Tadeusz Stachowiak — żołnierz i kurier KG AK, Powstaniec Warszawski, więzień polityczny, ofiara bestialskich praktyk stosowanych podczas przesłuchań przez Różańskiego. Za swoją niezłomną walkę o wolność został skazany na śmierć. Książka zawiera relacje bezpośredniego uczestnika m.in. tzw. desantu na plac Bankowy podczas Powstania Warszawskiego oraz wspomnienia i pamiętnik prowadzony w więzieniu. Pierwszym zamysłem było zebranie relacji Taty w jednym miejscu na potrzeby nasz...
Praca ta wpisuje się w nurt badań nad rycerstwem i szlachtą średniowiecznej Polski. Wśród wielu opracowań, których przedmiotem są dzieje Królestwa Polskiego w pierwszej połowie XV w., brakowało dotychczas monografii poświęconej Wojciechowi Malskiemu, który w 1440 r. — będąc wojewodą łęczyckim — został mianowany na urząd królewskiego namiestnika na Wielkopolskę decyzją udającego się na Węgry Władysława III Jagiellończyka. Malski sprawował ten urząd pod nieobecność monarchy w p...
„Uważam za niezbędne podkreślenie pewnej specyfiki, nawet krótko, powiązanej ze sposobem, w jaki kształtowane są na obszarze greckim zagraniczne prądy. Bodźce, które wysyłane są przez zachodnie centra kulturowe, kiedy spotykają się z grecką rzeczywistością, konkretnie z grecką tradycją, zamiast jej zagrażać lub nawet ją zmieniać, przeciwnie — umacniają ją i dodają jej wartości. Czytelnik przekona się o tym wielokrotnie, poczynając od poezji petrarkowskiej pisanej dialektem cy...
Traktat pokojowy jest tylko tak dobry, jak dobrzy są jego negocjatorzy. Od dyplomatów wymagano, aby doprowadzili do kompromisu satysfakcjonującego wszystkie strony rozmów. Musieli rozwikłać i łagodzić skomplikowane, często nawarstwiające się konflikty i cierpliwie szukać możliwych do zaakceptowania przez wszystkie strony rozwiązań, nie dopuszczając do eskalacji pojawiających się napięć. Wymagało to dużej dozy elastyczności i talentów. W książce podjęto problematykę ni...
Monografię utworzyło 20 studiów, których autorami są uznani badacze zajmujący się dziejami wojskowości Rzeczypospolitej oraz europejskiej z Polski, Białorusi, Niemiec, Rosji i Węgier. W zebranych studiach poruszone zostały różne aspekty służby cudzoziemców w armiach i administracji cywilnej I i II Rzeczypospolitej, Saksonii, Królestwa Pruskiego, Monarchii Habsburskiej i Cesarstwa Rosyjskiego na przestrzenie trzech i pół stuleci — od początków XVII w. do wybuchu II wojny świat...
Pytanie o to, kim jest, stawia przeciętnego mieszkańca regionu w niełatwej sytuacji. Cóż ma bowiem począć z plejadą różnoplemiennych przodków, którzy w dodatku - w myśl powszchnych tam przekonań - wciąż powracają po śmierci, także w nim samym? Jak usytuować się wobec otoczenia, w którym etniczne, lokalne i społeczne identyfikacje przecinają się na wszelkie możliwe sposoby, i w końcu jak dopasować się z niejednorodnością rodzinnych koligacji, kulturowego bagażu i indywidualnyc...
Sienkiewicz żadnego z mitów, które czytelnik znajduje w jego pisarstwie, nie wymyślił. Pisząc powieść z XVII wieku, wspierał się dokumentami z epoki i wiedzą historyczną o przeszłości dostępną w jego epoce, dodał do tego imaginację, dar plastyczny i intuicję. Warto przypomnieć, że mit przedmurza, bo o nim najczęściej w odniesieniu do autora Trylogii mówimy, nie jest tworem czysto polskim. Wszystkie narody Europy Środkowej, łącznie z Bałkanami, które ponad 500 lat pozostawały ...
Podjęty przed laty zamysł autorski zbliża się do finału. Bieżący tom, trzeci z kolei, kończy prezentację kobiecej twórczości pisarskiej w dawnych czasach, to znaczy w starożytności i wiekach średnich z „otwarciem okna” na czasy późniejsze. Rzeczywiście, tylko o „otwarciu okna”, czy raczej — maleńkiego lufcika, może być mowa. O ile w dwóch pierwszych tomach Pióra w wątłych dłoniach , doprowadzonych mniej więcej do przełomu XIII i XIV w., można było w zasadzie ogarnąć i próbowa...
Jednak pojawienie się dawnych spiskowców w środowiskach, z których się wywodzili, ich niezłomna wiara w uzyskanie przez Polaków niepodległości, i to w granicach z 1772 r., mobilizowała młodzież do działań spiskowych. Dla wszystkich Polaków kontakt z zesłańcami syberyjskimi, ich opinie na temat dróg dojścia do niepodległości, były niezwykle ważne. Jest to zrozumiałe, gdyż te opinie wypowiadali ludzie, którzy – jeśli tak można powiedzieć – na miejscu doznali rozmiarów carskiego...
Ważne tło ewolucji Jedwabnego Szlaku stanowi wielokulturowa warstwa tego mechanizmu, także dynamicznie ewoluująca wraz z biegiem czasu. Szlak funkcjonuje w ramach realiów różnych kul- tur – tak integrujących się, jak i wzajemnie się ścierających. Jednak sam również jest czynnikiem zmieniającym owe ramy kulturowe – przyspieszającym lub umożliwiającym przemiany – stając się ich niezwykłym katalizatorem. Ta opowieść jest jednak przede wszystkim pochwałą siły, odporności i stabil...
Wprawdzie nasza przeszłość z warunkami swojego bytu przeminęła jak sen wiekowy, zastawiając po sobie niezatarte ślady swojego istnienia, nasza teraźniejszość w bólach i mękach krzepi się nadzieją lepszego bytu, nasza wreszcie przyszłość ukryta jeszcze za oponą przeznaczeń, jakie opatrzność wszystkim narodom zgotowała, miło jest przecież obudzić w sobie dawne wspomnienia i przenosić się myślą w owe wieki, kiedy jako naród wolny i samoistny słynęliśmy cnotą, orężem i nauką. Cze...
Franciszka Urszula z Wiśniowieckich Radziwiłłowa jest w polskiej historii postacią wyjątkową. Była jedną z pierwszych, a z pewnością najbardziej znaną polską dramatopisarką i poetką późnego baroku. Urodzona w wielkim rodzie magnackim, który swoją potęgę wzniósł na ziemiom ukrainnych, związana małżeństwem, a prawdopodobnie i wielką miłością z przedstawicielem jednego z największych litewskich rodów magnackich, stała się symbolem nowoczesności w Rzeczypospolitej pogrążonej w ci...
Rękopis Bohdana Murija, poświęcony ostatnim latom życia byłego hetmana kozackiego Jana Wyhowskiego, ukończony został w 1931 roku. Zarejestrowano go pod pozycją Lp. 123/31, 4 lipca 1931 roku. Było to ukoronowanie prac badawczych młodego historyka, ucznia profesora Stanisława Zakrzewskiego. Rękopis rozprawy doktorskiej Bohdana Murija sporządzony jest wyraźnym pismem, za pomocą długopisu, którego tusz mimo u pływu blisko stu lat nie wyblakł. Tekst pozyskany został w wyniku kwere...
Postać Stefana Szolc Rogozińskiego znana jest we współczesnej literaturze z jego wielu wcieleń. Zainteresowani tematyką znają kaliszanina jako: podróżnika, pisarza, etnografa, żeglarza, prekursora polskiej afrykanistyki, alpinistę, świeckiego inicjatora działalności misyjnej, gorącego patriotę – jednak Rogoziński wciąż pozostaje niemal zupełnie nieznany jako plantator. Autor tej monografii, chcąc wypełnić biograficzną lukę w życiorysie słynnego podróżnika (którego zwłoki eks...
Zmiany polityczne w Polsce po 1989 r. pozwoliły na swobodny rozwój badań historycznych nad dawnymi elitami, w tym także nad polską arystokracją. W mijających dekadach powstało wiele opracowań i opublikowano liczne źródła, przede wszystkim pamiętniki. Nadal jednak dużo zagadnień czeka na swoich monografistów. Nawet tak wybitne rodziny, jak Czartoryscy nie doczekały się pełnego omówienia, dlatego niniejsza książka wypełnia lukę w dziejach tego znakomitego rodu, charakteryzując ...
Tuż za polsko-ukraińską granicą przecinającą Bieszczady zaczyna się Bojkowszczyzna – obszar etnograficzny górali ukraińskich, zwanych w przeszłości Bojkami, ale także Rusynami, Werchowyńcami. Zamieszkiwali oni także część Bieszczadów polskich, skąd w latach 1945–1947 zostali wysiedleni na tereny ZSRR oraz ziemie zachodnie i północne Polski. Prowadząc badania po ukraińskiej stronie granicy, w rejonie turczańskim, mieliśmy możliwość obcowania nie tylko z zachowywaną tam w widoc...
Kierując się rozstrzygnięciem, że modlitwa (odmawiana i/lub śpiewana), którą posługujemy się w celu nawiązania wewnętrznej łączności z istotą wyższą od człowieka, jest cechą immanentną każdego modlitewnika (wszak bez modlitwy modlitewnik nie istnieje), o zaszeregowaniu danej publikacji do zaproponowanego zespołu druków zadecydowało występowanie w niej tekstu (bądź zbioru tekstów) o określonej strukturze formalno-treściowej, tę łączność umożliwiającą, a tym samym – zaspakajają...
Temat Republiki Górskiej praktycznie nie jest podejmowany w pracach polskich naukowców czy dziennikarzy. Jeżeli już pojawia się jakaś informacja na jej temat, to zazwyczaj na marginesie prezentowania innych zagadnień i w kilkuzdaniowej, bardzo ogólnikowej formie. Na tle nielicznych tekstów napisanych przez Polaków o sytuacji na Kaukazie Północnym po upadku caratu w Rosji szczególnie wyróżniają się wspomnienia Izamel-beka (Józefa) Pietrucina-Pietruszewskiego. Prawdopodobnie by...
Postać BŁ. DOROTY Z MĄTÓW (1347–1394) cieszy się nieustającym zainteresowaniem historiografii poświęconej pobożności kobiecej w późnym średniowieczu – polskiej, niemieckiej, a w ostatnich dekadach także anglosaskiej. Monografia nawiązuje do badań, które podejmują rzeczony temat w kontekście kryzysu przywództwa religijnego zakonu niemieckiego w Prusach około roku 1400. Zawiera ona pierwszą całościową analizę Prologu w łacińskim Żywocie Doroty, napisanym przez Jana z Kwidzyna w...
Patrykozy – dziś wieś w województwie mazowieckim, z niewiele ponad dwustoma mieszkańcami. Na pierwszy rzut oka – zwykła, mało wyróżniająca się miejscowość polskiej ściany wschodniej. No właśnie, na pierwszy rzut oka… Zadbana i uporządkowana wieś w gminie Bielany, w powiecie sokołowskim – oddalona jest od Warszawy o 105 km. Dużo to i mało zarazem. W Patrykozach znajduje się jednak budynek unikatowy na skalę ogólnopolską – rzadko spotykany nawet w tej części Europy. Jest nim pa...
Czy rola Wietnamu w stosunkach międzynarodowych rzeczywiście była tak istotna, jak wyobrażali to sobie francuscy i amerykańscy eksperci? Czy wietnamski komunizm rzeczywiście był nierozerwalnie związany z ZSRR i ChRL? Czy ruch Ho Chi Minha zagrażał suwerenności innych krajów "wolnego świata"? Czy cały 30-letni konflikt miał sens? Starając się zachować daleko idącą bezstronność, autor dążył nie tylko do udzielenia odpowiedzi na powyższe pytania, ale również zaprezentowania wła...
Polscy pamiętnikarze pisali o Napoleonie dobrze lub źle, w zależności od wyznawanych poglądów, ale zawsze z ich zapisków przebijała jedna refleksja – poczucie jego wielkości i doniosłości w dziejach Europy. Analizując pamiętniki starano się ukazać różnorodność sytuacji z udziałem Napoleona. Z poszczególnych wspomnień wybrano zdarzenia najciekawsze, niepowtarzające się, tak aby przedstawić Napoleona w różnym świetle, w rozmaitych ujęciach. Les mémorialistes polonais ont écrit...
Książka Krzysztofa Brachy znacząco wzbogaca naszą wiedzę o późnośredniowiecznej teorii i praktyce kaznodziejskiej, o modelu teologii i pobożności maryjnej propagowanej w Polsce przez XV-wiecznych predykatorów, a nade wszystko o jej pragmatycznej recepcji na poziomie wernakularnym, ludowym, często w konfrontacji z tradycją pogańskich jeszcze wierzeń i obrzędów. Próba rekonstrukcji owej „podskórnej”, wciąż bardzo słabo rozpoznanej warstwy średniowiecznej pobożności maryjnej, śl...
Hrubieszów, położony obecnie w południowo-wschodniej Polsce nad rzeką Huczwą, należy do najstarszych ośrodków osadniczych tych obszarów. Badania archeologiczne prowadzone w okolicach tej miejscowości odnotowały ślady bytności człowieka już w późnym paleolicie, ale rozwój stałego osadnictwa zaobserwować można dopiero we wczesnym neolicie. Prowadzone w samym Hrubieszowie prace archeologiczne potwierdziły istnienie osady już w X wieku. Nie odgrywała ona jednak początkowo istotne...
