IPN Pozostałe - książki, ebooki i audiobooki

Narodowa świadomość i potrzeba budowania oraz realizowania pozytywnej polityki historycznej zmusza do wydobycia z mroków zapomnienia należnej pamięci o ofiarach totalitarnych systemów XX wieku, które bezpośrednio dotknęły mieszkańców ziem polskich i zostały wchłonięte przez dramaturgię misterium iniquitatis…. Owe totalitaryzmy to faszyzm, komunizm oraz nacjonalizm, których ofiarami były miliony Polaków. Jako Naród Polacy doświadczyli fizycznej eksterminacji, niszczenia dóbr p...

Wspomnienia Jafy Wallach stanowią ważne uzupełnienie wiedzy o losach Żydów podczas niemieckiej i sowieckiej okupacji Polski południowo-wschodniej oraz o stosunkach polsko-żydowskich. Książka to zapis rzeczywistości okupacyjnej widzianej oczami ofiar nazizmu, który ukazuje, jak daleko może sięgać granica ludzkiej wytrzymałości, gdy trzeba podjąć walkę o życie własne i najbliższych. Pokazuje także determinację polskiej rodziny i przyjaciół w ratowaniu grupy Żydów od śmierci z r...

Niniejsza monografia przedstawia sensacyjną historię trzech młodych Słowaków ze Zgromadzenia Słowa Bożego (zakonu werbistów): Štefana Horváth, Jozefa Šaby i Róberta Borika, którzy uciekli do Polski. Dokończyli tu studia teologiczne i zostali potajemnie wyświęceni w Gnieźnie przez bp. Lucjana Bernackiego. Musieli jednak ukrywać się przed komunistyczną Służbą Bezpieczeństwa, która kilkakrotnie wpadała na ich trop.

Polska Akademia Nauk w zamyśle komunistycznych władz partyjno-państwowych była główną instytucją naukową PRL. Z tego powodu pozostawała pod ścisłym nadzorem politycznym, sprawowanym zarówno od wewnątrz – przez kadrę kierowniczą i aparat administracyjny nominowane przez władze, jak i od zewnątrz – przez poszczególne instancje partyjne, rząd i Służbę Bezpieczeństwa. Prezentowana w pierwszym tomie wydawnictwa aktywność operacyjna SB wobec PAN stanowiła jednak tylko drugą linię i...

Wspomnienia Zbigniewa Przyrowskiego (1921-2008), który w czasie II wojny światowej służył w polskich organizacjach niepodległościowych, uwięziony przez Niemców opiekował się końmi na froncie wschodnim, po powrocie do Polski pracował w szkole podstawowej na Suwalszczyźnie, był świadkiem instalowania się władzy komunistycznej. Później był redaktorem naczelnym pisma „Młody Technik”. Ksiażka zawiera wprowadzenie oraz rozbudowany aparat naukowy wyjaśniający kontekst historyczny op...

Publikacja stanowi kontynuację badań nad Zbrodnią pomorską 1939 r., czyli zbrodniami popełnionymi jesienią 1939 r. na terenie przedwojennego województwa pomorskiego przede wszystkim przez członków paramilitarnej formacji Selbstschutz Westpreussen. Obóz w Radzimiu był jednym z miejsc, w których gromadzono i przetrzymywano więźniów – Polaków oraz Żydów – którzy byli mieszkańcami powiatów sępoleńskiego, chojnickiego i tucholskiego. Poza tym w okresie od września do początku grud...

Publikacja jest jednym z nielicznych opracowań dotyczących relacji polsko-irańskich w XX w. Stanowi zbiór unikatowych obecnie dokumentów (źródła oryginalne zostały bowiem wykradzione z archiwum) wytworzonych przez placówkę wywiadowczą na Bliskim Wschodzie funkcjonującą pod kryptonimem „Nabuchodonozor” w latach 1932–1937. Powstała ona z inicjatywy Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego, a jej zadaniem było zbadanie możliwości prowadzenia z tego terenu działalności wywiad...

Ksiądz Henryk Peszko jako duchownych diecezji kieleckiej w okresie II wojny światowej był duszpasterzem w Jędrzejowie, Busku-Zdroju i Kielcach. Głosił patriotyczne kazania i angażował się w działalność konspiracyjną Polskiego Państwa Podziemnego. Pod pseudonimem „Wicher” służył jako kapelan w Okręgu Radomsko-Kieleckim Armii Krajowej. W 1944 roku podczas akcji „Burza” przeszedł szlak bojowy 4 Pułku Piechoty Legionów AK. Został odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari i inn...

Historia Wołynia nie skończyła się w 1945 r., wraz z wyjazdem ocalałych z wojennej pożogi Polaków, lecz miała swoją burzliwą kontynuację. Powojenne dzieje Wołynia są historią Ukraińców – dawnych sąsiadów zza miedzy i współobywateli Rzeczypospolitej, dla których zakończenie drugiej wojny światowej nie oznaczało końca problemów i początku nowego życia, lecz było tylko niezauważalnym epizodem w ciągu tragicznych wydarzeń rozpoczętych we wrześniu 1939 r. Masowe represje, deportac...

Pamięć jest zagadnieniem wielowymiarowym i interdyscyplinarnym. W niniejszej publikacji został wyodrębniony i opisany jej wymiar polityczny. Książka przedstawia genezę, strukturę, funkcje i tożsamość zjawiska pamięci w życiu politycznym. Omawia naturę i nośniki pamięci, sposoby jej ogłaszania, opowiadania oraz interpretowania. Zostały tu scharakteryzowane zjawiska przypisywania i atrybucji pamięci przez podmioty indywidualne i zbiorowe. Sporo miejsca poświęcono roli pamięci w...

Publikację tworzą teksty, artykuły i zapisy wystąpień wygłoszonych 22 października 2019 r. na międzynarodowej konferencji popularnonaukowej „Ślady zbrodni – oblicza pamięci. Katyń – Łączka – Ravensbrück”.
Konferencja była próbą spojrzenia na zbrodnie reżimów totalitarnych – sowieckiego komunizmu i niemieckiego nazizmu – przez pryzmat poszukiwań ukrytych przez sprawców miejsc pochówku szczątków ofiar.

Opracowanie obszernych fragmentów maszynopisu Juliena Bryana „Russian Winter” – pracy niepublikowanej za życia autora, zawierającej jego notatki z czasu współpracy z misją UNRRA w Polsce i ZSRR na przełomie lat 1946 i 1947 – oraz prezentacja wybranych fotografii z tej podróży, poprzedzone wprowadzeniem służącym zarysowaniu tła wydarzeń.

Książka przygotowana przez pracowników Instytutu Pamięci Narodowej, Służby Bezpieczeństwa Ukrainy oraz Instytutu Badań Politycznych i Narodowościowych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Opublikowano w niej dokumenty dotyczące represji dokonanych na okupowanych po 17 września 1939 r. przez Sowietów wschodnich województwach II RP. Są one powiązane z tytułowym rozkazem zastępcy ministra spraw wewnętrznych ZSRS Wsiewołoda Mierkułowa z jesieni 1939 r. dotyczącym likwidacji tzw. bazy...

Prezentowana książka została poświęcona działalności Sondergericht Kattowitz, czyli Sądu Specjalnego w Katowicach. Był to niemiecki sąd karny utworzony we wrześniu 1939 r., po zajęciu obszaru przedwojennego województwa śląskiego przez Wehrmacht. Działał do stycznia 1945 r. w rejencji katowickiej, gdzie okupant prowadził specyficzną politykę narodowościową (folkslista). Sytuacja narodowościowa na tym terenie znalazła swoje odbicie w orzecznictwie sądowym. Sondergericht funkcjo...

Książka "O niepodległość i socjalizm. Studia i szkice z dziejów Polskiej Partii Socjalistycznej" to propozycja nowego spojrzenia na dzieje ruchu socjalistycznego i zarazem zaproszenie do podjęcia nowych, pogłębionych badań źródłowych nad złożoną historią niepodległościowego nurtu polskiego socjalizmu. Publikacja zawiera czternaście artykułów- prezentujących oryginalne ustalenia i opartych w dużej mierze na mniej znanych lub pomijanych dotychczas materiałach źródłowych.

Prezentowane opracowanie to historia Oddziału Wywiadowczego Sztabu Głównego ludowego Wojska Polskiego i jego 21 grup wywiadowczych, desantowanych na terenach III Rzeszy w latach 1944–1945. Został w nim także przedstawiony w zarysie model organizacji i prowadzenia wywiadu operacyjnego w Armii Czerwonej w ostatnich dwóch latach II wojny światowej, który stał się wzorem funkcjonowania opisywanego oddziału. O podobieństwach decydują nie tylko etat organizacyjny, regulaminy i inst...

Niniejsza publikacja, oparta na szerokim materiale źródłowym, jest zwieńczeniem wieloletnich badań poświęconych funkcjonowaniu partii komunistycznej w krakowskiej Hucie im. Lenina, mającej przecież status zakładu specjalnego znaczenia dla gospodarki PRL. Opracowanie dotyczy działalności Komitetu Fabrycznego PZPR w HiL w okresie rządów Władysława Gomułki, zarówno w czasach względnego spokoju, jak i w momentach napięć społecznych związanych z wydarzeniami Marca ’68 czy Grudnia ...

Wspomnienia uczestnika inwazji sił zbrojnych Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Ich autor w nocy z 20 na 21 sierpnia 1968 r. w składzie wojsk 2 Armii przekroczył granicę tego państwa i spędził na jego terenie 65 dni. Choć był tylko jednym z ponad 25 tys. polskich żołnierzy (do tego na najniższym szczeblu dowodzenia), choć nie miał żadnego wpływu na przebieg wydarzeń, to do dziś odczuwa wyrzuty sumienia. Postanowił zatem złożyć świadectwo i w pierwszoosobowym przekazie hi...

Publikacja, będąca pierwszą częścią historii NSZZ „Solidarność” i oporu społecznego w województwie łomżyńskim, jest podsumowaniem dotychczasowej wiedzy na ten temat. Nie wyczerpuje jednak zagadnienia i nie odpowiada na wszystkie pytania, gdyż nie to było jej celem. Przedstawia realistyczny obraz tamtych lat, kiedy mieszkańcy młodego jeszcze województwa, bardzo zróżnicowanego pod względem społecznym, historycznym oraz gospodarczym, zetknęli się z nowym ruchem społecznym....

Nie będzie to całościowy wykład dziejów Pieszyc w tym okresie. Autor postanowił skoncentrować się przede wszystkim na tych działaniach lokalnej społeczności, które były zorganizowanymi próbami obrony niepodległego bytu oraz reakcjach na to ze strony komunistycznego aparatu władzy.

Niniejsza publikacja udowadnia, że szeroko rozumiane źródła epistolarne są cennym materiałem do poznania przeszłości komunistycznej Polski. List i jego pochodne nie tylko służyły do komunikacji społecznej i instytucjonalnej, lecz były także narzędziem politycznym, formą protestu i interwencji, a nawet „bronią słabych” w walce z opresyjnym reżimem. Mimo ograniczeń systemowych wpływały na ówczesną rzeczywistość polityczną, społeczną, kulturalną i gospodarczą. Czytając tę książk...

Przekazywane dzieło jest kontynuacją podjętych wcześniej rozważań – w roku 2019 ukazał się tom I książki. W publikacji znalazły się teksty w różnorodny sposób ujmujące zagadnienie współpracy duchowieństwa z opozycją. Zaprezentowano w niej sylwetki poszczególnych kapłanów, opisy parafii, a także portrety zbiorowe.

Monografia poświęcona konfliktowi, do jakiego doszło 26 czerwca 1959 r. w Kraśniku Fabrycznym na Lubelszczyźnie między mieszkańcami a władzą komunistyczną na tle starań o budowę kościoła katolickiego w tym przyfabrycznym mieście.

Album powstał z autorskiego wyboru zachowanej dokumentacji fotograficznej, utrwalonej w 1970 i 1971 r. Znalazły się w nim fotografie już wcześniej publikowane, ale także takie, które zostały odnalezione zupełnie niedawno i pozostawały w zasadzie nieznane. Album otwiera i zamyka pochód pierwszomajowy – najważniejsze robotnicze święto, tak bardzo zawłaszczone przez komunistyczną władzę. W publikacji można odnaleźć dokładnie te same miejsca – w maju maszerowali „ludzie pracy”, a...