Gospodarka jest czwartą pozycją z serii Stosunki Polsko-Żydowskie wydawanej od 2019 r. Zamieszczone w tej monografii zbiorowej artykuły polskich badaczy (zarówno dojrzałych i cenionych, jak i rozpoczynających dopiero karierę naukową) prezentują różne oblicza polsko-żydowskiej gospodarki w XIX i XX wieku. Wskazują na to, że zetknięcie się obu społeczności było konieczne i niezależnie od poglądów politycznych i wzajemnych sympatii czy antypatii – nieuchronne. Niejednokrotnie ws...
Na książkę Czerpiąc światło z popiołów składają się różne gatunkowo teksty opisujące historię przetrwania żydowskiej dziewczynki podczas II wojny światowej. Fabularyzowane wspomnienia, fragmenty dziennika spisanego tuż po wojnie przez osobę zaangażowaną w poszukiwania Robinson, opisy biograficzne dotyczące jej rodziny i materiały archiwalne tworzą obraz zmagań dziecka chcącego zrozumieć świat, który uległ rozpadowi, dorosnąć i przy tym zachować równowagę. Na oczach czytelnika...
Pierwsza monografia ukazująca się w języku polskim i prezentująca tak szeroko powojenne losy ocalałej z Zagłady społeczności żydowskiej w Polsce. Książka bazuje na obszernym materiale archiwalnym zgromadzonym podczas kwerend w kraju i za granicą (m.in. w Izraelu i we Francji). Autorka podjęła próbę całościowego ujęcia oraz odtworzenia historii i doświadczenia Żydów polskich w drugiej połowie XX wieku.
Kazania cadyka z Piaseczna wygłaszane pod okupacją niemiecką, a od listopada 1940 r. w getcie warszawskim, to dokument o wyjątkowym znaczeniu i wielu poziomach przekazu. Należą one do kanonicznych dzieł dotyczących ortodoksyjnej myśli żydowskiej czasu Zagłady. Chociaż w kazaniach nie znajdziemy odniesień do konkretnych wydarzeń okupacyjnej rzeczywistości, to nie brak tam refleksji na jej temat. Liczne są wzmianki o „złoczyńcach”, cierpieniu i mękach, fizycznej i psychicznej u...
W dwudziestoleciu międzywojennym Warszawa stała się jednym z najważniejszych ośrodków żydowskiego życia literackiego w Europie Środkowo-Wschodniej. Tworzyli go coraz liczniej sprowadzający się do miasta pisarze, dziennikarze i działacze kulturalni, którzy nie tylko rozwijali twórczość we wszystkich trzech językach lokalnej społeczności żydowskiej: w jidysz, po hebrajsku i po polsku, ale także zabierali głos w sprawach dla niej najistotniejszych. Sercem tej różnorodnej działal...
Esej Emanuela Ringelbluma (1900–1944) – historyka i założyciela konspiracyjnej grupy „Oneg Szabat” – został spisany w ostatecznej postaci jesienią 1943 roku, gdy autor wraz z żoną i synem oraz ponad trzydziestoma innymi osobami ukrywał się na warszawskiej Ochocie. W kryjówce przy ulicy Grójeckiej powstał tekst, który miał być zarysem szerszego opracowania poświęconego relacjom polsko-żydowskim w czasie drugiej wojny światowej. Historyk ukazał w nim zarówno mroczne, jak i jaśn...
Tom Kultura ukazuje się w ramach serii wydawniczej Stosunki Polsko-Żydowskie, w całości jest poświęcony zagadnieniom kultury i edukacji na pograniczu polsko-żydowskim w XX wieku. Publikacja została podzielona na odrębne bloki tematyczne: literatura i prasa, kino i teatr oraz nauka i oświata. Kultura ma charakter interdyscyplinarny. Autorzy artykułów są nie tylko historykami, ale także socjologami, literaturoznawcami, filologami, kulturoznawcami czy filozofami. Wielu z nich t...
Książka Darii Bonieckiej-Stępień ukazuje (chyba po raz pierwszy w ogóle polskiemu czytelnikowi) ideologiczne, ale także psychologiczne zmagania z tożsamością żydowską w okresie kształtowania się współczesnej myśli syjonistycznej. Główna teza stawiana przez autorkę zakłada, że zawsze w centrum refleksji nad przeszłością, teraźniejszością i przyszłością narodu żydowskiego jest religia, albo raczej stosunek do niej. Nawet jeśli wiara religijna bywa odrzucana jako taka. Dzięki p...
Książka Jaffa Schatza Pokolenie (oryg. Generation. The Rise and Fall of the Jewish Communists of Poland) trafia po raz pierwszy do rąk polskich czytelników dzięki przekładowi opracowanemu przez Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma. Mimo ponad dwudziestu lat, które upłynęły od jej premiery za granicą, publikacja pozostaje niezwykle istotną monografią dotyczącą losu Żydów, którzy przystąpili do ruchu komunistycznego w latach 20. i 30., a stali się jego ofiaram...
Ta popularnonaukowa monografia jest przeznaczona dla szerokiego grona czytelników. Ukazuje 500-letnią obecność Żydów w historii stolicy Polski. Zawiera ponad 350 fotografii, map, rycin, infografik i innych materiałów graficznych. Syntetyczne, pisane niespecjalistycznym językiem teksty są dostępne nawet dla czytelników niebędących koneserami literatury historycznej i judaistycznej. Całość prezentowana jest w atrakcyjnej formie wizualnej, wykorzystującej wysokiej jakości oprawę...
Tom obejmuje literacką spuściznę getta warszawskiego zachowaną w Archiwum Ringelbluma. Ukazuje różne oblicza życia artystycznego „miasta za murem”. Zaświadcza o bogatym, wielojęzycznym repertuarze imprez kulturalnych, które pomagały mierzyć się z okropieństwami codzienności: represjami, głodem, wszechobecną śmiercią. Utwory powstałe w warunkach zamknięcia – zarówno wysokich lotów poezja, proza i dramat, jak też przyśpiewki tworzone w aresztach i szopach – służyły w równym sto...
W 1997 roku niniejszy tom zapoczątkował edycję wszystkich dokumentów Konspiracyjnego Archiwum Getta Warszawy (Archiwum Ringelbluma). Dziś wznawiamy niedostępne od dawna na rynku księgarskim Listy o Zagładzie nie tylko z okazji mijającego jubileuszu, ale także w celu przypomnienia zawartych w nich tekstów. Antologię listów opracowaną przez Rutę Sakowską trzeba zaliczyć do najbardziej wymownych świadectw czasów Zagłady. Do getta warszawskiego docierała korespondencja z polskich...
Wywózki w głąb zimnej Rosji sowieckiej to dla Polaków represja wpisująca się w długą historię syberyjskiego cierpienia doznawanego od wschodniego sąsiada. Polakom żydowskiego pochodzenia ta sama represja w czasie II wojny światowej zwielokrotniała szansę przetrwania. Około 80 procent wszystkich ocalałych polskich Żydów przeżyło Zagładę na nieokupowanych terenach Związku Radzieckiego. Żydowscy uchodźcy uciekający przed Hitlerem na wschód zostali w większości wciągnięci w tryby...
Pierwsze polskie wydanie jednego z najwcześniejszych dokumentów na temat zagłady Żydów w granicach ZSRR i w nazistowskich obozach na terenie okupowanej Polski. "Czarna księga" to zbiór relacji naocznych świadków, reportaży oraz oficjalnych zeznań, gromadzonych od 1943 roku przez Żydowski Komitet Antyfaszystowski działający w Związku Radzieckim. Tom zredagowali dwaj wybitni pisarze: Ilja Erenburg i Wasilij Grossman. Na rozkaz Stalina publikacja została wycofana z druku w 1947 ...
Oddajemy w Państwa ręce publikację, która - jak wierzymy - pomoże Państwu pogłębić wiedzę o historii Żydów polskich w czasie II wojny światowej. W książce tej zawarliśmy kluczowe informacje dotyczące getta warszawskiego i działającej w nim grupy Oneg Szabat, której założycielem był historyk dr Emanuel Ringelblum. Jego zespół pracował w konspiracji, gromadząc wszechstronną dokumentację życia i śmierci społeczności żydowskiej pod okupacją niemiecką. Przedstawiając w syntetyczny...
Głównym elementem publikacji jest opracowanie przygotowane najprawdopodobniej w kwietniu 1941 roku przez nieznanego z nazwiska pracownika żydowskiej administracji żydowskiej getta łódzkiego. Zostało ono spisane na trzydziestu jeden stronach maszynopisu i zawiera opis najważniejszych momentów z pierwszego roku istnienia getta, oparty na obwieszczeniach wydawanych przez Przełożonego Starszeństwa Żydów (PSŻ; szefa Rady Starszych), Chaima Mordechaja Rumkowskiego. Oryginalny tekst...
"Moja Matka – Anna Kamieńska – była pewna, że rozumieć Biblię i tym samym nakazy Boga można najpełniej, znając język hebrajski. Uczyła się go pod koniec życia przez kilka lat od dobrego nauczyciela i opanowała na tyle, że przekładała nie tylko fragmenty Talmudu, lecz także liczne psalmy oraz Księgę Koheleta. Tłumaczenie tego biblijnego poematu ukazuje się niemal trzydzieści lat po jej śmierci. Kohelet, zdaniem Kamieńskiej, był prorokiem zwątpienia w sens życia i sens ładu. P...
Zagłada Z˙ydo´w z˙o´łkiewskich Gerszona Taffeta została pomyślana jako swojego rodzaju pomnik gminy z˙ydowskiej w Z˙o´łkwi pod Lwowem. Książka do dziś stanowi „cenny przyczynek do dziejów martyrologii żydowskiej”. Taffet skrupulatnie zbiera fakty, ewidencjonuje nazwiska oso´b zaangażowanych w przedstawiane przez siebie wypadki, zdaje relacje? z emocji towarzyszących różnym ich uczestnikom. Odwołując się do wiedzy nabytej już po wojnie, odszyfrowuje sensy wydarzeń niekiedy w p...
Przez pryzmat archiwaliów, materiałów prasowych oraz wspomnień autorka pokazuje, jak kształtowały się losy wyniszczonej i zdziesiątkowanej przez wojnę żydowskiej inteligencji twórczej skupionej przy Centralnym Komitecie Żydów w Polsce w latach 1944–1950. Decydujący wpływ na wybory i postawy tych ludzi miały trzy różne doświadczenia: Zagłada, antysemityzm i komunizm. Mimo ogromnych przeszkód udało się im reaktywować swoje najważniejsze organizacje: Związek Literatów i Dziennik...
W książce Bracia, obcy czy współobywatele Jan Doktór w sposób syntetyczny i wnikliwy zarazem, na podstawie analizy rozmaitych źródeł, przedstawia debaty prowadzone w różnych częściach Europy przez chrześcijan na temat judaizmu i jego wyznawców. Wywód rozpoczyna od zaprezentowania argumentacji św. Augustyna, kończy zaś na opisaniu projektów równouprawnienia żydów z przełomu XVIII i XIX wieku, siłą rzeczy wybierając z tego bogatego materiału przypadki kluczowe. Szczególną warto...
Dziennik Heńka Fogla był spisywany w getcie łódzkim od 16 marca 1942 do 7 maja 1944 roku. Autor nazywał go „pamiętnikiem”: przed pamiętnikiem nie trzeba niczego ukrywać, gdyż On jest jak spowiednik. Opisywał w nim warunki życia i pracy w getcie, losy swojej rodziny i przyjaciół, politykę wewnętrzną getta prowadzoną przez Chaima Rumkowskiego, z którego ust nie wychodzi ani jedno słowo prawdy, krążące w getcie plotki na temat sytuacji międzynarodowej. Szczególną uwagę poświęca...
Autorka opisuje historię polskich Żydów przebywających zaraz po wojnie w amerykańskiej i brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec: osób wyzwolonych na terenie Niemiec (dipisów) i tych, którzy po wyjeździe z Polski oczekiwali w obozach dla przesiedleńców na dalszą emigrację. Ich historia jest w dużej mierze kontynuacją historii przedwojennej żydowskiej społeczności w Polsce, jej członkowie wciąż tkwili w przedwojennej i wojennej sieci powiązań. Jednocześnie dipisi byli grupą od...
Choć wielu czytelników zna hasło „Żydzi na Madagaskar!”, to brakowało nam całościowego przedstawienia narastającej w II RP tendencji do zmniejszenia liczby Żydów poprzez masową emigrację. Książka Zofii Trębacz zapełnia tę lukę w świetnie udokumentowany sposób, pokazując, skąd wzięły się takie pomysły, co znaczyły one w praktyce ówczesnych rządów i jak reagowała na nie opinia publiczna. Dzięki rozległym badaniom w archiwach w Polsce i za granicą oraz imponującej kwerendzie bib...
W 2018 r. mija 50 lat od chwili, gdy miało się ukazać pierwsze tłumaczenie notatek Emanuela Ringelbluma na język polski. Uniemożliwiły to wówczas tzw. wydarzenia marcowe, tekst czekał zatem na druk do roku 1983, kiedy ukazał się pod tytułem "Kronika getta warszawskiego" w przekładzie Adama Rutkowskiego i opracowaniu Artura Eisenbacha. Kronika nie objęła jednak wszystkich zachowanych zapisków Ringelbluma, ponadto, jak wszystkie publikacje wychodzące w PRL, została ocenzurowana...
