Książki tej Tadeusz Boy-Żeleński nie zdołał już opublikować. Maszynopis złożył we Lwowie w Wydawnictwie Mniejszości Narodowych na dwa tygodnie przed swą tragiczną śmiercią. Tom zawiera eseje i recenzje pisane przez Boya we wcześniejszym okresie i opracowane na nowo: teksty poświęcone twórczości Słowackiego, Fredry, autorom francuskim i inne. Warto się z nimi zapoznać, bo dzieła tych wielkich żyją nadal na scenach wielu teatrów, a krytyczne spojrzenie Boya nie straciło nic ze ...
Opowieść o życiu Jana Karskiego, legendarnego kuriera z czasów II wojny światowej, który wchodził do warszawskiego getta i obozu w Izbicy Lubelskiej, przedostawał się przez granicę górami i dotarł nawet do Stanów Zjednoczonych, gdzie zdał Rooseveltowi relację z sytuacji w okupowanej Polsce i eksterminacji Żydów. Ale oprócz rysu biograficznego autor przedstawia poglądy bohatera książki między innymi na wojnę, Holokaust i Polskę, tę przedwojenną, wojenną i powojenną.
„Ojczyzna Leca – Głowa” – pisał, efektownie choć nie całkiem zgodnie z prawdą, Adolf Rudnicki. Skąd zatem wziął się Lec, autor elektryzujących aforyzmów, brawurowych fraszek, dojmujących wierszy? Kto go zrodził? Jakie tradycje kontynuował? Z kim szedł na kawę, a z kim na barykadę? Kto chce zrozumieć poetę, musi się udać do kraju poety – na Podole, do Szerszeniowiec w zakolu Seretu. Nazwę tej wioski autorka nanosi na mapę życia i twórczości Stanisława Jerzego Leca obok Lwowa...
[…] nieodmiennie wyrażam zachwyt nad odważnymi analizami dorobku klasyków, których Lech Witkowski rewitalizuje zupełnie od nowa, wskrzeszając ich idee i tożsamość w publicznej aktualnej obecności w naszym dzisiejszym świecie. […] eksponując myślenie o zjawiskach społecznych, łączy w sobie umiejętność pedantycznej uwagi ze stałym umiłowaniem do prowadzenia szerszych syntez teoretycznych. […] tworzy nowatorską całościową koncepcję, systematyzując analizy treści rozpraw wybitnyc...
Nowa książka Katarzyni Boni, autorki Ganbare! Warsztatów umierania. Osobista opowieść o życiu w cieniu katastrofy klimatycznej, zmieniającym się świecie, stracie i nowych początkach.Motyle i hipopotamy.Dziób tukana czterokrotnie większy od jego głowy.Zimę, smak wanilii i oliwy.Codzienną poranną kawę.Brzozy. Przynajmniej w naszej szerokości geograficznej.A także sosny, świerki i modrzewie.Wszystko to i wiele, wiele więcej utracimy wraz ze światem, który właśnie znika. Pło...
Trzy pierścienie to łączący różne gatunki osobisty esej o wygnaniu, opowieści i losie. Daniel Mendelsohn splata rozważania o Odysei z dziejami trzech pisarzy-wygnańców i własną historią rodzinną. Tytułowe trzy pierścienie okażą się nie tylko przedmiotem, ale i klamrą tej niezwykłej książki. Warto się o tym przekonać, idąc za Mendelsohnem szlakiem wszystkich jego Odyseuszów.Na pytanie, o czym traktują „Trzy pierścienie”, można by dać odpowiedź ogólną i niejasną: o cywilizacji,...
Rozważania Wiesława Rzońcy o Friedrichu Hölderlinie (1770–1843), niemieckim poecie doby romantyzmu, nie są jedynie biografią czy szkicami krytycznoliterackimi. To wielowątkowa i wielopoziomowa opowieść o poezji, która pomimo upływu ponad 200 lat wciąż otwiera nowe ścieżki interpretacyjne. Hölderlin w ujęciu Rzońcy to bowiem poeta współczesny – łączący w sobie filozofię, duchowość, anarchistyczny indywidualizm oraz ostentacyjnie subiektywną intymność. „Niniejsza książką ...
Złożony z 12 rozdziałów esej dotyczy współczesnego człowieka oraz fundamentów świata, w którym on żyje. Jest to jednak nowa jakość eseju. Towarzyszem rozmyślań autora jest Wiliam Szekspir, którego dramaty powracają niczym refren w kolejnych rozdziałach. Mistrzów jest zresztą w tej książce wielu. Wildstein zadbał jednak, by namysł nad współczesnością nie był oderwany od różnych rejestrów kultury. I tak w jego rozważaniach znajdziemy odwołania m.in. do Todda Philipsa, Ag...
Wybór esejów amerykańskiego pisarza, erudyty, tłumacza z chińskiego i hiszpańskiego, znawcy wielu kultur nieeuropejskich, pozwala zanurzyć się w świecie poezji, mitów i przypowieści. Weinberger łączy fragmenty historycznych ksiąg, apokryfów, wierzeń, legend i zapisków dawnych podróżników, by stworzyć zadziwiający, wielobarwny kolaż. Ruchem konika szachowego przenosimy się wraz z nim między kontynentami i epokami, od średniowiecznych Chin, Indii i Japonii po szesnastowieczną I...
W Procesie rytualnym Victor Turner (1920–1983) – brytyjski antropolog kulturowy – objaśnia i rozwija na licznych przykładach pojęcia opisujące dynamikę procesów społecznych: rytuały, które służyć mają potwierdzeniu i wzmocnieniu wartości, na jakich opiera się dana grupa społeczna, oswajaniu zjawisk postrzeganych jako nietypowe czy wręcz zagrażające społeczności. Książka uznawana jest za klasyczną pracę antropologiczną.„Turner umieścił humor, doznawanie przyjemności i sp...
Nowe wydanie zbioru felietonów, które Dorota Masłowska publikowała na łamach „Dwutygodnika”. „To – jak pisze sama autorka – cykl skierowany do ludzi takich jak my, nadwrażliwych, zdziwaczałych, emocjonalnie pokiereszowanych humanistów, na których psychice niezatarte piętno odcisnęły niepowodzenia w grach zespołowych, trądzik na plecach i nieudane próby przeskakiwania przez kozła”. A także „do tych, którzy na przekór modom, prądom, falom, pływom i horoskopom lubują się w nie...
Dwa słynne eseje, które weszły do kanonu humanistyki. Analizując źródła naukowe i utwory literackie od antyku po czasy współczesne (odwołując się choćby do Homera, Baudelaire'a, Manna, Joyce'a czy Audena) Susan Sontag rekonstruuje mitologię gruźlicy i choroby nowotworowej. Pokazuje przy tym sposoby, w jakie społeczeństwo stygmatyzuje chorych i demistyfikuje ideologiczne fantazmaty, które zmierzają do demonizacji niektórych chorób. Drugi esej, napisany pod koniec lat 80., jest...
Obraz Miami, miasta zbudowanego na przemocy i rozczarowaniu, autorstwa wybitnej pisarki i dziennikarki Joan Didion, której „Rok magicznego myślenia” znalazł się na liście 100 najlepszych książek XXI wieku.W „Miami” Joan Didion obala mit beztroskiego miasta pełnego szybkich samochodów i pięknych kobiet, ukazując jego prawdziwe oblicze: miejsce naznaczone politycznymi intrygami, korupcją i wykluczeniem.W tej najmroczniejszej ze swoich książek Didion zagłębia się w histori...
"Widok z Koziej" to zbiór miniatur eseistycznych oraz felietonów teatralnych Jacka Kopcińskiego publikowanych w latach 2011–2024 na łamach miesięcznika „Teatr”. Finezyjne i erudycyjne zapiski pisane na gorąco sytuują się na pograniczu tekstu dziennikarskiego i artystycznego z wyraźną mikrofabułą, z ekspozycją oraz przedstawieniem bohaterów w ich strojach i maskach, na scenie i poza nią. Wreszcie zaś z puentą: zachwytu, oczarowania, zawodu. Z puentą oddalenia, częściej ...
Galeria portretów kilku poetów Nowej Fali z autoportretem w tle Zebrane w tej książce eseje poświęcone zostały sześciu wybitnym poetom Nowej Fali: Witowi Jaworskiemu, Jerzemu Kronholdowi, Julianowi Kornhauserowi, Ryszardowi Krynickiemu, Stanisławowi Barańczakowi oraz Adamowi Zagajewskiemu. Aleksander Fiut – historyk literatury, krytyk, eseista, emerytowany profesor zwyczajny na Wydziale Polonistyki UJ i długoletni kierownik Katedry Historii Literatury Polskiej XX wieku –...
„Autoportret z okruchów” można bez wątpienia nazwać dziełem monumentalnym, w którym ujawniają się różne twarze jednego z najwybitniejszych polskich krytyków literackich, historyków literatury, a jednocześnie wyjątkowego eseisty, którego teksty ukształtowały wiele pokoleń pisarzy oraz akademików. Tomasz Burek (1938-2017), bo o nim mowa, debiutował jako krytyk w wieku dziewiętnastu lat i nieprzerwanie do śmierci, przez niemal sześćdziesiąt lat, był aktywnym uczestnikiem ...
Co wiemy o Bydgoszczy? Michał Tabaczyński przekonuje, że na tożsamość tego miejsca składają się „gorączka niedookreślenia” i wyparta przeszłość. Nowoczesność przynieśli tu Niemcy, inwestując w Pruską Kolej Wschodnią i kanał łączący Noteć z Brdą. Projektowali swój mały Berlin, miasto idealne, którego ślady widać do dziś. Znani pisarze, owszem, odwiedzali Bydgoszcz, ale stacjonowali w koszarach (Heinrich Böll) albo pracowali w miejskiej rzeźni (J.D. Salinger). Mniej znani, jak ...
W kolejnej powieści bez fikcji francuski pisarz Patrick Deville zabiera czytelników w podróż do Indii. Znalazł się w tym najbardziej zaludnionym kraju na świecie w szczególnym momencie, w roku 2019, którego koniec zmusił świat i jego mieszkańców do nagłego zatrzymania. Okazało się, że stan wyjątkowy jest okolicznością nader sprzyjającą snuciu rozważań o sansarze, wielkim kole reinkarnacji. W opowieści Deville’a śledzimy kolejne wcielenia Indii od powstania kolonii brytyj...
Zaskakująco współczesna lektura. W legendarnym „Zniewolonym umyśle” Miłosz zadaje pytania fundamentalne dla relacji człowiek - władza. Kiedy zaczyna się niewola umysłu, pyta pisarz, i do jakiej granicy może dojść? Czy człowieka da się złamać do końca? Czy może jednak istnieje w nas jakiś zakamarek umysłu, którego nie da się drasnąć? Miłosz jest szczególnie wrażliwy na wewnętrzne tarcia pomiędzy wolnością a zniewoleniem. Sam, zanim wyemigrował do Paryża, pracował dla polskiego...
W przededniu pandemii Olivia Laing wprowadza się wraz z mężem do starego domu w hrabstwie Suffolk. Otacza go piękny, choć zapuszczony ogród, który należał wcześniej do wybitnego członka Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego. Próbując przywrócić roślinom ich dawną bujność, Laing medytuje nad znaczeniem ogrodów w kulturze. Fachową literaturę ogrodniczą czyta z równym zapałem, co Raj utracony Johna Miltona. Przycina cisowy żywopłot, użyźnia glebę z pomocą dżdżownic od firmy Wigg...
"Ku oświeceniu" nie stara się rozpatrywać tych wątków, od których zależy nasza wiara. Ale próbuje spojrzeć chłodnym okien naukowca na fakty już udokumentowane przez świat nauki. Zwraca też uwagę na otaczającą nas rzeczywistość i odniesienia do niej treści biblijnych. AK.Anna Kiesewtter urodziła się 4 września 1946 roku w Łodzi. Studiowała w Paryżu, Warszawie i Łodzi, gdzie ukończyła studia. Pracowała kolejno: jako konsultant literacki w Teatrze Nowym w Łodzi w latach 197...
Co z niej za matka, skoro porzuca własne dziecko? To pytanie zawiera w sobie oburzenie i pogardę spadające na kobiety, które z różnych powodów decydują się na taki krok. Autorka książki, hiszpańska dziennikarka i felietonistka, zadała je nie w trybie oskarżenia, a dociekania: dlaczego niektóre kobiety zostawiają swoje dzieci? Biorąc pod lupę tak znane postaci, jak Doris Lessing, Gala Dalí, Maria Montessori, Joni Mitchell, Mercè Rodoreda czy Muriel Spark, a także mniej znane, ...
Autorka, jedna z najwybitniejszych polskich humanistek, prowadzi nas przez fascynujący labirynt idei, tropów literackich oraz historycznych dramatów, które kształtowały polską wyobraźnię i podejście do kwestii moralnych.W centrum uwagi znajduje się figura “szalonego patrioty”, archetypowego bohatera narodowych tragedii, symbolu polskiego prometeizmu i ofiarnego buntu wobec niesprawiedliwości. Janion pokazuje, jak postacie takie jak Rejtan czy bohaterowie Dziadów Mickiewicza s...
Słynny manifest antykolonialny martynikańskiego psychiatry, filozofa i działacza politycznego. Fanon napisał Wyklęty lud ziemi w wyniku doświadczeń zdobytych w czasie wieloletniego pobytu w okupowanej przez Francuzów Algierii. Wtedy to z przerażeniem obserwował kolonialną przemoc, której poddawani byli Algierczycy, a przede wszystkim leczył pacjentów cierpiących na choroby psychiczne i sam angażował się w walkę wyzwoleńczą. W końcu sformułował wnikliwą i przejmującą analizę...
Eseje to kategoria książek, które zawierają błyskotliwe oraz jednocześnie subiektywne spojrzenie na różnorodne tematy, od kultury i filozofii po politykę. Dzięki temu skłaniają one czytelnika do refleksji i poszerzają jego horyzonty myślowe. Esej jako gatunek literacki, jest wyjątkowy, ponieważ łączy w sobie cechy rozprawy naukowej, filozoficznej refleksji, a także osobistych konkluzji na dany temat. Autor eseju nie dąży do wyczerpania tematu czy przedstawienia ostatecznych prawd, lecz raczej do pobudzenia intelektualnego, zadania pytań i sprowokowania czytelnika do własnych przemyśleń. Doskonałym przykładem tego gatunku jest książka, pod tytułem „Życie zewnętrzne”, Annie Ernaux. To intymna obserwacja i analiza otaczającej rzeczywistości w formie spisanych rozmów i spotkań, uchwycona przez pryzmat codziennych doświadczeń. Eseje to fascynująca lektura, idealna dla osób poszukujących czegoś więcej niż prostej fabuły.
Kategoria, jaką są Eseje, to prawdziwa mozaika tematów i stylów, co czyni ją niezwykle atrakcyjną dla szerokiego grona czytelników. Polecane przez nas publikacje poświęcone są, między innymi analizie zjawisk społecznych i politycznych, które pomagają zrozumieć złożoność współczesnego świata. Eseje mają często charakter osobistych refleksji, będąc rodzajem literackiego pamiętnika lub podróży wewnętrznej autora, co pozwala czytelnikowi na nawiązanie głębszej, emocjonalnej więzi z tekstem. Tego typu publikacją jest np. książka, zatytułowana „Hałas”, autorstwa Małgorzaty Halber. To publikacja, która głęboko analizuje i diagnozuje przebodźcowany świat współczesnego człowieka. Autorka pokazuje, jak nieustanny napływ informacji, presja produktywności oraz zacieranie się granic między życiem prywatnym a pracą, tworzą kakofonię bodźców i lęków. To nie jest poradnik, ale osobista, uniwersalna refleksja nad samotnością i chronicznym zmęczeniem.
Eseje uczą często dostrzegania niuansów, analizowania złożonych zagadnień i formułowania własnych opinii. Rozwijają umiejętność logicznego myślenia, a także wrażliwość na język i styl pisarski. Dzięki esejom można zgłębiać pasjonujące czytelnika tematy, a przy okazji zyskać nową perspektywę. W świecie, który staje się coraz bardziej skomplikowany, eseje zawierają refleksję i skupiają się na głębi danego tematu. Są ponadczasową kombinacją intelektualnego wyzwania i estetycznej przyjemności. Pozycją, która skłania do głębszych przemyśleń jest np. książka napisana przez Carla Gustava Junga, nosząca tytuł „Odpowiedz Hiobowi”. To głęboki esej teologiczno-psychologiczny, w którym autor reinterpretuje biblijną Księgę Hioba z perspektywy psychologii głębi. Książka analizuje problem zła, relacji człowieka z Bogiem oraz rozwoju świadomości ludzkiej i boskiej, będąc kluczowym dziełem, pomagającym zrozumieć teorię nieświadomości zbiorowej.
