Wybory parlamentarne, które odbyły się w czerwcu 1989 r., są jednym z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski. Wyniki przeprowadzonego 4 czerwca głosowania, zaskakujące zarówno dla PZPR, jak i „Solidarności”, stanowiły moment przełomowy w procesie rozkładu dyktatury komunistyczne nad Wisłą. W prezentowanej pracy, która zawiera dokumenty z województwa poznańskiego, ukazano to wydarzenie z trzech perspektyw: Służby Bezpieczeństwa, Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Z...
Nowe wydanie – rozszerzone o przedmowę Sławomira Cenckiewicza, który tym razem szczególnie podkreśla rolę Ludowego Wojska Polskiego w masakrze Grudnia ’70. Grudzień ’70 – poza buntem robotniczym oraz akcją porządkową milicji i działaniami operacyjnymi bezpieki – był również typową operacją wojskową, kierowaną z pozycji Ministerstwa Obrony Narodowej i dowodzoną przez Sztab Generalny, której nadano kryptonim „Wybrzeże”. Autorski album Sławomira Cenckiewicza to nie tylko nowator...
Tło historyczne Pro memoria z 1962 r. to dwa wydarzenia z jesieni, które na dziejach świata i Kościoła: to rozwiązanie – nie bez pomocy papieża Jana XXIII – niemal w ostatniej chwili tzw. kryzysu kubańskiego. Drugie – inauguracja Soboru Watykańskiego II. Polskim tłem i składową tego pamiętnego roku były dawne i świeże zjawiska na płaszczyźnie relacji państwo–Kościół. Był to pierwszy pełny rok bez nauczania religii w szkołach i pierwszy rok katechizacji w sieci punktów kateche...
21 lipca 1954 r. podpisano w Genewie dokumenty kończące I wojnę indochińską. Do pilnowania zawartych wówczas układów wielkie mocarstwa powołały specjalną międzynarodową komisję, w skład której, obok Indii i Kanady, weszła także Polska, desygnowana przez Moskwę i Pekin. Dla ówczesnych władz PRL było to prestiżowe wyróżnienie, wiążące się jednak równocześnie z poważnymi trudnościami i wyzwaniami. Nikt wówczas nie zdawał sobie także sprawy, że komisja, mająca pierwotnie funkcjon...
Po ponad półwieczu ukazuje się drugie wydanie wspomnień Mariana Karczewskiego z lat wojny, przy czym przywracamy w nim fragmenty usunięte podczas ingerencji redaktorsko-cenzorskiej w wydaniu pierwszym. Pomysłodawcą, a zarazem osobą wspierającą inicjatywę wydawniczą, był marszałek Senatu RP, Stanisław Karczewski. Wstrząsające wspomnienia Mariana Karczewskiego są niezwykłym dokumentem wojennych losów mieszkańców naszego kraju. Oddają atmosferę tamtych dni. Są świadectwem tego, ...
Monografia poświęcona jest środowiskom katolików świeckich w PRL w latach 1956–1989. Książka składa się poniekąd z dwóch części. W pierwszej przedstawiono historię środowisk, w drugiej zaś poszczególnych postaci z nimi związanych, czasami mniej znanych bądź po prostu zapomnianych. Książkę uzupełniają w większości dotąd niepublikowane fotografie pozyskane ze zbiorów prywatnych.
Książka jest pierwszą tego typu analizą organizacji PZPR, skupia się bowiem nie na sprawach polityki czy ideologii, ale na rozpoznaniu wewnętrznej struktury partii, zależności pomiędzy poszczególnymi jej jednostkami i komórkami organizacyjnymi, kompetencji funkcjonujących organów – formalnych i nieformalnych. Wszystko to z uwzględnieniem zmian dokonujących się w czasie. Innym istotnym zagadnieniem poruszonym w książce są sposoby oddziaływania PZPR na instytucje państwowe, spo...
Monografia WUBP w Olsztynie w latach 1945–1956. Praca została podzielona na pięć rozdziałów w układzie problemowym, przy zachowaniu chronologii wewnątrz poszczególnych rozdziałów. W kolejnych częściach autor omawia: powstanie, struktury i kadry komunistycznego aparatu represji na Warmii i Mazurach, udział WUBP w walce o kształt nowego ładu politycznego, udział WUBP w procesie kształtowania stosunków narodowościowych i społecznych, działania UB wobec sfery gospodarczej, dział...
Publikacja Pontyfikat wielu zagrożeń. Jan Paweł II w świetle dokumentów sprawy „Kapella” 1979–1990 to unikatowy zbiór dokumentów jednej z operacji sowieckiego wywiadu, prowadzonej pod nadzorem Moskwy przez I Wydział KGB Litewskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej. Stanowi interesujący przyczynek do zbadania relacji między ZSRS a Stolicą Apostolską i ważne źródło informacji, dotyczących wiedzy i wyobrażeń KGB na temat poczynań Jana Pawła II.
Książka przygotowana przez pracowników Instytutu Pamięci Narodowej, Służby Bezpieczeństwa Ukrainy oraz Instytutu Badań Politycznych i Narodowościowych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Opublikowano w niej dokumenty dotyczące represji dokonanych na okupowanych po 17 września 1939 r. przez Sowietów wschodnich województwach II RP. Są one powiązane z tytułowym rozkazem zastępcy ministra spraw wewnętrznych ZSRS Wsiewołoda Mierkułowa z jesieni 1939 r. dotyczącym likwidacji tzw. bazy...
Prezentowana książka została poświęcona działalności Sondergericht Kattowitz, czyli Sądu Specjalnego w Katowicach. Był to niemiecki sąd karny utworzony we wrześniu 1939 r., po zajęciu obszaru przedwojennego województwa śląskiego przez Wehrmacht. Działał do stycznia 1945 r. w rejencji katowickiej, gdzie okupant prowadził specyficzną politykę narodowościową (folkslista). Sytuacja narodowościowa na tym terenie znalazła swoje odbicie w orzecznictwie sądowym. Sondergericht funkcjo...
Książka "O niepodległość i socjalizm. Studia i szkice z dziejów Polskiej Partii Socjalistycznej" to propozycja nowego spojrzenia na dzieje ruchu socjalistycznego i zarazem zaproszenie do podjęcia nowych, pogłębionych badań źródłowych nad złożoną historią niepodległościowego nurtu polskiego socjalizmu. Publikacja zawiera czternaście artykułów- prezentujących oryginalne ustalenia i opartych w dużej mierze na mniej znanych lub pomijanych dotychczas materiałach źródłowych.
Wydawnictwo stanowi tłumaczenie na język niemiecki wydanej w 2016 r. przez IPN Katowice i Instytut Śląski w Opolu publikacji pt. "Górny Śląsk w Polsce Ludowej. Tom 1. Przełomy i zwroty",red. Adam Dziurok i Bernard Linek, zawierającej 14 tekstów opisujących górnośląską specyfikę, regionalne uwarunkowania oraz reperkusje kluczowych wydarzeń w dziejach systemu komunistycznego i Polski w latach 1945–1989. Znajdziemy tu m.in. teksty o „polskich miesiącach” (1956, 1968, 1970, 1980,...
Prezentowane opracowanie to historia Oddziału Wywiadowczego Sztabu Głównego ludowego Wojska Polskiego i jego 21 grup wywiadowczych, desantowanych na terenach III Rzeszy w latach 1944–1945. Został w nim także przedstawiony w zarysie model organizacji i prowadzenia wywiadu operacyjnego w Armii Czerwonej w ostatnich dwóch latach II wojny światowej, który stał się wzorem funkcjonowania opisywanego oddziału. O podobieństwach decydują nie tylko etat organizacyjny, regulaminy i inst...
Niniejsza publikacja, oparta na szerokim materiale źródłowym, jest zwieńczeniem wieloletnich badań poświęconych funkcjonowaniu partii komunistycznej w krakowskiej Hucie im. Lenina, mającej przecież status zakładu specjalnego znaczenia dla gospodarki PRL. Opracowanie dotyczy działalności Komitetu Fabrycznego PZPR w HiL w okresie rządów Władysława Gomułki, zarówno w czasach względnego spokoju, jak i w momentach napięć społecznych związanych z wydarzeniami Marca ’68 czy Grudnia ...
Wspomnienia uczestnika inwazji sił zbrojnych Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Ich autor w nocy z 20 na 21 sierpnia 1968 r. w składzie wojsk 2 Armii przekroczył granicę tego państwa i spędził na jego terenie 65 dni. Choć był tylko jednym z ponad 25 tys. polskich żołnierzy (do tego na najniższym szczeblu dowodzenia), choć nie miał żadnego wpływu na przebieg wydarzeń, to do dziś odczuwa wyrzuty sumienia. Postanowił zatem złożyć świadectwo i w pierwszoosobowym przekazie hi...
Publikacja, będąca pierwszą częścią historii NSZZ „Solidarność” i oporu społecznego w województwie łomżyńskim, jest podsumowaniem dotychczasowej wiedzy na ten temat. Nie wyczerpuje jednak zagadnienia i nie odpowiada na wszystkie pytania, gdyż nie to było jej celem. Przedstawia realistyczny obraz tamtych lat, kiedy mieszkańcy młodego jeszcze województwa, bardzo zróżnicowanego pod względem społecznym, historycznym oraz gospodarczym, zetknęli się z nowym ruchem społecznym....
Niniejsza publikacja udowadnia, że szeroko rozumiane źródła epistolarne są cennym materiałem do poznania przeszłości komunistycznej Polski. List i jego pochodne nie tylko służyły do komunikacji społecznej i instytucjonalnej, lecz były także narzędziem politycznym, formą protestu i interwencji, a nawet „bronią słabych” w walce z opresyjnym reżimem. Mimo ograniczeń systemowych wpływały na ówczesną rzeczywistość polityczną, społeczną, kulturalną i gospodarczą. Czytając tę książk...
Przekazywane dzieło jest kontynuacją podjętych wcześniej rozważań – w roku 2019 ukazał się tom I książki. W publikacji znalazły się teksty w różnorodny sposób ujmujące zagadnienie współpracy duchowieństwa z opozycją. Zaprezentowano w niej sylwetki poszczególnych kapłanów, opisy parafii, a także portrety zbiorowe.
Album powstał z autorskiego wyboru zachowanej dokumentacji fotograficznej, utrwalonej w 1970 i 1971 r. Znalazły się w nim fotografie już wcześniej publikowane, ale także takie, które zostały odnalezione zupełnie niedawno i pozostawały w zasadzie nieznane. Album otwiera i zamyka pochód pierwszomajowy – najważniejsze robotnicze święto, tak bardzo zawłaszczone przez komunistyczną władzę. W publikacji można odnaleźć dokładnie te same miejsca – w maju maszerowali „ludzie pracy”, a...
Książka jest pierwszym tak obszernym opracowaniem tematu wojny polsko-bolszewickiej w naszym piśmiennictwie. W publikacji omówione zostały najważniejsze dzieła poświęcone tej problematyce, od Stefana Żeromskiego przez Stanisława Rembeka i Józefa Mackiewicza, na Wiesławie Helaku kończąc. Przypominano też wiele, często znakomitych, tekstów, które zostały skazane na zapomnienie w czasach PRL.
