IPN Pozostałe - książki, ebooki i audiobooki

Publikację tworzą teksty, artykuły i zapisy wystąpień wygłoszonych 22 października 2019 r. na międzynarodowej konferencji popularnonaukowej „Ślady zbrodni – oblicza pamięci. Katyń – Łączka – Ravensbrück”.
Konferencja była próbą spojrzenia na zbrodnie reżimów totalitarnych – sowieckiego komunizmu i niemieckiego nazizmu – przez pryzmat poszukiwań ukrytych przez sprawców miejsc pochówku szczątków ofiar.

Okupację niemiecką ziem polskich rozpatruje się zazwyczaj przez pryzmat zbrodni, wysiedleń, dyskryminacji gospodarczej i masowych zapisów na niemiecką listę narodowościową. Często odsuwa się przy tym na plan dalszy jej najważniejszy element, czyli depolonizację sfery społecznej i kulturowej, której główny przejaw stanowiło wymazywanie z powszechnego użytku języka polskiego. To właśnie w tę politykę wpisywała się dokonana przez Niemców w 1942 r. zmiana nazw pomorskich miejscow...

Książka poświęcona jest niemieckim egzekucjom dokonywanym na terenie Lasu Wełeckiego w latach 1941-1945. Obok więzienia w Pińczowie było to największe miejsce kaźni ludności polskiej na obszarze Kreishauptmannschaft Busko.

Druga z cyklu publikacji poświęconych siedzibom ziemiańskim na ziemiach wschodnich II RP, ich dziejom oraz znanym i mniej znanym właścicielom i mieszkańcom. Tym razem przedstawiono kresowe rezydencje na terenie byłego województwa nowogródzkiego. Uwzględniono nie tylko pałace i zamki, lecz także wiele obiektów mniejszych i skromniejszych, mało znanych lub pomijanych w literaturze fachowej i w przewodnikach turystycznych.

Archidiecezja lwowska obrządku łacińskiego w 1939 r. liczyła 754 kapłanów diecezjalnych. W czasie II wojny światowej zginęło 92 kapłanów tej archidiecezji. Przez cały okres wojny i okupacji trwała eksterminacja i ekspatriacja Polaków, a wśród nich księży katolickich. Apogeum tych tragicznych procesów przypadło na lata 1945–1946 po decyzjach w kwestii granic państwowych podjętych przez wielkie mocarstwa w Jałcie w 1945 r. Duchowieństwo i wierni byli wywożeni głównie na Ziemie ...

Historię najnowszą Polski tworzy wiele wybitnych postaci, dla których głównym celem życiowym było odzyskanie przez Polskę niepodległości. Do nich niewątpliwie należy mjr Marian Bernaciak „Orlik”, wyróżniający się przywódca partyzancki nie tylko na obszarze Lubelszczyzny i Mazowsza, ale całego państwa polskiego. Jako dowódca zgrupowania partyzanckiego i struktur konspiracyjnych Inspektoratu Puławskiego AK-WiN, jednego z najlepiej zorganizowanych w Okręgu Lublin, wniósł znacząc...

Tematem przewodnim tomu jest potencjalnie odróżniający się (domniemany) „międzyokres” wyznaczony dwiema cezurami pokrywającymi się z istotnymi wydarzeniami w historii Polski: śmiercią Józefa Stalina i przemianami wywołanymi dojściem do władzy częściowo nowej ekipy w październiku 1956 r. Chociaż nasza wiedza na temat stalinizmu oraz samego Października jest już dość obszerna i systematycznie pogłębiana, co uwidacznia się w powstających publikacjach naukowych, to problem przeob...

Opozycja polityczna w Polsce przez cały okres PRL poszukiwała zarówno najbardziej efektywnych form prowadzenia działalności, jak i możliwości formułowania alternatywnego programu. Niniejszy tom szkiców i studiów zawiera 11 artykułów przybliżających wybrane aspekty związane z kształtowaniem się niezależnej myśli politycznej środowisk opozycji. Autorzy przybliżyli formy działania oraz założenia programowe formułowane zarówno przez liderów opozycji, jak i organizacje, środowiska...

Umiłowanie rodzinnego, stołecznego miasta przebija z wielu wspomnień. Szczególnie widoczne jest u Leona Babińskiego, uczonego, dyplomaty, varsavianisty, który pozostawił trzy tomy wspomnień. W tomie I, w pełni poświęconym Warszawie, z pietyzmem, podbudowanym fenomenalną pamięcią, odtworzył centrum miasta z początków XX wieku, z pewnymi odniesieniami do czasów międzywojennych. Opisał kolejne kamienice i pałace oraz ich mieszkańców. Przybliżył czytelnikowi znane i mniej znane r...

Album poświęcony stoczni szczecińskiej opowiada o stoczni nie tylko jako o "fabryce statków" ale także o pewnej wspólnocie, funkcjonującej w różnorodnych warunkach i kontekście. Stąd też obok fotografii przedstawiających proces budowy kadłuba, znajdują się zdjęcia z wydarzeń ważnych dla ludzi tworzących zakład. I nie tylko dla nich, gdyż stocznia oddziaływała bardzo szeroko - na miasto, region a czasem i na cały kraj jak w lecie 1980 r. Album oparty jest głównie na nieznanych...

Książka przygotowana przez pracowników Instytutu Pamięci Narodowej, Służby Bezpieczeństwa Ukrainy oraz Instytutu Badań Politycznych i Narodowościowych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Opublikowano w niej dokumenty dotyczące represji dokonanych na okupowanych po 17 września 1939 r. przez Sowietów wschodnich województwach II RP. Są one powiązane z tytułowym rozkazem zastępcy ministra spraw wewnętrznych ZSRS Wsiewołoda Mierkułowa z jesieni 1939 r. dotyczącym likwidacji tzw. bazy...

Prezentowane opracowanie to historia Oddziału Wywiadowczego Sztabu Głównego ludowego Wojska Polskiego i jego 21 grup wywiadowczych, desantowanych na terenach III Rzeszy w latach 1944–1945. Został w nim także przedstawiony w zarysie model organizacji i prowadzenia wywiadu operacyjnego w Armii Czerwonej w ostatnich dwóch latach II wojny światowej, który stał się wzorem funkcjonowania opisywanego oddziału. O podobieństwach decydują nie tylko etat organizacyjny, regulaminy i inst...

Książka jest próbą ukazania, w jaki sposób pisano o Polsce i konflikcie polsko-niemieckim na łamach prasy brytyjskiej przed, w trakcie i bezpośrednio po kampanii wrześniowej 1939 r. Autorka najpierw przybliża rynek prasowy na Wyspach w latach trzydziestych XX w. i sytuację polityczną w Europie po zakończeniu I wojny światowej. Następnie analizuje postawę rządu Wielkiej Brytanii, który w połowie marca 1939 r. tj. po wypowiedzeniu przez Niemcy układu monachijskiego wyrzekł się ...

Na tomik składają się artykuły os´miu autoro´w z ro´z˙nych dyscyplin naukowych (historii, literaturoznawstwa, nauk o kulturze i religii, nauk teologicznych, sztuk muzycznych). Wszystkie ukazuja? obraz powstan´ s´la?skich i plebiscytu go´rnos´la?skiego w literaturze, muzyce, kinematografii oraz prasie.

Pierwszy tom publikacji "Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa (1944–1956)" zawiera pięćdziesiąt artykułów biograficznych dotyczących funkcjonariuszy centrali RBP, MBP, KdsBP i MSW, którzy w latach 1944–1956 pełnili w nich funkcje kierownicze. Publikowane biogramy opracowane zostały na podstawie szerokiej kwerendy archiwalnej oraz dostępnej literatury przedmiotu. Dzięki temu, oprócz szczegółowych informacji na temat przebiegu służby tych osób, czytelnik ...

Działalność konspiracyjna polskiej młodzieży szkół średnich, a nawet podstawowych, w okresie powojennym stanowi pewien fenomen społeczny. Celem niniejszego informatora jest nie tylko przedstawienie owego zjawiska w aspekcie działalności konkretnych tajnych organizacji uczniowskich, ale także ukazanie losów poszczególnych uczestników tego ruchu w województwie białostockim.

Album powstał z autorskiego wyboru zachowanej dokumentacji fotograficznej, utrwalonej w 1970 i 1971 r. Znalazły się w nim fotografie już wcześniej publikowane, ale także takie, które zostały odnalezione zupełnie niedawno i pozostawały w zasadzie nieznane. Album otwiera i zamyka pochód pierwszomajowy – najważniejsze robotnicze święto, tak bardzo zawłaszczone przez komunistyczną władzę. W publikacji można odnaleźć dokładnie te same miejsca – w maju maszerowali „ludzie pracy”, a...

Powojenna historia Polski wciąż wzbudza kontrowersje. Ważne tematy funkcjonują w przestrzeni medialnej i świadomości społecznej często (co nie znaczy zawsze) w dwóch sprzecznych narracjach, z których jedna została podważona na gruncie naukowym, mimo to jest traktowana jako obowiązująca lub równoprawna. Nieustanna rewizja badań historycznych jest warunkiem sine qua non nauki historycznej, jest też probierzem wiarygodności naukowców. Zarazem, gdyby tę zasadę rozciągnąć bezwzglę...

Książka jest pierwszym tak obszernym opracowaniem tematu wojny polsko-bolszewickiej w naszym piśmiennictwie. W publikacji omówione zostały najważniejsze dzieła poświęcone tej problematyce, od Stefana Żeromskiego przez Stanisława Rembeka i Józefa Mackiewicza, na Wiesławie Helaku kończąc. Przypominano też wiele, często znakomitych, tekstów, które zostały skazane na zapomnienie w czasach PRL.

Tom jest pokłosiem międzynarodowej konferencji historycznej z 2018 r., zorganizowanej przez IPN Katowice razem z Muzeum w Gliwicach. Składa się na niego 16 artykułów, poświęconych sytuacji w regionie górnośląskim w roku 1918. Teksty koncentrują się na roku 1918, ale także opisują wydarzenia wcześniejsze i późniejsze, traktując ten rok jako moment szerszego zjawiska transformacji politycznej i społecznej w regionie. Poszczególne artykuły traktują o sytuacji geopolitycznej, kwe...

Publikacja przedstawia losy Aleksandra Rusina ps. "Rusal", żołnierza Armii Krajowej oraz konspiracji powojennej. Książka dotyka tematyki działalności Obwodu AK Mielec w obszarze działań dywersyjnych i wywiadowczych, w tym rozpoznania poligonu rakietowego w Bliźnie. Ukazano w niej również działania komunistycznego aparatu represji w okresie 1944-1956 wobec Aleksandra Rusina oraz żołnierzy AK, którzy służyli pod jego dowództwem.

Książka popularnonaukowa o korzeniach polskiego ziemiaństwa i arystokracji, gromadzonych przez dziesiątki lat kolekcjach dzieł sztuki i ich losach, zasługach poszczególnych rodów, m.in. Zamoyskich, Czartoryskich, Potockich i Ogińskich dla Rzeczypospolitej w XIX i XX w., prześladowaniach, jakich doznali w czasie II wojny światowej i po niej. Korzenie polskiego ziemiaństwa i arystokracji, specyficzny wystrój dworów oraz pałaców, gromadzone przez dziesiątki ...

Album komiksowy 39/45. Polskie Państwo Podziemne stanowiący uzupełnienie serii w ramach, której ukazała się gra planszowa oraz aplikacja pod tym tytułem. Album ten nie aspiruje do miana syntezy dziejów czy też leksykonu II wojny światowej, lecz w założeniu ma stanowić alternatywną perspektywę ujmowania treści historycznych przez połączenie obrazu i słowa. Właśnie dlatego położono akcenty na epizody/wydarzenia, które w mniemaniu autorów pozostają wciąż mało wyeksponowane. Jest...

"Znaczki szczecińskiego podziemia autorstwa Jana Tarnowskiego 1981-1989" to publikacja ewenement na polskim rynku. Po raz pierwszy tak kompletne dzieło dotyczące polskiej poczty podziemnej, opracowane w sposób naukowy trafia do rąk czytelników. Wyznacza ono zupełnie nowy kierunek i postrzeganie tych dowodów oporu społecznego w okresie lat 1981-1989 w PRL.