Przyjmujemy, że filozofami współczesnymi są ci, którzy swe najważniejsze dzieła ogłosili po I wojnie światowej. W tej książce krótko prezentujemy tych osiemnastu z nich, których poglądy – według zestawień publikowanych w The Philosopher’s Index – były w latach 2006-2010 najczęściej komentowane, krytykowane czy też stanowiły dla kogoś źródło inspiracji. Wspomniane zestawienia wykazują, że filozofia światowa znajduje się obecnie w stanie stagnacji, gdy nie pojawiają się – lub n...
Święty Tomasz był myślicielem uniwersalnym. Rzadko kiedy w historii kultury i nauki spotyka się kogoś, kto uporządkował w sposób jasny tak szeroki horyzont ludzkiej myśli, jak on to właśnie uczynił. Obejmuje on Pismo Święte, Ojców Kościoła, wcześniejszych od niego teologów i autorów świeckich. Całe to ogromne dziedzictwo ludzkiej myśli Tomasz uczynił swoim, przyswoił go sobie, przekształcił w dynamiczną i harmonijną syntezę. Obdarzony był on tak niezwykłą pamięcią, że zapamię...
Mimo ujmującej prostoty filozofia Berkeleya pozostaje przedmiotem niekończących się sporów interpretacyjnych. Toczą się one przede wszystkim wokół dwóch ściśle związanych ze sobą zagadnień. Po pierwsze, od dziesiątków lat spór między badaczami dotyczy kwestii właściwej klasyfikacji berkeleyowskiej filozofii – zażarte debaty wywołuje pytanie o to, czy należy uznać ją za system idealistyczny czy raczej realistyczny? Powodu do tego sporu dostarczył sam Berkeley, który redukując ...
Niniejszy zbiór esejów jest znakomitym wprowadzeniem do myśli filozoficzno-politycznej Leo Straussa (1899–1973). Ten wybitny myśliciel polityczny – uznawany za jednego z twórców amerykańskiej tradycji neokonserwatywnej – pozwala nam zrozumieć czym jest filozofia polityczna w klasycznym, a więc sokratejskim sensie. Napotkamy tu wszystkie ważne dla Straussa tematy: źródeł cywilizacji zachodniej; ostatecznych uzasadnień myślenia filozoficznego i wiary religijnej; antagonizmu pom...
W pracy stawiamy tezę, iż myśl Karla Löwitha umożliwia zrekonstruowanie związku łączącego nowoczesność, nihilizm oraz politykę. Nowoczesność przedstawiona jest jako epoka, którą charakteryzują narodziny świadomości historycznej rozstrzygającej o jej odmienności względem starożytności i średniowiecza. Analiza korzeni nowoczesnej świadomości historycznej i wiążącej się z nią historycznej dynamiki stanowi warunek wstępny uchwycenia kierunku rozwoju dziejów Europy. W tym celu Löw...
Spór o jedność bądź wielość intelektu cieszy się w literaturze z zakresu historii filozofii średniowiecznej wielką popularnością. Nawet w podręcznikowych zarysach dziejów myśli średniowiecznej polemika z monopsychizmem, wiecznością świata czy krytyką Bożej opatrzności wraz z towarzyszącymi jej potępieniami, przed-stawiana jest jako jeden z centralnych elementów życia intelektualnego lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIII wieku na Uniwersytecie Paryskim, a tym samym, ze...
Doświadczenie religijne utwierdza człowieka w realności innego, boskiego świata nie tym, że dowodzi jego istnienia albo rozmaitymi argumentami przekonuje o konieczności istnienia tego ostatniego, lecz tym, że wprowadza go w żywy, bezpośredni kontakt z rzeczywistością religijną, pokazuje mu ją. Na autentyczną religijną ścieżkę wchodzi wyłącznie ten człowiek, który na swojej życiowej drodze realnie spotkał się z bóstwem, kogo bóstwo dosięgło, na kim wywarło swój przemożny wpływ...
Spośród wielu myślicieli wypowiadających się na temat życia wybrałem trzech najbardziej miarodajnych, to znaczy takich, którzy, moim zdaniem, stosują najbardziej charakterystyczną miarę w podejściu do życia. […] Myśliciele ci reprezentują zwarty ciąg myślenia, jako że stworzone przez nich idee życia ściśle się z sobą splatają. Schopenhauer zainspirował Nietzschego, ten zaś zainspirował Heideggera. W rezultacie mamy tu do czynienia z trzema jakościowo różnymi, ale zarazem dobr...
Znamienne dla „szalonych lat dwudziestych” niemieckiej filozofii było przekształcenie się tradycyjnych prądów filozoficznych w nowe dyscypliny filozoficzne. F i l o z o f i a ż y c i a, reprezentowana przez tak różnych autorów jak Nietzsche, Dilthey czy Bergson, staje się punktem wyjścia dla ustanowienia a n t r o p o l o g i i f i l o z o f i c z n e j, za której podstawowe teksty założycielskie uchodzą Stanowisko człowieka w kosmosie Schelera (1927) oraz Die Stufen des Orga...
James jest nie tyle filozofem systematycznym, ile mędrcem życiowym: człowiekiem umiejącym rozumnie i serdecznie w duszę bliźniego zaglądać. Możemy się z nim tu i ówdzie nie zgadzać, czytając go jednak nie oprzemy się płynącej z każdej niemal stronicy spokojnej i mocnej pogodzie wewnętrznej, która niewątpliwie podniesie nas na duchu.
fragment Przedmowy tłumacza
Dzieło Lwa Szestowa Kierkegaard i filozofia egzystencjalna jest jednym z najpóźniej napisanych i najciekawszych, wyraża jego najbardziej dojrzałe poglądy. Stanowi ono sumę tych wątków myślowych jego dociekań filozoficznych, które układają się w dialektyczny szereg przeciwstawnych kategorii, takich jak objawienie i wiedza, upadek i niewinność, wiara i grzech, rozpacz i nicość, prawda i wolność oraz Bóg i człowiek. Jest to wreszcie dzieło, w którym rosyjski myśliciel przeprowad...
W Czynach miłości S. Kierkegaard jest filozofem i poetą. Trudno paroma słowami opisać szlachetnie brzmiącą, delikatną i pełną godności wymowę tego dzieła. Nie sposób wyliczyć wszystkich wątków, pomysłów, błyskotliwych metafor i porównań, jakie znajdujemy w poszczególnych mowach. Te pełne wewnętrznej powagi zdania napisał poeta, który swobodnie przenikał zakamarki ludzkiego ducha, zachowując jednocześnie świeżość spojrzenia na rzeczy nowe i zaskakujące. Tak powstałe dzieło nie...
Kierkegaard bronił (…) chrześcijaństwa, ściślej: jego radykalnie ponadhistorycznego charakteru. Z tego też powodu takie pojęcia, jak: „chrześcijańskie państwo”, „chrześcijańska sztuka”, „chrześcijańskie społeczeństwa” – są dlań puste i, co wychodzi na to samo, są wypaczeniem idei chrześcijaństwa, to znaczy chrystianizmu. Każda instytucjonalizacja relacji jest dlań przejawem braku zaufania ludzi do siebie, jest przejawem depersonalizacji stosunków międzyludzkich, dowodem zanik...
W wieku XVI oba te teksty odniosły niespotykany sukces literacki. Były czytane, podziwiane i dyskutowane. Dwie medytacje napisane we florenckim więzieniu i rozpowszechnione w postaci rękopiśmiennej w ciągu kilku dni od napisania, następnie zaś wydane drukiem w łacińskim oryginale oraz w przekładzie na volgare, niemal od razu ukazały się w wydaniach hiszpańskich, francuskich, angielskich i niemieckich. Wśród największych intelektualistów i ludzi wiary tamtej epoki nie było nik...
Traktat o sprawiedliwości zawiera kwestie 57-80 z „drugiej części drugiej części” (secunda secundae) Summy teologii św. Tomasza z Akwinu. Nawiązując do fundamentalnych rozróżnień Arystotelesa, Akwinata omawia w nich najpierw istotne aspekty sprawiedliwości ogólnej, rozumianej jako zgodność z prawem (iustitia legalis), a następnie dwie główne odmiany sprawiedliwości partykularnej: sprawiedliwość rozdzielającą (iustitia distributiva) oraz sprawiedliwość, którą Arystoteles ze wz...
Jeżeli Balzac nazwał swój olbrzymi cykl powieściowy Komedią ludzką, to temu mniejszemu cyklowi powiastek Woltera można by snadnie nadać miano Teatru marionetek. Życie wewnętrzne wszystkich występujących w nim figur sprowadzone jest rozmyślnie do kilku automatycznych poruszeń, niemal tików; mechanizm sznureczków, które nimi poruszają, jest dziecinnie prosty, a spoza maleńkiej scenki wychyla się bez ceremonii ironicznie uśmiechnięta twarz wpół rozbawionego, wpół zgorzkniałego s...
W książce tej, w tych strzępach gorączkowo rzucanych na papier wśród mąk fizycznych, dobrowolnych udręczeń, w stanie najwyższego napięcia ducha, Pascal jest równie wielkim myślicielem jak pisarzem. Siła analizy i rozumowania, orle spojrzenie ogarniające z wysoka rzeczy i ich związki, odwaga zapuszczania wzroku aż w samą głąb, aż do dna, zwłaszcza zaś zdolność dramatyzowania myśli – oto jego dary. I jest Pascal w tych fragmentach wielkim poetą, wielkim poetą lirycznym, jedynym...
Życie i dzieło Boecjusza zaciekawiało i intrygowało późniejsze pokolenia. Późnośredniowieczny kalendarz z Pawii 23 października wspomina Boecjusza pod imieniem świętego Seweryna jako męczennika. Już w wieku IX Ado z Wenecji pisze w swojej kronice o Boecjuszu i Symmachu jako o tych, którzy oddali życie „za katolicką wiarę”. Dopiero w czasach późniejszych uczonych zaczął intrygować fakt, dlaczego Boecjusz, filozof i teolog, chrześcijanin, w ostatnim swoim dziele, stojąc w oblic...
Tom zawiera zbiór estetycznych rozpraw Fryderyka Schillera w większości niepublikowanych dotąd w języku polskim (wyjątek stanowi fragment jednego z Listów o pięknie). Zasadnicze rozważania nad pięknem zawarte zostały w korespondencji wymienionej zimą i wiosną 1793 pomiędzy Schillerem a jego przyjacielem i miłośnikiem filozofii Kanta – Körnerem. Listy te, nieopublikowane za życia ich autorów, wydzielone i nazwane przez późniejszych niemieckich wydawców Kallias-Briefe (Listy Ka...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
