Album prezentuje 39 niezwykłych osób, które swoją postawą i dokonaniami ożywiały historię współpracy polsko-węgierskiej od wybuchu I wojny światowej przez walkę o niepodległość Polski, okres międzywojenny, II wojnę światową, rewolucję 1956 r. i kontakty środowisk opozycyjnych – aż do zmian ustrojowych przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Bezinteresowna działalność polityków, dyplomatów, oficerów wywiadu, harcerzy, wolontariuszy, pisarzy, historyków, profesorów...
Z okazji przypadającej w 2020 r. okrągłej rocznicy Grudnia 1970 r., oddział IPN w Szczecinie zainicjował serię wydawniczą poświęconą międzynarodowej recepcji tego i dwóch pozostałych przełomów (1980 oraz 1989), ze szczególnym uwzględnieniem roli, jaką odgrywało w nim wspomniane miasto. Każdy tom przypisany jest do konkretnego państwa. Serię inauguruje publikacja poświęcona stosownym ocenom dokonywanym w RFN. Ich analiza odpowiada na pytanie, na ile interesowano się przełomam...
W utworzenie Armii URL 1920 r. wielki wkład wnieśli polscy sojusznicy, którzy w miarę swoich sił zapewniali ukraińskim żołnierzom umundurowanie i uzbrojenie, zaopatrywali ich w niezbędne materiały, sprzęt techniczny, amunicję itd. Należy podkreślić, że wsparcie militarne ze strony polskiej nie zostało wstrzymane nawet po zawarciu zawieszenia broni z bolszewikami. Wielką zasługę na tym polu ma marszałek Józef Piłsudski, który mimo wszelkich przeszkód politycznych znajdował now...
Włodzimierz Kapczyński (1929–2018) – w 1947 r. organizator grupy Związek Walki z Komunizmem, w 1948 r. aresztowany, skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach na 7 lat więzienia, osadzony w Sosnowcu-Radosze, Wronkach, Potulicach, Raciborzu, Obozie Pracy Więźniów w Jelczu, zwolniony w 1953 r. na mocy amnestii. Od września 1980 r. w „Solidarności”; przewodniczący Komisji Zakładowej w Budostalu-4; w lipcu i grudniu 1981 r. delegat na I i II Walny Zjazd Delegatów (w...
Rok 1959 w Polsce był trzecim rokiem po odwilży październikowej, uwidocznionej w relacjach państwo–Kościół uwolnieniem z internowania Prymasa Tysiąclecia i ponownym nawiązaniem wzajemnych kontaktów przez stworzenie Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu. Jednakże ten krótki okres normalizacji dawno już się zakończył, o czym informował również w swoich zapiskach kard. Wyszyński. Początek roku to przede wszystkim czas dzielenia się prymasa z wiernymi wrażeniami z dwumiesięcznego p...
Trzeci tom polskiej edycji dorobku dochodzenia Specjalnej Komisji Śledczej do Zbadania Faktów, Dowodów i Okoliczności Mordu w Lesie Katyńskim. Powołana przez Izbę Reprezentantów Kongresu Stanów Zjednoczonych 18 września 1951 r. komisja, na której czele stał Ray Madden, przeprowadziła szeroko zakrojone śledztwo. Jego wyniki podsumowała w raporcie złożonym 22 grudnia 1952 r. Głównym celem tej części obrad komisji Maddena było wyświetlenie amerykańskich konotacji sprawy katyński...
W krótkim okresie odwilży października 1956 r. kwestia naruszania praworządności w wymiarze sprawiedliwości w Polsce w latach 1944–1956 stała się tak głośna, że wymagała – według władz PRL – jakiegoś zgrabnego zamknięcia. Nie chodziło bynajmniej o dokonanie stosownych rozliczeń ze sprawcami zbrodni sądowych czy ze sprawcami zbrodniczych nadużyć władzy. Nie chodziło też o to, żeby usunąć z szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości osoby, które sprzeniewierzyły się niezawisło...
W ostatnim stuleciu harcerstwo odegrało poważną rolę w podtrzymywaniu polskiej świadomości narodowej, co było szczególnie widoczne i ważne na emigracji. W latach 1918-2018 w najważniejszych ośrodkach emigracyjnych działały drużyny harcerskie, które krzewiły patriotyzm wśród młodszych pokoleń emigrantów. Szczególne zasługi ma pod tym względem – powstały w 1946 r. - Związek Harcerstwa Polskiego działający poza granicami Kraju, który działa nieprzerwanie aż do czasów współczesn...
Publikacja wyników badań dotyczących problematyki społeczno-politycznej i gospodarczej Warmii i Mazur po 1945 r. Tom podzielony jest na trzy bloki tematyczne: Życie społeczne i polityczne Warmii i Mazur, Komunistyczny aparat represji oraz Varia. W pierwszej części znalazły się cztery artykuły, w których autorzy poruszyli zagadnienia szeroko rozumianego życia społecznego i politycznego na Warmii i Mazurach. W drugiej części zamieszczono pięć tekstów dotyczących funkcjonowania...
Książka składa się, poza wstępem i zakończeniem, z sześciu rozdziałów. Pierwszy z nich został poświęcony charakterystyce stosunku Wielkopolan do najważniejszych wydarzeń społeczno-politycznych w latach 1956–1970. Przypomniano pokrótce wydarzenia największego masowego protestu w czerwcu 1956 r., a także inne formy protestu obywateli Wielkopolski sprzeciwiających się działaniom polskich władz komunistycznych podejmowanych m.in. podczas głosowań do sejmu i rad narodowych. W poz...
Niniejszy album stanowi kontynuację pracy Białe Legiony 1914–1918, która ukazała się nakładem Instytutu Pamięci Narodowej w 2018 r. Narracja Białych Legionów 1914–1918 kończy się w maju 1918 r., kiedy żołnierze I Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego zostali rozbrojeni przez Niemców. Kapitulacja Bobrujska nie była jednak kresem wysiłku żołnierzy polskich rozproszonych w dawnym Imperium Rosyjskim. Wręcz przeciwnie, stanowiła pewien początek. W albumi...
Rok 1960 w życiu Kościoła katolickiego w Polsce stał przede wszystkim pod znakiem dalszego realizowania programu Wielkiej Nowenny, ułożonego przez prymasa Stefana Wyszyńskiego, oraz wzrastającej antykościelnej ofensywy władz Polski "ludowej". Właśnie w czasie tych dwunastu miesięcy doszło do brzemiennych w skutki wydarzeń w Nowej Hucie, związanych z obroną krzyża przez wiernych (27 kwietnia), tzw. wydarzeń zielonogórskich, czyli obrony domu katolickiego w Zielonej Górze przed...
Książka opisuje najważniejsze wydarzenia z okresu transformacji ustrojowej i odsłania nieznane kulisy „przepoczwarzania” się aparatu bezpieczeństwa PRL w służby specjalne wolnej Polski. Na podstawie dokumentów zgromadzonych w IPN autor odtwarza ostatnie miesiące funkcjonowania Służby Bezpieczeństwa w Krakowie, przedstawia także charakterystyki jej najważniejszych funkcjonariuszy. Istotnym elementem publikacji jest analiza akt z kolekcji przewodniczącego komisji weryfikującej ...
Niniejszy tom to monografia zbiorowa dająca kompleksowe spojrzenie na historię polskiej prasy, a także fragment dziejów PRL – okres odwilży lat 1955–1958. Publikacja przedstawia również nowe wątki lub znane wcześniej powierzchownie. Zawiera analizę polityki władz oraz różnych agend partyjnych i rządowych wobec prasy, ukazuje sytuację dziennikarzy i ich punkt widzenia. Opowiada historię wielu tytułów i skupionych wokół nich środowisk, wreszcie kładzie duży nacisk na odmienną p...
Artykuły składające się na tom „W drodze do władzy. Struktury komunistyczne realizujące politykę Rosji Sowieckiej i ZSRS wobec Polski (1917–1945)” dotyczą szeroko rozumianej polityki struktur w ZSRR wobec Rzeczpospolitej. Prowadziły one ekspansywną działalność, dążąc do przejęcia władzy w Polsce przez komunistów. Historycy z Polski, ZSRR oraz z innych państw bloku wschodniego z powodu ograniczeń wynikających z polityki historycznej nadzorowanej przez Kreml nie mieli możliwośc...
Poza omówieniem kształtowania się ustawodawstwa w dziedzinie ścigania i karania zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, w ramach których mieściły się zbrodnie niemieckie, w t. 1 zamieszczone zostały tabele, mapy i teksty źródłowe. W tabelach odnaleźć można konkretne osoby oskarżone o popełnienie zbrodni niemieckich w poszczególnych powiatach Kraju Warty z uwzględnieniem wymiaru zasądzonej kary. Wprowadzeniem do omawianego zagadnienia jest ...
Książka "Dzieje najnowsze w literaturze polskiej" świetnie wypełni swą podstawową funkcję: z pożytkiem sięgną po nią nauczyciele, którzy będą poszukiwać inspiracji, jak najlepiej poprowadzić lekcję o książkach dotąd w praktyce edukacyjnej nieobecnych. Poloniści zaczerpną także z zamieszczonych w zbiorze szkiców wiele wzorów lektury – odpowiedzialnej, dociekliwej, odkrywczej. W szerszym planie książka ta może uzmysłowić, jak intrygującą przygodą intelektualną i duchową może by...
„Jeden z jedenastu. Wspomnienia z internowania i uwięzienia 1982–1984” to wspomnienia, dziennik i prywatna korespondencja z lat 1982–1984 Andrzeja Rozpłochowskiego – jednego z przywódców śląsko-dąbrowskiej Solidarności, przewodniczącego MKZ Katowice oraz członka władz krajowych NSZZ „Solidarność”.
Książka Wojciecha Kudyby jest całościowym ujęciem poezji Jana Polkowskiego, ukazanej jako wybitne osiągnięcie artystyczne, będące dziełem sztuki, a zarazem przejmującym zapisem świadka historii. Polkowski okazuje się poetą, który potrafi poddać analizie i refleksji los nie tylko swój, lecz także wspólnot, do których przynależy: rodziny i narodu. Kudyba kompetentnie i przekonująco, a nierzadko odkrywczo pokazuje, że doświadczenie historyczne modeluje kształt tej poezji tematyc...
Monografia jest podsumowaniem działalności sądownictwa specjalnego w dziedzinie zbrodni niemieckich, które zostały popełnione na terenie Kraju Warty czyli jednostki administracyjnej utworzonej przez okupanta niemieckiego w ramach ziem wcielonych do III Rzeszy. Poza omówieniem kształtowania się ustawodawstwa w dziedzinie ścigania i karania zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, w ramach których mieściły się zbrodnie niemieckie, w t. 1 zam...
Publikacja Wiara i Niepodległość. Religijne i patriotyczne tradycje terenów diecezji sosnowieckiej (XIX-XX wiek) – efekt współpracy diecezji sosnowieckiej i katowickiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, z jednej strony wpisuje się w obchody stulecia niepodległości, a z drugiej pokazuje we właściwej perspektywie bardzo różnorodną, skomplikowaną historię różnych ziem, znajdujących się w granicach diecezji sosnowieckiej. Diecezja ta, powołana w 1992 r., obejmuje tereny z ba...
