„Wszystko jest historią – opowiadanie jest zawsze i wszędzie”. Teza zawarta w tytule naukowego artykułu sprzed kilku lat świadczy o nieprzemijającej aktualności opowiadania jako obiektu zainteresowania przedstawicieli wielu dyscyplin, zwłaszcza historyków, literaturoznawców i kulturoznawców. Między klasycznym pytaniem Leopolda von Ranke „Jako to właściwie było?” i przypisywanym czołowemu przedstawicielowi narratywistycznej ?lozo? i historii Haydenowi White’owi stwierdzeniem, ...
Przesłanie niniejszej antologii mieści się w rozumieniu Prus Wschodnich jako „wspólnoty wyobrażonej”. Ta klasyczna już definicja antropologiczna Benedicta Andersona mówi, co następuje: „jest to wyobrażona wspólnota polityczna, wyobrażona jako nieuchronnie ograniczona i suwerenna”. Przedkładane czytelnikom teksty naukowe, literackie i publicystyczne ukazują różne aspekty procesu konstruowania i negocjowania „wschodniopruskości” (Robert Traba) przez szerokie spektrum aktorów sp...
Współczesny kult sukcesu kusi podstępnie, aby w literackiej Nagrodzie Nobla widzieć coś w rodzaju olimpiady lub mistrzostw świata w sztuce pisanego słowa. Były kiedyś czasy, kiedy przy okazji igrzysk olimpijskich rzeczywiście urządzano premiowane medalami konkursy literackie. W roku 1928 taki złoty medal otrzymał podczas olimpiady w Amsterdamie Kazimierz Wierzyński (za Laur olimpijski). „Sportowe” podejście do Nagrody Nobla to postawa dzisiaj jednak bardziej rozpowszechniona ...
Jednym z istotniejszych aspektów relacji polsko-niemieckich jest wielość inicjatyw dotyczących środowisk młodzieżowych, podejmowanych przez liczne instytucje, organizacje, szkoły czy samorządy. Podczas planowania i realizacji spotkań międzynarodowych często zadawane są pytania o naturę różnic i wspólnych elementów. Rzetelna wiedza o różnicach, niuansach własnej i obcej kultury, o źródłach i naturze wzajemnych różnic ma podstawowe znaczenie dla powodzenia takich projektów i og...
Poważne kryzysy humanitarne i przepaść pomiędzy biednymi a bogatymi sprawiły, że w 2015 r. ponad milion ludzi wyruszyło w drogę do Europy. Co wiemy o przyczynach obecnych ruchów migracyjnych, o roli przemytników ludzi i wyborze państw docelowych? Czy politycy mogą sterować migracją, a jednocześnie przestrzegać norm międzynarodowej ochrony uchodźców? Co należy zrobić, aby ci, którzy zostaną na stałe, się zintegrowali? Stefan Luft wyjaśnia przyczyny, sposoby rozwiązania problem...
„Czerwony hrabia” był człowiekiem osobliwym. Niemieckim arystokratą, który stał się liberałem. Pruskim o?cerem, który został pacy?stą. Znakomitym eseistą, znawcą i mecenasem sztuki ówcześnie bulwersującej. Autorem znakomitych dzienników i listów – czytanych po dziś. Józefa Piłsudskiego poznał jako o?cer łącznikowy na Wołyniu w latach Wielkiej Wojny. Obaj panowie szybko nauczyli się, że warto uważnie słuchać rozmówcy. To spotkanie sprawiło, że Kessler w 1918 r. zrealizował dwi...
Na początku było pytanie o to, dlaczego w 1933 roku władzę przejęli w Niemczech naziści i dlaczego nazistowska polityka spotkała się z tak dużym przyzwoleniem społecznym. Jak pokazują zebrane w tym tomie teksty, mechanizmy pozyskiwania, stabilizowania i kontestowania władzy można zrozumieć jedynie dzięki analizie codziennych praktyk wykonywanych w danym hic et nunc. Władza nie jest mianowicie ani abstrakcyjną siłą, ani wytworem charyzmatycznego przywódcy, lecz splotem relacji...
W czasach „konserwatywnej kontrrewolucji” od Putina po Trumpa, opowieść o drogach Polaków i Niemców do wielkiej wolnościowej rewolucji roku 1989 w naszej części Europy może przypominać swoistą „pocztę butelkową” z zupełnie innej epoki. Dwadzieścia lat po zjednoczeniu Niemiec i rozpadzie ZSRR, autor w rozmowie z czołowymi politykami zachodnioniemieckimi, polskimi – Tadeuszem Mazowieckim, Bronisławem Geremkiem, Adamem Michnikiem, a także generałem Wojciechem Jaruzelskim i Miecz...
Przedmiotem pracy jest analiza form i etapów kształtowania się budżetu na ziemiach polskich. Jej ramy chronologiczne obejmują okres od XVIII wieku po rok 1846, i odnoszą się do szlacheckiej Rzeczypospolitej, Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej Krakowskiej. Praca ukazuje jak w Rzeczypospolitej szlacheckiej rozwój skarbowości spowodował powstanie w 1768 roku aktu, który nazywa się pierwszym polskim budżetem, a kolejne lata przyniosły dalsze próby bud...
Takich jak Witold było wielu – młodych, zdolnych, korzystających z uroków życia. Wojna wywróciła ich świat do góry nogami. We wrześniu 1939 r. założyli mundur. Doświadczyli nierównej walki. Potem była konspiracja. Wsypa. Jedno, drugie i trzecie więzienie. Bicie, tortury i na końcu gilotyna. Ta gilotyna robi najstraszniejsze wrażenie. Witolda poznajemy najpierw jako żołnierza września. Potem jako autora i adresata więziennej korespondencji. W diariuszu z kampanii wrześniowej n...
Odkrycia archeologiczne końca XX w. dostarczyły frapujących dowodów na nierozdzielność myślenia i odczuwania estetycznego oraz duchowości o charakterze religijnym już w czasach poprzedzających wykształcenie się najstarszych znanych kultur. Związek ten leży więc – jak się wydaje – u podstaw wszelkiej kultury i cywilizacji. Zebrane w tomie teksty, obejmujące okres od XVI do XXI w., stanowią skromny – zważywszy faktyczną liczbę artykułowanych stanowisk – wybór głosów autorów z k...
W opisie słownictwa w ramach wybranych pól tematycznych Autorki koncentrują swą uwagę wokół zagadnień semantycznych, ale charakteryzują materiał leksykalny także pod innymi względami: wskazują warstwy formalno-genetyczne słownictwa regionalnego, cechy dyferencjalne poznańskiej odmiany języka potocznego wobec polszczyzny ogólnej, dokonują oceny stopnia stabilizacji jednostek w polszczyźnie Poznania - od recesywnych po najsilniej zakorzenione
Anna Romana Gąsowska-Dadlez jest rodowitą lwowianką. Po aresztowaniu jej ojca przez sowiecką milicję we wrześniu 1939 r. wraz z matką i setkami tysięcy innych kobiet i dzieci została deportowana do sowieckiej Azji. Tam obie przeżyły dwa lata w Kazachstanie, a po ogłoszeniu amnestii przez Stalina w lipcu 1941 r. zdołały przedostać się na Środkowy Wschód, gdzie spędziły sześć lat w Iranie, Iraku i Libanie. W Libanie Anna Gąssowska otrzymała polską maturę i rozpoczęła studia na ...
Praca oparta na archiwalnych źródłach niemieckich i polskich przedstawia działalność Fundacji „Krzyżowa” w latach 1989-1998. Autorka przedstawia miejsca upamiętnienia Kręgu z Krzyżowej i ideę międzynarodowego domu spotkań przed 1989 r.; utworzenie Fundacji „Krzyżowa”; formy działalności Fundacji „Krzyżowa”; rolę Fundacji „Krzyżowa” w stosunkach polsko-niemieckich i porozumieniu europejskim.
Antologia najbardziej reprezentatywnych tekstów ukazujących miejsce jakie zajmowała kultura polska w niemieckim dyskursie publicznym w latach 1741-1942. Tom przynosi z jednej strony leksykograficzny obraz kultury polskiej (od leksykonów Zadlera przez Pierera po Mayera i Brockhausa), a z drugiej strony reprezentatywne teksty akademików, publicystów i pisarzy.
Praca mieści się w nurcie politologicznych badań dotyczących styku polityki i gospodarki oraz mechanizmów regulowania konfliktu pomiędzy pracodawcami i pracobiorcami, czyli stosunków przemysłowych oraz rolą państwa w tym zakresie. Tematyka monografii należy do niezwykle istotnych zagadnień teoretycznych, jak i praktycznych, wciąż dyskutowanych w naukach społecznych, a także w obrębie publicystyki.
Dzieło Ignacego Krasickiego O rymotwórstwie i rymotwórcach jest jednym z najważniejszych dokumentów kształtowania się polskiej refleksji teoretycznoliterackiej i jedną z pierwszych prób budowania dyskursu historycznoliterackiego w schyłku XVIII wieku. Dzieło nie było wydane za życia autora. Ewa Zielaskowska wydała je zgodnie z wymogami współczesnego edytorstwa naukowego. Publikacją zainteresują się nie tylko badacze twórczości Ignacego Krasickiego ale także humaniści interesu...
Antologia tekstów dotyczących sporu o tzw. emigracje wewnętrzną. Debata wokół emigracji wewnętrznej i kategorii winy wywoływała w powojennych Niemczech najwięcej kontrowersji. Spór ten dotyczył postaw intelektualistów niemieckich i środowisk twórczych zarówno w kraju jak i na emigracji. Poszczególne teksty ukazują jak wykreślała się i zacierała granica między winą, odpowiedzialnością indywidualną oraz zbiorową.
Antologia tekstów najwybitniejszych niemieckich mediewistów powstałych na przestrzeni lat 1953-1997. Teksty prezentują różne obszary badań mediewistycznych (dzieje Europy i Niemiec) i różne podejścia metodologiczne. Wszystkie uwzględnione w antologii teksty stanowiły w chwili ukazania się znaczące osiągnięcie naukowe i niezależnie od tego, na ile okazały się trwałym dorobkiem nauki, na ile zaś późniejsze badania je zmieniły czy uzupełniły, odegrały ważną rolę w dziejach nauki...
Żaden Niemiec nie wpłynął na bieg historii Europy w okresie między średniowieczem i nowoczesnością tak silnie jak Marcin Luter. Wittenberski mnich stawia czoła cesarzowi, papieżowi i Kościołowi, pragnie uniwersalnej reformy chrześcijaństwa, lecz w efekcie staje się założycielem protestantyzmu. Heinz Schilling, jeden z najlepszych znawców epoki, przedstawia Lutra na tle jego czasów nie jako samotnego bohatera, lecz jako buntownika toczącego zacięty bój o religię i jej rolę w ś...
Niemiecki romantyzm to zjawisko z wielu powodów przełomowe: już to jako fenomen towarzyszący radykalnej restrukturyzacji politycznych i ekonomicznych stosunków w Europie; już to jako pierwszy nurt estetyczny w pełni świadomy swojej emancyoacji; już to jako epoka uchodząca za pierwszy wykwit moderny.
Ze Wstępu
Praca ukazuje całościowe zmagania o pamięć o Poznańskim Czerwcu w okresie Polski Ludowej od pierwszych miesięcy po „czarnym czwartku” 28 czerwca 1956 do 28 czerwca 1989, w którym to dniu po zwycięskich dla Solidarności wyborach do Sejmu i Senatu zorganizowano legalne obchody jego kolejnej rocznicy. Autor w oparciu o bardzo szeroką podstawą źródłową z detektywistyczną dociekliwością wytropił wszelkie możliwe ślady pamięci o Poznańskim Czerwcu. Opisuje on walkę dwóch stron o pa...
