Instytut Literatury - książki, ebooki i audiobooki

Po Wierzyńskim i Lechoniu otrzymujemy kolejny portret poety związanego z czołową w Dwudziestoleciu grupą Skamander. Minęło ponad sto lat od rozpoczęcia działalności tej utalentowanej plejady, co oddziaływała na polską poezję do 1939 i w latach wojny, i po wojnie, w kraju i na emigracji. Naturalnym biegiem rzeczy twórczość ta odeszła do historii, zmieniły się oceny historyków literatury i krytyków. Zmieniły się gusta czytelnicze. A jednak, czytelnik przypadkowy, nie profesjona...

W centrum swojej refleksji autorka umieszcza topikę biblijną. Do dotychczasowych ustaleń w tej materii dodaje własne - nader inspirujące, oparte na ciekawych interpretacjach i propozycjach lekturowych. Badaczka śledzi wiodące toposy konstytuujące tematykę teodycei. Jak słusznie zauważa, wchodzą one ze sobą w różne interakcje, wzajemnie się oświetlają i komentują. [...] Monografia Z krwi i popiołu... stanowi pierwsze w polskim piśmiennictwie całościowe opracowanie zagadnieni...

Drugi tom esejów jednego z najważniejszych polskich pisarzy XX wieku. Orfeusz w piekle XX wieku tom esejów Józefa Wittlina, który ukazał się w układzie zaproponowanym przez autora nakładem paryskiego Instytutu Literackiego w 1963 roku. Problematyka w nim poruszana dwudziestowieczny kryzys wartości moralnych, konsekwencje wojen dla ludzkiej świadomości i kultury, zobowiązania pisarskie, los emigrantów i wygnańców, ale także impresje z podróży, lektur i spektakli teatralnych ...

Główny bohater to typ człowieka uciekającego, współczesnego homo fugiens, który coraz bardziej staje się jednak homo melancholicus, kimś, kto stara się wychodzić, wyjeździć swoją własną melancholię. Gdyby Georgia nie była tak odarta z patosu, rzeklibyśmy, że ruch znaczy męstwo, a przynajmniej staje się próbązmierzenia się z różnymi rodzajami ciemności, głębokich wmówień, iluzji czy innych zaburzeń osobowości i relacji ze światem. Powiedzielibyśmy, że dlatego bohater wyjeżdża ...

Siłą dramatu Grzegorza Górnego Ojcze mój jest jego metaforyczność, a przez to otwartość na interpretacje. Autor ukazuje całe spektrum emocji, które towarzyszą porzuconemu synowi poczucie niższości, osamotnienia, ból, tęsknotę, wstyd, gniew, nienawiść. Górny rozgrywa tę rzecz brawurowo, głównie poprzez pełne językowej inwencji dialogi syna i unieruchomionego przez chorobę ojca, a właściwie poprzez przenikające się monologi tych postaci. W tekście znajdujemy istotne dla jego ...

Nowe wydanie krytyczne Soli ziemi Józefa Wittlina pozwala na nowo odkryć tę zajmującą prozę. W wielogłosowej powieści autor podejmuje ironiczno-gorzkie rozważania na temat natury ludzkiej, wojny czy kryzysów w kulturze. Zwłaszcza ta ostatnia perspektywa nadal przyciąga, wciąż jest intelektualnie atrakcyjna i nieodmiennie aktualna. Nowe wydanie to prawdziwa perła dla fanów pisarza i XX-wiecznej prozy. Bogusław Bakuła proponuje oryginalne i nowoczesne odczytanie utworu w kontek...

Francja 1940-1944 Andrzeja Bobkowskiego to klasyka polskiej diarystyki porywający zapis przeżyć młodego literata, który opisuje mechanizmy wojny z perspektywy polskiego emigranta we Francji. Dzienniki te, wydane po raz pierwszy w roku 1957 przez instytut Literacki w Paryżu, przeszły do historii jako jeden z najoryginalniejszych tekstów na temat drugiej wojny światowej. Refleksje społeczne, kulturowe, literackie Bobkowskiego wybrzmiewają dziś z niezwykła aktualnością. Edycja ...

"Zasypie wszystko, zawieje to opowieść o dwóch kuzynach, z których każdy wybiera inną stronę konfliktu. Jeden, młody dziedzic, przyłącza się do polskiej partyzantki. Drugi do ukraińskich nacjonalistów. W tle opowiedzianej historii pojawiają się nawiązania do zbrodni katyńskiej. Zasypie wszystko zawieje nie jest lekturą łatwą ani przyjemną. Pisarz zrezygnował z tradycyjnej narracji i wybrał technikę strumienia świadomości, z tego powodu powieść zestawiano z dokonaniami Faulkne...

Ostatnia część Trylogii ukraińskiej Józefa Łobodowskiego. Staś Majewski trafia do przytułku dla bezdomnych dzieci, w którym podopiecznym oferuje się jedynie bestialstwo i pogardę. Nastoletniego bohatera czeka zacięta walka z prymitywnymi próbami bolszewickiej inwigilacji i wszechobecną przemocą. Najmroczniejsza odsłona całego cyklu, w której autor z epickim rozmachem kreśli odpowiedź na najważniejsze dla czytelnika pytanie: czy nieludzki system złamie w końcu młodego Polaka?...

Druga część Trylogii ukraińskiej Józefa Łobodowskiego. Staś Majewski zamieszkuje wśród wielbiących wolność i tradycję Kozaków. Duszna atmosfera panująca po rewolucji październikowej wystawia młodego bohatera na kolejne próby testujące jego wiarę we wspólnotę. Majewski mierzy się z okrucieństwem oprawców, a walka toczy się o najwyższą stawkę – życie i honor. Na skraju sadów zamigotało, błysnęło i ciemna lawa jeźdźców ukazała się w stepie. Rozsypali się w długi półksiężyc, sr...

Pierwsza część Trylogii ukraińskiej Józefa Łobodowskiego. Dwunastoletni Staś Majewski z rodziną rzucony jest w wir dziejowej zawieruchy. Młody Polak walczy na ukraińskim stepie o życie, wolność i niezależność w czasach bolszewickiego reżimu. Czy widmo kary za działanie poza systemem sprawi, by sprzeniewierzył się najważniejszym wartościom? Awanturnicza proza o ciężarze patriotyzmu w najtrudniejszych warunkach. Staś wyciągnął pełne wiadro i odczepił łańcuch. Był silny ponad ...

„Światło wiersza” stanowi pierwszą próbę monograficznego ujęcia twórczości Wojciecha Kassa, poety i eseisty mieszkającego i pracującego na co dzień w niezwykłym miejscu – Leśniczówce Pranie, gdzie mieści się Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego; dorobkiem autora „Zaczarowanej dorożki z wielką pieczołowitością i oddaniem opiekuje się właśnie bohater niniejszej książki. Rzecz nie jest jednak klasycznym ujęciem całokształtu dorobku Kassa, jednego z najciekawszych współcze...

"Na dzień dzisiejszy. Antologia tekstów krytycznych o poezji Jerzego Jarniewicza" to zbiór szkiców i recenzji poświęconych twórczości lirycznej Jerzego Jarniewicza – jednego z najciekawszych współczesnych poetów polskich, Nagrody Literackiej Nike. Mimo że Jarniewicz należy do grona autorów chętnie komentowanych i wielokrotnie docenianych, jak dotąd nie powstała monografia jego pisarstwa. Niniejsza książka może przejąć rolę takiej monografii: jest ona z jednej strony retrospek...

Tom stanowi wybór poświęconych Wojciechowi Wenclowi – jednemu z najkontrowersyjniejszych poetów współczesnych – tekstów krytycznoliterackich i publicystycznych. Będąc przedmiotem literaturoznawczych dyskusji, przez ponad ćwierć wieku twórczość poety poddawana była mnogości interpretacji. Celem tomu jest ukazanie, jak spolaryzowana była towarzysząca jej przez lata recepcja. Z tego powodu znalazły się w nim teksty zarówno wobec Wencla aprobatywne, jak i krytyczne; rozprawy akad...

Tom prezentuje studia i rozprawy Juliana Maślanki (1930-2020) z zakresu literatury, folkloru i tradycji kulturalnych. Czytelnik może zapoznać się z tekstami obejmującymi szeroki wachlarz problemów, m.in. Mickiewiczowskie spojrzenie na historię ("Historyczne poglądy Mickiewicza"), zasługi patriotyczne badaczy, placówek akademickich, towarzystw naukowych w okresie zniewolenia ("Nauka i niepodległość pod zaborami") czy interpretujące teksty z kanonu polskiego romantyzmu - "Marię...

Wizja Włoch w polskiej i francuskiej literaturze romantyzmu (1800-1850)" to książka poświęcona powszechnej w dziewiętnastowiecznej Europie modzie na Włochy. Na przykładach zaczerpniętych z arcydzieł literackich (autorstwa Polaków, m.in. Juliusza Słowackiego, Cypriana Norwida, Zygmunta Krasińskiego, oraz Francuzów, m.in. Alfreda de Musset, René Chateaubrianda, George Sand i pani de Staël) i dzieł minorum gentium przedstawia podobieństwa i różnice w postrzeganiu Italii, jakie m...

Tom prezentuje badania Czesława Zgorzelskiego (1908-1996) nad sztuką poetycką i estetyką liryczności w okresie romantyzmu. Czytelnik znajdzie w tym zbiorze między innymi takie klasyczne teksty jak "Przełom romantyczny w dziejach liryki polskiej" oraz "Drogi rozwojowe liryki Mickiewiczowskiej", a także mistrzowskie interpretacje wierszy Juliusza Słowackiego ("Rozłączenie" oraz "Na sprowadzenie prochów Napoleona").Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Naro...

Zadanie, które przed sobą postawiłam, polega na pokazaniu obrazu polskiego tzw. przełomu romantycznego, nie jak to czyniono dotychczas, z perspektywy wielkich aktorów ówczesnej sceny literackiej z Adamem Mickiewiczem, Antonim Malczewskim i Sewerynem Goszczyńskim na czele, ale twórców mniejszego znaczenia. Z punktu widzenia całego zastępu: Czeczotów, Zanów, Chodźków, Korsaków, Odyńców, Chłędowskich, Zaborowskich, Sierocińskich oraz innych im podobnych autorów minorum gentium, ...

Niniejsza książka nosi tytuł "Mickiewiczowski pięcioksiąg romantyczny", ponieważ w pięciu rozdziałach omawia utwory, które odegrały kluczową rolę w rozwijaniu przez Mickiewicza prądu romantycznego w Polsce oraz w budowaniu przezeń coraz śmielszych, coraz bardziej złożonych form dzieła romantycznego. Tymi utworami są: mitopoetyckie narracje z cyklu "Ballady i romanse" (1822), "Sonety krymskie" z moskiewskiej edycji dyptyku cyklicznego "Sonety" (1826), "Konrad Wallenrod" (1828)...

Erudycja, analityczna nieustępliwość i empatia dla bohatera opowieści - Wojciech Wencel z pasją naświetla czytelnikom sylwetkę kolejnego, po Kazimierzu Wierzyńskim, wielkiego skamandryty – Jana Lechonia. "Rycerz i faun" jest literaturoznawczą konsekwencją artystycznej pasji i poetyckiej fascynacji Wencla autorem "Srebrnego i czarnego", któremu poświęcał wcześniej wiersze ("Do Jana Lechonia"; "Romantyczność"; "Lechoń"), a w 2018 roku przygotował dla Państwowego Instytutu Wyda...

Nagroda główna w III Ogólnopolskim Konkursie na Książkę Literacką „Nowy Dokument Tekstowy” w kategorii liryka. To nie są wyłącznie „małe kroki za balkon”, choć tej poetyce patronuje inteligentna skromność. To konsekwentne zgłębianie nie tylko zewnętrznych i wewnętrznych widoków na, niekoniecznie wyłącznie miejską, teraźniejszość, ale też tych przez – zniekształcającą i budującą dystans – szybę oraz tych zagwarantowanych przez „wysokie okna” i okna życia. Wbrew tytułowi nie m...

Drugi tom poetycki Macieja Taranka pod redakcją Dawida Mateusza wydany przez Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi w koedycji z Instytutem Literatury. Maciej Taranek (ur. 1986) – poeta. Wydał tom repetytorium (2013), który został nominowany do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w kategorii debiut roku. „Najnowsza książka Macieja Taranka jest w ciekawy sposób rozpięta pomiędzy dwoma terminami z zakresu organizacji – repozytorium i impresariatem. Tak jakby g...