The book consists of forty-five short articles written by forty-three authors. The central idea guiding the authors while working on this publication was the desire to honour the heroes selected by introducing them to a wider audience. Some articles are devoted to events or moments of Polish history – most often local – that are worth bringing closer and discussing from a different, and sometimes surprising perspective. The vast majority of the texts included in this publicat...
W albumie zaprezentowano działania, w których wyrażał się patriotyzm suwalskiej młodzieży w ciągu ostatnich stu lat. Zawarte w nim artykuły oraz ilustracje skupiają się na wydarzeniach, w których młodzież odgrywała ważną, a niekiedy wręcz kluczową rolę. Podzielony jest na odsłony: 1919 – 1949 – 1980 – czasy współczesne. Album otwiera tekst Andrzeja Matusiewicza (Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe) poświęcony dwóm najważniejszym patriotycznym upamiętnieniom w Suwałkach...
Losy samozwańczego oficera WP, kawatermistrza V Odcinka Wachlarza, dowódcy Ośrodka Dywersyjego Nr 24 i dowódcy oddziału Specjalnego Garnizonu Miasta Wilna w Okręgu Wileńskim na Wileszczyźnie, a od 1945 r. w Polsce centralnej. Po aresztowaniu przez UB w 1949 r. poszedł na współpracę jako informator i TW, którą kontynuował do 1990.
"Lekarz polski zrozumiał od razu, gdzie w jego fachu biegnie granica między miłością do cierpiącego człowieka a obowiązkiem wobec państwa. Jest on w swej działalności w wojsku przede wszystkim żołnierzem walczącym o zwycięstwo. Jego praca ma być przede wszystkim pracą dla państwa, tak w chwilach wojny, jak i w chwilach pokoju. Stefan Hubicki Monografia przedstawia główne aspekty wojskowej służby zdrowia w Okręgu Korpusu WP nr IV w Łodzi w latach 1921–1939 ze szczególnym uwzg...
"Monografia 4 Pułku Artylerii Ciężkiej jest jedną z pierwszych, a w przypadku artylerii – pierwszą kompleksowo zakrojoną historią oddziału z łódzkiego okręgu wojskowego. Zagadnienie wydaje się tym bardziej interesujące, że dotyczy trzech zróżnicowanych garnizonów – wielkomiejskiego (Łódź), miejskiego (Częstochowa) i małomiasteczkowego (Tomaszów Mazowiecki). Autorzy mają nadzieję, że udało się im przybliżyć niełatwą materię organizacji i funkcjonowania jednostki, poboru, wyszk...
Publikacja stanowi drugi tom serii popularnonaukowej poświęconej różnym aspektom życia w okupowanej Warszawie w latach 1939–1945. Na całość tomu składa się trzynaście artykułów. Poruszono w nim m.in. zagadnienia związane z niemieckim terrorem wobec ludności cywilnej, utworzeniem getta warszawskiego i kształtowaniem się struktur cywilnych Polskiego Państwa Podziemnego. Publikacja została przygotowana przez zespół historyków z Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pa...
"Opinia publiczna, a niekiedy i świat naukowy prezentują często uproszczony obraz międzywojennej Polski: bądź jednoznacznie pozytywny, bądź zdecydowanie krytyczny. Oba te podejścia stanowią przejaw (de)mitologizacji II RP. Takie tendencje wzmacniają różnorakie czynniki: zarówno dziedzictwo kilkudziesięciu lat komunistycznej propagandy, jak i efekt odreagowania PRL-owskiej polityki historycznej, a ponadto wciąż aktualne, choć reinterpretowane spory polityczne, sięgające korzen...
Oddawany do rąk czytelników tom stanowi kontynuację rozważań nad historią polityczną Lubelszczyzny w latach 1918-1939. Publikacja wprowadza do obiegu naukowego nowe fakty, spostrzeżenia, refleksje, minimalizując dotychczasowe zaniedbania. Brakowało bowiem portretu epoki z wyczuciem proporcji pomiędzy stosunkami politycznymi i barwą społeczną. Nie mając ambicji encyklopedycznego i wyczerpującego objęcia całego okresu i całego terenu, powyższa monografia stanowi bogatą materiał...
"Organizacja i dziesięcioletnie (1925–1935) funkcjonowanie autonomicznego rejonu polskiego na Wołyniu – tzw. Marchlewszczyzny, to w ówczesnej polityce narodowościowej bolszewików przedsięwzięcie istotne, które rzutowało na stosunki polsko-sowieckie. W zamierzeniu bolszewickich strategów i wykonawców ich polityki rejon miał stać się swoistym zalążkiem „Polski socjalistycznej” oraz kuźnią kształtowania dla niej kadry kierowniczej. Ten swoisty eksperyment przeprowadzony został z...
Kardynał Stefan Wyszyński w 1971 r. miał siedemdziesiąt lat i obchodził jubileusz 25-lecia sakry biskupiej. Od pierwszych stron pro memoria przed czytelnikiem zapisków wyłania się portret duchownego aktywnie zaangażowanego w bieżący nurt życia
zarówno Kościoła powszechnego, jak i religijno-społecznego w Polsce, przy tym człowieka pokornego wobec własnych ograniczeń i nieuchronności przemijania.
Koniec koszmaru niemieckiej okupacji nie oznaczał, że skończyły się ludzkie dramaty. Najpierw okrutna, wyniszczająca wojna, a potem przesiedlenia i znój powojennej odbudowy. W 1945 r. przez województwo poznańskie przetoczyły się ogromne rzesze czerwonoarmistów. Armia Czerwona przejęła najważniejsze linie komunikacyjne, w szczególności kolej, którą wysyłała liczne transporty ze zrabowanym mieniem. Przez kilka miesięcy po przejściu frontu sowieccy komendanci wojenni na zarządza...
"II wojna światowa spowodowała nie tylko ogromne straty ludzkie i materialne, ale także pociągnęła za sobą masowe migracje ludności. Po jej zakończeniu wielkim wyzwaniem międzynarodowym stała się repatriacja polskich obywateli rozsianych po Europie Zachodniej. Setki tysięcy z nich wracały do kraju przez terytorium Czechosłowacji, która dzięki swojemu położeniu odgrywała rolę ważnego obszaru tranzytowego. W tym samym czasie przez Czechosłowację zmierzali na Zachód Polacy, któr...
Rok 1942 – Niemcy nasilają terror wobec społeczeństwa polskiego. Dowództwo AK zdaje sobie sprawę, że nie może czekać na wybuch odległego w czasie powstania powszechnego. Musi przeciwstawić się okupantowi natychmiast. Trzeba podjąć działania bojowe, pokazać siłę organizacji i dać otuchę ludziom niezwiązanym z konspiracją. W maju zapada decyzja o utworzeniu na szczeblu Komendy Głównej AK Organizacji Bojowych Akcji Specjalnych o kryptonimie „Osa”. To obok Związku Odwetu oraz Org...
"Dzień 8 maja 1945 r. zapisał się w Polsce odmiennie, aniżeli w krajach zachodniej Europy. Nadal trwał zbrojny opór przeciw wrogowi, teraz już nie hitlerowskim Niemcom, ale „sojusznikowi naszych sojuszników” – Związkowi Sowieckiemu. Opłakującym setki tysięcy ofiar towarzyszył niepokój o przyszłość. Nie było wybuchu euforii, lecz co najwyżej w części społeczeństwa uczucie ulgi. Narzucone przez Związek Sowiecki władze mozolnie tworzyły podwaliny nowego ustroju państwa. Niniejsz...
Książka przedstawia postrzeganie polskiego Szczecina w Stanach Zjednoczonych od 1945 r. Na podstawie nowych, odtajnionych niedawno źródeł z archiwów amerykańskich, dyplomatycznych i wywiadowczych nakreślono obraz miasta widziany przez władze USA, znaczenie jego infrastruktury przemysłowej oraz miejsce, jakie Szczecin zajmował w ogólnej polityce Waszyngtonu wobec Polski w latach 1945–1988. W publikacji wykorzystano dokumenty agend Departamentu Stanu, głównie ambasady USA w Pol...
Książka o historii poklskiej diaspory w Chinach tp kolejna interesująca monografia profesora Janusza Wróbla dotyczącą szeroko pojętych relacji polsko-chińskich. Pierwszą była opublikowana w 2016 r. praca Chipobrok. Z dziejów polsko-chińskiego sojuszu morskiego 1950-1957. Tym razem autor przybliża mało dotychczas znane dzieje polskiej diaspory na terytorium Chin, od schyłku XIX w. aż do jej smutnego końca w połowie XX w. Jak się okazuje zarobkowa migracja naszych rodaków doci...
W latach 1939–1945, wyniku działań wojennych, najwięcej polskich żołnierzy znajdowało się na Bliskim Wschodzie, który w czasie II wojny światowej określano jako Środkowy Wschód. Na mocy rozkazu Naczelnego Wodza gen. broni Władysława Sikorskiego z 12 września 1942 r. powstała w tej części świata Armia Polska na Wschodzie pod dowództwem gen. dyw. Władysława Andersa. W ciągu niespełna dwóch lat jej funkcjonowania przeszła niejedną organizację i wielokrotnie zmieniała miejsca sta...
"Położony niedaleko Skórcza las Zajączek był w latach II wojny światowej jednym z większych miejsc kaźni na Kociewiu. We wrześniu 1939 r. Niemcy rozpoczęli tam masowe zabójstwa Polaków i Żydów. W ramach akcji „Tannenberg” wymierzonej w przedstawicieli szeroko pojętej inteligencji mordowali osoby, które w latach przedwojennych pozostawały z nimi w konflikcie, oraz wszystkich tych, których uznali za zagrożenie dla swoich rządów. Zbrodnie popełniano też ze względów ekonomicznych...
Angielski przekład powieści "Zapiski oficera Armii Czerwonej" Sergiusza Piaseckiego, stylizowanej na pamiętnik czerwonoarmisty, Zubowa, który uczestniczy w ataku na Polskę i konfrontuje swoje, wbite mu do głowy przez propagandę, poglądy z rzeczywistością na Kresach, obnażając przy okazji absurdy radzieckiej rzeczywistości.
"W ramach wojewódzkich obchodów 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową w lutym 2022 r. w Muzeum Stutthof w Sztutowie odbyła się konferencja naukowa poświęcona wybranym aspektom dziejów Polskiego Państwa Podziemnego na Pomorzu. Jej współorganizatorami były gdański oddział Instytutu Pamięci Narodowej i Muzeum II Wojny Światowej. Większość zaprezentowanych wówczas referatów uznano za warte szerszej popularyzacji. Niniejsza publikacja zawiera wyniki b...
Wszechstronna, oparta na kompleksowych badaniach źródłowych monografia niemieckiego obozu zagład w Sobiborze, w którym w latach 1942-1943 zginęło ok. 250 tys. Żydów z ziem polskich i całej Europy. Autor omawia czynniki, które doprowadziły do powstania obozu, opisuje okres jego budowy, funkcjonowanie, przedstawia załogę niemiecką i ukraińską, warunki życia i pracy więźniów i ich bunt, ale także ukazuje stosowane w obozie metody eksterminacji i próbuje uściślić liczbę ofiar Sob...
"Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce miało przynajmniej dwie konsekwencje w sferze dyplomatycznej, których nie spodziewała się ekipa gen. Wojciecha Jaruzelskiego. 19 grudnia 1981 r. o azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych poprosił Romuald Spasowski, ambasador PRL w Waszyngtonie. Cztery dni później na podobny krok zdecydował się polski przedstawiciel w Tokio Zdzisław Rurarz, który został szybko przewieziony do USA. Obie ucieczki wywarły wielkie wrażenie na polskiej i świat...
"Szkoły dla mniejszości narodowych, choć podporządkowane jednolitemu polskiemu systemowi szkolnemu i przepisom, pracowały jednak według zróżnicowanych zasad. Wśród nich znajdowały się placówki prowadzące nauczanie w językach ojczystych, szkoły z polskim językiem nauczania i obowiązkową nauką języków narodowych, ale też placówki prowadzące nadobowiązkowe nauczanie języków przodków. Ich funkcjonowanie było uzależnione zarówno od polityki władz par¬tyjnych oraz państwowych wobec...
