Niniejsza publikacja powstała z okazji siedemdziesiątych urodzin Profesora Marka Prejsa, historyka kultury i literatury polskiej, pracownika Instytutu Kultury Polskiej UW. Przedstawiony zbiór tekstów nie jest spójny tematycznie i nie powstał w jednej opcji metodologicznej. Wskazuje raczej na wielość ujęć i perspektyw w badaniu kultury staropolskiej, zarówno w wymiarze historycznym, jak i w kontekście długiego trwania, aktualizacji i rekontekstualizacji. SPIS TREŚCI Tabula ...
Publikacja składa się z dziesięciu studiów i artykułów przygotowanych przez najwybitniejszych specjalistów w kraju z zakresu dziewiętnastowiecznych zagadnień dotyczącej historii politycznej i społecznej w Polsce . Poruszają tematy międzynarodowego znaczenia sprawy polskiej w drugiej połowie XIX stulecia, genezy powstania styczniowego, popowstaniowej irredenty, postaw społeczeństwa polskiego pomiędzy powstaniem styczniowym i ożywieniem społeczno-politycznym na ziemiach polskic...
Współpraca Jerzego Giedroycia i Györgya Gömöriego przyniosła wymierne korzyści dla obu stron – Redaktor miał pod ręką eksperta, korespondenta, pośrednika do spraw węgierskich dla „Kultury” i „Zeszytów Historycznych”, dzięki czemu tematyka węgierska była obecna na łamach paryskich czasopism przez dekady. Węgierski polonista literaturoznawca uzyskał w ten sposób forum, możność przekazu swych myśli w jednym z najważniejszych periodyków polskiej emigracji, gdzie reprezentował „wę...
Liberalizm stanowi społeczno-polityczne wyobrażenie o porządku, które współkształtowało proces powstawania nowoczesności. W centrum liberalnego modelu społecznego znajduje się obywatel, będący jednostką za siebie odpowiedzialną. Liberalne społeczeństwo to takie, w którym każdy człowiek może działać jako równouprawniony obywatel. Liberalne obywatelstwo opiera się zaś na sprawiedliwym dostępie do dóbr i możliwości rozwoju. Związane z tym ideałem oczekiwania oraz szanse ich real...
Zbiór szkiców znakomitego poety, prozaika, eseisty i tłumacza, a zarazem badacza piśmiennictwa polskiego. Autor pisze o najbardziej znanych postaciach polskiej literatury na przestrzeni wieków XVI–XX (Kochanowski, Staff, Iwaszkiewicz, Pawlikowska-Jasnorzewska, Miłosz, Herbert, Rymkiewicz), korzystając ze swoich doświadczeń z przekładaniem polskich pisarzy. Sporo miejsca poświęca awangardzie i twórczości Witolda Wirpszy, Tadeusza Różewicza, Juliana Przybosia.
XVIII-wieczni myśliciele, krytykując ówczesny system sprawowania władzy i bezczynność rządzących, prezentowali tragiczne konsekwencje tych zjawisk, w tym zbiorową i indywidualną pauperyzację, i domagali się reform w zakresie szkolnictwa oraz higieny i zdrowotności. Reformy miały wyprowadzić Rzeczpospolitą z kryzysu ekonomicznego i przywrócić jej dawną świetność. Polscy działacze podkreślali pierwszorzędną rolę państwa w organizacji opieki społecznej, podczas gdy Kościół miał ...
Problem działalności ugodowej w zaborze pruskim jest słabo znany w porównaniu z pozostałymi dwoma zaborami. Autor w swej pracy przedstawia program i skład społeczny polskich ugrupowań ugodowych oraz motywy zajęcia takiej postawy w ostatnim ćwierćwieczu rządów pruskich w Poznańskiem. Osobne miejsce zajmuje omówienie roli poznańskich ugodowców w okresie I wojny światowej w niemieckiej administracji i polityce, nie tylko w zaborze pruskim, ale i w okupowanym Królestwie Polskim. ...
Dwujęzyczny zbiór artykułów, połączonych wspólnym tematem przewodnim – rolą książki i czytelnictwa na trzech pograniczach kulturowych: polsko-niemieckim, polsko-żydowskim i niemiecko-żydowskim – na przestrzeni XIX i XX wieku. Zamieszczone w nim studia składają się na opis zjawiska socjologicznego i kulturowego, które formowało tożsamość jednostek, grup i narodów i stanowiło punkt wyjścia dla istotnych dyskusji na tematy polityczne, społeczne i kulturalne. Koedycja z Niemieck...
Poglądy polityczne i gospodarcze Juliusza Poniatowskiego, wśród których najważniejsze były niepodległość Polski i jej rozwój gospodarczo-społeczny, opierały się zarówno na jego szerokiej wiedzy, jak i na humanizmie i docenieniu wartości człowieka jako głównego czynnika postępu, co dziś określane jest pojęciem „kapitał ludzki”. Poniatowski uważał ponadto, że warunki społeczno-polityczne i gospodarcze mają sprzyjać jak najlepszemu wykorzystaniu wartości ludzi i ich potencjału n...
Obraz jest równie ważnym środkiem przekazu, co tekst. Takie twierdzenie, zupełnie dziś oczywiste, autor odnosi do Fragmentów fizjonomicznych, najbardziej znanego dzieła poświęconego fizjonomice i jednego z ważniejszych tekstów oświecenia. Analiza przykładów grafik i ich zastosowania do zobrazowania kontrowersyjnych obserwacji Lavatera ukazuje czytelnikowi rolę ilustracji zaprzęgniętej w służbę rozwijającej się nauki, jej historyczne i obrazowe tła, związki z tradycją europejs...
Tom zawiera studia dotyczące zagadnienia skomplikowanych sieci powiązań między badaczem przeszłości a otaczającą go współczesnością. Autorzy roztrząsają fundamentalne dla naukowców i zainteresowanych historią kwestie wpływu uwarunkowań politycznych, antropologicznych, społecznych, kulturowych czy psychologicznych twórczości historycznej na efekty działalności naukowej w tej dziedzinie. Pomieszczono tu artykuły wybitnych przedstawicieli wielu pokoleń historyków, m.in. prof. Ja...
"W moim przekonaniu monografia autorstwa Profesorów Sikorskiego i Wątora nie tylko porządkuje dotychczasowy stan badań, ale przede wszystkim jest pierwszą w historiografii próbą- dodajmy udaną-kompleksowego ukazania dziejów Ligi Narodowej w zaborze pruskim. Historycy szczecińscy napisali dzieło wybitne, wielowątkowe, przedstawiające dzieje LN wszechstronnie, odkrywając fakty dotąd nieznane, wykorzystując przy tym ogrom zróżnicowanego materiału źródłowego i literatury przedmi...
Celem pracy jest określenie wpływu, jaki na XVI- i XVII-wieczny obraz świata przyrody oraz na sposób pisania o niej wywarła utrwalona w tekstach Arystotelesa, Pliniusza, Teofrasta, Dioskuridesa i innych autorów starożytnych wiedza przyrodnicza. Wiedza ta w XVI w. stała się jednym z elementów wykształcenia humanistycznego, zaś w XVII została w wielu punktach zakwestionowana. Jednocześnie wykształcił się typ polihistora, uczonego o encyklopedycznym zacięciu, starającego się upo...
"Słownik biograficzny polskiego obozu narodowego”, który powstał z inicjatywy Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego to publikacja wyjątkowa. Po raz pierwszy na polskim rynku wydawniczym ukazuje się naukowe kompendium wiedzy zawierające biogramy osób związanych z najliczniejszym nurtem politycznym II Rzeczpospolitej. W słowniku przedstawione zostały sylwetki działaczy obozu narodowego od jego powstania do schyłku XX wieku. To...
„Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego”, który powstał z inicjatywy Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego to publikacja wyjątkowa, a jej celem jest próba rzetelnego oddania fundamentalnego znaczenia katolicyzmu społecznego w najnowszej historii Polski minionego stulecia. Nie tylko w dziejach politycznych, ale także kulturalnych i społecznych naszego kraju. Słownik ma pokazać poprzez konkretne biogramy, że te...
Niniejszy tom zawiera artykuły i materiały zbierające najważniejsze informacje dotyczące genezy i zasad realizacji projektu Internetowy Atlas Polski Niepodległej. Podstawowym źródłem, na którym został oparty projekt, był Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (SGKP). Jego ogromny zasób informacyjny pozwolił na opracowanie podstaw zaplanowanej aplikacji. Trudno korzystać ze Słownika nie znając dokładnie jego historii, jak również nie zapoznając s...
Książka jest poprawionym i uzupełnionym wznowieniem biografii jednej z najbarwniejszych postaci w historii Polski XIX w. Wróblewski był konspiratorem, uczestnikiem, a później jednym z przywódców powstania styczniowego, aktywnym działaczem emigracyjnym, generałem Komuny Paryskiej, związany z I Międzynarodówką i pod koniec wieku z PPS. Życie Wróblewskiego zostało przedstawione w pasjonujący sposób, aż do ostatnich dni, które pozbawiony wszelkiego majątku i schorowany generał sp...
Książka odzwierciedla dynamiczny rozwój prac historyczno-literackich w ostatnich piętnastu latach i ma ambicje przedstawienia aktualnego stanu badań wszystkich ośrodków naukowych w kraju. Prezentowana bibliografia rejestruje studia i rozprawy naukowe dotyczące renesansu w literaturze polskiej oraz osobny dział edycji, obejmujący łącznie autorów XVI wieku i barokowych: za umowną datę końcową uznano rok 1750, choć nie pominięto twórczości Józefa Baki.
Prezentowana książka jest próbą odpowiedzi na pytania o skalę i specyfikę fenomenu, jakim była przestępczość kryminalna osób narodowości żydowskiej w okresie międzywojennym. Autor bada również charakter i rodzaj relacji między przestępcami żydowskimi i polskimi. Analizie poddano jednocześnie ówczesne metody prezentowania badanego zjawiska, które wykorzystywano przy tworzeniu narracji prasowych (głównie prawicowych).
Autor stara się przedstawić tytułowy problem na szerokim tle wydarzeń międzynarodowych. Sięga do jego korzeni w sytuacji tuż po II wojnie światowej, skupia się jednak na okresie po 1955 r., wychodząc z założenia, że wstrząsy, które nastąpiły w tym okresie w bloku komunistycznym odcisnęły najsilniejsze piętno na polsko-czechosłowackich stosunkach międzypaństwowych.
Książka jest pierwszym obszernym opracowaniem na temat rzeźby barokowej na dawnych ziemiach łęczyckiej, sieradzkiej i wieluńskiej (w przybliżeniu obecne województwo łódzkie). Wiadomości o życiu i twórczości Stanisława Wolnowicza, najwybitniejszego, choć nieznanego wcześniej, aktywnego tam rzeźbiarza, zostały przez autora zrekonstruowane niemal od podstaw w wyniku kwerendy archiwalnej oraz badań terenowych. Dzieła rzeźbiarza zostały zaprezentowane na tle historycznym oraz w ko...
Metafora literacka wyprzedza ludzkość, wyrażając troskę metafizyczną współczesnego człowieka. Nawiązując do dziedzictwa romantycznego, które wypracowało w Polsce nowoczesne postawy wiary, nazwane przez autora transcendencją poziomą, pisarze i myśliciele ścierają się z problemem zła i tęsknotą za dobrem w epoce ponowoczesności i globalizacji. Szkice zwarte w książce dotyczą najważniejszych twórców polskich XX wieku – m.in. Conrada, Gombrowicza, Miłosza, Herberta, Jana Pawła II...
Książka niniejsza kieruje się prawami sztambucha – każdy autor wpisał tekst własnego pomysłu, jedni naukowy, inni wspomnieniowy – poważny, dowcipny, zabawny, a jeszcze inni dodali laurki. Jak to w sztambuchu – nie zabrakło też fotografii. Profesor Wiktoria Śliwowska ma mieć z tego przyjemność i pamiątkę, są tu bowiem teksty wielu z tych osób, które przed laty poznała i z którymi się zaprzyjaźniła: dawni uczniowie (dziś już ludzie poważni), szanowani naukowcy, przyjaciele, kol...
