Autor "Dwóch głów ptaka" jest demistyfikatorem obowiązujących schematów myślowych i tradycyjnych sposobów pokazywania wydarzeń historycznych, a także odnowicielem sposobu opowiadania. Terlecki nie chciał tworzyć heroicznej i zmitologizowanej wersji krzepiącej serca Polaków, ale wpisywał się raczej w model literatury rozrachunkowej, pokazującej niewygodne prawdy i konfrontującej czytelnika z niejednoznacznymi sytuacjami. Od czytelnika oczekiwał aktywnej lektury. To odbiorca mu...
„Oporne komunikaty. Strategie znaczenia w poezji współczesnej” to krytycznoliteracki zbiór recenzji, esejów i artykułów poświęconych polskiej poezji współczesnej, opublikowanych w latach 2019–2021. Chociaż szkice z książki były wcześniej publikowane, to z poszczególnych omówień – dotyczących niektórych z najważniejszych głosów w nowej polskiej poezji, jak Anna Adamowicz, Kacper Bartczak, Konrad Góra, Kamila Janiak, Radosław Jurczak, Szczepan Kopyt, Andrzej Sosnowski, Ilona Wi...
Książka "Żywioł i Duch. O wyobraźni pneumatoforycznej Krzysztofa Kamila Baczyńskiego" dotyczy tych wymiarów poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, które ujawniają się szczególnie w jego późnych wierszach i prowokują do podjęcia badań z pogranicza literaturoznawstwa i teologii. Pneumatoforyczność (zgodnie z greckim źródłosłowem „pneumatoforyczny” oznacza „niosący ducha”) okazuje się szczególną jakością wyobraźni poetyckiej „drugiego Słowackiego”, znajdującą swój wyraz na różny...
Książka gromadzi szkice, które powstały podczas lektury poematów Karola Wojtyły w ich pełnym oraz wariantywnym kształcie. Przywołując różne wcześniejsze próby lektury, autor skłania się do takiego modelu interpretacji, który znajduje oparcie w refleksji strukturalistycznej i wykorzystuje doświadczenia metafizyki egzystencjalnej. Nieobce są mu też podpowiedzi – zorientowanych chrześcijańsko – teologii literackich. Wyodrębnionych zostało pięć głównych problemów, skupionych wok...
Przed państwem Leopold Tyrmand – autor bestsellerowej powieści Zły, kultowego Dziennika 1954, kontrowersyjnego Życia towarzyskiego i uczuciowego i barwnego Filipa. […] Niniejsze opracowanie pozwala poznać prawdziwego Leopolda Tyrmanda: genialnego obserwatora rzeczywistości, zręcznego reportera i zdolnego powieściopisarza, a przy tym wszystkim – człowieka głęboko zanurzonego w kulturze i jej wielu strumieniach, zawsze idącego pod prąd. Człowieka szukającego istoty w życiowy...
Powinienem nazwać Tomasza Burka księciem niezłomnym krytyki, gdyż był jednym z nielicznych czołowych pisarzy polskich zdecydowanie broniących religijnych fundamentów naszej kultury, uczciwości myślowej i tej zwyczajnie ludzkiej; pozostał wierny najlepszym tradycjom narodowym oraz sprawdzonym wartościom uniwersalnym. Krzysztof Dybciak Tomasz Burek zawsze przenosił wzrok nad pyłem nieistotności ku temu, co istotne. Adrian Gleń Tomasz Burek należy do nadzwyczaj rzadkiego dziś ...
Pierwszy tom esejów jednego z najważniejszych polskich pisarzy XX wieku. "Orfeusz w piekle XX wieku" – tom esejów Józefa Wittlina, który ukazał się w układzie zaproponowanym przez autora nakładem paryskiego Instytutu Literackiego w 1963 roku. Problematyka w nim poruszana – dwudziestowieczny kryzys wartości moralnych, konsekwencje wojen dla ludzkiej świadomości i kultury, zobowiązania pisarskie, los emigrantów i wygnańców, ale także impresje z podróży, lektur i spektakli teat...
Drugi tom esejów jednego z najważniejszych polskich pisarzy XX wieku. "Orfeusz w piekle XX wieku" – tom esejów Józefa Wittlina, który ukazał się w układzie zaproponowanym przez autora nakładem paryskiego Instytutu Literackiego w 1963 roku. Problematyka w nim poruszana – dwudziestowieczny kryzys wartości moralnych, konsekwencje wojen dla ludzkiej świadomości i kultury, zobowiązania pisarskie, los emigrantów i wygnańców, ale także impresje z podróży, lektur i spektakli teatral...
Erudycja, analityczna nieustępliwość i empatia dla bohatera opowieści - Wojciech Wencel z pasją naświetla czytelnikom sylwetkę kolejnego, po Kazimierzu Wierzyńskim, wielkiego skamandryty – Jana Lechonia. "Rycerz i faun" jest literaturoznawczą konsekwencją artystycznej pasji i poetyckiej fascynacji Wencla autorem "Srebrnego i czarnego", któremu poświęcał wcześniej wiersze ("Do Jana Lechonia"; "Romantyczność"; "Lechoń"), a w 2018 roku przygotował dla Państwowego Instytutu Wyda...
Erudycja, analityczna nieustępliwość i empatia dla bohatera opowieści - Wojciech Wencel z pasją naświetla czytelnikom sylwetkę kolejnego, po Kazimierzu Wierzyńskim, wielkiego skamandryty – Jana Lechonia. "Rycerz i faun" jest literaturoznawczą konsekwencją artystycznej pasji i poetyckiej fascynacji Wencla autorem "Srebrnego i czarnego", któremu poświęcał wcześniej wiersze ("Do Jana Lechonia"; "Romantyczność"; "Lechoń"), a w 2018 roku przygotował dla Państwowego Instytutu Wyda...
Proza Bronisława Wildsteina doczekała sie wielu laurów (w tym prestizowej nagrody Kościelskich). Poszczególne książki pisarza zawsze mogły liczyć na komentarze recenzentów. Nie zmienia to jednak faktu, że autor "Doliny Nicości: funkcjonuje na naszej scenie literackiej jako „pisarz wyklęty”, a tomy jego prozy mają status „książek zbójeckich”. Także – a może zwłaszcza – w uniwersytetach. Choć odbyła się niegdyś w Bibliotece Raczyńskich konferencja poświęcona twórczości Wildstei...
Pierwszy tom zbioru artykułów poświęconych jednemu z najwybitniejszych polskich poetów XX wieku. Czy istnieje teoria poezji Tadeusza Różewicza? Uwierzyliśmy poecie, że nie wie, czym jest i czym powinna być poezja, że jego uwagi o poezji i tworzeniu poezji są zawsze w niegotowości, formułowane przy okazji i niesystemowo. To prawda, jeden z największych poetów wieku XX nie zostawił po sobie żadnego traktatu, manifestu, definicji. Napisał: „Wszelkie «manifesty» i definicje ogra...
Drugi tom zbioru artykułów poświęconych jednemu z najwybitniejszych polskich poetów XX wieku. Czy istnieje teoria poezji Tadeusza Różewicza? Uwierzyliśmy poecie, że nie wie, czym jest i czym powinna być poezja, że jego uwagi o poezji i tworzeniu poezji są zawsze w niegotowości, formułowane przy okazji i niesystemowo. To prawda, jeden z największych poetów wieku XX nie zostawił po sobie żadnego traktatu, manifestu, definicji. Napisał: „Wszelkie «manifesty» i definicje ogranic...
Książka składa się z dwudziestu jeden szkiców, które różnią się od siebie zarówno swym gatunkowym ciężarem, stopniem odkrywczości, jak i sposobem ujmowania materii literackiej – od ujęć przekrojowych, o nachyleniu syntetycznym, po analizy pojedynczych wierszy. Wypada jednak docenić wysiłki autora, który stara się uruchomić rozmaite mechanizmy spajania pojedynczych esejów w pewną hybrydyczną całość. Rolę spoiwa pełni tytułowe pojęcie miłości. Jest ono rozumiane bardzo szeroko ...
Bronisław Wildstein to postać znana i obecna w życiu publicznym od dziesięcioleci. Jednak rozpoznawany jest wciąż przede wszystkim jako dziennikarz i publicysta, a dawniej – działacz opozycji antykomunistycznej. Tymczasem Wildstein ma jeszcze jedną twarz – pisarza prozaika, który od końca lat 80. stworzył siedem powieści i dwa zbiory opowiadań. W niniejszej książce zebrano najważniejsze, najbardziej reprezentatywne i najciekawsze teksty poświęcone twórczości Bronisława Wilds...
Poniższa książka nie jest „podręcznikiem do Pułki”, kompendium wiedzy ani czytelniczym przewodnikiem. […] Znaczną część tekstów zebranych w tomie należałoby czytać nie tyle ze znajomością twórczości autora Cennika, ile równolegle do niej: mając na podorędziu poszczególne książki, wracając nieustannie do najważniejszych wierszy, zagłębiając się razem z krytykami i badaczami w detale tego nadzwyczaj złożonego literackiego projektu. Innymi słowy: ta książka przeznaczona jest – z...
Instytut Literatury i Zaułek Wydawniczy Pomyłka z dumą przedstawiają pierwsze kompletne polskie wydanie poezji Emily Dickinson w nowym tłumaczeniu Janusza Solarza. Na zestaw składają się trzy tomy: O śmierci, poetach i pszczołach O cierpieniu, kobietach i kwiatach O Bogu, wieczności i ptakach "Byłoby (...) nadużyciem sugerować, że nieco ponad sześćset utworów (a tyle mniej więcej jest dostępnych polskim czytelnikom w książkowych wydaniach przekładów pióra sześc...
Książka "Znalazłem ciszę… Tadeusz Różewicz w szkole Cypriana Norwida" to przykład pracy utrzymanej w „polonistycznym” duchu i tradycyjnej literaturoznawczej metodologii, wyrosłej z założeń strukturalizmu, choć w pewnym sensie zreformowanego, jeśli za reformę strukturalizmu przyjąć analizę intertekstualną. Sama Autorka przyznaje się zresztą do strukturalistycznego kierunku badań, wskazując na interesujące ją ujęcia synchroniczne i diachroniczne. Ciekawe jest jednak to, że w ks...
Z Romanem Bobrykiem i Moniką Brągiel wyróżniliśmy 29 poetek i poetów spośród 309 osób, które nadesłały na konkurs projekty książek poetyckich. Z każdej wyróżnionej propozycji wydawniczej wybraliśmy zestawy 2–3 wierszy, które znalazły się w antologii Pragnienie. […] W tej książce, co ciekawe i szczególnie dla mnie istotne, nie znalazł się chyba żaden zestaw osoby odcinającej kupony od modnych strategii uczestnictwa w poezji. Kalkulującej i kalkulowanej. Przyjmującej strategię ...
Wyróżnienie w III Ogólnopolskim Konkursie na Książkę Literacką „Nowy Dokument Tekstowy” w kategorii epika. Wyprawa w dzikie rejony Murmańska, na którą zabiera nas Grzegorz Pul, to spełniona obietnica prawdziwie męskiej przygody, zmagań z żywiołem i trudnymi warunkami, świadomego obcowania z Innym i jego zwyczajami. Autor pokazuje, czym jest poznanie przez uczestnictwo, tak różne od oglądu świata z perspektywy turysty. Motyw „zaawansowanego zwiedzania” realizuje się tu jednoc...
Nagroda główna w III Ogólnopolskim Konkursie na Książkę Literacką „Nowy Dokument Tekstowy” w kategorii epika To proza, która chwyta za gardło […]. Tytułowe trucizny sączą się z każdego zdania tej niewielkiej objętościowo, ale bardzo esencjonalnej mikropowieści. Tekst wciąga czytelnika w wir rodzinnego dramatu, czyniąc go nie tyle uczestnikiem opisywanych zdarzeń, ile ich podglądaczem, świadkiem, który choć bezsilny, nie może pozostać obojętnym. […] Trucizny są czymś więcej n...
Wyróżnienie w III Ogólnopolskim Konkursie na Książkę Literacką „Nowy Dokument Tekstowy” w kategorii liryka. Konsekwentne i zadziorne – takie są wiersze Wojciecha Kopcia. Poeta daje czytelnikowi dostęp do przemyślanej całości, w której doświadczenie konstrukcji językowej płynnie przechodzi w tekstowe sytuacje, składające się na pełną zmiennych narrację o przygodach ciała, rzeczy i czasu. […] Przeobrażający się podmiot, który czasami trudno uchwycić, zarysowuje przed nami cel ...
Nagroda główna w III Ogólnopolskim Konkursie na Książkę Literacką „Nowy Dokument Tekstowy” w kategorii liryka. To nie są wyłącznie „małe kroki za balkon”, choć tej poetyce patronuje inteligentna skromność. To konsekwentne zgłębianie nie tylko zewnętrznych i wewnętrznych widoków na, niekoniecznie wyłącznie miejską, teraźniejszość, ale też tych przez – zniekształcającą i budującą dystans – szybę oraz tych zagwarantowanych przez „wysokie okna” i okna życia. Wbrew tytułowi nie m...
"Pojęcie antybohatera nie odnosi się do postaci jednoznacznie negatywnej, a raczej do outsidera i indywidualisty, człowieka zdeheroizowane, to znaczy mówiącego we własnym imieniu, ambiwalentnego, niejednoznacznego, pozostającego w skomplikowanej relacji ze światem; odnosi się ono także do człowieka, który nad działanie przedkłada akty świadomiej refleksji, który wrażliwy jest na sztuczność, fałsz i pozorność życia społecznego, i relacji międzyludzkich. Dlatego rezygnuje z za...