ARCYDZIEŁO EZOTERYKI Wedle legendy Golem - sztuczny człowiek ożywiany przez włożenie mu w usta kartki z magicznym zaklęciem - powraca do żywych co trzydzieści trzy lata w zaułki praskiego getta i znika powtórnie w pokoju bez wyjścia. Temat ten pojawia się w dysputach, które toczy z przyjaciółmi Atanazy Pernat, wycinacz kamei. A gdy jeden z nich rzeźbi przy okazji postać Golema, podobieństwo tej figury do Pernata jest zdumiewające... Gustav Meyrink (1868-1932) to jeden z najw...
TRADYCJA GROZY NA WYSPACH BRYTYJSKICH TO NIE TYLKO M.P. SHIEL, E.F. BENSON, H.G. WELLS, ALE I BARRY PAIN... Barry Pain (1864-1928) - podobnie jak W.W. Jacobs i Jerome K. Jerome - był w angielskiej literaturze popularnej znany jako humorysta. Ale podobnie jak wspomniani jego koledzy po piórze pisał także opowiadania niesamowite. Taki zbiór jego historii polecił August Derleth w swym liście z roku 1934 znajomemu i twórcy podobnych opowieści: H.P. Lovecraftowi. A ten, zachwycony...
SIMENON NIE POTRZEBUJE KILKUSET STRON, BY STWORZYĆ PORYWAJĄCY DRAMAT... Twórca postaci komisarza Maigreta pisał też powieści, w których zajmował się szukaniem „nagiego człowieka”. A w analizowaniu ludzkich charakterów Simenon był mistrzem... Jacek Szczerba, „Gazeta Wyborcza” Gdyby Joseph Lambert nie trzymał ręki między udami Edmonde, swojej sekretarki, podczas gdy kierował samochodem, pewnie nie doszłoby do wypadku. Do wypadku, który okazał się straszny w skutkach. Na szczęśc...
AUTOR „ULISSESA”. NAJSŁAWNIEJSZY CHYBA PISARZ DWUDZIESTEGO WIEKU Opowieść o rozwoju Stefana Dedalusa - od dzieciństwa do dojrzałości. Tak w skrócie można określić tę, na poły autobiograficzną, historię. Odkrywając, że świat dorosłych pełen jest omyłek i niesprawiedliwości, Stefan przechodzi burzliwą przemianę z pobożnego i układnego chłopca w tego, który na drodze buntu uwolni się od hipokryzji otaczającej go zewsząd. James Joyce (1882-1941) to pisarz, który obok Virginii Wo...
Ta epizodyczna powieść to awanturnicza historia próby odzyskania unikatowej monety, którą pewnemu kolekcjonerowi skradł tajemniczy młodzieniec w okularach. Troje wysłanników kolekcjonera próbuje ją odzyskać, choć nie ich perypetie są w końcu największym walorem tej historii. Ale opowieści, jakie snują przy okazji… To z tej powieści wyjęto legendarną „Opowieść o białym proszku” czy równie przerażającą „Opowieść o Czarnej Pieczęci” – zdaniem samego H. P. Lovecrafta „dające boda...
13 OPOWIEŚCI WYBRANYCH Z DOROBKU NIEKORONOWANEGO MISTRZA GROZY Edycja ta zawiera mniej znane historie spod znaku grozy H. P. Lovecrafta. A przy tym stanowi doskonałe uzupełnienie „Zewu Cthulhu”. Ozdobą zbioru są na pewno „Koty Ultharu” - jeden z ulubionych tekstów pisarza. Podobnie jak rzadko wydawane w zbiorach - „Dwie czarne butelki”, napisane we współpracy z Wilfredem B. Talmanem. I chyba najbardziej refleksyjny tekst: „Nocny ocean”, efekt współpracy z R. H. Barlowem – ost...
Lakoniczność, żelazna logika i świetnie sportretowane środowiska to główne walory kryminałów Simenona. Jacek Szczerba, „KSIĄŻKI. MAGAZYN DO CZYTANIA” W paryskim hotelu George V mieszkają ci, których świat zalicza do elity. Chociażby pułkownik David Ward - który zostaje znaleziony martwy w wannie w swym pokoju. Albo hrabina Louise Paverini, podobno jego kochanka, która po próbie samobójczej trafia do szpitala i stamtąd niespodziewanie ucieka. Samolotem do Nicei. I teraz ko...
AUTOR „DZIWNYCH ZJAWISK” W KOLEJNEJ OPOWIEŚCI SPOD ZNAKU GROZY Arthur Conan Doyle (1859-1930) to twórca postaci Sherlocka Holmesa, choć ma w swoim dorobku literackim także kilkanaście opowiadań i dłuższych nowel spod znaku grozy. „Zagadka Cloomber” wydana została w roku 1889 i ma wiele cech wspólnych z inną powieścią pisaną w tym samym czasie – „Studium w szkarłacie”. Ta druga to spotkanie Holmesa z Watsonem, podczas gdy „Zagadka Cloomber” jest gotyckim thrillerem. Poznajemy...
TO SPOD PIÓRA TEJ WIKTORIAŃSKIEJ PISARKI WYSZŁY OPOWIEŚCI: „CRANFORD”, „PÓŁNOC I POŁUDNIE”, „RUTH”, „ŻONY I CÓRKI”... Historia ta ma swój początek kilkadziesiąt lat temu, gdy urodził się Edward – jedyny syn znanego i poważanego rejenta Wilkinsa w miasteczku Hamley. Syn także został rejentem, ale do szacownych rodów było mu daleko, nawet gdy był równie poważany jak ojciec. Gdy urodziła mu się córka, Ellinor, stała się jego oczkiem w głowie. A gdy podrosła, zakochał się w niej ...
BEZ POWIEŚCI EDWARDA MORGANA FORSTERA TRUDNO SOBIE WYOBRAZIĆ WIELKOŚĆ LITERATURY BRYTYJSKIEJ Młoda Angielka, Lucy Honeychurch, przybywając do Florencji, nie wie jeszcze, że tutaj dorosłość szokująco wkroczy w jej życie. Wychowana w pruderyjnym wiktoriańskim świecie mogła być oszołomiona nieoczekiwanym pocałunkiem, który złożył na jej ustach pewien ekscentryczny rodak. Choć dla George’a Emersona nie był to jedynie poryw chwili... I gdy wkrótce Cecil Vyse oficjalnie zostaje n...
GWARANCJA GROZY NA NAJWYŻSZYM POZIOMIE Joseph Sheridan Le Fanu (1814-1873) to irlandzki klasyk literatury grozy. Dziś najbardziej znany jest z powieści „Stryj Silas” i noweli „Carmilla” ze zbioru „W ciemnym zwierciadle” - uznawanej za niedościgniony wzór w literaturze wampirycznej. Jednak to wydany w 1923 roku, pół wieku po śmierci pisarza, tom „Duch pani Crowl” sprawił, że od tej pory nieprzerwanie wznawiane są jego powieści i opowiadania. A wszystko za sprawą samego M. R. ...
Lakoniczność, żelazna logika i świetnie sportretowane środowiska to główne walory kryminałów Simenona. Jacek Szczerba, „KSIĄŻKI. MAGAZYN DO CZYTANIA” Od trzech lat komisarz Maigret nie miał urlopu. Tego upalnego lata nie było więc wyboru - zwłaszcza po kategorycznych zaleceniach doktora Pardona. I faktycznie Maigret był na urlopie, ale... w Paryżu, choć oficjalnie przebywał w Sables d’Olonne. Miał spokój od policyjnej pracy. Teoretycznie. Bo czytając gazetę, natknął się na a...
SIMENON NIE POTRZEBUJE KILKUSET STRON, BY STWORZYĆ PORYWAJĄCY DRAMAT... Twórca postaci komisarza Maigreta pisał też powieści, w których zajmował się szukaniem „nagiego człowieka”. A w analizowaniu ludzkich charakterów Simenon był mistrzem... Jacek Szczerba, „Gazeta Wyborcza” Dla Justina Calmara miała to być nudna podróż powrotna do domu w Paryżu z włoskich wakacji. I byłaby nudna, gdyby nie ciekawski pasażer z przedziału. Wypytał najpierw Calmara o różne fakty z jego życia,...
Elizabeth Gaskell (1810-1865) to jedna z najwybitniejszych brytyjskich pisarek XIX wieku. Znana jest z powieści „Północ i Południe”, „Żony i córki” czy „Ruth” - gdzie kobiece bohaterki walczą nie tylko z przeciwnościami losu, ale i o swoje prawa w świecie zdominowanym przez mężczyzn. Ceniona za swoją twórczość przez Charlesa Dickensa ma też w dorobku kilka prób z gatunku opowieści o duchach czy nowel gotyckich. Najsłynniejsza z nich „Opowieść starej piastunki” weszła już do k...
Chciałbym być w ignorancji podobny do brzasku,
Który po prostu wzeszedł, rozhuśtał pełen blasku
Powóz ponad pochmurne grzbiety ciemnych koni.
Chciałbym - bo cała wiedza niewarta źdźbła słomy -
Jak brzask być płochy i tak nieświadomy.
William Butler Yeats (1865-1939) - najsłynniejszy poeta irlandzki, laureat Nagrody Nobla.
Tak dużo się wydaje Od maja do grudnia godzin Aż tu dnia tyle ubywa Gdy wrzesień nadchodzi... I właśnie w maju Verena Steynton - właścicielka szkockiej posiadłości Corriehill - obwieszcza, że we wrześniu zorganizuje przyjęcie dla wkraczającej w dorosłość córki Katy. Kolejne zaproszenia docierają do przyjaciół Isobel i Archiego Balmerinów, ale i do Pandory, siostry Archiego, która lata temu uciekła w świat. Pandorę dobrze pamięta Edmund Aird, który będzie na przyjęciu z młodą...
Ulubiona powieść E. M. Forstera W letniej rezydencji na Hebrydach przebywa rodzina Ramsayów i ich goście. Wydarzeniem dnia jest planowana wycieczka do latarni morskiej. Ale to tylko tło dla monologów wewnętrznych kolejnych postaci zapisanych w formie strumienia świadomości. A epilog tej historii nastąpi dopiero po latach... Virginia Woolf (1882-1941) to jedna z najwybitniejszych pisarek dwudziestego wieku. W roku 1925 ukazała się „Pani Dalloway”, dwa lata później „Do latar...
Twórca postaci komisarza Maigreta pisał też powieści, w których zajmował się szukaniem „nagiego człowieka”. A w analizowaniu ludzkich charakterów Simenon był mistrzem... Jacek Szczerba, „Gazeta Wyborcza” Tony Falcone to kobieciarz. A jego brat ma hotel. Dlatego tam może spotykać się z namiętną kochanką, bez obaw, że ktoś ich nakryje. Do czasu... Bo Nicolas, mąż Andrée, chyba jednak domyśla się, czemu jeździ ona do pobliskiego miasteczka. I dla Tony’ego taka sytuacja staje si...
Jak bym cię kochał, Nocy! bez twych gwiazd miliona,
Bo ich światło to mowa stokroć powtórzona!
A próżni, mroku szuka moja dusza smutna!
Lecz, niestety, ciemności nawet są jak płótna,
Gdzie tysiączne postacie odtwarza me oko
Osób znikłych, lecz tkwiących w pamięci głęboko.
Charles Baudelaire
(1821-1867)
Wybór wierszy najsłynniejszego symbolisty francuskiego w klasycznych przekładach.
