Dziewiętnastowieczną Galicję, cieszącą się po roku 1866 względną autonomią (i choćby przez to stwarzającą dla rozwoju polskiego życia zbiorowego warunki korzystniejsze od tych, które istniały w pozostałych zaborach) zaliczył prof. Norman Davies do kategorii „Królestw Zaginionych”. Rzeczywisty obraz tego nieistniejącego od prawie stu lat kraju, stanowiącego część Cesarstwa Austro-Węgier, a zamieszkiwanego przez kilka narodowości, często przesłaniały mity, raz opowiadające o sz...
Rozwinięcie koncepcji „słabego myślenia”, wedle której współczesność jest naznaczona nihilizmem, oznaczającym erozję zasadniczych założeń naszej kultury, takich jak rzeczywistość, podmiot, bycie, władza etc. Konsekwencje tego rozmycia można zauważyć na wielu obszarach – w etyce, w polityce w nauce oraz przede wszystkim w sztuce, zajmującej miejsce wcześniej zajmowane przez religię: Jeśli sztuka może odzyskać własną istotę uświadamiając sobie swój status zsekularyzowanej relig...
Piąty tom Pism wybranych Władysława Bartoszewskiego zawiera teksty rozproszone z lat 1991–2001. Przy ich lekturze winniśmy pamiętać o rozpoczęciu przezeń we wrześniu 1990 r. (w wieku 68 lat!) nowego etapu w życiu. Objęcie wówczas stanowiska ambasadora wolnej i suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej w Austrii wyznaczyło cezurę początkową długiego, trwającego do dziś, okresu służby państwowej dla suwerennej Rzeczypospolitej. Był w tym czasie ambasadorem w Austrii (1990–1995), dwu...
Karpowiczowski poemat polimorficzny to poemat nieistniejący do końca, widmowy, zatrzymany w odwodzie języka, potencjalny. Można go składać z fragmentów, ale to nie załatwia sprawy, bo wiele fragmentów nie zostało napisanych, a te dające się odczytać pojawiają się w kontekstach, których architektury nigdy nie zgłębimy. To już właściwie nie Księga. To sen o Księdze. A może raczej coś pomiędzy snem a jawą, coś na tyle nieokreślonego, że wypisuje się w chwili, gdy próbujemy je za...
"Dzieje Polski średniowiecznej Romana Grodeckiego, Stanisława Zachorowskiego i Jana Dąbrowskiego zostają wznowione po blisko 70 latach od daty ich ukazania się. (...) Od dawna nazywane przez studentów „trojaczkami”, zostały napisane przez autorów młodych. Roman Grodecki miał w chwili ich ukazania się 37 lat, Stanisław Zachorowski zmarł w wieku 33 lat, a Jan Dąbrowski liczył lat 36. Grodecki i Dąbrowski byli mocno zaangażowani w ruchu niepodległościowym. Wszyscy trzej wnieśli ...
...tragizm losów i klęsk osobistych obu bohaterów konfiktu pociągnął za sobą fatalne skutki i dla państwa polskiego, i dla Kościoła. W ich wyniku Polska na ponad 200 lat utraciła koronę i przestała być monarchią, którą po krótkim epizodzie z koronacją Przemysła II w 1295 r. i Wacława II w 1300 r. przywrócił dopiero na trwałe Władysław Łokietek w 1320 r. W sferze następstw, natychmiastowo odczuwalnych po katastrofe Bolesława Szczodrego, najdotkliwsza by...
Na książkę składają się szkice krytyczne pisane - z kilkoma wyjątkami - w okresie ostatniego dziesięciolecia, ułożone w narrację próbującą poddać analizie przemiany literatury powojennej, ze szczególnym uwzględnieniem okresu socrealizmu i jego współczesnej recepcji oraz nowych zjawisk, z jakimi mamy do czynienia po roku 1989. Wśród prezentowanych tekstów pojawiają się różne formy wypowiedzi krytycznoliterackiej - od recenzji, przez eseje oraz prace analityczne, po próby mały...
Boticelli, Leonardo, Rafael, Michał Anioł, Correggio i Tycjan... stworzone przez nich arcydzieła zdobiące dzisiaj ściany w galeriach muzeów całego świata są odbiciem prawdziwie złotego wieku, okresu oszałamiających innowacji, przykładem słynnego łączenia intelektualnego rygoru geometrii z poezją. W najnowszym tomie bestsellerowej serii Jak czytać... dokonano analizy obrazów największych mistrzów renesansu. Każda ze 180 prac stała się okazją do wyjaśnienia kluczowych pojęć mal...
Fotografia bliskiej osoby może nas poruszyć „jak światło gwiazdy” (Roland Barthes); zdjęcia uciekających dzieci boleśnie uprzytamniają okropieństwa wojny. Jak to się dzieje, że zdjęcia mają na nas tak wielki wpływ? Ile rzeczywistości kryje się w czy też za obrazem? Helmut Lethen zadaje te pytania, wędrując przez dwudziestowieczną historię sztuki i mediów: na przykładzie słynnych fotografii Roberta Capy z lądowania w Normandii pokazuje, jak zdjęcia zmieniają się w znaki czasu...
Teka nr 1 zawiera 8 unikalnych zdjęć Ołtarza Mariackiego Wita Stwosza autorstwa Andrzeja Nowakowskiego, przedstawiających postacie ze skrzyni głównej Ołtarza. Zdjęcia formatu A4 (210x297 mm) zostały wydrukowane na błyszczącym papierze kredowym o gramaturze 250 w ekskluzywnej technice cold stamping (imitującej złote elementy Ołtarza). Każda z kolejnych tek ukaże się w limitowanym nakładzie 300 egzemplarzy.
Lewis Namier, znakomity historyki brytyjski, urodził się w 1888 roku w Galicji jako Ludwik Bernstein vel Niemirowski. Jego rodzina – pochodzenia żydowskiego – była całkowicie zlaicyzowana i spolonizowana. (…) Ziemie polskie opuścił Namier ostatecznie w 1906 roku i zamieszkał w Wielkiej Brytanii. Był w tej decyzji – według Isaiaha Berlina – gest niezgody na status Polaka drugiej kategorii, który mieli Namierowi przygotowywać reprezentanci polskich formacji nacjonalistycznych ...
W 1945 roku Polska znalazła się w otchłani klęski. Stało się tak nie tylko ze względu na zły los, ale też na skutek własnych naszych błędów, błędnej polityki kierowników naszego państwa i błędnych nastrojów społeczeństwa. (…) Możemy więc załamywać ręce i twierdzić, że zostaliśmy perfidnie oszukani i porzuceni przez sojuszników, i będzie to zgodne z prawdą. Ale to, co się nazywa „rozumem stanu” nie polega na biadaniu ex post nad przewrotnością wspólników, lecz na umiejętności ...
Studium Bartłomieja Krupy na tle piśmiennictwa polskiego ostatnich dwudziestu lat jest bezprecedensowe. Autor poszerzył pole walki, dzięki czemu powstała pierwsza w polskim piśmiennictwie synteza dotycząca problematyki Zagłady w literaturze i historiografii okresu 1987-2003. Daty graniczne są tu ważne: granicę początkową wyznacza recepcja powieści "Początek" Andrzeja Szczypiorskiego (a także artykułu Jana Błońskiego "Biedni Polacy patrzą na getto"), granicę końcową - debata n...
Rozum w filozofii egzystencji pokazuje, że prowadzona na gruncie filozofii egzystencji krytyka rozumu, a niekiedy wręcz walka z nim, może być pojmowana jako próba zakreślenia mu właściwego miejsca – po jego przesadnym wywyższeniu w nowożytnym racjonalizmie, a następnie degradacji w filozofii antyracjonalistycznej. Po wprowadzeniu w historię pojęcia rozumu i problematykę filozofii egzystencji autor kontynuuje swoje rozważania, rekonstruując stanowiska Alberta Camusa, Lwa Szest...
Bohaterami Literatury niewyczerpanej są nieco już zapomniani pisarze, współtworzący w latach 1863-1914 historię polskiej literatury. Dziś są postaciami z tła epoki, choć niejednokrotnie cieszyli się autentyczną sławą w swoim czasie. Na plan pierwszy wysuwają się tu twórcy rzadko trafiający nawet na listę lektur uzupełniających. Stąd rodzi się potrzeba przypomnienia wielu nazwisk dla dopełnienia obrazu literatury polskiej w drugiej połowie XIX wieku i na początku wieku XX. Zad...
Geert Wilders i jego ruch są prototypem współczesnego faszyzmu. A tym samym nie stanowią oni niczego innego niż logicznej politycznej konsekwencji społeczeństwa, za które wszyscy jesteśmy odpowiedzialni. Ten dzisiejszy faszyzm ponownie jest skutkiem partii politycznych wypierających się swojego własnego dorobku ideowego, intelektualistów uprawiających wygodny nihilizm, uniwersytetów niegodnych tej nazwy, chciwości świata biznesu i mass mediów, które wolą być brzuchomówcą niż ...
Książka jest kompleksową rekonstrukcją paradygmatu historii sztuki uprawianej przez jej pierwszego profesora akademickiego – Mariana Sokołowskiego. Autorka odchodzi od biograficzno-faktograficznego uprawiania historii dyscypliny, próbując jednocześnie wskazać na możliwości interpretacyjnego wykorzystania nie tylko źródeł archiwalnych, publikacji, ale również tzw. cichych dyskursów. Podzielona na trzy duże części publikacja porzuca również utarte schematy myślenia o początkach...
Książka ukazuje polską krytykę artystyczną lat 1917-1930 w relacji do młodopolskiego piśmiennictwa o sztuce. Autorka rezygnuje w niej z pokutującej wciąż wśród badaczy metody streszczania tekstów i poglądów ich autorów na rzecz charakterystyki krytycznego dyskursu. Omawia proces narodzin nowoczesnego języka krytycznego, wskazując jednocześnie na długie funkcjonowanie licznych klisz językowych i utrwalonych sposobów interpretacji. Analizuje wypowiedzi metakrytyczne, śledzi zmi...
Liberalny pacyfizm był ważną ideą w dziejach nowożytnej Europy. Jego istotą było przekonanie o istnieniu pozytywnego związku pomiędzy rozwojem handlu a pokojem międzynarodowym. Poglądy większości liberalnych pacyfistów najzwięźlej wyraża hasło: handel prowadzi do pokoju. Istniał także liberalny pacyfizm w wersji słabszej, którego zwolennicy uważali, że więzi handlowe utrwalają ustanowiony wcześniej pokój. Podobne przekonanie było inspiracją do budowy wspólnot europejskich po ...
Oryginalna, napisana w nowatorski sposób rozprawa. Interdyscyplinarna i wszechstronna refleksja nad niezbadanym i nieznanym fenomenem intelektualnym oraz towarzyszącą mu frapującą, uniwersalistyczną, dialogiczną wizją świata i człowieka. Bohaterami książki są badacze przeszłości przepowiadający przyszłość: Tatarzy – od wieków kojarzeni ze znakomitymi i okrutnymi wojownikami, łupieżczymi najazdami, ogniem, szablą i jasyrem, półksiężycem i wielożeństwem – wieszczyli wyzwolenie ...
Tom poświęcony jest fenomenowi Krakowa – miasta o statusie utrwalonym w polskiej kulturze narodowej, a jednocześnie przeżywającego obecnie gwałtowną transformację. Współczesna rzeczywistość Krakowa to: metropolizacja i globalizacja oraz nieuchronnie z nimi związany napływ i przepływ ludności; festiwalizacja miasta sprowadzonego do spektakularnej marki, o wartości której decydują reguły przemysłu turystycznego; próby odzyskiwania „prawdziwej”, niesymulowanej istoty miasta, za ...
Książka przedstawia fakty i analizuje zjawiska w dramatach Franza Xavera Kroetza, które niczym w soczewce skupiają konsumpcyjny sposób myślenia człowieka XX i XXI wieku. I nie chodzi tu tylko o sugestywne obrazy ukazujące ludzi w działaniach konsumpcyjnych, lecz także o sposób organizacji ich przestrzeni życiowej, ich systemu wartości i ukrytych mechanizmów, które decydują o wyborach życiowych. Dotyczy to także stosunku jednostki do pracy, czasu wolnego, do własnego ciała i j...
