W ostatnim stuleciu harcerstwo odegrało poważną rolę w podtrzymywaniu polskiej świadomości narodowej, co było szczególnie widoczne i ważne na emigracji. W latach 1918-2018 w najważniejszych ośrodkach emigracyjnych działały drużyny harcerskie, które krzewiły patriotyzm wśród młodszych pokoleń emigrantów. Szczególne zasługi ma pod tym względem – powstały w 1946 r. - Związek Harcerstwa Polskiego działający poza granicami Kraju, który działa nieprzerwanie aż do czasów współczesn...
Publikacja wyników badań dotyczących problematyki społeczno-politycznej i gospodarczej Warmii i Mazur po 1945 r. Tom podzielony jest na trzy bloki tematyczne: Życie społeczne i polityczne Warmii i Mazur, Komunistyczny aparat represji oraz Varia. W pierwszej części znalazły się cztery artykuły, w których autorzy poruszyli zagadnienia szeroko rozumianego życia społecznego i politycznego na Warmii i Mazurach. W drugiej części zamieszczono pięć tekstów dotyczących funkcjonowania...
Książka składa się, poza wstępem i zakończeniem, z sześciu rozdziałów. Pierwszy z nich został poświęcony charakterystyce stosunku Wielkopolan do najważniejszych wydarzeń społeczno-politycznych w latach 1956–1970. Przypomniano pokrótce wydarzenia największego masowego protestu w czerwcu 1956 r., a także inne formy protestu obywateli Wielkopolski sprzeciwiających się działaniom polskich władz komunistycznych podejmowanych m.in. podczas głosowań do sejmu i rad narodowych. W poz...
Komiks opisuje dwie mało znane akcje polskiego podziemia niepodległościowego dokonane przez oddział AK por. Antoniego Hedy „Szarego” w Starachowicach i Końskich. W obydwu przypadkach bezpośrednią przyczyną ich przeprowadzenia były aresztowania członków organizacji i potrzeba ich odbicia z rąk okupanta. Obydwie też, co niezwykle istotne, zakończyły się sukcesem strony polskiej.
Rok 1960 w życiu Kościoła katolickiego w Polsce stał przede wszystkim pod znakiem dalszego realizowania programu Wielkiej Nowenny, ułożonego przez prymasa Stefana Wyszyńskiego, oraz wzrastającej antykościelnej ofensywy władz Polski "ludowej". Właśnie w czasie tych dwunastu miesięcy doszło do brzemiennych w skutki wydarzeń w Nowej Hucie, związanych z obroną krzyża przez wiernych (27 kwietnia), tzw. wydarzeń zielonogórskich, czyli obrony domu katolickiego w Zielonej Górze przed...
Książka opisuje najważniejsze wydarzenia z okresu transformacji ustrojowej i odsłania nieznane kulisy „przepoczwarzania” się aparatu bezpieczeństwa PRL w służby specjalne wolnej Polski. Na podstawie dokumentów zgromadzonych w IPN autor odtwarza ostatnie miesiące funkcjonowania Służby Bezpieczeństwa w Krakowie, przedstawia także charakterystyki jej najważniejszych funkcjonariuszy. Istotnym elementem publikacji jest analiza akt z kolekcji przewodniczącego komisji weryfikującej ...
Niniejszy tom to monografia zbiorowa dająca kompleksowe spojrzenie na historię polskiej prasy, a także fragment dziejów PRL – okres odwilży lat 1955–1958. Publikacja przedstawia również nowe wątki lub znane wcześniej powierzchownie. Zawiera analizę polityki władz oraz różnych agend partyjnych i rządowych wobec prasy, ukazuje sytuację dziennikarzy i ich punkt widzenia. Opowiada historię wielu tytułów i skupionych wokół nich środowisk, wreszcie kładzie duży nacisk na odmienną p...
Artykuły składające się na tom „W drodze do władzy. Struktury komunistyczne realizujące politykę Rosji Sowieckiej i ZSRS wobec Polski (1917–1945)” dotyczą szeroko rozumianej polityki struktur w ZSRR wobec Rzeczpospolitej. Prowadziły one ekspansywną działalność, dążąc do przejęcia władzy w Polsce przez komunistów. Historycy z Polski, ZSRR oraz z innych państw bloku wschodniego z powodu ograniczeń wynikających z polityki historycznej nadzorowanej przez Kreml nie mieli możliwośc...
Poza omówieniem kształtowania się ustawodawstwa w dziedzinie ścigania i karania zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, w ramach których mieściły się zbrodnie niemieckie, w t. 1 zamieszczone zostały tabele, mapy i teksty źródłowe. W tabelach odnaleźć można konkretne osoby oskarżone o popełnienie zbrodni niemieckich w poszczególnych powiatach Kraju Warty z uwzględnieniem wymiaru zasądzonej kary. Wprowadzeniem do omawianego zagadnienia jest ...
„Jeden z jedenastu. Wspomnienia z internowania i uwięzienia 1982–1984” to wspomnienia, dziennik i prywatna korespondencja z lat 1982–1984 Andrzeja Rozpłochowskiego – jednego z przywódców śląsko-dąbrowskiej Solidarności, przewodniczącego MKZ Katowice oraz członka władz krajowych NSZZ „Solidarność”.
Książka Wojciecha Kudyby jest całościowym ujęciem poezji Jana Polkowskiego, ukazanej jako wybitne osiągnięcie artystyczne, będące dziełem sztuki, a zarazem przejmującym zapisem świadka historii. Polkowski okazuje się poetą, który potrafi poddać analizie i refleksji los nie tylko swój, lecz także wspólnot, do których przynależy: rodziny i narodu. Kudyba kompetentnie i przekonująco, a nierzadko odkrywczo pokazuje, że doświadczenie historyczne modeluje kształt tej poezji tematyc...
Monografia jest podsumowaniem działalności sądownictwa specjalnego w dziedzinie zbrodni niemieckich, które zostały popełnione na terenie Kraju Warty czyli jednostki administracyjnej utworzonej przez okupanta niemieckiego w ramach ziem wcielonych do III Rzeszy. Poza omówieniem kształtowania się ustawodawstwa w dziedzinie ścigania i karania zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, w ramach których mieściły się zbrodnie niemieckie, w t. 1 zam...
Publikacja Wiara i Niepodległość. Religijne i patriotyczne tradycje terenów diecezji sosnowieckiej (XIX-XX wiek) – efekt współpracy diecezji sosnowieckiej i katowickiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, z jednej strony wpisuje się w obchody stulecia niepodległości, a z drugiej pokazuje we właściwej perspektywie bardzo różnorodną, skomplikowaną historię różnych ziem, znajdujących się w granicach diecezji sosnowieckiej. Diecezja ta, powołana w 1992 r., obejmuje tereny z ba...
Obszar Zachodni AK-DSZ-WiN to historia wyjątkowej pod względem jakościowym struktury konspiracji poakowskiej, która na poziomie komendy starała się wypracować swój własny model funkcjonowania – różny od znacznie silniejszych Obszarów Centralnego i Południowego DSZ-WiN. Opierał się on na elitarnych placówkach wywiadowczych – odpowiadających w ogólnym zarysie koncepcji gen. S. Tatara. Jak w soczewce, w historii tego obszaru uwidoczniły się wszystkie mankamenty funkcjonowania ko...
Publikacja przybliżająca postać Gustawa Morcinka, posła na sejm PRL w latach 1952-1956 i jego zmaganie z rzeczywistością tamtego okresu przez pryzmat dotąd niepublikowanych dokumentów. Widzi się pewien – w istocie dramatyczny – aspekt pełnienia przez Morcinka funkcji posła. Część bowiem prezentowanych w zbiorze listów stanowią pisma odmowne – odpowiedzi na jakieś prośby, te zaś odpowiedzi niejednokrotnie dowodzą wręcz nieskuteczności interwencji poselskich Morcinka, co upr...
Solidarność Walcząca była jedną z najważniejszych organizacji antykomunistycznych, które działały w Polsce w latach osiemdziesiątych XX wieku. Na tle innych formacji opozycyjnych ostatniej dekady PRL wyróżniała się stosowaniem radykalnej frazeologii (a niekiedy również metod działania), szczególną dbałością o zasady konspiracji, bezkompromisowością wobec władz oraz programem, w którym kreślono wizję demontażu systemu komunistycznego. Jej członkowie i sympatycy byli bardzo akt...
W obliczu nasilających się represji przeciwko działaczom podziemnej „Solidarności”, a także wobec szkalowania kapłanów, którzy związani byli z opozycją, przy kościele pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Krakowie-Bieżanowie od 19 lutego do 31 sierpnia 1985 r. zorganizowano protest głodowy. Wzięło w nim udział łącznie 387 osób z 67 miejscowości. Protestujący skierowali do władz PRL swoje żądania, domagając się wolności słowa, zaprzestania ataków na Kościół katolicki w Pol...
Tom ósmy Pro memoria obrazuje – z perspektywy prymasa Wyszyńskiego – sytuację Kościoła w PRL w okresie narastającego napięcia w obrębie stosunków wyznaniowych. Zapiski prymasa, rejestrujące prawny i faktyczny status Kościoła, uwarunkowania jego działalności, codzienność życia duchowieństwa, inteligencji polskiej i przeciętnych ludzi, stanowią cenne świadectwo epoki oraz nieobojętny dla dyskursu historiograficznego głos w sprawie okresu gomułkowskiego, który nierzadko bywa ide...
Kolejna publikacja wydana we współpracy Uniwersytetu Łódzkiego z Instytutem Pamięci Narodowej, która wpisała się w cykl książek poświęconych wybitnym polskim historykom, działaczom społeczno-politycznym i publicystom. Tym razem wydobyty z zapomnienia został przedstawiciel panteonu polskich uczonych na emigracji – profesor Henryk Paszkiewicz, wybitny uczony wierny idei ciągłości państwa polskiego i zasadzie legalizmu zgodnego z konstytucją z 1935 roku. W publikacji zaprezento...
Praca o udziale 163. rezerwowego pułku piechoty w kampanii polskiej 1939 r. jest szczególna, prezentuje bowiem historię oddziału funkcjonującego zaledwie piętnaście dni. Został on zorganizowany na czas wojny – wcześniej nie istniał. Był jednym z pułków rezerwowych zmobilizowanych przez Korpus Ochrony Pogranicza – formację działającą w II Rzeczypospolitej w latach 1924–1939, przeznaczoną do ochrony jej granic, w tym granicy polsko-sowieckiej. 163. pułk utworzono 27 sierpnia 1...
