Pod względem struktury praca ofiarowana Jubilatowi składa się z trzech części. Warto podkreślić, iż są one nieprzypadkowe – odzwierciedlają tak zainteresowania badawcze Profesora i uznanie dla badań nad dziejami regionu, jak i rolę archiwów i archiwistów w trosce o źródła archiwalne. Pierwszą część, zatytułowaną W kręgu osiągnięć badawczych i naukowych, tworzy 29 autorskich wypowiedzi prezentujących swoje najważniejsze osiągnięcia naukowe, organizacyjne i zawodowe. Padają tu ...
Aleucki teatr działań wojennych na Pacyfiku mógłby równie dobrze być nazywanym teatrem militarnych frustracji. Ani jeden oficer flagowy, ani generał żadnej ze stron, z wyjątkiem komandora McMorrisa, nie zyskał tam sławy ani fortuny. żadna z operacji nie dokonała niczego poważnego, ani nie miała wpływu na przebieg wojny. Marynarze, żołnierze i piloci nienawidzili przydziału w ten wiecznie mglisty śnieżny region, nieco tylko lepszy od przydziału do jednostki karnej. Obie strony...
Niniejsza praca zawiera nieporównanie mniejszą liczbę obiektów, postara się też odpowiedzieć na pytanie, czy nowa ulica Marszałkowska budowana po wojnie stała się symbolem prestiżu czy upadku, czy dostała szansę na kontynuację przedwojennej legendy czy też ją bezpowrotnie utraciła.
A jeśli tak, to co o tym zadecydowało?
Korpus Ochrony Pogranicza był specjalną formacją wojskową, która niczym tarcza ochraniała polską granicę wschodnią przed atakami radzieckiej dywersji i litewskich bojówek oraz zwalczała przemyt z Litwy, Niemiec i Rumunii. Powstał we wrześniu 1924 r. w związku z trudną sytuacją w zakresie bezpieczeństwa na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej. Jako formacja powołana do ochrony granicy państwowej i bezpieczeństwa publicznego, podlegał w czasie pokoju Ministerstwu Spraw Wewnęt...
30 kwietnia 1945 roku Hitler popełnił samobójstwo w swoim berlińskim bunkrze. Zachodni alianci i Sowieci razem świętowali zwycięstwo. Taka w każdym razie jest wersja oficjalna. Istnieje jednak inna, bardziej skomplikowana, zagadkowa, niepokojąca. Wersja, której szczegóły pozostają ukryte, strzeżone pilnie przez archiwistów. Jean-Christophe Brisard i Lana Parshina uzyskali dostęp do poufnych dokumentów w rosyjskich archiwach dotyczących niezwykłych poszukiwań ciała Hitlera pr...
Po raz Szesnasty dr Leszek Pietrzak w swoich tekstach odkłamuje naszą historię. Nasi sąsiedzi uczynili z historii metodę prowadzenia polityki,polityka ta ma być usprawiedliwieniem ich zbrodni, przerzucenia odpowiedzialności na innych, z katów na ofiary Autor pokazuje ,że to Polacy, poza wyjątkami nie uczestniczyli w niemieckim holokauście, czego większość europejskich krajów nie może o sobie powiedzieć. Ważnym i ciekawym tekstem jest też analiza ukraińskich kłopotów z hist...
Monografia współautorska Sowietyzacja języka Niemców rosyjskich w latach 20. i 30. XX wieku składa się z trzech tomów. Tom I, najobszerniejszy, pióra J. Mędelskiej, M. Cieszkowskiego, M. Jankowiak-Rutkowskiej i M. Sobczaka, zatytułowano Losy Niemców rosyjskich i stan ich języka(do 1941 roku). Tom II, przygotowany przez J. Mędelską, M. Cieszkowskiego i M. Sobczaka, nosi tytuł Tworzenie sowieckiego języka niemieckiego(na podstawie moskiewskich słowników rosyjsko-niemieckich wyd...
Wędrówkę przez życie Autorka podzieliła na trzy etapy: wspomnienia z dwóch pierwszych okresów znajdują się w tym opracowaniu. Prof. Skrabka-Błotnicka opisuje w nich Przemyśl i Gliwice swoich lat młodości, domy rodzinne i akademickie, uczelnie oraz osoby, z którymi spotkała się. Szczególną uwagę poświęciła swoim nauczycielom oraz ich stosunku do wychowanków. Wiele jest także o przeżyciach osobistych Autorki, w tym o relacjach damsko-męskich czy pomiędzy przedstawicielami tej s...
Postępująca globalizacja okazała się czynnikiem sprzyjającym terrorystom. Ułatwienia komunikacyjne, coraz szybsza łączność, masowe korzystanie z Internetu, napływ ludności z terenów wiejskich do miast, obecność w Europie kilkudziesięciu milionów muzułmanów, struktura sieciowa, utrudniona kontrola i identyfikacja potencjalnych sprawców zamachu utrudniają walkę z terroryzmem. Potwierdzeniem determinacji członków organizacji terrorystycznych mogą być ataki na środki transportu p...
Kolejny tom opracowany w ramach zakrojonego na ogromną skalę Słownika historyczno-geograficznego ziem polskich w średniowieczu i stanowi integralną część tomu Słownika historyczno-geograficznego Pomorza Gdańskiego w średniowieczu, obejmującego rdzenne, historyczne ziemie Pomorza Wschodniego, Pomorza Nadwiślańskiego albo Pomorza Gdańskiego.
Z uwagi na bardzo niewygodną dla komunistycznych władz polskich treść Wspomnień, opisujących przecież okres okupacji sowieckiej Przemyśla, rękopis był ukrywany przez cały okres istnienia PRL w obawie przed konfiskatą przez Służbę Bezpieczeństwa (...) Wspomnienia koncentrują się na opisie wydarzeń, które miały miejsce w siedzibie TPN, ale zawierają także wiele cennych informacji o życiu w okupowanym przez Sowietów Przemyślu. Mylny byłby zatem pogląd mówiący o tym. że ogranic...
Budowa portu i miasta Gdyni była jedną z największych inwestycji gospodarczych II Rzeczypospolitej. Przekształcenie małej wioski rybackiej w nowoczesne miasto i największy port bałtycki stało się swoistym fenomenem, który wymuszony został polityczno-ekonomicznymi realiami istniejącymi w Europie Środkowej na początku lat dwudziestych XX w. U zarania niepodległości państwo polskie spoglądało na Gdańsk. Miasto to stać się miało polskim oknem na Bałtyk, przez który realizowane mi...
Drugi tom z cyklu Polska i sąsiedzi na przestrzeni wieków jest kontynuacją prac doktorantów Akademii Pomorskiej w Słupsku, którzy do współpracy zaprosili też młodych naukowców z innych polskich ośrodków naukowych. Myślą przewodnią kolejnego zbioru artykułów pozostaje tematyka dotycząca procesów zachodzących na ziemiach polskich i w krajach sąsiednich, a także wzajemnych relacji Polski z jej sąsiadami. Niewątpliwie warto wnikliwie przyglądać się tym relacjom, zarówno w zakresi...
Nie ma chyba w Europie innej metropolii, która podczas drugiej wojny światowej ucierpiała tak straszliwie jak Warszawa. Nie ma w niej drugiej takiej dzielnicy, która została starta z powierzchni ziemi – jak dzielnica północna. I nie ma drugiej tak licznej dzielnicowej populacji, która doświadczyła równie potwornej zagłady i znikła bez śladu po 600 latach bytowania – jak żydowska społeczność północnego śródmieścia. Wędrówka po przedwojennej żydowskiej Warszawie może odbywać ...
Do historii przeszedł jako Krzysztof Kolumb. Ale czy rzeczywiście tak nazywał się odkrywca Ameryki? Skąd naprawdę pochodził? Jaki był jego status społeczny? Istnieje wiele teorii na ten temat, a rozmaite, rozsiane w czasie i przestrzeni wzmianki o korzeniach Kolumba wcale nie ułatwią poznania jego prawdziwej tożsamości. Niezbadany pozostaje trop grecki. Wiedzie on na wyspę Chios i w stronę bizantyjskiego rodu Dishypatos. Wiele wskazuje na to, że Kolumb był spokrewniony z Pale...
Pod Węgrowem rozegrała się jedna z najbardziej zaciętych i krwawych spośród tysiąca dwustu dwudziestu dziewięciu bitew powstania styczniowego. Było to największe starcie na Podlasiu i zarazem najbardziej uparte - przyznawali to nawet Rosjanie. Z militarnego punktu widzenia - bój bez większego znaczenia, bój nawet nie zwycięski. Lecz i nie przegrany. "Wiadomości z pola bitwy" pisały: "Odwrót w porządku dokonany nieraz bardziej zabliźnia rany przegranej, a w partyzanckiej wojn...
Najnowszy katalog prezentujący judaika znajdujące się w zbiorach Zakładu Dokumentów Życia Społecznego Biblioteki Narodowej zaskakuje objętością i liczbą zreprodukowanych dokumentów. Wyjątkowy jest też temat historycznej analizy autorów pracy – Warszawa – miasto będące wówczas największym skupiskiem, a także najważniejszym ośrodkiem politycznym, gospodarczym i kulturalnym Żydów w Europie. Tu rozwijała się żydowska literatura, działały żydowskie drukarnie, teatry, otwierano sz...
Publikacja prezentuje efekty trwającej siedem lat inwentaryzacji niezwykle bogatego Archiwum Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte pod Paryżem – wydawcy paryskiej „Kultury”. Archiwum Instytutu to cenne źródło dokumentujące działalność placówki oraz życie polskiej emigracji politycznej w okresie powojennym. Znajduję się tu m.in.: akta osobiste Jerzego Giedroycia, fragmenty spuścizny po Witoldzie Gombrowiczu, Konstantym Jeleńskim i Jerzym Stempowskim. Prace porządkowe, któ...
Książka prezentuje sylwetki ludzi, którzy – mówiąc eufemistycznie – na co dzień nie przejmowali się przesadnie moralnością… Chodzi więc zarówno o bumelantów, którzy żyli kosztem innych lub uruchamiali rozmaite kombinacje, by nie pracować, jak i o postacie szeroko rozumianego półświatka, ale – poza wyjątkowymi przypadkami – raczej nie o zwykłych przestępców, których upamiętniają co najwyżej kartoteki wymiaru sprawiedliwości. To najczęściej indywidua, które funkcjonowały bądź f...
Osiemnasty tom Bibliografii polskiej 1901-1939 obejmuje hasła na litery Koro-Krasu i zawiera ponad 6200 pozycji. Bibliografia opracowywana jest przez zakład Bibliografii Polskiej 1901-1939 w systemie MAK z zastosowaniem formatu MARC 21. Publikacja stanowi nieocenione źródło informacji o wszystkich działach piśmiennictwa rozwijających się w Polsce w latach 1901-1393 (także o publikacjach obcych uznanych za polonica zagraniczne).
Sztetl Rymanów dla tutejszych Żydów było najważniejszym miejscem na ziemi. Izaak Rabi, laureat nagrody Nobla z dziedziny fizyki i współtwórca pierwszej bomby atomowej, kiedy je odwiedził siedemdziesiąt lat po wyjeździe, napisał, że jest tak piękne, jak opowiadali mu o nim rodzice. Jacob Kalich, założyciel teatru w Nowym Jorku, wystawiał w nim sztuki w jidysz, języku swojego dzieciństwa, spędzonego w Rymanowie. Izaak Schorr, jeden z najznakomitszych kantorów żydowskich, w tute...
Trzecia i ostatnia część opowieści o Łemkowszczyźnie, będącą kontynuacją książek Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat i Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju. Opisano tu najdramatyczniejszy okres jej historii, który zaważył na łemkowskim „być, albo nie być”. Kampania wrześniowa 1939 r. i operacja dukielsko-preszowska były tylko przerażającą uwerturą do wydarzeń mających nastąpić w latach 1945–1947, a więc przymusowych wysiedleń na Ukrainę sowiecką i akcji „Wisła”, podczas któ...
Książka poświęcona ważnej, lecz często nie docenianej kwestii w historii kościoła katolickiego w Polsce - jego bazie materialnej. W I Rzeczypospolitej dawała mu ona niezależność od władzy świeckiej, zaś odebrana mu została przez zaborcze monarchie, o czym autor obszernie opowiada w pierwszym rozdziale swej książki. Kolejne partie tekstu poświęcone są - w znacznej części udanym - próbom odzyskania podstawowego elementu tej bazy materialnej, jaką były dobra ziemskie. Na proces ...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
