Władysław Mickiewicz (Paryż 1838 – tamże 1926), historyk, pisarz, dziennikarz, szef Biblioteki Polskiej w Paryżu, działacz społeczny, syn Adama Mickiewicza oraz założyciel jego Muzeum w stolicy Francji, edytor i redaktor, właściciel Księgarni Luxemburgskiej – Librairie du Luxembourg. Katalog obejmuje zarówno tę część jego Archiwum, która znajduje się w paryskiej Bibliotece Polskiej, jak i bogate wskazówki dotyczące tych jego fragmentów, które z biegiem wydarzeń historycznych ...
Obserwacje na temat żmij i Bachus w Toskanii, te dwa jakże różne utwory, razem ukazują wielowymiarową postać Rediego – przenikliwego naukowca i wyrafinowanego literata. Pierwsze dziełko to naukowy traktat wprowadzający empiryczne metody badawcze, drugi to poetycka celebracja winiarskiej tradycji Toskanii. W obu dziełach można dostrzec fascynującą równowagę między naukową precyzją a literacką ekspresją, co czyni je interesującymi dla współczesnego odbiorcy. Obszerny wstęp i ko...
Niniejsza książka, wydana w Japonii w roku 2012, jest jedną z pierwszych transgatunkowych analiz twórczości Schulza, ujmującą w jednej perspektywie jego dzieła literackie i plastyczne, począwszy od najwcześniejszych rysunków z drugiej dekady XX wieku aż do opowiadań z drugiej połowy lat trzydziestych. Ariko Kato bada autoreferencyjne tematy i motywy pojawiające się powtarzalnie w twórczości literackiej i wizualnej Schulza. Wydobywa w ten sposób obecną w tym dziele modernistyc...
T. I Éminent, bénéficiant d’une grande estime en son temps, aujourd’hui quelque peu oublié, voire méconnu, Władysław Mickiewicz (Paris 1838 –1926) fut un intellectuel français d’origine polonaise. Ses parents furent Adam Mickiewicz, le plus illustre des poetes romantiques polonais, et Celina Mickiewiczowa, née Szymanowska. Au bapteme, il avait reçu un deuxieme prénom – Józef. Sa grand-mere maternelle Maria Szymanowska fut une pianiste et une compositrice polonaise de talent ...
Przygotowany do publikacji tom stanowi ważne dopełnienie wiedzy o życiu i twórczości Marii Dąbrowskiej, domyka też znacząco obraz jej korespondencji. Zebrany tu materiał epistolograficzny ma charakter wyjątkowy przede wszystkim ze względu na swoją obszerność (listy pochodzą z okresu prawie 30 lat), charakter relacji korespondentów, a także ze względu na niezwykły splot w tych zapisach literatury i życia. W korespondencji dwojga wybitnych intelektualistów i wieloletnich partne...
Potwierdzając istnienie skrajnych emocji i pragnień, wzywając do samodoskonalenia, psychoanaliza zwraca człowiekowi podmiotowość i poczucie sprawczości. Podobne cele – kształcenia aktywnego doświadczania świata, dającego człowiekowi wewnętrzną swobodę i siłę – na początku XX wieku stawiali sobie także twórcy nowego tańca w Rosji. Książka odpowiada na pytanie o jego genezę, dodając do perspektywy obejmującej teorie estetyczne symbolizmu, zainteresowania ponietzscheańskie, „tan...
Publikowane dzieło to nieznany dotąd polskiej nauce tekst o pochodzeniu Turków powstały w 1456 r. pod piórem greckiego tłumacza w Wenecji Nikolaosa Segundinosa. Po raz pierwszy ukazał się drukiem ok. 1473-1474 r. prawdopodobnie w oficynie drukarskiej Braci Wspólnego Życia w Chełmży [drukarz Leo Papas Sermones]. Dwa spośród trzech zachowanych egzemplarzy dzieła zachowały się w polskich bibliotekach. Nie jest też przypadkiem, że jedno z pierwszych dzieł popularyzujących w Europ...
Jerzy S. Sito (1934–2011) – poeta i dramaturg, eseista, tłumacz. Jako poeta tworzył w nurcie klasycyzującym, jako tłumacz poezji, antologista i eseista zajmował się metafizyczną poezją angielską XVII w., niekiedy współczesną (W.H. Auden, T.S. Eliot). Przetłumaczył kilkanaście dramatów Szekspira, trzy sztuki Ch. Marlowe’a, Mord w katedrze Eliota. Opublikował dwa zbiory esejów o angielskiej poezji i dramacie, przede wszystkim szekspirowskim. Jego sztuki są próbą wpisania w uni...
Celem niniejszej książki jest podjęcie refleksji nad dalszymi losami – najczytelniej sformułowanego przez Dawida Grosmana i zaadaptowanego w obrębie izraelskiej narracji zbiorowej – paradygmatu „kraju tam”. Zatem znacznie bardziej od topograficznie rozumianych polskich przestrzeni interesuje mnie sieć narracji, w którą są one uwikłane. (…) Przestrzenie Polski istnieją zatem w tych rozważaniach na tyle (i na tak długo), na ile tworzone wokół nich narracje mogą stanowić system ...
Adam Dziadek, opisując kształt Notatników Aleksandra Wata, używa formuły work in progress, zaś Jan Zieliński sięga po kategorię „kłącza” (rizomatykę) Deleuze’a. Oba skojarzenia, choć pierwsze jest klasyczne dla poetyki modernistycznej, a drugie odwołuje się do raczej do filozofii postmodernistycznej, są nadzwyczaj trafne. Istotnie,Notatniki to swego rodzaju „kłącze w ruchu”. Decyzja o ich wydaniu wydaje się symptomatyczna dla dzisiejszej, również zmieniającej się w przyspiesz...
Maja? swe losy ksia?z˙ki. Maja? je i "Fragmenta". Czasami sa? to historie zaskakuja?co do siebie podobne. Zapisane karty, „kto´re jeszcze dota?d s´wiata nie widziały” – jak pisał w lis´cie dedykacyjnym Jan Januszowski – trafiaja? z Czarnolasu do Krakowa, prawdopodobnie dzie?ki zapobiegliwos´ci Doroty Kochanowskiej. Z tego chociaz˙by powodu trudno odmo´wic´ jej wkładu w historie? literatury polskiej. Ponad cztery wieki po´z´niej teczki przechowuja?ce poz˙o´łkły maszynopis traf...
Przełomu w liryce opisowej (pewne sygnały można było zauważyć już wcześniej) dokonał w sonetach krymskich Mickiewicz. Przede wszystkim, zapewne nie bez wpływu filozofii romantycznej, uwalnia poeta przyrodę z podmiotowej „niewoli”, obdarzając ją autonomią. Narodziny nowej poetyki, w interesującym nas zakresie, należy zawdzięczać nie tylko „przeżyciu się” dawnej poezji (silne zmechanizowanie środków wyrazu), ale prawdopodobnie i temu, że nastąpiła luka w dziedzinie gatunków lit...
W książce, której tytuł w zewnętrznej warstwie ironicznie nawiązuje do obiegowej frazy o ‘słabej płci’, a w sposób dyskretniejszy czyni aluzję do u-„lotnych ciał” (E. Grosz) chcę zwrócić uwagę na splot tych dyspozycji i aktywności kobiecej somy, które w obozach koncentracyjnych prowadziły do utrzymania biografii, czyli „całości” człowieka niezredukowanego do wegetacji, składały się na aktywności samostanowienia wykraczającego poza samą biologię. fragment Wprowadzenia...
Papiery po Iłłakowiczównie. Archiwum jako przedmiot badań Lucyny Marzec jest ważnym głosem teoretycznym w toczącej się we współczesnej humanistyce dyskusji po tzw. zwrocie archiwalnym. Zarazem jest także przykładem koronkowej roboty historycznoliterackiej, wielostronnym, wieloaspektowym portretem pisarki o skomplikowanej biografii i trudnym charakterze, portretem zbudowanym mimo rozmaitych przeszkód i pułapek, zastawionych głównie przez pierwszą twórczynię tego archiwum, Kazi...
Narracja – Dyskurs – Historia stanowi konstelację rozmaitych w charakterze ujęć literaturoznawczych problematyzujących trzy główne zagadnienia tytułowe. Jej czytelnik, jak w przypadku każdego tomu zbiorowego, staje się jednym z uczestników otwartej debaty, dzieli fascynacje poszczególnych badaczy, obserwuje odmienne sposoby formułowania i sytuowania refleksji w najnowszym literaturoznawstwie. Ale w sytuacji tego tomu wyjściowe pytania i oczekiwania odbiorcy, który śledzi dyna...
Jednostkowe doświadczenie artysta przenosi w wymiar ludzkiego losu, naszej niedoskonałości i naszego bytowania w bólu, samotności, uwięzieniu. […] Artysta – a bywa nim także poeta – nie jest warsztatowym ignorantem i nie jest wulgaryzatorem. Nie pozostanie w ciemności tego, co identyfikujemy jako treść, ale i formę. Wychodzi z ciemności, żyje dalej po niebywałym eksperymencie, po przełomie, po zagładzie. Z twarzą zwróconą ku mitowi… Zamiast wstępu (Józef Czapski)...
Mikołaj Oloch z Szamotuł, mistrz Uniwersytetu Krakowskiego (wypromowany w 1459 r.), był wieloletnim kaznodzieją i altarzystą katedry w Poznaniu. Spod jego pióra wyszły dwa wierszowane łacińskie dziełka, zatytułowane "De hiis malis que aguntur in hoc mundo" (O niedolach, które rządzą na tym świecie) oraz "De curie miseria" (O marności życia dworskiego). Pierwsze należy do tzw. form sentencjonalnych – czyli zbiorów przysłów i sentencji, cenionych bardzo w średniowiecznej dydakt...
Książka Nadany-Sokołowskiej przynosi satysfakcjonujące poznawczo, eklektyczne ujęcie przekrojowe, z nakładających się kilku perspektyw: obejmujących dzieło pisarskie, ukazywane w perspektywie reinterpretacyjnej współczesnej sandologii, tekst „życia” jako tekst kultury oraz recepcyjne nawiązania. (…) Na kartach książki nieustannie (i nieuchronnie) prowadzą ze sobą swoisty dialog: Sand jako pisarka (zdaniem autorki, o wiele ciekawsza niż wskazuje trwały stereotyp historycznolit...
Postawiony w publikacji problem, a w zasadzie dwa, spotykające się: „Lelewel interdyscyplinarny” oraz „recepcja pism i prac Lelewela”, są w moim przekonaniu niezwykle ważkie, nasycone wieloma znaczeniami i otwierają możliwość dogłębnej oraz zróżnicowanej interpretacji, pozwalającej przywrócić wieloaspektową sylwetkę XIX wiecznego historyka dzisiejszemu badaczowi i czytelnikowi. W sporej liczbie artykułów to przywrócenie dokonuje się także przez próbę odczytania dzieła history...
Literat rokokowy nie zabiega o to, by wznieść sobie „pomnik trwalszy nad spiż”, ani o to, by posłać Studia Romantyczne głos, który „z pokoleń pójdzie w pokolenia”. Literatowi rokokowemu zależy na tym, aby swoim tekstem sprawić przyjemność komuś bliskiemu. Dziełko rokokowe związane jest z określoną grupą osób, z konkretną sytuacją odbioru, z panującym w tej sytuacji nastrojem, z relacją łączącą autora/autorkę z życzliwą mu małą publicznością. Kiedy minie godzina czarującego sp...
Marta Bukowiecka – dr, członkini Pracowni Poetyki Historycznej w Instytucie Badań Literackich PAN, sekretarz redakcji dwumiesięcznika „Teksty Drugie”, członkini redakcji rocznika „MiroFor”, działa w Fundacji im. Mirona Białoszewskiego. Jednym z głównych celów pracy jest wskazanie, nazwanie i stworzenie klasyfikacji mechanizmów, które przekształcają nieliterackość w literackość […] w literaturze polskiej drugiej połowy XX wieku i początków XXI. Jest to w moim przekonaniu ważn...
Tomasz Bocheński – literaturoznawca, eseista, krytyk literacki i teatralny. Profesor Uniwersytetu Łódzkiego, kierownik Zakładu Literatury Polskiej XX i XXI wieku tej uczelni. Pisze głównie o polskich dysydentach modernizmu: Witkacym, Schulzu, Gombrowiczu, Leśmianie, Mrożku, Myśliwskim. Interesuje się improwizacją w literaturze, humorem jako formą poznania, pisarstwem wolnym od natręctw myślowych i ćwiczeniami duchowymi współczesnych pisarzy. Opublikował m.in. Czarny humor w t...
Co oznacza metafora dopełniaczowa "anatomia stylu", użyta przez Flauberta w liście do Louise Colet z 7 września 1853 roku? Skoro przedmiotem zainteresowania anatomii jest badanie wewnętrznej struktury ciała ludzkiego, składających się na to ciało narządów, ich wielkości oraz położenia, a także tkanek, to przeniesienie tych znaczeń na styl, czyli sposób formułowania wypowiedzi właściwy dla danej epoki bądź wybranego twórcy, sprawia, że styl ten zaczynamy postrzegać jako zbiór ...
