci zapisanych w formie strumienia świadomości. A epilog tej historii nastąpi dopiero po latach... Virginia Woolf (1882-1941) to jedna z najwybitniejszych pisarek dwudziestego wieku. W roku 1925 ukazała się „Pani Dalloway”, dwa lata później „Do latar...
Algernon Blackwood (1869-1951) odegrał kluczową rolę w rozwoju literatury grozy XX wieku. Przede wszystkim jako autor dwóch chyba najlepszych opowiadań w tym gatunku: „Wierzby” i „Wendigo”. Jednak to zbiór „Niewiarygodne przypadki”, wydany w 1914 roku, sam S.T. Joshi nazwał arcydziełem za jego niesłychane bogactwo opisywanych wrażeń. Tych pięć historii dzieje się „za zasłoną rzeczywistości” i niewiele ma wspólnego z tradycyjnymi opowieściami o duchach. Pogańska ceremonia, alp...
Margaret Oliphant (1828-1897) to szkocka przedstawicielka epoki wiktoriańskiej w literaturze. Choć większość jej dorobku stanowią powieści i studia historyczne, to po latach najwyżej oceniane są - zgodnie przez krytyków i czytelników - jej nowele grozy, objętościowo zwykle dłuższe od tradycyjnych historii o duchach. Spośród zebranych w tym tomie opowiadań, dwa uznawane są za wybitne przykłady literatury grozy. „Okno biblioteki” zyskało status kultowego, trafiając do legendarn...
Joseph Gastin to nauczyciel z nadmorskiej wioski niedaleko La Rochelle. Wyjechał stamtąd potajemnie, oskarżany o zamordowanie Léonie Birard, najbardziej wrednej staruszki w okolicy. Chce uprosić komisarza, by ten pojechał z nim do Saint-André i wytropił prawdziwego mordercę. W końcu Maigret dzieciństwo spędził na wsi i zna te realia... Maigret marzył o krótkim urlopie i mógłby na to przystać. Ale chyba najbardziej skłoniła go do tej podróży wizja tarasu w hoteliku, gdzie przy...
TE WIDMA,WIEDŹMY I KLĄTWY W GOTYCKICH HISTORIACH DO DZIŚ WYWOŁUJĄ DRESZCZE I DZIAŁAJĄ NA WYOBRAŹNIĘ... Émile Erckmann (1822-1899) i Alexandre Chatrian (1826-1890) stworzyli spółkę autorską, która zasłynęła z wybornych opowieści grozy. We francuskiej literaturze tego gatunku Erckmann-Chatrian obok Guy de Maupassanta i Théophile’a Gautiera to najważniejsi jej przedstawiciele. A pochwały, jakich doczekali od mistrzów tej prozy, H.P. Lovecrafta i M.R. Jamesa, wystarczą tytułem re...
Jako właściciel kilku dobrze prosperujących nocnych kabaretów na Montmartrze, Emile Boulay mógł mieć wrogów. Zwłaszcza gdy odmówił płacenia haraczu gangsterowi Mazottiemu, a ten niedługo później został zastrzelony... Dlatego wszyscy w rodzinie Boulaya drżą na myśl, co naprawdę mogło go spotkać, gdy którejś nocy nie wrócił do domu. A wcześniej wyszedł z lokalu, mocno zdenerwowany, na spotkanie z nieznajomym. I nawet komisarz Maigret długo pozostaje bezradny, nie trafiając na ż...
"Ty, który nie pogardzasz liści wirowaniem / I płomieniem jesieni na popiół je spalasz - / Przyjmij ten słów ofiarnych uroczysty taniec, / Który wielkość Twej woli wśród klęski wychwala". Wojciech Bąk (1907-1961)
Wybór wierszy jednego z najwybitniejszych przedstawicieli poezji przedwojennej i powojennej. Edycja w 60-tą rocznicę śmierci poety.
BEZ „MAŁPIEJ ŁAPKI” HISTORIA LITERATURY NIESAMOWITEJ BYŁABY DUŻO UBOŻSZA. I ZAZDROŚCIĆ MOŻNA TYM, KTÓRZY PRZECZYTAJĄ TĘ OPOWIEŚĆ PIERWSZY RAZ... William Wymark Jacobs (1863-1943) dla potomnych stał się legendarnym autorem „Małpiej łapki” – chyba najczęściej zamieszczanej noweli w antologiach grozy. Choć ten angielski pisarz był przede wszystkim humorystą, co doskonale widać niemal w każdej z jego opowieści z dreszczykiem. Tych trzynaście zebranych historii aż skrzy się od prz...
Wybór wierszy amerykańskiej poetki nagrodzonej za swoją twórczość Pulitzerem.
"Czyje to usta były, gdzie i po co / Mnie całowały, rzecz to zapomniana, / I czyje ręce leżały do rana / Pod moją głową; ale teraz nocą / Deszcz pełen duchów wzdycha, w szyby stuka, /
Czeka, co powiem; a mnie boli serce, / Bo z zapomnianych chłopców żaden więcej / Nie krzyknie w nocy, że ratunku szuka". Edna St. Vincent Millay (1892-1950)
SIMENON NIE POTRZEBUJE KILKUSET STRON, BY STWORZYĆ PORYWAJĄCY DRAMAT... Twórca postaci komisarza Maigreta pisał też powieści, w których zajmował się szukaniem „nagiego człowieka”. A w analizowaniu ludzkich charakterów Simenon był mistrzem... Jacek Szczerba, „Gazeta Wyborcza” Najważniejszy człowiek w wiosce Marsilly to Victor Lecoin. Bo jest bogaty, ma hodowlę małży i ostryg. Z żoną, miejscową nauczycielką, łączy go jedynie siła przyzwyczajenia. Ma inne kobiety na zawołanie - ...
Stefan Grabiński (1887-1936) jako twórca opowieści niesamowitych pochłonięty był własną koncepcją metafantastyki - gatunku literackiego, w którym zjawiska spirytystyczne, mediumizm i nadnaturalny horror łączył z odkryciami psychologii początku XX wieku. W „Cieniu Bafometa” spróbował rozbudować do formy powieściowej to, co w noweli grozy doprowadził do perfekcji. I jest to próba w jego twórczości najbardziej udana. Choć nie przydała mu poklasku za życia, współczesny czytelnik ...
"Pisarze są o wiele bliżsi spowitych mgłą tajemnicy prawd... Tylko tym, którzy z rozmachem rozwijają skrzydła wyobraźni, udaje się czasami musnąć skraj odległego, niewidzialnego świata..." To słowa z tytułowej noweli gotyckiej. I jeszcze poprzedzająca ją dedykacja: „Dla mojego Mistrza, Henry’ego Jamesa”. Bo amerykańska pisarka Gertrude Atherton (1857-1948) wysoko ceniła twórczość Jamesa, szczególnie tę z wątkami nadnaturalnymi. Sama napisała takich historii niewiele, są jedna...
Lakoniczność, żelazna logika i świetnie sportretowane środowiska to główne walory kryminałów Simenona. Jacek Szczerba, „KSIĄŻKI. MAGAZYN DO CZYTANIA” Do Paryża przybywa inspektor Pyke ze Scotland Yardu, bo do Anglii dotarła sława Maigreta i teraz policja brytyjska chce przyjrzeć się, jakimi metodami Maigret osiąga tak znakomite wyniki w ściganiu przestępców. Potem Maigret dostaje informację, że na śródziemnomorskiej wyspie Porquerolles został zamordowany niejaki Marcel Pacaud...
ZBIÓR CZTERDZIESTU LEGENDARNYCH BALLAD W ORYGINALE I POLSKICH PRZEKŁADACH DOROTY TUKAJ Te najsłynniejsze to „The Irish Rover” w wykonaniu The Dubliners z grupą The Pogues i „Scarborough Fair” w interpretacji duetu Simon & Garfunkel. Ale jest i kilkadziesiąt innych historycznych ballad znanych z wykonań Joan Baez, Loreeny McKennitt czy z młodszego pokolenia The Unthanks, Lankum i Ye Vagabonds. I jeszcze pieśń pamiętna z filmu „Wiatr buszujący w jęczmieniu” Kena Loacha. A wszys...
"Wielu wykpiwa zjawiska nadprzyrodzone lub to, co nasz marny intelekt za takie uważa..." Sir Arthur Conan Doyle (1859-1930) światową sławę zdobył jako twórca postaci Sherlocka Holmesa, ale interesował się bardzo wszelkimi zjawiskami nadprzyrodzonymi, brał udział w seansach spirytystycznych i ma w dorobku literackim sporo opowieści spod znaku grozy. Po edycji tomu „Dziwne zjawiska” nadszedł czas na trzynaście kolejnych historii przedstawiających różne barwy strachu i grozy pió...
SIMENON NIE POTRZEBUJE KILKUSET STRON, BY STWORZYĆ PORYWAJĄCY DRAMAT... Twórca postaci komisarza Maigreta pisał też powieści, w których zajmował się szukaniem „nagiego człowieka”. A w analizowaniu ludzkich charakterów Simenon był mistrzem... Jacek Szczerba, „Gazeta Wyborcza” Do francuskiego Dieppe przypływają angielskie statki z Newhaven. A Louis Maloin jest na tym dworcu morskim zwrotniczym. I z przeszklonej kabiny od lat obserwuje z góry wszystko dookoła. Aż pewnej nocy st...
SIEDEM PEREŁ GROZY MISTRZA PROZY PSYCHOLOGICZNEJ Jako pisarz z kręgu grozy Henry James (1843-1916) zasłynął opowieścią „Obrót śruby” - w wyśmienitym przekładzie Barbary Kopeć-Umiastowskiej w zbiorze „Historie drobnoziarniste”. Jednak poza tym legendarnym utworem autor „Portretu damy” ma w dorobku jeszcze kilka podobnych nowel. I jak na prekursora modernizmu przystało, w jego nadnaturalnych opowieściach ważną rolę odgrywa psychologia postaci. To w niej zdaje się kryć więcej gr...
"Lakoniczność, żelazna logika i świetnie sportretowane środowiska to główne walory kryminałów Simenona". Jacek Szczerba, „KSIĄŻKI. MAGAZYN DO CZYTANIA” Kloszarda, który żyje pod mostem Marie, ktoś uderza w głowę i próbuje utopić w Sekwanie. Ale na szczęście uratuje go szyper z barki. A komisarz Maigret szybko odkryje, że ten bezdomny, nazywany Doktorem, jest faktycznie byłym lekarzem. I teraz komisarz z ekipą swoich inspektorów musi pogrzebać w przeszłości doktora Kellera, by...
NIESAMOWITE PRZYPADKI Z DZIEJÓW SŁYNNEGO OKULTYSTY. Algernon Blackwood (1869-1951) w historii literatury niesamowitej zapisał się mistrzowskimi opowieściami „Wierzby” i „Wendigo”, ale z jego bogatej twórczości wysoko jest także oceniany cykl o okultystycznych sprawach, które rozwiązuje John Silence. Opis sześciu przypadków, jakie przyszło mu rozwikłać w oparciu o wiedzę o zjawiskach nadprzyrodzonych, do dziś urzeka czytelników mimo ich edycji ponad wiek temu. A to, co wydaje...
BLACKWOOD DLA... „POCZĄTKUJĄCYCH”. NAJLEPSZE Z NAJLEPSZYCH. „Wierzby” i „Wendigo” w ocenie krytyków i badaczy gatunku to dwa najsłynniejsze opowiadania Algernona Blackwooda, a ich mistrzowskiego oddania atmosfery niesamowitości jak dotąd nikomu nie udało się przewyższyć. A pozostałe: „Tajemniczy lokator”, „Urok śniegu”, „Przejęcie”, „Współwinny ante factum” i „Drugie Skrzydło” tylko potwierdzają, że to jeden z wielkich twórców fantastyki niesamowitej.
DZIESIĘĆ UPIORNYCH OPOWIEŚCI GROZY JEDNEGO Z ULUBIONYCH AUTORÓW H.P. LOVECRAFTA Matthew Phipps Shiel (1865-1947) na poczesne miejsce w literaturze niesamowitej zasłużył opowieścią tytułową niniejszego zbioru. Zachwyciła ona samego H.P. Lovecrafta, czemu dał wyraz w legendarnym eseju „Nadprzyrodzona groza w literaturze” - określając to opowiadanie wręcz arcydziełem gatunku. Inne historie tego brytyjskiego pisarza hinduskiego pochodzenia także zadziwiają kunsztownym poziomem na...
