Granice Marty Zielińskiej są książką niezwykle interesującą, potrzebną, znakomitą zarówno pod względem merytorycznym (wybór tematu, sposób jego ujęcia, dobór źródeł, a także historycznoliteracka, historyczno-socjologiczna oraz kulturowa analiza zagadnienia), jak i formalnym (perfekcyjny warsztat edytorki i antologistki, przejrzystość i solenność wywodu). Co ważne, po pracę sięgną z pewnością znawcy tematu oraz zaciekawieni przeszłością (i jej wpływem na chwilę obecną) zwykli ...
Waga zbioru: Nowa humanistyka. Zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii, jest nie do przecenienia. Ta książka zamyka okres poszczególnych, rozproszonych zwrotów w humanistyce, między wygasającym paradygmatem poststrukturalistycznym, paradygmatem tekstowego świata, w którym humaniści, szeroko rozumiani „tekstolodzy” cieszyli się hegemonią swych pod- dyscyplin w uniwersytecie, a dniem dzisiejszym, kiedy, powtórzmy za Ryszardem Nyczem, nastąpiło „wpędzenie w [...] depresyjną p...
Mikołaj Wiśniewski - literaturoznawca. Ukończył anglistykę i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Wykłada literaturę angielską i amerykańską na Uniwersytecie SWPS. Stały współpracownik „Literatury na Świecie”, gdzie publikuje szkice krytycznoliterackie i przekładoznawcze. W tej niebywale kompetentnej i znakomicie napisanej książce Mikołaj Wiśniewski bierze na warsztat całą twórczość Jamesa Schuylera, opierając się przy tym również na niepublikowanej dokumentacji archiwaln...
Obok Benthama - obrońcy słabszych i podporządkowanych, wrażliwego na cierpienie innych i zaangażowanego głęboko w walkę o lepsze, bardziej sprawiedliwe prawodawstwo, współistnieje Bentham - demiurg totalny o niepohamowanych ambicjach, kreujący bezustannie bezduszne i autorytarne światy kontroli oraz dyscypliny. Wiele wskazuje na to, że w stronę autorytaryzmu pchało angielskiego filozofa dążenie do zapewnienia warstwom posiadającym poczucia bezpieczeństwa oraz lęk przed takimi...
Niewielkie dziełko wybitnego filozofa i uczonego Alana z Lille (XII w.) było znane w średniowieczu pod wieloma tytułami Doctrinale altum, Proverbia, Liber parabolarum i in. Księga przysłów jest kompozycją składającą się z wierszowanych sentencji i przypowieści opartych na źródłach biblijnych i antycznych. Dziełko napisane w celach dydaktycznych było popularnym podręcznikiem do nauki poetyckiej łaciny, służyło też do wpajania stosownych nauk moralnych. We wszystkich średniowie...
Jurij Łotman powiedział: filologia jest moralna, ponieważ uczy nas nie ulegać pokusie łatwych dróg myślowych. Dodałbym: moralna w filologii jest nie tylko jej droga, ale i cel. Filologia oducza człowieka od duchowego egocentryzmu. (Możliwe, że wszystkie rodzaje sztuki wpajają człowiekowi poczucie własnej wartości, a wszystkie nauki - pokorę). Każda kultura buduje swoją teraźniejszość z cegieł przeszłości, każda epoka ma skłonność do myślenia, że przeszłość troszczyła się tyl...
Publikacja Marii Prussak i Teresy Rączki-Jeziorskiej stanowi dla mickiewiczologów, historyków literatury w ogóle, wreszcie dla ogółu czytelników wydarzenie wyjątkowe i zgoła sensacyjne. Oto Autorki odnalazły nieznany dotąd badaczom autograf pierwszych czterdziestu wersów Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Każde znalezisko archiwalne, utrwalające ,ślad własnoręcznego pisma poety tej miary i znaczenia dla kultury narodowej, co Mickiewicz budzi zrozumiałe zaciekawienie i po prostu...
Pierwszy tom z serii edycji dokumentów osobistych "Archiwum Kobiet". Autorka listów Bronisława Emma Waligórska (1847 lub 1848-1887) była nauczycielką, od 1885 r. działaczką Proletariatu. Brała udział w zorganizowaniu zamachu na agenta Piotra Pińskiego, planowała atak terrorystyczny na generała-gubernatora Józefa Hurkę. Aresztowana w lipcu 1886 r., została osadzona w X Pawilonie cytadeli warszawskiej. W więzieniu popełniła samobójstwo, zmarła 3 stycznia 1887 r. Jej zachowana k...
Bibliografia Stanisława Wyspiańskiego, będąca kolejnym tomem „Nowego Korbuta”, w swoim układzie stosuje zasady obowiązujące w dotychczas wydanych tomach tej serii, a więc trójczłonowy podział na: Biogram, bibliografię podmiotową (Twórczość) i przedmiotową (Opracowania). Także zasady opisu pozycji bibliograficznej oraz układu materiału wewnątrz głównych działów są zgodne z wymogami serii korbutowej, choć nie dało się uniknąć pewnych odstępstw wynikających ze specyfiki zgromad...
Sprawa nacjonalistycznej legitymizacji, która zdominowała lata 60. i naznaczyła dekady następne, nie dotyczy jedynie władzy komunistycznej i nie można jej redukować do instrumentalnego użycia narodowej symboliki, do „rozgrywania tego motywu”. Zjawisko to ma charakter o wiele poważniejszy i polega na umowowaniu w obrazie narodu realnych społecznych pragnień, samorozpoznań, przechwyceń, gier o pozycję symboliczną i legitymizację własnego miejsca w nowym społeczeństwie. Marzec o...
Krytyczne wydanie „Pism zebranych” Stefana Żeromskiego pod redakcją Zbigniewa Golińskiego zaczęło ukazywać się w roku 1981 nakładem SW "Czytelnik". Edycja została zaplanowana na 39 tomów podzielonych na sześć serii: trzy serie utworów literackich (nowele, powieści, dramaty – łącznie 23 tomy), serię utworów publicystycznych (3 tomy), dzienniki (7 tomów) oraz listy (6 tomów). W latach 1981-1996 ukazało się kilkanaście tomów „Pism”; w latach późniejszych – w wyniku najpierw prze...
Monografię zbiorową Od New Orleans do Mississauga. Polscy pisarze w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie po II wojnie światowej, która powstała niemal trzydzieści lat od chwili intensyfikacji rodzimych badań nad powojenną kulturą polską na Obczyźnie, traktuję w kategoriach cezury, jako gest nowego otwarcia: inicjacji nowej perspektywy badań nad literaturą emigracyjną. Ta nowość polega na uwzględnieniu najważniejszych dyskusji i będących ich konsekwencją przemian, jakie dokonały s...
Dziewiętnastego lutego 1838 roku zaczęta się w Polsce epoka nowoczesności. Celowo użyłem tutaj konstrukcji, którą niektórzy z Czytelników pamiętać mogą z głośnego telewizyjnego wystąpienia Joanny Szczepkowskiej. Komunizm, jak wiadomo, nie skonał nagle, nie skończył się w wyborczych urnach, po pamiętnym czerwcu 1989 roku długo jeszcze (i nie bez zahamowań) dokonywał się w Polsce proces dekomunizacji, dla przedstawicieli niektórych ugrupowań politycznych trwa on zresztą nadal i...
Ewa Szczęsna - dr hab., prof. nadzw. Uniwersytetu Warszawskiego; specjalizuje się w zakresie poetyki, semiotyki, perswazji wieloznakowych, multimedialnych i interaktywnych tekstów kultury współczesnej; autorka książek: Poetyka reklamy (2001, 2003), Poetyka mediów (2007), współaut. i red. Słownika pojęć i tekstów kultury (2002; 2004) oraz tomów zbiorowych, np.: Przekaz digitalny. Z zagadnień semiotyki semantyki i komunikacji cyfrowej (2015); Komparatystyka dzisiaj, t. 1: Probl...
Hugon zdał sobie sprawę z wagi metodologii i z metodologii nauczania już na początku swej kariery wykładowcy i dlatego jednym z pierwszych jego pism jest właśnie Didascalicon, książka opatrzona wymownym podtytułem Czyli co i jak czytać. Podręcznik ten cieszył się wielką popularnością, gdyż nie tylko zawierał zespół wskazówek pouczających czytelnika, co należy robić, a czego unikać, lecz także dlatego, że nie był wyłącznie zbiorem nakazów i zakazów. Jest przemyślanym przewodni...
Luigi Dei jest rektorem Uniwersytetu Florenckiego, profesorem zwyczajnym chemii i znanym na całym świecie naukowcem w dziedzinie chemii materiałów. Ma na swoim koncie wiele publikacji naukowych w międzynarodowych czasopismach. Oprócz działalności badawczej jest też zaangażowany w popularyzację nauki. Dei pisze również książki z gatunku, który sam stworzył i nazwał „naukowym fantasy” (science fantasy). Sięgając po elementy fantastyczne i odwołując się do wyobraźni, jego dzieła...
Rozprawa jest krytycznym przeglądem teorii edytorskich sformułowanych w anglo-amerykańskiej literaturze naukowej drugiej połowy XX wieku, ale w sposób oczywisty sięgających korzeniami dziewiętnastowiecznych koncepcji Karla Lachmanna (1793-1851) oraz Josepha Bédiera (1864-1938). Autor podjął się zadania niezwykle interesującego, a zarazem nieco, by tak rzec, egzotycznego, w bardzo bogatej bowiem polskiej tradycji edytorstwa naukowego zamorskie koncepcje nigdy w zasadzie nie by...
Książka proponuje nowe wszechstronne odczytanie liryki Franciszka Dionizego Kniaźnina. Na tle sytuacji literackiej, życiowej i historycznej poety, systematycznie analizuje jego zmieniające się sposoby grupowania wierszy w nowe całości. Z uporem i pomysłowością zestawia Kniaźnin swoje (i nie swoje) utwory liryczne w pięciu coraz to innych książkach i zbiorach. Każdy z nich „pochłania” wcześniejsze tomy, żywiąc się nimi, odnawiając je i potępiając - chodzi o Erotyki 1779, Carm...
Nasze czasy, jak określił je Pierre Nora, jeden z proroków zwrotu pamięciowego w kulturze, historii i nauce, to „czas pamięci”. Ale już blisko 150 lat temu Julian Ursyn Niemcewicz zapisał myśl niemal identyczną: „Żyjemy w czasie pamiętników”. Niniejszy tom próbuje zrelacjonować obecność kwestii pamięciowych w dziewiętnastowiecznej świadomości, celowo wszakże – jeśli nie liczyć drobnych wyjątków – rezygnując z tych obszarów, na których te odniesienia są najłatwiejsze do zdiagn...
Alchemia rękopisu składa się z trzech części. Filologiczny wstęp Marka Troszyńskiego, zatytułowany tak jak całe dzieło, ukazuje burzliwe edytorskie dzieje dramatu i sposób, w jaki podejmowane przez wydawców decyzje wpływały na podstawowe kategorie interpretacyjne. Część druga to faksymile zachowanego autografu dramatu Juliusza Słowackiego Samuel Zborowski; jego brakujące zakończenie uzupełniono trzema stronami kopii Januszewskiego. Korzystanie z rękopisu ułatwia transliteracj...
Agata Agnieszka Konczal - ur. 1990, antropolożka, doktor nauk humanistycznych. Zajmuje się antropologią środowiska, ekologią polityczną i historią środowiskową. W badaniach podejmuje problematykę zarządzania zasobami naturalnymi, dyskursów dotyczących przyrody i lasu, koncepcji dzikości i zrównoważenia, relacji władzy i wiedzy, a także etnografii wielogatunkowej oraz zagadnienia antropocenu i zmian klimatu w naukach humanistycznych. Autorka artykułu Koriki, świerki, leśnicy i...
Bardzo wpłynęliście na mnie, na mój „rozwój” czy osobowość przez samo swoje istnienie. Z tego wniosek, że nic nie ginie, że żadna wdzięczność nie ginie. Macie wobec mnie moralne zasługi, niezamierzone i tym cenniejsze, wynikające z tego, że realizowaliście siebie.
CZESŁAW MIŁOSZ DO TADEUSZA BYRSKIEGO, 15 GRUDNIA 1957 R.
Jest to rodzaj podsumowania ważnego nurtu w dziejach naszej humanistyki. Na pytanie „Co nam zostało ze strukturalizmu?” Janusz Sławiński odpowiadał przed laty: „wszystko” [. . .] Strukturalizm we wszelkich swych odmianach stawiał sobie za wzór modele lingwistyczne, choć wykraczał daleko poza tematykę językową. Maria Renata Mayenowa jako pole badań wybrała jednak właśnie tę tematykę, splot, gdzie łączą się sprawy języka i literatury. Zapoczątkowała w swej Pracowni Poetki Hist...
Aleksandra Wójtowicz Metamorfozy Pałacu Staszica Metamorfozy Pałacu Staszica to książka o historii gmachu znajdującego się przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, ale to także książka o formacji kulturowej z nim związanej i o dziejotwórczej roli środowisk naukowych. Przedmiotem badań jest Pałac Staszica, którego losy pokazują, że w różnych momentach dziejowych jego figura stawała się katalizatorem działań zmierzających do dokonania radykalnych zmian w krajobrazie mentalny...
