Starożytny Egipt od antyku jest przedmiotem zainteresowania licznych badaczy. Rozbudził je w Europie Herodot, uznawany za ojca historii. Do tradycji weszło wiele stwierdzeń autorów antycznych dotyczących tej cywilizacji, chociaż z perspektywy dzisiejszego stanu wiedzy niemających żadnych racjonalnych podstaw. Intensywne prace wykopaliskowe prowadzone na licznych stanowiskach późnopredynastycznych i wczesnodynastycznych w Górnym i Dolnym Egipcie, a przede wszystkim publikacj...
Celem pracy jest ukazanie udziału Kościoła rzymskokatolickiego w procesach integracyjnych zachodzących w powojennym społeczeństwie Pomorza Zachodniego, do czego prowadzą odpowiedzi na pytania pomocnicze: 1. Jaki był stosunek najwyższych hierarchów Kościoła katolickiego do problemu dezintegracji społeczeństwa Ziem Odzyskanych? 2. Jak w praktyce realizowano ich politykę na terenie Pomorza Zachodniego? 3. Jakie były efekty działalność Kościoła w zakresie procesów integracyjnyc...
Zasłużyły na miano wilczyc znad Wisły – łączyła je uroda i zdrada, różniły motywy, gdyż jedne donosiły, by uniknąć tortur lub pod wpływem szantażu, inne dla korzyści majątkowych i poprawy statusu społecznego, decydując się nawet na łamanie prawa, którego same strzegły. Jeszcze inne z naiwności lub z miłości. W ich otoczeniu nikt nie mógł spać spokojnie, koleżanka, towarzysz walki z konspiracji, mąż… Podobnie potoczyły się ich losy – mało która poniosła adekwatną karę za popeł...
Kiedy powstał naród żydowski? Cztery tysiące lat temu, czy też wyszedł spod pióra żydowskich historyków w XIX w., którzy wykorzystując tradycję biblijną odtworzyli dzieje ludu, stanowiące podstawę do kształtowania przyszłego narodu? W duchu historii kontrafaktycznej profesor Shlomo Sand zabiera nas w podróż przez "długą" historię Żydów. Czy mieszkańcy Judei zostali wypędzeni po zburzeniu Drugiej Świątyni w 70 r. n.e., czy jest to chrześcijański mit, który przeniknął do żydow...
Pod koniec 2016 r. do Oddziałowego Archiwum IPN w Szczecinie zostały przekazane protokoły przesłuchań byłych więźniarek i więźniów obozów koncentracyjnych położonych w Niemczech i na terenach okupowanych przez Niemców. Materiały te zostały sporządzone przez pracowników Polskiego Instytutu Źródłowego w Lund. Publikacja ta ma na celu nie tylko ukazanie życia codziennego w żeńskim obozie Ravensbrück, lecz także przybliżenie działalności Polskiego Instytutu Źródłowego w Lund jako...
Zadaniem tej publikacji jest opisanie nazw ulic oraz podanie informacji, od kogo czy też od czego noszą swoją nazwę. A te nazwy brały się najczęściej od patronów, czyli znanych postaci historycznych, zawodów, wydarzeń itp.. Są też takie ulice, które mają nazwy, których nie można utożsamić z Jarocinem czy też ziemią Jarocińską (taką politykę stosowali np.. Niemcy podczas II wojny światowej nadając np. nazwy: ulica Daliowa, Tulipanowa itd.). Dlatego czytelnik nie znajdzie na ka...
Powstanie wielkopolskie należy do tych nielicznych polskich powstań narodowych, które zakończyły się pełnym sukcesem powstańców. Faktem jest, że ofensywa militarna Niemców przeciwko Wielkopolanom została powstrzymana przez układ rozejmowy w Trewirze. Nie umniejsza to jednak osiągnieć powstańców. Do tego sukces ten został osiągnięty samodzielnie, przy niewielkim, wręcz symbolicznym tylko wsparciu kadrowym ze strony Wojska Polskiego.
Bestseller obnażający sekrety GRU. Ta książka jako pierwsza odkryła sekrety najbardziej tajnego wywiadu na świecie – Głównego Zarządu Wywiadowczego, czyli GRU. Przełożona na 27 języków, doczekała się już ponad 70 wydań. Antoni Krauze zrealizował na jej podstawie film kinowy i serial telewizyjny, w których główne role zagrali Jurij Smolskij i Janusz Gajos. Wiktor Suworow odtwarza swoje losy w bezwzględnym, paranoicznym świecie sowieckich służb wywiadowczych. Jako wyróżniający ...
Wielka Księga Piechoty Polskiej to wyjątkowa seria dla każdego pasjonata historii! Po raz pierwszy w jednej serii dzieje przedwojennych pułków piechoty. W każdym z 30 tomów przedstawiamy: - historie poszczególnych pułków - opisy ich największych bitew - barwne tablice z uzbrojeniem , sztandarami i odznakami a także niepublikowane zdjęcia i materiały archiwalne Kolekcja powstała przy współpracy z Muzeum Wojska Polskiego, Wojskowym Biurem Historycznym oraz Centralną Biblioteką ...
Trzynaście nieznanych epizodów, które zmieniły bieg historii Skąd ta książka? Dla zabawy, dla wszystkich ciekawych, dla miłośników historycznych ciekawostek od średniowiecza po dzień dzisiejszy, dla spragnionych przygód, emocji i prawdziwych uczuć! W trzynastu opowieściach ożywają bohaterowie i szubrawcy, postacie, których historia wydaje się tym bardziej nieprawdopodobna, że od początku do końca jest prawdziwa. Co wspólnego mają ze sobą Theodor Morell, osobisty lekarz Hitle...
Po kilku falach dziewiętnastowiecznych kasat z polskiego krajobrazu zniknęły męskie klasztory benedyktyńskie. Sprowadzenia zakonu do ojczyzny podjęli się dwaj mnisi z klasztorów zagranicznych: ojcowie Klemens Dąbrowski i Jozafat Ostrowski. Prezentowana kronika pierwszego z nich daje interesujący opis uwarunkowań powrotu do Polski najstarszego zakonu Europy Zachodniej. Jest to obraz batalii o odzyskanie skasowanego w XIX w. opactwa na Świętym Krzyżu, w którym od czasów rosyjsk...
Sapiehowie to jedna z najważniejszych rodzin w dziejach Rzeczypospolitej i ziem polsko-litewskich XVI–XIX wieku. Jej przedstawiciele piastowali najważniejsze urzędy świeckie i duchowne w Wielkim Księstwie Litewskim, a później na ziemiach znajdujących się pod zaborami. Sapiehowie oddziaływali na najważniejsze instytucje administracyjne państwa – sejmy, sejmiki, instytucje sądownicze. Swoją działalnością wpływali na politykę wewnętrzną i zagraniczną państwa, często także prowad...
Książka przybliża Czytelnikowi wielkopolskie dążenia do odzyskania niepodległości przedstawiając w dwunastu artykułach najważniejsze etapy wydarzeń z lat 1918-1919: Sejm delegatów Polaków z wszystkich obszarów byłej Dzielnicy Pruskiej i skupisk Polaków mieszkających głębi Rzeszy Niemieckiej, charakterystyczne przykłady przejmowania władzy w wielkopolskich miasteczkach, walki zbrojne, w tym zdobycie lotniska na Ławicy i walki o granice. Podjęto też ważny wątek upamiętniania ty...
Biografia czeskiego księdza męczennika Josefa Toufara, proboszcza z Czyhoszczy na Wysoczynie. 11 grudnia 1949 r. podczas odprawianej przez niego w czyhoskim kościele mszy świętej kilkakrotnie poruszył się krzyżyk ołtarzowy. Władze uznały, że zostało to sfingowane przez Toufara. Księdza aresztowano i brutalnymi metodami zmuszano do tego, by przyznał się do skonstruowania oszukańczego mechanizmu, za pomocą którego rzekomo poruszał krzyżykiem. W wyniku tortur ks. Toufar zmarł, z...
Celem książki jest przedstawienie funkcjonowania grup dogmatycznych PZPR w latach osiemdziesiątych na płaszczyźnie ogólnopolskiej oraz lokalnej, wskazanie ich bliższej i dalszej genezy, ukazanie platformy programowej, sylwetek głównych liderów, znaczenia politycznego, popularności wśród członków PZPR, nakreślenia form działalności, a także powiązań z zagranicznymi partiami komunistycznymi i służbami specjalnymi. Zadaniem pracy jest kompleksowe ukazanie nurtu dogmatycznego jak...
Czy miasto - jego mieszkańcy - mogą stworzyć zbiorową powieść? Czy tematem mogą być dzieje Różyckiego? Chcielibyśmy zaprosić czytelników do próby odpowiedzenia na te pytania, do udziału w naszym eksperymencie. Od ponad dziesięciu lat Laboratorium Reportażu Wydziału Dziennikastwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego zbierało do tematu materiały - głównie relacje bezpośrednich świadków i uczestników wydarzeń. Pomysłodawcą, inspiratorem powieści i znawcą bazaru R...
Prezentowana książka poświęcona została odtworzeniu i analizie obrazu cesarzy bizantyńskich (od Teodozjusza II do Maurycjusza) w Historii kościelnej Ewagriusza Scholastyka, bizantyńskiego historyka Kościoła z VI w. Dla Autora na obraz cesarzy składa się zarówno bezpośredni ich opis (charakteru, wad, zalet, wyglądu zewnętrznego etc.), jak i opis pośredni – poprzez przedstawienie prowadzonej przez nich polityki, a także zachodzących w czasach ich rządów wydarzeń, które Ewagrius...
Jacek Kordel (ur. 1988) – absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (2012), w którym obronił też doktorat (2017). Zainteresowania naukowe: historia dyplomacji, dzieje Rzeczypospolitej i Rzeszy Niemieckiej w epoce nowożytnej. Książka naświetla drogę wiodącą do „saskiego przewrotu przymierzy”, czyli do sasko-pruskiego sojuszu z 1778 r. Co skłoniło młodego elektora Fryderyka Augusta III do porzucenia tradycyjnych związków z Wiedniem i poszukiwania pomocy u Fr...
Systemy totalitarne XX w. pozostawiły po sobie wiele ofiar, których miejsca spoczynku do dzisiaj pozostają nieznane. Rozwój nauki sprawił jednak, że coraz więcej z tych miejsc udaje się odnaleźć, a nierzadko nawet ustalić tożsamość znajdujących się w nich szczątków. Wymaga to współpracy specjalistów z wielu różnych dziedzin – historyków archeologów, antropologów, lekarzy medycyny sądowej, genetyków. Ogromne znaczenie ma wymiana doświadczeń między badaczami z różnych państw. A...
Spis treści:
Pamiętny rok 1017 / 5
Wrocław w świecie Kroniki Thietmara / 9
Ekskurs: kłopotliwa kariera "Wrotizli" / 23
Na tropie początków nazwy piastowskiego grodu na odrzańskim ostrowie / 27
Wortizlaus i Wortizlava â?? para bez legendy / 33
Słowo o Thietmarze / 43
Przypisy / 48
Wybór literatury / 53
Wykaz ilustracji / 55
Od redakcji i autora / 57
Nota o autorze / 59
Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) był specjalną formacją wojskową utworzoną w celu ochrony granicy wschodniej i bezpieczeństwa mieszkańców kresów II Rzeczypospolitej Polskiej. Przez piętnaście lat żołnierze KOP czujnie strzegli i zdecydowanie bronili Polski przed sowiecką dywersją i pospolitym bandytyzmem oraz litewskimi bojówkami i zwalczali przemyt na granicy wschodniej. We wrześniu 1939 r. oddziały KOP walczyły przeciwko Niemcom na wielu zagrożonych odcinkach frontu za...
James Reasoner udowadnia, że prawda historyczna jest znacznie ciekawsza od literackiej fikcji. Autor rozwiewa hollywoodzkie mity dotyczące najsłynniejszych strzelanin Dzikiego Zachodu, opisując m.in. ostatnią walkę Doca Holidaya, tragiczną pomyłkę Dzikiego Billa Hickoka czy ostatni, nieudany napad Gangu Daltonów. Książka podzielona jest na kilka grup tematycznych, m.in.: pojedynki, gangi oraz napady na bank. Autor, wykorzystując swój literacki talent, zabiera nas do świata sa...
Działania podejmowane na rzecz budowania suwerenności wymagają stawiania pytań o prawidłowość i sens dziejów, o korzenie tożsamości i państwowości. Nie sposób wyobrazić sobie kreowania przyszłości, także w wymiarze bezpieczeństwa, bez dialogu z przeszłością. Procesy rozwoju i funkcjonowania państwa w kontekście jego bezpieczeństwa z całą pewnością trzeba rozpatrywać nie tylko wielosektorowo, ale także w perspektywie tzw. „długiego trwania”, którego skutki są dostrzegane w sze...
Jako pierwsi zaczęli bić monety prawdopodobnie Lidyjczycy, lud zamieszkujący zachodnią Azję Mniejszą. Stało się to najpóźniej w trzeciej ćwierci VII w. p.n.e. Obyczaj produkcji i używania monety szybko przyjęli Grecy, którzy doprowadzili do jego rozpowszechnienia w świecie śródziemnomorskim. Po podboju Lidii zaadaptowali ją Persowie. Najwcześniejsze monety bito z elektronu – stopu złota i srebra. Monety złote i srebrne jako pierwszy zaczął bić władca Lidii Krezus (561–546 p....
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.
Okładka to wszystko, co zostało od zewnątrz trwale złączone ze znajdującym się w środku wkładem. Składa się z przedniej i tylnej okładziny (potocznie zwanej okładką), a także z grzbietu okładki. To właśnie okładka definiuje i określa ostateczny wygląd książki, gdyż determinuje między innymi sposób, w jaki łączą się ze sobą wszystkie kartki i jaka jest wewnętrzna budowa książki. Oprawy mogą być miękkie, twarde czy też zintegrowane – różnią się przede wszystkim wielkością, wagą, wytrzymałością oraz ceną. Przykładowo książki w twardej oprawie są większe, cięższe, bardziej wytrzymałe i droższe od tych w miękkiej.
Każdy z nas miał w swoim życiu styczność z nauką historii i świetnie zdaje sobie sprawę, że najlepiej zapamiętuje się te opowieści o przeszłości, które są ciekawie opowiedziane i wciągają od pierwszych stron. Współczesnej literaturze historycznej daleko bowiem do nudnych podręczników, a sama historia jest przecież pełna fascynujących wydarzeń i osób! W wielu wypadkach głos zabierają świadkowie tych ważnych chwil, dzięki czemu możemy poznać ich relacje i przeżycia “z pierwszej ręki”. Stąd wśród tytułów dotyczących historii znajdziecie sporo biografii, pamiętników czy wspomnień, takich jak dwutomowy “Gombrowicz. Ja, geniusz” Klementyny Suchanow, “Lachert i Szanajca” Beaty Chomątowskiej czy “Nieopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny” Jakuba Gałęziowskiego. Znaleźć można tu także wiele błyskotliwych podsumowań - jak “Krótka historia prawie wszystkiego” Billa Brysona lub “Zaginione królestwa” Normana Daviesa. Niektóre ebooki historyczne łączą się z reportażami i literaturą podróżniczą - jak chociażby “Cień jedwabnego szlaku” Colina Thurbona bądź “W oblężeniu. Życie pod ostrzałem na sarajewskiej ulicy” Barbary Demick. Wszystkie dostępne są na Woblink w różnych formatach, w tym epub, mobi lub pdf. Znajdziecie tutaj liczne przykłady historiografii - działu piśmiennictwa obejmującego na przykład kroniki. Dobrym przykładem jest tutaj “Historiografia XX wieku” Georga G. Iggersa. Interesują Was militaria i historia wojskowości? “50 idei, które powinieneś znać. Historia wojskowości” to świetne wprowadzenie do tego tematu.
Przeszłość zawiera w sobie niezliczoną ilość ciekawych historii, niewyjaśnionych zagadek i nieznanych wcześniej tajemnic, które odkrywają przed nami kolejni autorzy i autorki. Jak wybrać najlepsze dla siebie książki? Podpowiadamy! Jeśli ciekawi Was, jak wyglądało codzienne funkcjonowanie ludzi w dawnych wiekach, polecamy sięgnąć po serię “ Życie w średniowieczu” Frances Gies i Josepha Gies. Składają się nań: “Życie w średniowiecznym zamku”, “Życie w średniowiecznej wsi”, “Życie w średniowiecznym mieście”, “Życie średniowiecznej kobiety”, “Życie średniowiecznej rodziny” oraz “Życie średniowiecznego rycerza”. Znajdziecie je wszystkie na Woblink jako ebooki (epub, mobi, pdf). A może lubicie rozwiązywać zagadki kryminalne? Świetnie! Sięgnijcie po “Wszystkie trupy prowadzą do Rzymu. Kryminalne zagadki starożytnych” Emmy Soulthon. Całościową historię człowieka na Ziemi zawarł w swojej bardzo znanej książce “Sapiens. Od zwierząt do bogów” Yuval Noah Harari. Z kolei analizę dotyczącą przede wszystkim współczesnej sytuacji politycznej zawarł w swojej “Drodze do niewolności” Timothy Snyder. Interesują Was losy kobiet w różnych, kluczowych momentach historii Polski? Właśnie dla Was są ebooki autorstwa Anny Herbich, takie jak “Dziewczyny z Wołynia”, “Dziewczyny z Powstania”, “Dziewczyny z Solidarności” czy “Dziewczyny ocalałe”. Szukajcie ich na Woblink jako książek papierowych, audiobooków bądź ebooków (epub, mobi, pdf)!
Wiele popularnych ebooków historycznych opowiada o przeszłości naszego kraju. Jednym z najbardziej znanych światowych historyków zajmujących się tym tematem jest Norman Davies. Jego “Boże igrzysko. Historia Polski” stanowi obecnie w zasadzie już klasyczne opracowanie tego zagadnienia. Podobnie jest w wypadku jego “Powstania 44”, które zostało opublikowane w 60. rocznicę Powstania Warszawskiego. Wydarzenie to zostało umieszczone w szerokim kontekście okresu 1939-1956 i stanowi cenny wkład w debatę toczoną wokół tego zrywu. Z tym trudnym temat mierzy się także Magda Łucyan w swojej książce “Powstańcy. Ostatni świadkowie walczącej Warszawy”. O innych momentach z historii Polski opowiadają także między innymi Iwona Kienzler i jej “W oparach absyntu. Skandale Młodej Polski”, “Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” Cezarego Chlebowskiego, “Zawodowe dziewczyny. Prostytucja i praca seksualna w PRL” Anny Dobrowolskiej, “Kroków siedem do końca. Ubecka operacja, która zniszczyła podziemie” Piotra Lipińskiego czy “Wymazana granica. Śladami II Rzeczpospolitej” Tomasza Grzywaczewskiego. Klasyczną już pozycją dotyczącą różnych epok w historii naszego kraju są książki Pawła Jasienicy. Jego “Polska Jagiellonów”, “Polska Piastów” czy “Myśli o dawnej Polsce”, a także wiele innych tytułów zajmujących się historią Polski znajdziecie na Woblink między innymi jako ebooki (epub, mobi, pdf)!
Wiele ważnych tytułów z gatunku literatury historycznej skupia się na innej lub szerszej perspektywie niż dzieje Polski, na przykład na historii Europy. Jednym z najbardziej monumentalnych dzieł wspomnianego już Normana Daviesa jest jego trzytomowa “Europa. Rozprawa historyka z historią”, która od momentu publikacji pierwszego tomu w 1996 roku wywołuje liczne debaty. Niektóre książki łączą w sobie cechy literatury historycznej i reportażu - tak dzieje się na przykład w wypadku wydanego nakładem Wydawnictwa Czarne tytułu “Gorsze dzieci Republiki. O Algierczykach we Francji” Ludwiki Włodek. O historii Stanów Zjednoczonych opowiada między innymi “Droga do wyzwolenia. Scjentologia, Hollywood i pułapki wiary” Lawrence’a Wrighta czy “Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od 1492 roku do dziś” Howarda Zinna. Szeroką perspektywę proponuje także znany brytyjski historyk Eric Hobsbawm w książce “Wiek skrajności. Spojrzenie na krótkie XX stulecie”. Wiele dzieł literatury historycznej skupia się historii nowożytnej, zwłaszcza na okresie II wojny światowej, opowiadając o obozach zagłady - są to na chociażby “Płakaliśmy bez łez. Relacje byłych więźniów z żydowskiego Sonderkommando w Auschwitz” Gideona Griefa, “Noc” Eliego Wiesela czy “Leningrad. Tragedia oblężonego miasta 1941-1944” Anny Reid. Niejedno wydarzenie, osoba lub perspektywa do dziś pozostawałyby w ukryciu gdyby nie dociekliwość licznych autorów i autorek pozycji historycznych - zapoznajcie się z ich dziełami z pomocą Woblinka!
Literatura historyczna pełna jest pozycji, które zajmują się różnymi epokami - od starożytności po współczesność. Jeśli interesują Was najdawniejsze czasy, a przy tym chcecie dowiadywać się o nich jak najwięcej w lekkiej formie, sięgnijcie po “Jak przeżyć w starożytnym Rzymie” L. J. Trafford, “Jak przeżyć w starożytnej Grecji” Roberta Garlanda czy “Jak zmieścić całą starożytność w jednej windzie” Theodore’a Papakostasa. A może wolicie nieco bardziej naukowe opracowania? “Mity, rytuały i polityka Inków” Jana Szemińskiego i Mariusza Ziółkowskiego lub “Historia Korei” Joanny Rurarz są właśnie dla Was! Wiele z tych pozycji opiera się na wiedzy zdobytej dzięki archeologii i jej odkryciom. Taka sytuacja ma miejsce na przykład w książce “Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma” Martina Kuckenburga z serii “ Rodowody cywilizacji”. Bardziej interesuje Was średniowiecze? “Przeżyj rok w średniowieczu” Tillmanna Bendikowskiego, “Długie średniowiecze” Jacquesa Le Goffa, “Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980-1420” George’a Duby bądź “Jesień średniowiecza” Johana Huizingi czekają na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki i ebooki (epub, mobi, pdf)!
Najsłynniejsi i zupełnie nieznani bohaterowie, największe i nigdy dotąd nie opowiedziane bitwy, szalone rewolucje i ciche, codzienne życie - to wszystko znajdziecie na kartach książek historycznych. Starożytność, średniowiecze, nowożytność - bez względu na to, która epoka interesuje Was bardziej, czeka na Was mnóstwo tytułów! Dzięki nim nie tylko lepiej poznacie przeszłość, ale także łatwiej będzie Wam zrozumieć teraźniejszość. Zarówno naukowe opracowania, jak i reportaże, biografie czy powieści historyczne - to wszystko czeka na Was na Woblink w postaci książek papierowych, audiobooków oraz ebooków (epub, mobi, pdf).
