KtoCzyta.pl Literatura - książki, ebooki i audiobooki

Marchołt, postać pochodząca prawdopodobnie z żydowskich legend, stał się bohaterem XII-wiecznego niemieckiego utworu, przełożonego na polski w wieku XVI. Po objęciu tronu po ojcu Dawidzie król Salomon poznaje szczególnego podwładnego – z wyglądu odrażającego, jednak skorego do uczonych dyskusji. Szybko wychodzi na jaw, że Marchołt jest rubasznym prześmiewcą, któremu z uwagi na spryt i błyskotliwość wiele uchodzi na sucho.

„Hajdamacy” to poemat wydany w 1841 roku. Jego autorem jest Taras Szewczenko – ukraiński bohater i poeta narodowy, a także działacz polityczny. Zarówno w literaturze, jak i działalności politycznej podejmował tematykę niepodległości Ukrainy, za co został wtrącony do więzienia. Hajdamakami nazywano zbrojnych rabusiów szabrujących na Ukrainie. Jednak w odróżnieniu od zwykłych bandytów ucieleśniali społeczny protest ukraińskich chłopów przeciwko wyzyskowi panów.

„Ostatni faraon” należy do cyklu książek autorstwa Jerzego Mariusza Taylora, których bohaterem jest młody polski archeolog Lech Jarecki. Organizuje on wyprawy badawcze finansowane przez tajemniczego arabskiego księcia, podczas których bada starożytne dzieje. W tym tomie wyrusza na poszukiwania śladów zaginionej cywilizacji, skrytych w piaskach etiopskiej pustyni.

Powieść dwóch współautorów Paschala Grousseta (ps. André Laurie) i Juliusza Verne’a z cyklu „Niezwykłe podróże”. Powieść odznacza się wartką akcją rozgrywającą się w Afryce Południowej wśród wydobywców diamentów. Opowiada o poszukiwaniach tytułowej Gwiazdy Południa – imponujących rozmiarów diamentu, a jednocześnie o powstawaniu diamentów. Porusza wątki wyzysku ludzi pracujących w kopalniach i idealistycznych marzeń o naprawie świata.

Villon François, średniowieczny, paryski poeta, choć ukończył Uniwersytet Paryski i uzyskał tytuł magistra sztuk wyzwolonych, wybrał życie awanturnika i przestępcy. Burzliwe doświadczenia i liczne pobyty w więzieniu ukształtowały jego wrażliwość, którą wyrażał w poezji, będącej mieszanką rozpaczy i radości, pokory i przekory. „Wielki testament” stanowi jego pożegnanie ze światem i swoisty rachunek sumienia.

Monumentalne, klasyczne dzieło autorstwa Publiusza Wergiliusza Marona. Opowiada o losach Trojańczyka Eneasza, legendarnego protoplasty Rzymian. Ma formę poematu epickiego pisanego heksametrem – najstarszym, kanonicznym metrum wierszowym. Zostało wydane w pierwszych latach naszej ery i okrzyknięte nową „Iliadą” i „Odyseją”. Nieprzerwanie od momentu wydania aż do dziś stanowi jedną z najważniejszych lektur.

„Malwina, czyli domyślność serca”, powieść z 1813 roku, uznawana jest za pierwszą polską powieść psychologiczno-obyczajową. Opowiada o relacjach między Malwiną i Ludomirem, ukazując ich życie wewnętrze i motywacje, którymi się w życiu kierują. Autorka, polska arystokratka i księżna, pochodziła z rodu Czartoryskich. Zapisała się w historii jako literatka, ale także organizatorka salonu literackiego w Warszawie i filantropka.

Stanisław Antoni Wotowski to owiany aurą tajemniczości i kontrowersji twórca okresu dwudziestolecia międzywojennego. Zasłynął jako znawca okultyzmu, magii i masonerii. Był policjantem, a jako prywatny detektyw tropił skandale towarzyskie, skąd czerpał materiał do swojej twórczości. Pisał kryminały, których akcja często rozgrywała się w wyższych sferach, oraz tzw. sensacyjne powieści historyczne, w których wątki faktograficzne oplatał sensacyjną fabułą. Równie tajemnicza jak...

Stanisław Wyspiański, nazywany czwartym polskim wieszczem, tworzył w epoce Młodej Polski. Sławę i uznanie przyniosła mu twórczość zarówno malarska, jak i literacka. Tworzył liczne dramaty, utrzymane w duchu romantycznym i patriotycznym, pod wieloma względami nowatorskie. Zebrane w tomie wiersze Wyspiańskiego pokazują jego mniej znane, liryczne oblicze.

Józef Bohdan Zaleski to jeden z pierwszych polskich poetów romantycznych, zaliczany do szkoły ukraińskiej polskiego romantyzmu. Nazywany patriarchą poezji polskiej, cieszył się uznaniem młodszego pokolenia, m.in. Adama Mickiewicza, choć inni polscy wieszczowie nie szczędzili mu słów krytyki. Jego poezje odznaczały się charakterystyczną melodyką, co przydawało mu popularności i inspirowało kompozytorów.

„Kirgiz” to romantyczna powieść poetycka, pełna nawiązań do takich dzieł jak mickiewiczowskie „Sonety krymskie” czy „Maria” Malczewskiego oraz twórczości Byrona, Puszkina czy Lermontowa. Stanowi ukazaną w orientalnym kostiumie apologię wolności oraz dychotomię miłości i zemsty. Gustaw Zieliński należał do drugiego pokolenia romantyków polskich i tzw. ukraińskiej szkoły poetów. Był uczestnikiem powstania listopadowego i zesłańcem syberyjskim.

„Roksolanki” to poemat miłosny napisany w 1629 roku przez Szymona Zimorowica z okazji zaślubin brata poety – Józefa Bartłomieja Zimorowica z Katarzyną Duchną Dymidecką. Tematem „Roksolanek” są różne aspekty miłości. Utwór, należący do gatunku sielanki, zwraca uwagę wyszukaną kompozycją. W pieśniach wyśpiewywanych w formule turnieju poetyckiego 69 osób dzieli się swoimi przeżyciami. Pieśni ułożone są w symetryczną strukturę, która kształtuje cały utwór.

Gabrielę Zapolską historia literatury zapamiętała jako przedstawicielkę polskiego naturalizmu i prześmiewczynię moralnej obłudy mieszczaństwa. Zapolska pisała głównie dramaty oraz powieści, a także krótkie formy prozatorskie. Oprócz działalności literackiej zajmowała się też aktorstwem, publicystyką i krytyką artystyczną. Na tom składają się następujące nowele: „Pani Dulska przed sądem”, „Dwie”, „Frania. Szkic”, „Korale Maciejowej. Szkic” i „Ostatni promień. Szkic”.

Zygmunt Krasiński, jeden z trójcy wieszczów, największych poetów polskiego romantyzmu, pisał „Psalmy przyszłości” w Paryżu w latach 1844–1848. Na zbiór składają się: „Psalm wiary”, „Psalm nadziei”, „Psalm miłości”, „Psalm żalu” oraz „Psalm dobrej woli”. Utwory mają charakter historiozoficzny i religijny, odwołują się do ideałów patriotycznych i cnót teologicznych, zawierają też polemikę z Juliuszem Słowackim.

Teofil Lenartowicz (1822–1893) był polskim poetą romantycznym, etnografem, rzeźbiarzem i konspiratorem. Z uwagi na fascynację folklorem z rejonu Mazowsza sam siebie nazywał „biednym Mazurzyną” lub „lirnikiem mazowieckim”. To właśnie ludowość stała się głównym motywem jego twórczości poetyckiej. Tworzył także wiersze patriotyczne i religijne oraz poematy historyczne. Prosty styl, pełen czułości i czarowności, przysporzył mu wielkiej sympatii czytelników.

Powieść poetycka w dwóch pieśniach, dzieło polskiego romantyzmu z roku 1825. Antoni Malczewski jako pierwszy wprowadził gatunek powieści poetyckiej do literatury polskiej. Fabuła odwołuje się do rzeczywistej zbrodni – mordu na Gertrudzie Komorowskiej dokonanego na polecenie przeciwnego małżeństwu teścia. Utwór, którego akcja rozgrywa się na ukraińskich stepach, przesycony jest pesymizmem, atmosferą grozy i tajemniczości, potęgowanymi przez zaburzenia chronologiczne.

Na tom, wydany po raz pierwszy w 1809 roku, składają się pieśni historyczno-patriotyczne. Wyłania się z nich wyidealizowana wizja przeszłości Polski. Tom w całym wieku XIX wznawiany był kilkanaście razy. Pieśni opatrzone były zapisami nutowymi i komentarzami historycznymi. W zamierzeniu autora zbiór przeznaczony był głównie dla młodzieży, której wychowaniu miał służyć.

Uznawany za czwartego polskiego wieszcza romantycznego, niezrozumiany za życia, zapomniany po śmierci. Ponownie odkrył go dopiero Zenon Przesmycki-Miriam w okresie Młodej Polski. Zajmował się wieloma dziedzinami sztuki: pisał poezje, formy prozatorskie, dramaty, eseje, był też grafikiem, rzeźbiarzem, malarzem i filozofem. „Quidam” ma formę przypowieści osadzonej w starożytności, pełnej wieloznacznych odniesień do literatury, religii i kultury.

Wincenty Pol (1807–1872), badacz i poeta, często zmieniał miejsca zamieszkania, które rozbudzały w nim ciekawość górami, a później kolejnymi regionami ziem polskich. „Pieśń o ziemi naszej” powstała pod koniec 1835 roku podczas pobytu w Zagórzanach koło Gorlic. To najpopularniejszy utwór Pola, stanowiący poetycki opis regionów Polski. Pisał też poezje o tematyce górskiej, a jako geograf samouk – prace naukowe o etnografii i geografii Polski.

Wacława Potockiego do dziś uznaje się za jednego z najważniejszych poetów dawnej Polski. W swojej twórczości łączył rozliczne wątki charakterystyczne dla baroku: ziemiańskie, religijne, antyklerykalne oraz patriotyczne. Uprawiał różnorodne gatunki poetyckie: romanse, fraszki, poematy, pieśni. Jest też autorem staropolskiej epopei narodowej zatytułowanej „Transakcja wojny chocimskiej...”.

Poemat dygresyjny autorstwa Aleksandra Puszkina, wydany w całości w 1833 roku. Odznacza się kunsztowną formą i licznymi, charakterystycznymi dla gatunku dygresjami, ujawniającymi ironię romantyczną. Opowiada o człowieku rozczarowanym światem, znudzonym i zniechęconym, który szuka pociechy w ucieczce na wieś. Nie znajduje jej jednak i rusza w dalszą podróż po miejscach z przeszłości.

Utwór wchodzi w skład tomu „Źwierciadło” wydanego w 1567/1568 w Krakowie. Stanowi podsumowanie dorobku literackiego Mikołaja Reja. Opisuje wzorcowy obraz ludzkiego życia – niespiesznego, zanurzonego w pracach gospodarskich, sprawach rodzinnych, domowych, pełnego czułości dla świata i najbliższego otoczenia, optymizmu i radości z małych rzeczy. Porusza także tematy obowiązków obywatelskich oraz pogodzenia się z nieuchronnością śmierci.

Tom zawiera wybór utworów literackich Janusza Korczaka: „Bezwstydnie krótkie”, „Senat szaleńców. Humoreska ponura”, „Sam na sam z Bogiem. Modlitwy tych, którzy się nie modlą”. Korczak poświęcił życie pracy z dziećmi i propagowaniu idei poszanowania praw dziecka. Swoje poglądy formułował w postaci tekstów literackich – zarówno dla dzieci, jak i dorosłych – oraz publicystycznych.

Utwór, opublikowany w 1776 roku, uznawany jest za pierwszą polską powieść. Ma formę pamiętnikarskiej relacji, która obok innych zabiegów literackich (np. włączenie inwentarza pokładowego) miała nadać tekstowy walor autentyzmu. Trójdzielna kompozycja opowiada o kolejnych etapach życia głównego bohatera. Wykorzystuje też takie gatunki jak powiastka filozoficzna, robinsonada, utopia oraz powieść obyczajowa i przygodowa.