Gustaw Bychowski i Alberta Szalita to polsko-żydowscy lekarze i psychoanalitycy z Warszawy. We wrześniu 1939 roku obojgu udało się wydostać z bombardowanej stolicy. Ucieczka Bychowskiego przez Wilno, Szwecję i Japonię do Nowego Jorku trwała dwa lata. Do Polski już nie wrócił. Inaczej Szalita, która w czasie wojny znalazła się w Związku Sowieckim i w 1945 roku powróciła do kraju. Rok później wyemigrowała do USA ‒ skłonił ją do tego panujący w Polsce antysemityzm. Oboje ...
Książka Magdaleny i Radosława Ptaszyńskich doskonale pokazuje, jak skalpel propagandy i nagonki Marca 1968 r. przeciął życie szczecińskich Żydów. Jej wyjątkowość to ukazanie mechanizmów wielkiej historii z perspektywy indywidualnych losów. Rozmowy z emigrantami, trud pracy w archiwach i ciekawa narracja pozwoliły na stworzenie swego rodzaju pomnika. Powstał w ten sposób fragment listy strat polskiej medycyny. Dzięki tej książce „obecność nieobecnych” staje się bliska każdemu,...
W zależności od obszaru humanistyki autoetnografia zakorzenia się i rozrasta ze zróżnicowaną swobodą. Jest naturalną częścią projektów artystycznych, obowiązkową praktyką w etnografii i psychologii, częstym tematem reportażowo-wspomnieniowo-obrachunkowej eseistyki i prozy współczesnej. Wydaje się, że w literaturoznawstwie rozgościła się przede wszystkim tam, gdzie dotykamy problemów hegemonii, hierarchii, wykluczeń i emancypacji. Zawarte w tomie teksty są w różnym stopniu wys...
Klasyk mimo woli pod redakcją Sylwii Panek i Agaty Zawiszewskiej-Semeniuk to pokłosie wspólnotowego akademickiego namysłu nad spuścizną Tadeusza Żeleńskiego (Boya), podjętego z okazji 150. rocznicy jego urodzin. W tomie zaprezentowano teksty Badaczek i Badaczy z różnych ośrodków naukowych, reprezentujących różne metodologie czytania, pisania i dyskutowania o literaturze, obdarzonych różnymi temperamentami naukowymi i używających różnych stylistyk, którzy przyjrzeli się nie do...
Książka, choć jest pracą naukową, wykorzystującą nieznane albo mało znane materiały, powstała z myślą o szerokich kręgach miłośników Krakowa. Nacisk położono na genezę i najstarsze dzieje Plant – najefektowniejszej obok kopca Kościuszki realizacji doby Rzeczypospolitej Krakowskiej, miniaturowego państwa funkcjonującego w latach 1815–1846. Szeroko omówiono przekształcenia z późniejszych czasów, zwłaszcza z okresu autonomii galicyjskiej (1866–1918) i II Rzeczypospolitej....
Komizm, humor, dowcip, śmieszność, śmiech to zjawiska, których nie da się zamknąć w prostej definicji, przedstawić jako listy cech koniecznych i wystarczających do ich zaistnienia. Mimo owej heterogeniczności i rozmycia definicyjnego – potrafimy je rozpoznać w przeróżnych działaniach i wytworach kulturowych. Nie ma wątpliwości, że komizm i śmiech pojawiają się w każdym zakątku kuli ziemskiej, w każdym okresie historycznym; być może są zjawiskami równie podstawowymi i uniwersa...
Praca zbiorowa przedstawia kompleksowy obraz zainteresowań naukowych polskich badaczy i badaczek zajmujących się szeroko pojmowanymi studiami latynoamerykańskimi. Tom ma charakter przekrojowy oraz interdyscyplinarny – autorzy i autorki, reprezentujący różnorodne dziedziny nauki, analizują istotne aspekty historii, polityki, przemian społecznych, jak również kultury Ameryki Łacińskiej. Poruszane są zagadnienia dotyczące latynoamerykańskiej myśli politycznej i dysfunkcyj...
Jak i czego słuchał Jan Lechoń? Co mogą usłyszeć osoby zaczytane w twórczości Lechonia? […] Te i podobne pytania otwierają podstawowe przestrzenie problemowe zawarte w recenzowanym tekście […]. Przede wszystkim jednak autorka stawia sobie cel opisania zasłuchanego Lechonia. Nie chodzi zatem tylko o określone dźwięki czy sposoby słuchania, ale także o wskazanie tych trajektorii twórczości literackiej, które budują nowe hierarchie wartości wyznaczone przez dźwięki i sprzężone z...
„Tanatosoniką” nazwał J. Martin Daughtry „ekstremalną fuzję przemocy i dźwięków”. Ten neologizm, utworzony od greckiego thánatos („śmierć”) i łacińskiego sonus („dźwięk”), służy jako określenie dla wyjątkowo głośnych hałasów militarnych i zwraca uwagę na ich brutalne oddziaływanie na słuchaczy. W okresie II wojny światowej tego rodzaju skrajne doświadczenia wielokrotnie stawały się udziałem obywateli polskich – cywilów w bombardowanych miastach, żołnierzy krajowych i zagranic...
Tematyka książki nie zamyka się, co mógłby sugerować tytuł i jego (zawarta we wstępie) wykładnia, w kręgu geografii literackiej. Dom, miasto, krajobraz stanowią tu raczej asumpt do snucia frapującej opowieści o tym, co dzieje się na styku geografii, biografii, krytyki literackiej i literatury, i o wzajemnych relacjach miejsc, ludzi i tekstów. Autora interesują spotkania, więzi i – często nieoczywiste – paralele, wynikające tyleż z doświadczenia wspólnej przestrzeni, co z czyt...
Zapraszam czytelnika do warsztatu filozofów języka. Razem przyjrzymy się jak badają oni funkcjonowanie języka i sposób, w jaki umożliwia nam mówienie o świecie. W szczególności skupimy się na jednym z kluczowych narzędzi tej pracy – intuicji. Czy filozofowie korzystają z niej w sposób uzasadniony? Jakie są jej ograniczenia? Czy można się bez niej obejść?Badając rolę intuicji w jednej z najważniejszych gałęzi filozofii języka – teorii odniesienia – pokażę, jak refleksja ...
Aż dziw, że nikt dotąd nie zbadał poetyckiej twórczości Tadeusza Różewicza z perspektywy widm i powidoków. Materiału tekstowego, empirycznego jest aż nadto, ale też nie wystarczy go uporządkować i stworzyć taksonomii. Praca Bartosza Kowalika wypełnia tę lukę w badaniach nad Różewiczem w stopniu więcej niż bardzo dobrym. Autor, czytając tę twórczość, nie bada motywiki czy tematu lub metafory, lecz umiejętnie, a niekiedy brawurowo, przeprowadza argument widmontologiczny....
Marzec ’68 jest bez wątpienia jedną z najbardziej złożonych i kontrowersyjnych dat historii PRL. Pamięć o niej wymyka się jednoznacznym kwalifikacjom i niezależnie od epoki potrafi stać się zarzewiem gorących sporów i debat. Kryzys 1968 roku w wielu aspektach różni się bowiem od pozostałych „polskich miesięcy”, wokół których zwykło ogniskować się opowieść o epoce realnego socjalizmu. W przeciwieństwie do październikowej odwilży czy posierpniowego karnawału nie wiązał się ze z...
Emocje? Wartości? Wzorce osobowe? Odpowiedzialność? Sens? Co jest prawdziwym spoiwem wspólnoty? Co sprawia, że indywidualne osoby tworzą różne formy społeczne? A może to formy wspólnotowe tworzą indywidua? Czy jest jeszcze możliwa do utrzymania opozycja, do której się przyzwyczailiśmy – ta pomiędzy indywiduum a wspólnotą? Opisuje ona rzeczywistość w spetryfikowanych kategoriach przedmiotowych i ilościowych, na co tak przekonująco zawracał uwagę Henry Bergson. Nasze poszukiwan...
Do rąk czytelników oddajemy drugi tom wspomnień profesora związanego z socjologią i nauką o mediach, wykładowcy Uniwersytetu Śląskiego, byłego rektora Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Tom pierwszy zatytułowany Reperować płot czy wymierzać sprawiedliwość pisany był w dialogu z ciekawą jego życia przyjazną osobą. Pozwalał poznać autora jako samotnego chłopczyka z lat wojny, który poszukuje swoich przyjaciół. Ukazywał go w procesie kształtowania się charakteru i w związkach z n...
W życiu tworzymy wielowymiarowe sieci połączeń – z ludźmi, innymi żywymi organizmami, artefaktami, tekstami, ze wszystkim. Nadajemy obrazom znaczenia, dzięki którym zbliżamy się do ich poznania. Z kolei one wiążą nas z autorem, epoką i miejscem, w których powstały. Tworzymy wielowymiarowe więzi i wspólnoty urzeczonych. Odkrycie przestrzeni interpretacyjnej, otwartej na ten nieograniczony relacyjny potencjał, wydaje się szansą dla współczesnej edukacji, próbą z ćwiczenia empat...
Międzynarodowe kongresy naukowe pojawiły się na stałe w wieku XIX i początkowo dotyczyły przede wszystkim medycyny i nauk przyrodniczych. Kongresy nauk historycznych zaczęły się relatywnie późno – pierwszy z nich odbył się w Hadze w 1898 r. Najbliższy – już XXIII – gościł będzie w Poznaniu w roku 2021. To dobra okazja do przybliżenia historii udziału w nich uczonych polskich. Książka przedstawia rozwój kongresów historycznych od początku do ostatniego prze...
Za banałem rewolucji sztucznej inteligencji (AI) kryją się obietnice, lęki i marzenia o nirwanie końca ułomności dziennikarstwa i bogactwie możliwości. Dziennikarstwo algorytmiczne, dziennikarstwo danych, burzy fundamenty modeli biznesowych i zarządzania mediami, tożsamości i ról zawodowych oraz dziennikarskiej ideologii. Obiecuje wiele, destabilizuje wszystko. Zapowiada egalitaryzm, oferuje niespotykaną historycznie dominację. To opowieść o tym, co nauka ma do powiedze...
Autor tych wspomnień ‒ Adam Papée ‒ to osobowość w rodzinie olimpijskiej zupełnie wyjątkowa, tytan energii, pracowitości i absolutnego oddania dla białej broni; aktywnie uczestniczył w organizacji sportu szermierczego w Polsce, był zdobywającym medale zawodnikiem, prezesem Polskiego Związku Szermierczego, sędzią krajowym i międzynarodowym. Niniejsze zapiski pozwalają poznać go nie tylko jako sportowca, ale też człowieka wojażującego po świecie i wyruszającego na szlaki ...
„Jestem pod wielkim wrażeniem. To są solidne podstawy; taki program treningowy może pomóc nawet doświadczonemu szermierzowi. Sam chętnie skorzystam z kilku wskazówek treningowych!”Abrahamson Goran Członek Komisji Technicznej, srebrny (1997) i brązowy (1998) medalista Mistrzostw Świata Międzynarodowej Federacji Szermierczej„Cenny podręcznik zarówno dla osób uczących się szermierki, jak i dla trenerów. Elaine Cheris czerpie ze swojego doświadczenia zarówno jako trener, ja...
Książka Trzy dwory. O Pannach z Wilka – prawdziwych, literackich i filmowych powstała z fascynacji niezwykłym splotem życia i sztuki, łączącym pobyt siedemnastoletniego Jarosława Iwaszkiewicza w 1911 roku w mazowieckim dworku w Byszewach i przyjaźni z sześcioma braćmi Świerczyńskimi, jego opowiadanie Panny z Wilka, opublikowane w 1932 roku, którego akcję umieścił w fikcyjnym dworku Wilko zamieszkanym przez sześć sióstr, oraz nominowany do nagrody Oscara film Andrzeja Wa...
W książce została podjęta próba polemiki z tezami panmoralizmu i panetycyzmu, które wprowadzają optykę aksjomoralną i etyczno-normatywną we wszystkie przestrzenie ludzkiego bytowania. Kontekst losowości w życiu człowieka domaga się jednak radykalnego przemyślenia natury moralności, a jeszcze bardziej – istoty i zadań etyki. Zarysowana w monografii perspektywa anankologicznej natury ludzkiej egzystencji ukazuje znaczenie i sens zarówno aktywności człowieka, jak i jego ...
Książka jest drugim, poprawionym wydaniem Filozoficznych podstaw idei praw zwierząt (Kraków 2013).Celem książki jest przedstawienie jednego z najbardziej radykalnych i kontrowersyjnych kierunków w ramach etyki środowiskowej, jakim jest teoria praw zwierząt. Traktuje ona o moralnych powinnościach ludzi wobec zwierząt, łącząc je z tezą o istnieniu naturalnych i moralnych uprawnień wykraczających poza gatunek Homo sapiens. Teoria praw zwierząt jest szczególnym przypadkiem ...
Autorka konstruuje w książce obraz polskiej poezji modernistycznej od ostatnich dziesięcioleci XIX wieku po poezję neolingwistyczną przełomu wieków XX i XXI. Dominują w nim dwa zagadnienia, kluczowe dla świadomości modernistycznej - poznawania i nazywania, ale uzupełniają kwestie i dylematy, które autorka uznaje za pochodne wobec nich: podmiotowości, stosunku do problematyki cywilizacyjnej, do historii, do racjonalizmu. SPIS TREŚCI Zamiast wstępu Część I....
