Filologiskt smörgåsbord 5 är den femte volymen i skriftserien och en jubileumsskrift till 50-årsjubileum av Avdelningen för nordistik vid Jagellonska universitetet i Kraków. Den innehåller, förutom forskningsbidrag i litteratur- och språkvetenskap, även artiklar som ger inblick i undervisningsmetoder och -strategier för nordiskt relaterade ämnen. Forskningsrönen kompletteras alltså av universitetslärares erfarenheter, något som vi tycker bör uppmärksammas i större grad, vilke...
We wszystkich wypowiedziach dotyczących ustroju społeczno-politycznego tytułowych państw Azji Południowo-Wschodniej zwraca uwagę podnoszenie za każdym razem argumentu o ich specyfice cywilizacyjnej. Tak jest bez wątpienia. Ale skoro w państwach tych znajdują zastosowanie reguły rynkowego działania gospodarczego z równym powodzeniem jak w reszcie świata, to wolno przyjąć, że nie inaczej może być w przypadku politycznego kanonu ustrojowych rozwiązań instytucjonalnych. Ta nadmie...
Zastosowanie teorii poliwagalnej w praktyce klinicznej Poczucie bezpieczeństwa to jeden z fundamentów prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego dziecka już od pierwszych godzin życia. Neonatolożka Marilyn R. Sanders oraz psychiatra dziecięcy George S. Thompson wyjaśniają, jak stosować teorię poliwagalną w praktyce klinicznej. Opisują wpływ traumy i braku zdrowych relacji na kształtowanie się stylu przywiązania oraz sposoby minimalizowania negatywnych skutków e...
Technopaideia. Zaawansowane technologie w edukacji humanistycznej podejmuje problematykę technologizacji kształcenia humanistycznego, eksponując łączenie teorii z praktyką oraz zwracając uwagę na doskonalenie nowych kompetencji związanych z technologicznymi wyzwaniami współczesnego świata i szeroko pojętą transformacją w procesie percepcji rzeczywistości. Książka ta wpisuje się też znakomicie w dyskusję na temat nowego, performatywnego typu kształcenia, które zakład...
„Nomadyczność wiązałaby się ze specyficznie pojmowanym stanem alienacji – wyosobnieniem spośród norm społecznych (podmiot nomadyczny byłby kimś, kto, w sposób świadomy lub nie, wkłada kij w tryby mechanizmów relacji międzyludzkich, łamie tabu i porywa się z motyką na słońce), ale także z praktyk funkcjonowania w przestrzeni (przestrzeń staje się w tej optyce zdecentralizowana, pozbawiona standardowych punktów odniesienia i wszelkich elementów znaczących). Deformacji...
W biografii każdego człowieka są miejsca, o których może powiedzieć, że wpłynęły na jego życie. Z biegiem lat nabierają szczególnego znaczenia, coraz bardziej uświadamiamy sobie, że gdyby się nie pojawiły, to zapewne większość przeżytych chwil nigdy nie byłaby naszym doświadczeniem. Zawsze te miejsca łączą się w naszej pamięci z określonymi osobami. Dla mnie tą najważniejszą przestrzenią był i jest Uniwersytet Jagielloński, gdzie istotną rolę odegrało kilka postac...
Dysertacja Dietla wymyka się ze stereotypu prac medycznych w epoce, w której powstawała, łamie sztampę rozpraw doktorskich – zarówno w wiedeńskim, jak i w innych uniwersytetach europejskich. Nikt wcześniej nie odważył się na sformułowanie tak nowoczesnych tez. Refleksje autora okazują się zaskakująco śmiałe, nieszablonowe. Doktorant z upodobaniem kierował je do grona osób niebędących medykami, ale mających styczność z medycyną. W ten sposób praca wydaje się z jednej...
Gilles Deleuze, który widział w Spinozie prekursora myślenia immanencji, twierdził, że kwestia immanencji zaznacza się we współczesnej filozofii, gdy fenomenologia konfrontuje się z metafizyką. W wykładzie Martina Heideggera Koniec metafizyki i zadanie myślenia czytamy jednak: „Metafizyka, znajdując się przypuszczalnie na końcowym etapie swoich dziejów, nie dopuszcza do pojawienia się innego myślenia, mimo że ono przecież jest”. Heidegger odnosił się tu zapewne do w...
Mateusz Skucha tym się wyróżnia, że mając pełne rozeznanie w najnowszych nurtach myśli humanistycznej, panuje też nad stanem badań nad Kraszewskim, zarówno dziewiętnastowiecznych, jak i dwudziestowiecznych oraz tych najświeższych. Dzięki temu ogląda jakiś problem z różnych perspektyw, próbuje różnorodnych narzędzi, przykłada do analizowanego zagadnienia zróżnicowane miary wykładni i ocen, unika subiektywnej fascynacji, ściśle trzymając się przedmiotowości. Interpret...
This book offers readers a clear model for reflecting upon works of theater, a summary of twentieth-century knowledge on the subject, and a holistic view of the consequences and achievements of modern theatrical autonomy. Krzysztof Pleśniarowicz draws an antinomy confined exclusively to works of theater: that of illusion/anti-illusion—in contrast to the largely obsolete opposition between a work of literature (drama) and a non-literary work of theater (play). Prof...
Tradycyjnie głównym zagadnieniem etyki badań medycznych były eksperymenty lub próby kliniczne przeprowadzane z udziałem ludzi. Od dłuższego czasu coraz większą rolę odgrywają jednak badania dotyczące zdrowia, których bezpośrednim przedmiotem są nie tyle same osoby, ile ich dane, zazwyczaj uzyskiwane w trakcie opieki zdrowotnej. Niniejszy tom pod redakcją naukową Włodzimierza Galewicza ma stanowić pierwszą część planowanej Antologii etyki badań naukowych. Jest on poświęcony na...
Składające się na antologię Transkreacje eseje brazylijskiego literaturoznawcy i tłumacza Haraldo de Camposa ukazują rozwój jego myśli przekładowej od początku lat 60. ubiegłego stulecia. Skomponowany i przełożony przez Gabriela Borowskiego tom to pierwsza poza Brazylią kompletna prezentacja koncepcji translatologicznych teoretyka i poligloty, tym cenniejsza, że opatrzona pionierskim opracowaniem krytycznym, stanowiącym wynik wieloletnich badań autora nad twórczości...
Pomóż swojemu dziecku oswoić lęk Każde dziecko od czasu do czasu odczuwa niepokój – może bać się ciemności, obawiać się nowej szkoły lub denerwować się przed sprawdzianem. Kiedy jednak lęk przybiera zbyt intensywne formy, przeradzając się w ataki paniki, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne czy fobię społeczną, może utrudnić prawidłowy rozwój dziecka. Autorzy książki pokazują, jak pomóc najmłodszym radzić sobie z tymi problemami. Przedstawiony program pracy z dziećmi ...
Zapanuj nad swoimi lękami Statystycznie jeden na trzech nastolatków zmaga się z lękiem i poczuciem przytłoczenia. Silne emocje, natrętne myśli i reakcje ciała nie pozwalają realizować swoich obowiązków i pasji. Pierwszym krokiem w stronę odnalezienia równowagi jest zrozumienie przyczyn powstawania tych stanowi poznanie sposobów radzenia sobie z nimi. Lisa M. Schab wyjaśnia, jak szkoła, zajęcia dodatkowe czy relacje z rówieśnikami mogą wzmagać niepokój, a nawet pow...
Nadaj autyzmowi inny kierunek Pierwsze oznaki autyzmu mogą się pojawiać już przed 18. miesiącem życia, samo zaburzenie diagnozuje się jednak zazwyczaj dużo później. Mary Barbera przekonuje, że gdy rodzicie dostrzegą niepokojące zachowania, powinni sami podjąć odpowiednie kroki, by wspierać rozwój dziecka. Autorka podkreśla, że wnikliwa obserwacja i wczesne rozpoznanie takich sygnałów, jak brak kontaktu wzrokowego, niewłaściwa reakcja na imię, niewskazywanie przedmiotów czy op...
Tematyka pracy jest unikatowa na krajowym rynku wydawniczym. Dotychczas brakowało polskiej publikacji psychologicznej i/lub dotyczącej psychoterapii, która odnosiłaby się bezpośrednio do problematyki separacji w relacjach społecznych. Zjawisko separacji zostało przedstawione w sposób autorski, z jednoczesnym odniesieniem do literatury przedmiotu. Monografia Separacje – perspektywa rozwojowa i psychoterapeutyczna znajdzie odbiorców wśród psychologów, pedagogów i le...
Problematyka integracji europejskiej wraz z jej gospodarczymi konsekwencjami jest jednym z bardziej kontrowersyjnych tematów. Duży nacisk Unii Europejskiej na kwestie środowiskowe skutkuje zaostrzaniem istniejących regulacji oraz tworzeniem nowych, co budzi wiele sporów. Obecna dotkliwość tych regulacji, niezależnie od potencjalnych korzyści dla przyszłych generacji, utrudnia zrozumienie ich zasadności. Autor niniejszej monografii postawił sobie za cel omówienie wyb...
I to haniebne, głupie zestawienie z Strindbergiem i Ibsenem. Wątpię, czyby się znalazł w całej Skandynawii jeden człowiek, który by był w stanie mój tak na wskroś odrębny polski twór zrozumieć. Dlatego też jedynie w Słowiańszczyźnie jestem popularny – cała Skandynawia nic o mnie nie wie! Co za ciężka rozpacz, że takim właśnie krytykom, którzy tylko znają coś niecoś z głupich i śmiesznych legend rozsiewanych o mnie, rzuca się na pastwę najwięcej po polsku i najgłębie...
Opracowanie wpisuje się w nurt badań o charakterze koncepcyjnym i przeglądowym z zakresu klastrów, procesów ich transformacji i umiędzynarodowienia. Przeprowadzona szeroka analiza istniejących ujęć teoretycznych i wyników badań empirycznych umożliwiła określenie dwóch wymiarów uwarunkowań pozycji klastrów w globalnej wymianie: instytucjonalnego i związanego z charakterystyką klastra, a także szczegółowych czynników w ramach tych wymiarów. W wyniku analizy zaproponowano kilka ...
Jest to przede wszystkim studium o pewnym fragmencie historii filmu dokumentalnego, o tym, jak pod szyldem „kina prawdy” powstało „kino nieprawdy”, o tym, z jaką ostrożnością należy podchodzić do filmów niefikcjonalnych. Pokazuje ono, jak istotna dla ich właściwego odczytania staje się wiedza historyczna, znajomość okoliczności ich realizacji oraz intencji, jakie przyświecały twórcom. Wreszcie to też książka o tym, jak realia życia ludzi żyjących na wsi, uprawiających ziemię,...
Zdrowie publiczne jako zespół aktywności podejmowanych przez społeczeństwa w celu chronienia swojego zdrowia – głównie przez profilaktykę i wspieranie racjonalnych działań w czasie trwającej jeszcze pandemii COVID-19 – nabrało szczególnego znaczenia. Okazało się bowiem, że nawet najlepiej rozwinięte systemy zamożnych krajów są bezsilne, gdy atakuje nieznany i podstępny wróg. Pandemia oraz jej bardzo szkodliwe następstwa zdrowotne, gospodarcze i społeczne wymusiły ko...
Tytuł przedstawianej monografii sygnalizuje, że jej przedmiotem są „normatywne” – czyli etyczne i prawne – aspekty „terapii zaawansowanej”, obejmującej przede wszystkim trzy innowacyjne procedury medyczne: terapię komórkową, terapię genową oraz terapię opartą na inżynierii tkankowej. Książkę otwiera wprowadzenie O medycznych innowacjach, eksperymentalnych procedurach i produktach leczniczych terapii zaawansowanej, w którym Włodzimierz Galewicz dokonuje analizy najwa...
Książka Weroniki Szwebs opiera się na bardzo ciekawym pomyśle. Autorka wybiera do analizy przykładowe tłumaczenia znanych tekstów wybitnych twórców-teoretyków humanistyki (Derrida, Barthes, Said i Butler). Wypracowany przez nią oryginalny model opisu wybranych przekładów na język polski gwarantuje rozprawie wyjątkowe miejsce wśród innych prac poświęconych podobnej problematyce. Jestem przekonany, że książka będzie dobrze służyć zarówno translatologom, jak i tłumaczom tekstów...
Greckie słowo poiesis tłumaczy się na język polski jako „tworzenie”, „wytwarzanie”, „robienie” czegoś nowego; termin autopoiesis oznacza zaś różne systemy i praktyki samotworzące, samozwrotne. Książka Przygody człowieka tworzącego. Poiesis i autopoiesis jest zaproszeniem do podróży w krainę twórczości, do której wiodą te dwa pojęcia. Jej bohaterami są artyści – poeci, prozaicy, malarze, twórcy dziewiętnastowieczni, dwudziestowieczni i współcześni, snujący opowieści o doświadc...
