„Wszystko jest historią – opowiadanie jest zawsze i wszędzie”. Teza zawarta w tytule naukowego artykułu sprzed kilku lat świadczy o nieprzemijającej aktualności opowiadania jako obiektu zainteresowania przedstawicieli wielu dyscyplin, zwłaszcza historyków, literaturoznawców i kulturoznawców. Między klasycznym pytaniem Leopolda von Ranke „Jako to właściwie było?” i przypisywanym czołowemu przedstawicielowi narratywistycznej ?lozo? i historii Haydenowi White’owi stwierdzeniem, ...
Przesłanie niniejszej antologii mieści się w rozumieniu Prus Wschodnich jako „wspólnoty wyobrażonej”. Ta klasyczna już definicja antropologiczna Benedicta Andersona mówi, co następuje: „jest to wyobrażona wspólnota polityczna, wyobrażona jako nieuchronnie ograniczona i suwerenna”. Przedkładane czytelnikom teksty naukowe, literackie i publicystyczne ukazują różne aspekty procesu konstruowania i negocjowania „wschodniopruskości” (Robert Traba) przez szerokie spektrum aktorów sp...
Współczesny kult sukcesu kusi podstępnie, aby w literackiej Nagrodzie Nobla widzieć coś w rodzaju olimpiady lub mistrzostw świata w sztuce pisanego słowa. Były kiedyś czasy, kiedy przy okazji igrzysk olimpijskich rzeczywiście urządzano premiowane medalami konkursy literackie. W roku 1928 taki złoty medal otrzymał podczas olimpiady w Amsterdamie Kazimierz Wierzyński (za Laur olimpijski). „Sportowe” podejście do Nagrody Nobla to postawa dzisiaj jednak bardziej rozpowszechniona ...
Jednym z istotniejszych aspektów relacji polsko-niemieckich jest wielość inicjatyw dotyczących środowisk młodzieżowych, podejmowanych przez liczne instytucje, organizacje, szkoły czy samorządy. Podczas planowania i realizacji spotkań międzynarodowych często zadawane są pytania o naturę różnic i wspólnych elementów. Rzetelna wiedza o różnicach, niuansach własnej i obcej kultury, o źródłach i naturze wzajemnych różnic ma podstawowe znaczenie dla powodzenia takich projektów i og...
Poważne kryzysy humanitarne i przepaść pomiędzy biednymi a bogatymi sprawiły, że w 2015 r. ponad milion ludzi wyruszyło w drogę do Europy. Co wiemy o przyczynach obecnych ruchów migracyjnych, o roli przemytników ludzi i wyborze państw docelowych? Czy politycy mogą sterować migracją, a jednocześnie przestrzegać norm międzynarodowej ochrony uchodźców? Co należy zrobić, aby ci, którzy zostaną na stałe, się zintegrowali? Stefan Luft wyjaśnia przyczyny, sposoby rozwiązania problem...
„Czerwony hrabia” był człowiekiem osobliwym. Niemieckim arystokratą, który stał się liberałem. Pruskim o?cerem, który został pacy?stą. Znakomitym eseistą, znawcą i mecenasem sztuki ówcześnie bulwersującej. Autorem znakomitych dzienników i listów – czytanych po dziś. Józefa Piłsudskiego poznał jako o?cer łącznikowy na Wołyniu w latach Wielkiej Wojny. Obaj panowie szybko nauczyli się, że warto uważnie słuchać rozmówcy. To spotkanie sprawiło, że Kessler w 1918 r. zrealizował dwi...
Na początku było pytanie o to, dlaczego w 1933 roku władzę przejęli w Niemczech naziści i dlaczego nazistowska polityka spotkała się z tak dużym przyzwoleniem społecznym. Jak pokazują zebrane w tym tomie teksty, mechanizmy pozyskiwania, stabilizowania i kontestowania władzy można zrozumieć jedynie dzięki analizie codziennych praktyk wykonywanych w danym hic et nunc. Władza nie jest mianowicie ani abstrakcyjną siłą, ani wytworem charyzmatycznego przywódcy, lecz splotem relacji...
W czasach „konserwatywnej kontrrewolucji” od Putina po Trumpa, opowieść o drogach Polaków i Niemców do wielkiej wolnościowej rewolucji roku 1989 w naszej części Europy może przypominać swoistą „pocztę butelkową” z zupełnie innej epoki. Dwadzieścia lat po zjednoczeniu Niemiec i rozpadzie ZSRR, autor w rozmowie z czołowymi politykami zachodnioniemieckimi, polskimi – Tadeuszem Mazowieckim, Bronisławem Geremkiem, Adamem Michnikiem, a także generałem Wojciechem Jaruzelskim i Miecz...
Przedmiotem pracy jest analiza form i etapów kształtowania się budżetu na ziemiach polskich. Jej ramy chronologiczne obejmują okres od XVIII wieku po rok 1846, i odnoszą się do szlacheckiej Rzeczypospolitej, Księstwa Warszawskiego, Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej Krakowskiej. Praca ukazuje jak w Rzeczypospolitej szlacheckiej rozwój skarbowości spowodował powstanie w 1768 roku aktu, który nazywa się pierwszym polskim budżetem, a kolejne lata przyniosły dalsze próby bud...
Takich jak Witold było wielu – młodych, zdolnych, korzystających z uroków życia. Wojna wywróciła ich świat do góry nogami. We wrześniu 1939 r. założyli mundur. Doświadczyli nierównej walki. Potem była konspiracja. Wsypa. Jedno, drugie i trzecie więzienie. Bicie, tortury i na końcu gilotyna. Ta gilotyna robi najstraszniejsze wrażenie. Witolda poznajemy najpierw jako żołnierza września. Potem jako autora i adresata więziennej korespondencji. W diariuszu z kampanii wrześniowej n...
Odkrycia archeologiczne końca XX w. dostarczyły frapujących dowodów na nierozdzielność myślenia i odczuwania estetycznego oraz duchowości o charakterze religijnym już w czasach poprzedzających wykształcenie się najstarszych znanych kultur. Związek ten leży więc – jak się wydaje – u podstaw wszelkiej kultury i cywilizacji. Zebrane w tomie teksty, obejmujące okres od XVI do XXI w., stanowią skromny – zważywszy faktyczną liczbę artykułowanych stanowisk – wybór głosów autorów z k...
Celem monografii jest ponowne odczytanie, nowoczesna interpretacja i nowe uplasowanie prozy historycznej Jadwigi Żylińskiej na tle tradycji literackiej, dokonane z perspektywy świadomości historycznej epoki (PRL) oraz z punktu widzenia współczesności. Analiza i interpretacja poszczególnych utworów Jadwigi Żylińskiej pozwala udowodnić, że właśnie na granicy między ekspresją twórczą (wolnego, nieskrępowanego, pragnącego mówić) podmiotu kobiecego a doświadczeniem bycia kobietą –...
Prezentowana rozprawa jest monograficznym opracowaniem dzieła Ignacego Krasickiego zatytułowanego O rymotwórstwie i rymotwórcach, które zostało wydane w 1803 roku. Na kwestie poruszone w pracy składają się zarówno problemy tekstologiczne, genetyczne i gatunkowe, jak i badawczy ogląd zawartości myślowej dzieła, które sytuuje się w panoramie przeobrażeń świadomościowych w XVIII wieku owocujących ostatecznym kryzysem Wielkiej Teorii klasycznego piękna i autonomizacją estetyki (r...
To studium o najważniejszych nawiązaniach polskich romantyków do twórczości najwybitniejszego elegika rzymskiego, Owidiusza. Autorka wskazuje na wyraźne analogie między polskimi poetami-zesłańcami, którzy czerpali wzorce, nie tylko poetyckie, z elegii wygnańczych Nazona, lecz także w samym życiorysie poety-tułacza szukali pocieszenia i sposobu radzenia sobie z nostalgią.
Rozprawa porusza zagadnienia polityki finansowej i gospodarczej, które zostały przedstawione na tle zachodzących zmian związanych z przeprowadzanymi reformami skarbową i walutową. Praca ma układ rzeczowo – chronologiczny. W trakcie badań wykorzystano tradycyjne formy analizy historycznej oraz metody statystyczne i porównawcze. Pracę oparto na materiałach źródłowych głównie pochodzących z Archiwum Akt Nowych, źródłach drukowanych w tym aktach normatywnych, wydawnictwach urzędo...
Książka zawiera interpretacje dwudziestowiecznych utworów prozatorskich. Inspirowane są one potrzebami dydaktyki i popularyzacji wiedzy. Preferencjami wybranych do interpretacji tekstów jest autorska fascynacja i ciekawość. W pracy poddano interpretacji m.in. tak różne utwory jak Bramy raju Andrzejewskiego, Wolna trybuna Skrzyposzka, Lament Terleckiego, Opowieści kosmikomiczne Calvino, Turbot Grassa czy Rozmowa w Katedrze Vargasa Llosy.
Pionierska monografia podejmująca w sposób całościowy zagadnienie macedońskich uchodźców wojennych na Dolnym Śląsku. Praca ma charakter interdyscyplinarny, opracowana została na styku nauk historycznych, antropologii kultury i socjologii. Oparta została na archiwaliach krajowych i zagranicznych. Myślą przewodnią monografii jest ukazanie uchodźców wojennych z Grecji, Macedończyków, ze szczególnym uwzględnieniem różnych aspektów, jak rozróżnienia narodowego, specyfiki organizow...
Zbiór kilkunastu artykułów dotyczących sienkiewiczowskiej Trylogii. Autor artykułów, Prof. Marceli Kosman, podejmuje liczne tematy dotyczące dzieła Sienkiewicza, kreśląc barwną opowieść o trudnych czasach niewoli, w których powstawały kolejne części Trylogii, oraz przywołując zacięte dyskusje, toczące się od chwili pojawienia się drukiem pierwszych odcinków Ogniem i mieczem. Autor cytuje słowa wiernych czytelników oraz badaczy, zachwyconych stworzonym przez Sienkiewicza świat...
Frapujące dzieje Trzygłowa (k. pomorskich Gryfic) przedstawione w relacji Rudolfa von Thaddena. Historia pokoleń, w której centrum znajduje się, zasiedziała tutaj od czasów wojen napoleońskich, rodzina von Thaddenów. Wspomniany jest Tryglów przedpruski, następnie pruski i niemiecki Trieglaff, a po 1945 r. także Trzygłów polski. Trieglaff Thaddenów – od 1820 do 1945 r. – przypada zatem na czasy pruskie i cesarsko-niemieckie, kiedy wyjątkowo mocno przeżywano tu kontrowersje wok...
Praca ukazuje się jako 38 tom renomowanej serii Poznańska Biblioteka Niemiecka. Jest to antologia niemieckojęzycznej refleksji o przemocy. Przemoc jest kategorią literacką, filozoficzną, historyczną, antropologiczną i socjologiczną. Celem antologii nie jest opis istoty przemocy jako takiej lecz przemocy jako elementu dyskursu budującego niemiecką świadomość narodową w określonym kontekście historycznym. Pomieszczone w antologii teksty obejmują wybitnych autorów od czasów najd...
Próba usytuowania pisarstwa Wandy Karczewskiej na mapie prądów, tendencji ideowych i artystycznych, mód literackich, teorii i filozofii XX wieku. Autorka książki poddaje analizie nie tylko jej dokonania artystyczne, lecz także intymne zapiski oraz bogatą prywatną korespondencję, którą Wanda Karczewska prowadziła z najważniejszymi personami ówczesnego życia kulturalnego.
