Książka poświęcona jest procesom przemian tożsamości kobiet w Polsce po 1989 roku, zarejestrowanym we współczesnych tekstach kultury: w literaturze pięknej, (auto)biografistyce, kulturze popularnej, publicystyce. Moment przecięcia ról genderowych i narodowych jest tu kluczowy: pytaniu o rolę kobiet w warunkach polskiej demokracji po 1989 roku towarzyszy pytanie o to, czym różni się ona od roli wyznaczanej Polkom w poprzednich okresach historycznych, oraz o działania, które on...
... Nieporównanie dokładniej zostały tutaj przedstawione i przeanalizowane autorskie notatki i bruliony utworów; wszystkie one zostały zlokalizowane, dokładnie opisane i poddane wnikliwej analizie, która umożliwia zrekonstruowanie procesu powstawania utworów i przekształcania się tekstów, a w miejscach wątpliwych - także oczyszczenie tekstu głównego z błędów.
Od redaktora tomu
Kiedy czyta się ten ogromny tom, trzeba od razu z podziwem wyznać: tutaj słowo „książka” jest zbyt skromne, trzeba mówić o dziele. Dziele imponującym nie tylko rozmiarami, ale – przede wszystkim – rozległością i wszechstronnością ujęcia, zasięgiem uwzględnionych materiałów, a także – dociekliwością w ich analizie, dokonywanej z różnych perspektyw, zawsze się dopełniających. W konsekwencji ten wielki tom daje obraz nie tylko poszczególnych ogniw składających się na literatur...
Hippolit. Tragedyja, jedna z dziesiąci, które wierszem łacińskim napisał Seneka, na polskie przetłumaczona.
Andromacha. Tragedyja, z francuskiego przetłumaczona.
Przekłady dwóch tragedii, pióra Stanisława Morsztyna, ukazujące zdolność kultury sarmackiej do łączenia inspiracji antycznych z recepcją najnowszej literatury XVII-wiecznej Europy.
Praca ta ma dwa ściśle ze sobą związane cele. Po pierwsze, wbrew interpretacjom sprowadzającym myśl Benjamina do koncepcji Gershoma Scholema, Theodora Adorno czy Bertolta Brechta, próbuje dotrzeć do autora stawiającego opór takim odczytaniem. Porzucenie kanonicznych interpretacji daje nie tylko szansę na lepsze zrozumienie tej filozofii, ale przede wszystkim umożliwia odkrycie pisarza radykalnie przeformułowującego utarte sposoby myślenia o polityce i historii. Wynika z tego ...
Jako tom 21. „Pism zebranych”, wydawanych początkowo pod redakcją prof. Zbigniewa Golińskiego a obecnie pod red. prof. Zdzisława Jerzego Adamczyka, ukazują się dwa dramaty: Sułkowski i Ponad śnieg bielszym się stanę Stefana Żeromskiego. „Pisma zebrane” Żeromskiego są wspólnym wydawnictwem Instytutu Badań Literackich PAN i Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Warto pamiętać, że w archiwach są konkrety, na których, niczym na konstrukcjach szkieletowych, wznosimy nasze historycznoliterackie gmachy. Im konstrukcje mocniejsze, tym stabilniejsza budowla, której nie rozwieje wiatr następnych, może bardziej wnikliwych, pokoleń badaczy. Przeminą bowiem modne dziś metodologie, zużyje się ich instrumentarium, nadejdą nowe koncepcje przyniesione przez postęp myśli i nowe technologie, ale odnotowane w archiwach informacje pozostaną tym, czym ...
Kolejny już tom pokonferencyjny, który ukazał się w 2016 roku, gromadzi pod wspólnym tytułem Świat (w) polskiej dramaturgii najnowszej. W lekturze i na scenie / w radiu referaty uczestników dwóch sympozjów: Na głos, ze słuchu, w wyobraźni. Dramaturgia radiowa Zbigniewa Herberta, jego rówieśników i następców (Warszawa, 8 grudnia 2014) oraz Rozpoznane. Przedstawione. Nazwane. Świat (w) polskiej dramaturgii najnowszej (Warszawa, 27–28 maja 2015). Dramat współczesny, po latach s...
Krytyczne wydanie „Pism zebranych” Stefana Żeromskiego pod redakcją Zbigniewa Golińskiego zaczęło ukazywać się w roku 1981 nakładem SW "Czytelnik". Edycja została zaplanowana na 39 tomów podzielonych na sześć serii: trzy serie utworów literackich (nowele, powieści, dramaty – łącznie 23 tomy), serię utworów publicystycznych (3 tomy), dzienniki (7 tomów) oraz listy (6 tomów). W latach 1981-1996 ukazało się kilkanaście tomów „Pism”; w latach późniejszych – w wyniku najpierw prze...
Bezsprzeczną, być może największą zaletą tomu tego jest różnorodność prezentowanych metodologii badawczych: od tradycyjnej filologii […]przez studia porównawcze, analizę wybranych aspektów poetologicznych (estetycznych), po daninę spłaconą studiom kulturowym,czy nawet socjologiczno-politologicznym. To także swoista „dynamika” interpretacyjna, dowodząca hermeneutycznej pojemności Berentowskiej prozy. Tom stanowi też w jakimś sensie podsumowanie czy rekapitulację intensywnego o...
Książka Tomasza Łysaka - filmy dokumentalne o Zagładzie jest bardzo ważnym uzupełnieniem w obszarze polskiej humanistyki. Ta praca zestawia filmy szeroko komentowane przez międzynarodową krytykę z tymi, które zostały zapomniane wkrótce po premierze lub funkcjonują jedynie w obiegu edukacyjnym. W ten sposób autor poszerza naszą wiedzę o filmie dokumentalnym w relacji do Holokaustu, ale nie koniec na tym. Cennym gestem jest to, co następuje dalej: Tomasz Łysak przemeblowuje ob...
Artykuły budujące książkę tematycznie związane są zatem z dwoma hasłami: „Orwell i recepcja jego powieści” oraz „schyłek PRL-u”, czyli to wszystko, co działo się w życiu społecznym i kulturalnym drugiej połowy lat 80. Wymienić można kilka najważniejszych kwestii, które się z tym czasem kojarzą: 1984 to pierwszy pełny rok po zniesieniu stanu wojennego, latem rząd ogłasza amnestię członków KOR-u, jesienią dochodzi do porwania i zabójstwa księdza Jerzego Popiełuszki, przeprowadz...
Trzy słowa klucze [...] kobieta, historia, literatura – tworzą bardzo ogólną i pojemną ramę dla siedemnastu [...] zgromadzonych tu artykułów, podzielonych na cztery grupy tematyczne (części). [...] część pierwsza wprowadza w problemy kobiecego widzenia historii i definiowania kobiecości „w jej historycznych i narodowych odmianach”, część druga skupia się na kobiecych bohaterkach utworów „odwołujących się do wydarzeń historycznych”, część trzecia poświęcona jest polskim powoje...
Tom Wiązanie sobótkowe. Studia o Janie Kochanowskim jest bardzo obszernym i wartościowym opracowaniem zagadnień związanych z twórczością Jana Kochanowskiego, jej recepcją i znaczeniem dla polskiej tradycji literackiej, cały zbiór współtworzą rozprawy znanych i cenionych badaczy, którzy w swych studiach przedstawiają rezultaty najnowszych poszukiwań źródłowych oraz propozycji interpretacyjnych, podejmują problemy edytorskie, dyskutują kwestie inspiracji i źródeł literackich, f...
Mówiąc w ogólności, młode panienki daleko prędzej dojrzewają od chłopców, umysł ich prędzej się składa, a tym samym prędzej je niektórymi naukami zatrudnić można (Jędrzej Śniadecki – O fizycznym wychowaniu dzieci) Kobieta nic nad potrzebę uczyć się nie powinna, użyteczność jest miarą nauki kobiet. (Tomasz Dziekoński – O wychowaniu dzieci, ze szczególniejszym do płci żeńskiej zastosowaniem) Lepiej, abyś nie umiała pisać, niż abyś nie umiała lub nie lubiła cerować. (Nina Łusz...
Książka ta zawiera pokłosie konferencji naukowej zorganizowanej przez Warszawską Wyższą Szkołę Humanistyczną im. B. Prusa, Instytut Badań Literackich PAN oraz Bibliotekę Narodową w setną rocznicę śmierci Bolesława Prusa. W świetny sposób uzupełnia i pogłębia wiedzę o wielkim pisarzu, ukazując go także od stron mniej dotąd znanych. Autorzy zamieszczonych w niej prac penetrują i odsłaniają istotne aspekty osobowości i twórczości Prusa, wskazując zarazem kierunki i perspektywy ...
Autorzy zamieszczonych w tym tomie artykułów pytają, czy i jak „Medaliony” mówią o Zagładzie. Zbrodnie niemieckie zostały nazwane, udokumentowane i potępione. Zmagania Polaków z okupantem wielokrotnie odczytane i opowiedziane. Pozostaje zapytać, jakie postawy i zachowania Polaków zapisała Nałkowska, co powiedziała o stosunku Polaków do Żydów. Odpowiedzi wydobywają z cienia społeczne praktyki oparte na regułach wykluczenia, za którymi stoją kulturowe normy i wzory oraz obiego...
Poezja konkretna jest często uznawana za eksperyment słowno-obrazowy z pogranicza literatury i sztuk wizualnych. Niniejsza praca przypomina o utworach konkretystycznych usytuowanych bliżej obiegu literackiego niż artystycznego, a zarazem niewykraczających w sposób radykalny poza typowe wyobrażenia na temat tekstu drukowanego. Badane w oddzielnych studiach, zapomniane książki poetyckie konkretystów prowokują do przemyślenia metodologii współczesnego literaturoznawstwa i poetyk...
Autorka ukazuje proces formowania się poglądów politycznych Zygmunta Krasińskiego, opierając się na analizie pełnego korpusu jego pism - od twórczości literackiej, poprzez teksty polityczne po korespondencję. Ponieważ jednak polską specyfikę stanowi to, że historię sporów partii politycznych w XIX i u początków XX wieku zastąpiła historia sporów między wieszczami, studium to daje również materiał do zastanowienia się, dlaczego dzisiaj operujemy pewnymi, niekiedy paradoksalnym...
Mamy przyjemność oddać w Państwa ręce pierwszy w Polsce słownik kantorowski. Jest on efektem współpracy czterech dzielnych kobiet: Katarzyny Tokarskiej-Stangret - kantorolożki, Aleksandry Grudzińskiej, Bogny Podbielskiej i Zońi Herbich - wszechstronnych artystek. Pomysł na słownik narodził się w czerwcowe popołudnie 2014 roku. Przez kilka miesięcy kiełkował w naszych głowach, nabrał ram i w marcu 2015 roku zaczęłyśmy nad nim intensywnie pracować. Fragment noty Od wydawcy...
Publikacja poświęcona Profesor Jadwidze Czachowskiej ukazuje drogę naukową wybitnej Uczonej z dwu perspektyw. Pierwszą zarysowują Jej własne wspomnienia z okresu ponad pięćdziesięciu lat działalności w Instytucie Badań Literackich, gdzie Uczona inicjowała i prowadziła prace z dziedziny bibliografłi i dokumentacji literackiej, składające się na podstawowy warsztat dla badań nad współczesną literaturą polską. Drugą perspektywę tworzy blok wspomnień współpracowników i kolegów Pr...
