Opublikowane w dwóch tomach korespondencji materiały pochodzą ze zbiorów prywatnych Edmunda i Marii Wiercińskich, przechowanych przez Ich córkę, Ewę Wiercińską (później Smołkę) i udostępnionych dzięki uprzejmości Ich wnuka, Krzysztofa Smołki. Na tom pierwszy – „Korespondencje 1925-44” – składają się: listy Marii, Edmunda i Ewy Wiercińskich z lat 1925-1944, „Wspomnienia” Marii Wiercińskiej, zapiski diarystyczne Edmunda Wiercińskiego z września i początków października 1939 ora...
Publikacja stanowi zbiór pism teatralnych Łesia Kurbasa — wybitnego ukraińskiego reformatora i twórcy teatru, aktora i reżysera, założyciela trzech teatrów: Młodego Teatru, Kyjdramte i Berezilu. Teksty źródłowe w większości stanowią stenogramy z posiedzeń sztabu reżyserskiego, wykładów o reżyserii i praktyce scenicznej, jak również artykuły publikowane przez Kurbasa w gazetach oraz teksty jego współautorstwa, a także zredagowane relacje osób trzecich. Zostały one ułożone wedł...
Kto to był Erwin Axer? Tytuł książki nawiązuje do tekstu Kto to jest Erwin Axer z 1975 roku autorstwa Jerzego Koeniga. Po latach zasadne okazało się powtórzenie tego pytania, ponieważ życie i twórczość Erwina Axera wymagają dalszych badań i analiz, a niektóre znane wątki jego biografii - nowego spojrzenia. Pytanie to towarzyszyło nam przez cały rok 2017, gdy z inicjatywy trzech instytucji: Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego, Teatru Narodowego i Teatru Współczesn...
Inspiracją dla autorek (zob. notę poniżej) Ciemnej Wody stała się głośna powieść Nikosa Kazantzakisa z 1954 roku Chrystus ukrzyżowany po raz wtóry. Poznajemy w niej społeczność greckiej wsi położonej w Anatolii. Trwa wojna grecko-turecka, we wsi znajdującej się pod turecką jurysdykcją, miejscowi notable z prawosławnym popem na czele planują wystawienie Pasji. W trakcie prób, w którym biorą udział mieszkańcy, przybywa grupa Greków z innej wsi – uciekinierów wojennych. Monika i...
Monografia huculskiego obrzędu weselnego, rezultat badań terenowych prowadzonych w latach 2011–17. Ślad fascynującej podróży w głąb kultury opisywanej niegdyś przez Stanisława Vincenza, a żywotnej i dzisiaj. Książka Adriany Świątek stanowi rezultat systematycznych badań terenowych prowadzonych na terytorium Ukrainy Zachodniej, na obszarze Huculszczyzny – w rejonie wierchowińskim obwodu iwanofrankiwskiego, w latach 2011–2017. W efekcie trwających siedem lat eksploracji w wybr...
Bohaterką „La Pasionarii” jest Dolores Ibárruri Gómez, słynna hiszpańska komunistka, która podczas Wojny Hiszpańskiej zapalała do walki tłumy republikanów, a po upadku Republiki wyjechała do Związku Radzieckiego, by wspierać stalinowski reżim. Antonina Grzegorzewska stworzyła portret kobiety silnej, zdesperowanej, pełnej pasji, która zatraca się w swojej walce i przestaje odróżniać dobro od zła. Akcja jej poetyckiego dramatu rozgrywa się w Hiszpanii i Związku Radzieckim, w wi...
Dwujęzyczny, polsko-angielski, album poświęcony pracy artystycznej Jerzego Juka Kowarskiego. spis rzeczy: Ewa Dąbek-Derda, Otwarcie Tomasz Kubikowski, Juk na sześć sposobów Tadeusz Cegielski, Wielki powrót Fausta do Krakowa Tadeusz Słobodzianek, Krzesełka Juka Ewa Dąbek- Derda, Alchemia teatru Jerzy Juk Kowarski, Zabawa w teatr Ewa Dąbek-Derda, Klucz do „Zabawy w teatr” Rozmowy z Jukiem: Wspólne miejsce na ziemi. Rozmawia Włodzimierz Braniecki Zaczynamy od początku. Rozmawia...
„Może nie umiem szukać dramatu współczesnego, może po prostu go nie ma. Idealną, jak sądzę, sytuację osiągnąłbym, gdybym potrafił sam napisać sztukę i wspólnie z aktorami zrobić z niej spektakl. Wtedy, być może, przestano by mnie rozliczać z tego, czy dość precyzyjnie sformułowałem swój stosunek do literackiego utworu, czy znalazłem dostatecznie klarowną wykładnie dla jego jakże czasem złożonej i zawiłej materii...” — Jerzy Grzegorzewski w rozmowie z Marią Brzostowiecką, Scen...
Felietony teatralne 2008-2017 Konserwatysta to człowiek, który sprzeciwia się zmianom – tak długo, aż staną się nieuniknione. Nie wymyśliłem tego zdania. Nie mogę sobie przypomnieć, gdzie je słyszałem, ani wyśledzić źródła. Aliści podpisuję się pod nim chętnie; wyraża to, co mi jest bliskie. Cenię to, co i dla konserwatystów jest ważne. Ciągłość myślenia o kulturze – i nie tylko o niej. Uwzględnianie w myślowej robocie tego, co ktoś już wykombinował, niezakładanie, że każde ...
Jan Lauwers w próbach nazwania środowiska pracy swojego zespołu wymyślił termin „Needlapb” – miał on ujmować „potrzebę [stworzenia] laboratorium (ang. need lab), czyli chęć eksperymentowania i przekraczania granic łączącą się z potrzebą intymności i opieki (ang. lap)” [Nie widzę piękna…, s. 23], co było uściśleniem, po latach pracy, pierwotnego zawołania, które dało nazwę teatrowi: potrzebuję towarzystwa! Wielu krytyków i obserwatorów Needcompany pisało o tym, że współpracown...
W roku 2012 mija 20. rocznica śmierci Zbigniewa Raszewskiego – najwybitniejszego polskiego historyka teatru, jednej z największych postaci polskiej humanistyki drugiej połowy XX wieku, prawdziwej legendy środowiska. Mimo upływu tych dwudziestu lat, prace i postawa Profesora wciąż stanowią mistrzowskie, dla wielu wzorcowe, połączenie wiedzy, erudycji, dokładności, ale i odwagi w formułowaniu wniosków czy oryginalności myśli.?
"Autor bada przede wszystkim lata 80., z wycieczkami do poprzednich dekad PRL oraz w lata 90. W praktykach artystycznych interesuje go „trzecia droga” – za której realizatorów uważa Kulturę Zrzuty – oznaczająca wytworzenie postawy lokującej się poza hegemonią wartości wyznaczanych przez konflikt Partii z Kościołem. Stawką nie jest jednak rekonstrukcja historyczna – chodzi o odniesienie do współczesnej Polski, o rozpoznanie miejsca, w którym jesteśmy. W skrupulatnym wywodzie ...
Reclaimed Avant-garde: Spaces and Stages of Avant-garde Theatre in Central and Eastern Europe to efekt konferencji,z listopada 2017 roku w Instytucie Teatralnym, a zarazem kolejny etap rozłożonego na wiele lat procesu poznawania i przywracania znaczenia awangardowym poszukiwaniom teatralnym, które w latach 20. i 30. ubiegłego stulecia ... W książce zgromadzono 14 tekstów badaczy i badaczek z 11 krajów regionu, od Łotwy po Słowenię, i od Gruzji po Czechy. Prezentują one awan...
Andrzej Tadeusz Wirth urodził się 10 kwietnia 1927 roku w małym miasteczku Włodawa, które dziś leży przy granicy Polski z Białorusią. Później mieszkał w wielu miastach: Warszawie, Nowym Jorku, Londynie, Giessen, Berlinie i Wenecji – i najwyraźniej zawsze znajdował się we właściwym czasie we właściwym miejscu, gdy idzie o nowe formy teatralne. Oglądał Berliner Ensemble jeszcze za dyrekcji Brechta, polskie początki kariery Grotowskiego, był przy tym, jak Peter Handke wychłostał...
Druga z trzech książek powstałych w ramach projektu HyPaTia – kobieca Historia Polskiego Teatru. Autorki proponują spojrzenie na teatr i jego okolice jako na bardzo specyficzny rynek pracy. Ich zdaniem statystyka (bliska krewna rachunku prawdopodobieństwa) mówi nam coś o szansach kobiet na awans czy samorealizację twórczą Statystyki nie kłamią, a przynajmniej nie te opisowe, fałszywe mogą być co najwyżej ich interpretacje. Statystyka w swoim podstawowym wydaniu pokazuje nam w...
Awangarda teatralna w Europie Środkowo-Wschodniej. Wybór tekstów źródłowych Ten - ponad czterystustronicowy - tom tekstów i rozpraw (...) jest inicjatywą wydawniczą naukowo ważną, merytorycznie doniosłą i poznawczo atrakcyjną. Zawiera oprócz tekstów stricte redakcyjnych (wstęp, biogramy autorów wstępów do poszczególnych cząstek książki, nota edytorska i indeks) rozdziały poświęcone kulturze i awangardowej sztuce teatralnej jedenastu krajów Europy Środkowo-Wschodniej - Bułgar...
Książka Lukáša Jiřički to praca traktująca o dwóch obszarach, w których szeroko pojmowana sztuka dźwięku spotyka się z teatrem. Pierwszy z nich to obszar dźwiękowy i muzyczny w postaci sztuki radiowej, przeważnie w formie tzw. Hörspiel /słuchowiska i muzyki współczesnej ujętej w ramy dramaturgiczne, drugi – obszar teatru muzycznego, opery i instalacji multimedialnych, czyli pole performatywne z istotnym składnikiem muzycznym. Autor analizuje historię i rozwój gatunku, a takż...
"W Situation Rooms wybitny niemiecki kolektyw teatralny Rimini Protokoll przedstawia 20 historii osób na różne sposoby powiązanych z globalnym systemem handlu bronią. Zofia Smolarska – asystentka twórców przedstawienia – gromadzi spostrzeżenia dotyczące dylematów, aporii, paradoksów i tytułowych ślepych uliczek, które ujawniały się w tym projekcie i które z definicji wpisane są w artystyczne działania partycypacyjne. Jak pisze autorka w zakończeniu: „Tworzenie tego rodzaju sp...
Notatki z pracy to zbiór wypowiedzi Erwina Axera o teatrze i reżyserii przygotowany z okazji 100-lecia urodzin artysty. Składa się z tekstów rozproszonych w czasopismach fachowych oraz z kilku dotąd niepublikowanych, znajdujących się w archiwum reżysera w zbiorach Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego. Są to teksty o różnym charakterze – artykuły, wystąpienia na konferencjach naukowych w Polsce i za granicą, opisy przedstawień, a także wykład inauguracyjny wygłosz...
Książka Piotra Morawskiego jest nowatorską próbą rewizji dotychczasowej interpretacji dramaturgii oświecenia w kategorii literatury dydaktycznej, w potocznym odczuciu mało atrakcyjnej teatralnie, silnie związanej z czasem swego powstania i przez to - poza kilkoma utworami z listy szkolnych lektur - skazanej na zapomnienie. Rewizja ta stała się możliwa z kilku powodów: 1) autor umieszcza analizowane przez siebie dzieła w kontekście całej kultury i życia społecznego czasów oświ...
Teatr w Polsce – to rocznik poświęcony polskiemu życiu teatralnemu, gromadzący kompletne informacje dotyczące wszystkich działających w Polsce teatrów – zarówno instytucjonalnych wszystkich szczebli, jak i działających jako stowarzyszenia, fundacje, jednostki prywatne czy inicjatywy społeczne – a także szkół artystycznych, festiwali, instytucji, agencji itd. Wiedza o zdarzeniach ułożona jest w alfabetycznym układzie miast – od Andrychowa do Żywca, w obrębie których powtarzan...
Książka jest pokłosiem drugiej konferencji z cyklu NOWE HISTORIE, którą Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego zorganizował wspólnie z Katedrą Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej celem było podjęcie refleksji nad faktami w dyskursie historycznoteatralnym, a także w domenie samego teatru rozumianego jako sztuka i jako praktyka społeczna, bo tu właśnie pojęcie faktu wydaje się wyjątkowo złożone i otoczone dodatkowymi trudnościami.
W przekonaniu, że polska historia teatru potrzebuje nowego impulsu, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego we współpracy z Katedrą Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego zorganizował konferencję zatytułowaną Ustanawianie historii. Historia teatru jako kreacja (Warszawa 23-25 listopada 2009), rozpoczynając w ten sposób realizację programu o nazwie Nowe historie - ku pluralizmowi metodologicznemu w historii teatru.
Pamiętanie - dla pamięci zbiorowej - nie oznacza wyłącznie utrzymywania w świadomości czy opowiadania dla utrwalenia. Jest także przypominaniem dla działania. Tak właśnie chcemy pamiętać o Pawie Konicu i jego "domu sztuki", czyli Teatrze Małym w Warszawie. Jest dla nas inspiracją i wzorem myślenia o instytucji otwartej i nowoczesnej, aktywnie towarzyszącej współczesności, kibicującej awangardzie i dbającej o przeszłość. Pozwalającej na spotkanie i przenikanie się sztuk, idei,...
