Książka, o której mowa, a powiem od razu, że książka to znakomita, jako zbiór bardzo wyspecjalizowanych, kształcących, pomysłowych i arcyciekawych studiów, realizuje dążenie do syntezy poprzez wgląd w praktyki wytwarzania i recepcji literatury w kulturze, w której ani sztuka słowa ani w ogóle sztuka, nie są już centralnymi kategoriami organizującymi. Bo tym, co tę kulturę organizuje i nakręca, jest proces społecznego komunikowania się, rozkrzewiony na media, określający inacz...
Ryszard Nycz - prof. dr hab., teoretyk i historyk literatury i kultury, kierownik Katedry Antropologii Literatury i Badań Kulturowych WP UJ, redaktor naczelny „Tekstów Drugich” IBL PAN. Wcześniej opublikował: Sylwy współczesne (1984, 1996), Tekstowy świat (1993, 2000, tłum. bułg. 2005, tłum. ukr. 2007), Język modernizmu (1997, 2002, 2013, tłum. ang. 2017), Literaturę jako trop rzeczywistości (2001,2012), Poetykę doświadczenia (2012). Kultura jako czasownik to książka o tym,...
Oczywiste są kłopoty z ustaleniem wyznaczników (czy raczej cech gatunkowych) utworów branych pod uwagę jako współtworzące zbiór [...] „ballad gotyckich”. Autor - szczęśliwie! - nie podejmuje próby wyznaczenia gatunkowych wzorców, lecz przeciwnie: swobodnie poza tego rodzaju praktykę wykracza, jakby tworzył model szerszy, w którym uzupełniają się różne wątki, np. gotycyzm i osjanizm; a przede wszystkim - tropi cele i metody istnienia topiki „gotyckiej” w polskiej literaturze p...
Tytułowe inter esse –kategoria pożyczona od Sorena Kierkegarda – wskazuje na „ to trzecie”, to, co znajduje się pomiędzy, co nieuchwytne, wymykające się jednoznacznym klasyfikacjom, a co stanowi istotę romantyzmu. Zebrane w tej książce teksty nie mają stworzyć syntezy, a raczej konstelację. Ich kompozycja wynika ze zdarzenia studiów przypadków, ich konfrontacji, zbliżania się do jednej, wyraziście określonej wersji romantyzmu i oddalania od niej przez kontrapunktowanie inną....
Tytuł tomu redaktorki zapożyczyły od inicjatorów konferencji, która odbyła się w Warszawie 21 i 22 kwietnia 2016 roku. A zarówno konferencja, jak i książka stanowią część składową projektu badawczego Polska i ukraińska proza kobieca - perspektywa modernizmu (środkowo)europejskiego, zrealizowanego w Instytucie Badań Literackich PAN z udziałem międzynarodowej grupy historyków literatury i tłumaczy […] Redaktorki i współautorki przyjęły, że czas od początku pierwszej wojny świa...
Rozprawa Andrzeja Karcza poświęcona jest zjawisku wartemu refleksji, które nie znajdowało dotąd należytego uznania. Badacze zajmujący się piśmiennictwem pozakrajowym po 1939 roku kierowali uwagę przede wszystkim ku twórczości literackiej czy poetyckiej, pomijając niewątpliwą zasługę krytyki emigracyjnej w analizie twórczości pisarzy polskich i obcych. Autor stawia czoło temu zaniechaniu, dokonując analizy twórczości krytycznej osób o różnych rodowodach intelektualnych i zaint...
Jako tom 22. „Pism zebranych”, wydawanych początkowo pod redakcją prof. Zbigniewa Golińskiego, a obecnie pod red. prof. Zdzisława Jerzego Adamczyka, ukazują się dwa dramaty Stefana Żeromskiego: "Biała rękawiczka" i "Turoń".
„Pisma zebrane” Żeromskiego są wspólnym wydawnictwem Instytutu Badań Literackich PAN i Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Książka jest pionierska. A przecież - zdawać by się mogło - nie sposób już napisać czegoś nowego o Miłoszu. Bo też nie „coś” okazuje się tu nowe, lecz „jak”, czyli metoda, owa droga do dróg (zgodnie z grecką etymologią). Proponuje się czytelnikom noblistę autoemendacyjnego, kapryśnego, nieoczekiwanego, ba - nieznanego, a opisanego z dużą kompetencją, zaskakująco świeżego. Paweł Bem nie twierdzi wprawdzie, że o Miłoszu można nieskończenie, wie jednak, iż można zgoła inaczej ni...
Po raz pierwszy przemknęła mi myśl o tytułowej tematyce, gdy 12 września 2001 roku, w dzień po zamachu na World Trade Center, ujrzałem na Krakowskim Przedmieściu orszak manifestacyjny prowadzony przez prominentnego polityka; uczestnicy nieśli tabliczki z napisem: „Oto kara za świat bez Boga” i śpiewali religijne pieśni. Zastanawiało mnie, do jakiej tradycji przypisać to wydarzenie i słowa na transparentach: do polskiej romantycznej, w której Bóg gotów jest w odwecie za ludzki...
W ostatnim zdaniu przedmowy Beata Mytych-Forajter powiada, że należy dzisiaj sięgać „po romantyczne intuicje”, dotyczące odpowiedzialności ludzi za świat przyrody. Należy zaś dlatego, ponieważ właśnie w czasach romantyzmu, czyli w pierwszej połowie wieku XIX, problem tej odpowiedzialności i formułowanych dziś postulatów ekologicznych „niejako wszedł «w zakręt» i wciąż w nim pozostaje, doznając wszystkich niemożności charakterystycznych dla wirażu. Trzeba sporej siły, by pokon...
Antologia ukraińskiej prozy kobiecej okresu międzywojennego Modernistki jest owocem wspólnego, polsko-ukraińskiego projektu badawczego, poświęconego modernizmowi kobiecemu w Europie Środkowo-Wschodniej. Ambicją badaczek uczestniczących w projekcie było szerokie ujęcie porównawcze, które umożliwiłoby nowe spojrzenie na epokę modernizmu: poszerzenie jego ram czasowych oraz wzbogacenie o nurt feministyczny. Oddawana w ręce czytelnika antologia jest pierwszą próbą ukazania inn...
Jerzy Franczak - prozaik, eseista, literaturoznawca. Adiunkt w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych na Wydziale Polonistyki UJ. Redaktor magazynu literackiego w „Tygodniku Powszechnym”. Autor zbiorów opowiadań i powieści oraz rozpraw: Rzecz o nierzeczywistości. Jean-Paul Sartre i Witold Gombrowicz (2002), Poszukiwanie realności. Światopogląd polskiej prozy modernistycznej (2007). Książka ta przynosi pierwszą całościową prezentację filozofii Jacques’a Rancie...
Agata Skórzyńska (1977) — kulturoznawczyni, prowadzi badania w perspektywie kulturowych studiów miejskich, studiów performatywnych i kulturoznawstwa krytycznego. Interesuje się także metodologią aktywistycznych badań miejskich. Zajmuje się problematyką działania, sprawczości i praktyk kulturowych w przestrzeni miejskiej, a także animacji i edukacji kulturowej. Opublikowała książkę Teatr jako źródło ponowo czesnych spektakli społecznych (2007), jest też współautorką pracy zbio...
Godne podkreślenia i wyróżnienia jest to, że wśród istniejących już badań tego tematu Paweł Dobrosielski obiera drogę odrębną i proponuje swoją własną autorską problematyzację. (...) Jego podstawowym zamierzeniem jest nie tyle odtworzenie tego, co zostało powiedziane w publicznych debatach wokół Grossa, ile raczej rozpoznanie warunków możliwości mówienia oraz leżących u podstaw dyskursu reguł jego wytwarzania. (...) Wartość poznawcza pracy Pawła Dobrosielskiego, a także jej...
Pośród burzliwych debat nad takimi kwestiami jak testy genetyczne, aborcja czy obowiązkowe szczepienia, Joanna Żylińska proponuje odmienne spojrzenie na istotę bioetyki. Stwierdza ona, że w epoce technologii cyfrowych i nowych mediów głównym zadaniem, z którym musi zmierzyć się bioetyka, jest nie tyle rozwiązanie konkretnych sporów z dziedziny medycyny i zdrowia co przedefiniowanie samego pojęcia życia. W swych analizach, obejmujących zarówno klasyczne koncepcje bioetyki jak ...
W drugiej książce z cyklu „W stronę nowej syntezy literatury polskiej początku XXI wieku” pytamy o udział i funkcje literatury w dyskusjach po przełomie 1989 roku. Wybraliśmy te, które wydały nam się szczególnie znaczące. Te dyskusje o stosunku do PRL, kontrowersje wokół feminizmu i mniejszości seksualnych, polemiki na temat Jedwabnego oraz starcia wywołane katastrofą smoleńską. Staramy się opisać strategie literatury w nowych warunkach. Zależnie od układu sił i presji, staj...
„New Literary History” nie stało się nigdy organem programowym żadnej doktryny badawczej (...)„ a swą specyfikę oparło raczej na formule swobodnej konwersacji między przedstawicielami różnych tradycji, szkół czy kierunków (publikowano tu teksty tak odmiennych autorów, jak choćby Jurgen Habermas i Stanley Fish, Hélene Cixous i Terry Eagleton, Claude Lévi-Strauss i Harold Bloom). Zasada różnicowania perspektyw i stanowisk jest utrzymana - z zachowaniem wszelkich proporcji - ta...
Prywatna historia poezji Małgorzaty Baranowskiej, której niektóre odcinki ukazywały się wcześniej m.in. na łamach „Twórczości” i „Tekstów Drugich”: opublikowana została przez Wydawnictwo Sic! w 1999 roku i znalazła się wkrótce na liście książek nominowanych do nagrody „Nike”. Przez środowisko naukowe, poetów i wielbicieli poezji przyjęta została bardzo dobrze jako nowa propozycja lektury twórczości wybranych przez autorkę twórców, wykreślająca nie tylko specyficzną perspektyw...
Bajki” Franciszka Dzierżykrąja-Morawskiego - pierwsza po 133 latach edycja bajek twórcy z pogranicza Oświecenia i Romantyzmu. literata z Wielkopolski, częstego gościa w Puławach książąt Czartoryskich, generała w powstaniu listopadowym, autora wierszy i utworów dramatycznych, znanego krytyka literackiego i teatralnego, ale przede wszystkim - poety bajkopisarza. W bajkach odnajdujemy wszystkie zalety pióra Morawskiego: dowcip, humor, delikatną satyrę oraz prosty i żywy jęz...
Monografia ta jest unikatowym dziełem zbiorowym poruszającym tematykę deficytową w obrębie naukowej twórczości poświęconej Cyganom/Romom. Jest o znakomity zbiór szczegółowych, głębokich i profesjonalnych opracowań poszczególnych fragmentów polskiej (i częściowo rosyjskiej) literatury, filmu, twórczości muzycznej, fotografii dotyczących cygańskiej kultury, cygańskiego charakteru, cech społecznych. Wypełnia poważną lukę w obrębie studiów romologicznych w Polsce i dostarcza bad...
Women and the Holocaust: New Perspectives and Challenges expands the existing scholarship on women and the Holocaust adopting current approaches to gender studies and focusing on the texts and contents from Central and East-Central Europe. The authors complicate earlier approaches by considering the intersections of gender and nation, region, and sexuality. In these essays, the Communist regimes after WWII often provide a productive framework for studying women and the Holoca...
Jako tom 26. „Pism zebranych”, wydawanych początkowo pod redakcją prof. Zbigniewa Golińskiego, a obecnie pod red. prof. Zdzisława Jerzego Adamczyka, ukazała się „Publicystyka 1920–1925” Stefana Żeromskiego. W tomie znalazło się 28 utworów publicystycznych autora „Przedwiośnia” (artykuły, przedmowy, listy otwarte, recenzje), między innymi tak znane teksty, jak „Na probostwie w Wyszkowie” lub „Snobizm i postęp”. Publikacja zawiera także dwa aneksy – w jednym znajdziemy dwa teks...
Książka analizuje powieści i sztuki teatralne takich autorek i autorów, jak Jane Austen, siostry Brontë, Charles Dickens, Wilkie Collins, Emil Zola, Aleksander Dumas, Henryk Ibsen, Zofia Nałkowska, Gabriela Zapolska, Alice Munro, Marilyn French, Elfriede Jelinek, Toni Morrison, Alice Walker, Arundhati Roy, David Herbert Lawrence, Michel Faber i Sarah Waters. Wszystkie te dzieła opisują doświadczenia kobiet żyjących w świecie, który ogranicza ich wolność i możliwości spełnieni...
