Zdarzenia, w tej książce opisane, zaszły w czasach, gdy wschodnie granice Rzeczypospolitej krwawiły jeszcze, mimo zawartego z Rosją pokoju. Prawie codziennie przez rzadki kordon pogranicznej straży przedzierały się watahy uzbrojonych zbójów, wyszkolonych zagranicą w specjalnych „szkołach dywersyjnych“ dla wysadzania mostów, palenia dworów, zabijania żołnierzy. Nierzadko też widziano po nocach łuny płonących wsi; strwożona ludność słyszała trzask wystrzałów, a niejeden dwór ...
W Anglji powstał niedawno nowy typ wychowania fizy- cznego, który, przyłączony do systematycznej gimnastyki, uzupełnić ją może znakomicie. Daje bowiem nietylko wszechstronne wyćwiczenie cielesne, tem skuteczniejsze, że prowadzone na wolnym powietrzu, wśród przyrody, zdala od zgiełku miejskiego, ale także wielki zasób podniet umysłowych i moralnych, które, nie wyczerpując tych władz wewnętrznych człowieka, krzepią je i potęgują. Typ ten zabawy jest równocześnie dla młodych tak...
Publikacja przedstawia wyniki badań przeprowadzonych w latach 2002-2011 w Archiwum Parlamentu w Wiedniu. Liczne przechowywane tam polonika dokumentują działalność Izby Posłów Rady Państwa (1861-1918) w sprawach dotyczących Galicji i Śląska Cieszyńskiego. Szczególną rolę odegrali posłowie polscy z Galicji, którzy wnieśli niemały wkład w rozwój austriackiego parlamentaryzmu, pełnili rolę konstruktywnej opozycji lub wspierali rząd, często na eksponowanych stanowiskach ministeria...
Książka dotyczy kontaktów kulturowych pomiędzy społecznościami Europy Środkowej i Grecji mykeńskiej na tle dalekosiężnych powiązań ludności mykeńskiej. Analizy źródeł archeologicznych, a w przypadku basenu Morza Śródziemnego również pisanych, wyraźnie wskazują, iż w drugim tysiącleciu p.n.e. ludność zamieszkującą obszary Europy kontynentalnej, Egei oraz Wschodniego Śródziemnomorza charakteryzowały intensywne kontakty międzykulturowe oraz mobilność na dużą skalę. Egea była wów...
Przeszłość praktyczna to kolejny tom antologii tekstów uznanego za najwybitniejszego teoretyka historii w świecie anglojęzycznym, amerykańskiego badacza teorii i historii historiografii - Haydena White’a. Po wydanej przez Universitas w 2000 roku Poetyce pisarstwa historycznego (red. Ewa Domańska i Marek Wilczyński; wydanie II poprawione i uzupełnione 2010) oraz tomie Proza historyczna (red. Ewa Domańska, 2009), proponowany zbiór będzie zawierać zarówno nowe teksty White’a opu...
Fragment książki: "To nie jest koniec. To nie jest nawet początek końca. Ale jest to może koniec początku." - tak mówił Winston Churchill 11 listopada 1942 roku, w orędziu adresowanym do Brytyjczyków. Jednak był to początek końca. Oddziały Wspólnoty Brytyjskiej przebijały się przez linie obronne Niemców pod El Alamein, a miesiąc później Armia Czerwona przeprowadziła swoją pierwszą wielką kontrofensywę na froncie wschodnim. Po raz pierwszy od początku wojny nazistowskie Niem...
Roztocze było od zarania dziejów krainą zamieszkałą przez ludność różniącą się pochodzeniem plemiennym i narodowościowym, językiem, religią, kulturą i obyczajami. Była poddawana procesom wzajemnego przenikania się rozlicznych elementów, głównie o charakterze kulturowym. Ale też często społeczności te, zwłaszcza w okresie zbrojnych konfliktów, rozpalały antagonizmy narodowościowe. Autor te gorące wciąż kwestie z niedawnej zwłaszcza przeszłości przedstawia, z dążeniem do zachow...
Życie i działalność Konstantego Regameya nie doczekały się do tej pory odrębnego opracowania w języku polskim. W języku francuskim ukazała się – w 1978 r., a więc jeszcze za życia kompozytora – biografia, w której główny nacisk położono na jego dokonania artystyczne. Nie ma ona poza tym charakteru pracy stricte naukowej. Autor książki, Nicole Loutan-Charbon, zbyt pobieżnie, w moim odczuciu, przedstawił lata spędzone przez Regameya w Polsce, a przecież ćwierćwiecze to było w ż...
Książka Katarzyny Rozmarynowskiej to monografia poświęcona gdańskim ogrodom publicznym: promenadom spacerowym, parkom i zieleńcom, niegdyś tętniącym życiem, dziś często zapomnianym i powoli znikającym z krajobrazu miasta. Autorka przedstawia historię prawie czterdziestu miejskich ogrodów – od Błędnika (1708) po modernistyczne zieleńce z lat trzydziestych XX wieku. Czytelnik znajdzie tu również informacje o sposobie zarządzania zielenią miejską i postaciach związanych z miejsc...
Pierwsza monografia poświęcona historii garnizonu poznańskiego w II Rzeczypospolitej. Wojsko w międzywojennym Poznaniu odgrywało ważną rolę w wielu dziedzinach życia. Mundur żołnierza Wojska Polskiego był na ulicach miasta symbolem odzyskanej z wielkim poświęceniem niepodległości i pięknych kart bojowych jednostek poznańskich w wojnie polsko-bolszewickiej. Defilady z okazji świąt pułkowych i oddziałowych, Święta Żołnierza czy wielkich rocznic przyciągały zawsze tłumy mieszkań...
Inca Garcilasso de la Vega, pisarz i uczony, podjął się trudu wytłumaczenia, czym była cywilizacja środkowoandyjska przed Hiszpanami. Autor był potomkiem hiszpańskiego konkwistadora i inkaskiej księżniczki, znał więc inkaską tradycję ustną. Oficjalna historiografia hiszpańska przedstawiała władców Inków jako bezwzględnych tyranów, co miało uzasadnić hiszpańskie panowanie w Andach. Autor twierdzi, że panowanie Inków wprowadzało porządek, zwiększało produkcję żywności, likwidow...
Książka ta stanowi efekt dziesięcioletnich badań autora i bazuje na ogromnej liczbie dokumentów oraz wspomnień dostępnych wyłącznie po rosyjsku. Chociaż Smiersz formalnie istniał od wiosny 1943 roku do wiosny 1946 roku, autor nie ogranicza się wyłącznie do tego okresu, lecz przedstawia dziej sowieckiego kontrwywiadu wojskowego od jego początków w roku 1917, ze szczególnym uwzględnieniem lat 1939-1941 oraz pierwszego okresu zmagań niemiecko-sowieckich na froncie wschodnim (194...
Mieli być wyklęci – Okazali się zwycięscy „Cherezińska pokazuje trudne ludzkie wybory, nie zawsze dobrowolne, i głębokie dylematy. Jedną z takich postaw prezentuje Jakub, PPS-owiec, żołnierz AL, który widzi, że Polska, która przychodzi wraz z Armią Czerwoną, nie jest tą, o którą walczył i o której marzył. Współpracuje nieraz z »ideologicznym wrogiem«, a prywatnie dobrym znajomym, dowódcą oddziału NSZ, Żbikiem. Innym przykładem jest epizod z berlingowskimi skoczkami przeszkolo...
Praca stanowi pierwszy przekład zachowanych fragmentów z dzieł Manethona z Sebennytos, egipskiego kapłana żyjącego na przełomie IV i III wieku p.n.e., który na polecenie jednego z pierwszych władców z dynastii Ptolemeuszy spisał po grecku historię swego kraju. Zastosowany przez Manethona podział władców egipskich na dynastie, mimo licznych niedoskonałości, stosowany jest w egiptologii do dnia dzisiejszego. Co więcej, niektóre z informacji przekazanych przez kapłana z Sebennyt...
Publikacja dotyczy wzajemnych relacji architektów i polityki w latach 1944-1989. Autor przybliża losy wybranych jednostek, które uznać można za reprezentatywne dla całego środowiska. Projekty i realizacje, jakkolwiek niezwykle ważne, stanowią tło dla opisanych historii. Narrację budują osobiste wspomnienia architektów zawarte w pamiętnikach lub przekazane osobiście autorowi podczas kilkudziesięciu przeprowadzonych wywiadów. Książka jest kierowana nie tylko do historyków rodzi...
Książka omawia wszystkie ważniejsze wątki związane z panowaniem i osobą księcia czeskiego Bolesława II, któremu kronikarz Kosmas nadał przydomek Pobożny. Rządy tego władcy przypadły na burzliwy okres w dziejach regionu. Bolesław II czynnie angażował się w bunty cesarskiego krewniaka Henryka Kłótnika. Za jego panowania rozpoczęło swoją działalność biskupstwo praskie. Fascynuje też osoba i pochodzenie małżonki księcia, Emmy, która tytułowała się na monecie bitej w książęcych Cz...
Otrzymaliśmy pierwszą pracę, w której dokonano na tak szeroką skalę analizy fascynującego socjologicznie zjawiska, jakim był żydowski ruch młodzieżowy w PRL, i to w oparciu o inne źródła niż tylko przefiltrowane przez upływ czasu wspomnienia emigrantów marcowych. Na podkreślenie zasługuje także wyważone podejście Autora, który nie uległ fascynacji ani >>mroczną stroną ludzkości...
Kwestia bałtycka, wydana po raz pierwszy w 1947 r. praca prof. Władysława Konopczyńskiego (1880-1952), należy do klasycznych dzieł historiografii polskiej. Jest przekrojowym studium dziejów zmagań o dominację lub choćby obecność nad Bałtykiem, toczonych przez zmieniające się organizmy polityczne, powstające i upadające w tym regionie na przestrzeni jego historii pisanej aż do II wojny światowej. Autor analizuje politykę najważniejszych aktorów nadbałtyckiej rozgrywki - Duńczy...
Książka ta jest próbą przedstawienia głównych przyczyn przemian politycznych, jakie nastąpiły między rokiem 1814 i 1914. Wydaje mi się, że przyczyn tych doszukiwać się należy w zmianach techniczno-gospodarczych, w teoriach politycznych oraz w działalności wybitnych jednostek. Nie sądzę, aby którykolwiek z tych typów przy-czyn można było pominąć lub sprowadzić całkowicie do typów pozostałych. Technika nie uległaby takim zmia-nom, jakie w rzeczywistości nastąpiły, bez pomocy sz...
Trzeci tom miniserii prezentującej wojska niemieckie w I wojnie światowej omawia oddziały, które w kulminacyjnym okresie wojny walczyły na wszystkich frontach: uczestniczyły w ostatnich wielkich bitwach na wyniszczenie na froncie zachodnim (Arras, Messines, trzecia bitwa pod Ypres oraz Cambrai w 1917 r.) i przyczyniły się do upadku Rosji na Wschodzie. Omówiona została „Kaiserschlacht” – ofensywa marcowa 1918 roku, a także działania Niemców na froncie włoskim, na Bałkanach ora...
Theodor Mommsen w 1848 r. opublikował słynny traktat De collegiis et sodaliciis Romanorum. Naszkicowana przez niego sugestywna wizja rzymskich kolegiów, które – tak jak to miały czynić ich średniowieczne odpowiedniki – używały kultu jako parawanu pozwalającego im istnieć i realizować rzeczywiste cele ich członków, bardzo mocno przemawiała nie tylko do dziewiętnastowiecznych humanistów szukających w świecie antycznym odpowiedzi na pytania pojawiające się w związku z przemianam...
Adam Smith wykazał, że system gospodarczy z wolną konkurencją zapewnia najwyższą efektywność i bogactwo wszystkim członkom społeczeństwa. Jednakże nie wszyscy skorzystali z dobrodziejstw systemu kapitalistycznego. Postulaty naprawy kapitalizmu przedstawili – zaprezentowani w tym tomie – reprezentanci nurtu socjalistycznego, natomiast marksiści nawoływali do przemocy i rewolucji. Z kolei reprezentanci historyzmu wskazywali na potrzebę zwiększenia roli państwa w gospodarce, a t...
(...) nic nie jest w stanie zastąpić tej porcji wiedzy o polskim średniowieczu, jakiej dostarczył kronikarz wielkopolski jako świadek opisanych faktów oraz dziejopis skrzętnie zestawiający w swoim dziele nie najmniejszą biblioteczkę źródeł historycznych, z których wiele nie dochowało się do naszych czasów. Kronika obejmuje okres dziejów Polski od czasów bajecznych aż po 1271 (a może nawet 1273) rok. Rozpoczyna się prologiem, w którym autor zapowiada przedstawienie dziejów Pol...
„Jedną z najbardziej zagadkowych postaci w dziejach powszechnych, był niewątpliwie pierwszy Dymitr Samozwaniec. Jeżeli już sama tajemniczość jego pochodzenia zwracała nań uwagę historyków i poetów, jeszcze więcej pociągały ich jego niepospolite zdolności, śmiałe i daleko sięgające plany, zrazu powodzenie zdumiewające, a w końcu śmierć tragiczna. To też nie masz prawie literatury europejskiej, w której nie byłoby większej, lub mniejszej ilości dzieł mu poświęconych, w której w...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
