Choć nie ma obiektywnej miary dla moralnego postępu ludzkości, wielkie religijne i świeckie utopie niosą nadzieję na wyeliminowanie z ludzkiego życia chciwości, nienawiści i przemocy. Czy skala przemocy się zmniejsza w historii? Jakie są kryteria postępu i kto je ustanawia? Co czyni nas lepszymi ludźmi? Co wiemy o ewolucji i moralności mózgu? Dlaczego moralność potrzebuje duchowości? W Temacie Miesiąca: Czy nadejście idei postępu było przejawem postępu? Jacek Dukaj Coraz w...

„Nigdy nie przeceniałem znaczenia faktu, że urodziłem się w niedzielę i pod znakiem zodiaku Skorpiona, co niektóre osoby mogłyby uważać za okoliczności wpływające mistycznie na wydarzenia w przebiegu dalszego życia. Samokrytyczne spojrzenie wstecz, jakie znalazło wyraz w oddanym do rąk Czytelników tekście, mogłoby co najwyżej wskazać na pewną skłonność do ryzyka, dociekliwość oraz chęć stawiania sobie i innym niewygodnych pytań. Notatki i rozważania zebrane w tych rozdziałach...

Pokazując ten obraz, ponury obraz Gdańska widziany oczyma fotografa partyjnego [NSDAP], pragniemy udostępnić czytelnikom mało znane, lub zupełnie nieznane zdjęcia dotyczące jakby nie było historii miasta, bo przecież taki też “był sobie Gdańsk”. I trzeba o tym pamiętać... (Andrzej Ryba)

Mikołaj z Kuzy (1401-1464) jest uważany za jednego z najciekawszych filozofów piętnastego wieku. Jest on także autorem kilkuset kazań, które w dydaktycznej i egzegetycznej formie kryją ambitną problematykę filozoficzną. Książka Znaki i symbole została oparta na analizie właśnie tego obszernego, wielowątkowego i trochę niedocenianego dzieła, które pozwoliło pokazać filozofię Mikołaja z Kuzy w nowej perspektywie. Z jednej strony, autorka odnalazła w Sermones wszystkie znaczące ...

Jedzenie przyszłości W obliczu postępującej katastrofy klimatycznej oraz rosnącej liczby ludności temat jedzenia wydaje się jednym z najważniejszych wyzwań współczesności. Z jednej strony marnujemy 1/3 światowej produkcji żywności, a z drugiej – co trzeci człowiek na Ziemi cierpi z powodu głodu bądź niedożywienia. W związku z tym kwestia tego, co pojawia się na naszych talerzach, nie może pozostawać sprawą indywidualnego wyboru, lecz, siłą rzeczy, stanowi część ogromnej siec...

Ty też otrzymujesz znaki z drugiej strony – dowiedz się, jak je rozpoznawać i odczytywać ich znaczenie! Mogą być subtelne: motyl lądujący na naszym ramieniu, tablica rejestracyjna z numerami układającymi się w datę urodzin bliskiej nam zmarłej osoby, pusty SMS… Znaki są wokół nas. To proste i zwyczajne przedmioty, które towarzyszą nam na co dzień i na które często możemy nie zwrócić uwagi. W tej książce medium Laura Lynne Jackson uczy nas, jak zwracać uwagę na te z pozoru n...

Ostatni tacy papieże Franciszek modlący się przed pustym placem św. Piotra to jedna z symbolicznych scen z okresu epidemii. Można było poczuć wzruszenie, widząc samotnego papieża, bez towarzyszących mu zwykle tłumów. Wrażenie, jakie wywołała ta scena, pokazuje, że postać biskupa Rzymu wciąż jest ważna zarówno dla wierzących, jak i niewierzących. Jednocześnie wielu z nas coraz bardziej nie może pogodzić się z tym, że Kościół hierarchiczny jest instytucją władzy absolutnej...

Przestrzeń Przyjaźni Raport CBOS-u z 2017 r. Sens życia wczoraj i dziś pokazuje, że w ciągu ostatnich 10 lat znacznie wzrosła liczba Polaków, którzy zwracają uwagę na znaczenie przyjaźni w ich życiu. Przyjaźń pozwala nam osiągnąć szczęście: stanowi przestrzeń wolności, nie wiąże się z presją spełniania czyichś oczekiwań, daje szansę na odpoczynek. W kontekście takich zjawisk jak kryzys tradycyjnej rodziny, a co za tym idzie: rosnąca liczba rozwodów, powstawanie związków pat...

Duchowość 2.0 W czasie pandemii koronawirusa skokowo wzrosło globalne zainteresowanie aplikacjami do medytacji. W kwietniu 2020 r. ściągnięto je ponad 10 mln razy. Calm, Headspace czy Meditopia poprzez ćwiczenia medytacyjne pomagają radzić sobie z lękiem i problemami ze snem. Nie mogąc wychodzić na zewnątrz, wielu z nas próbowało znaleźć ukojenie w głębi naszego duchowego „ja”. Duchowość to obszar, który może łączyć ludzi różnych religii, wierzących i niewierzących. Propon...

Moje duchowe miejsce Krajobraz religijny Polski zmienia się szybko, zwłaszcza w najmłodszym pokoleniu. Według badań CBOS-u 30 lat temu jako wierzący deklarowało się 93% osób między 18. a 24. rokiem życia. W zeszłym roku było to już tylko 71%. Jeszcze szybciej postępuje zanik praktyk religijnych. Odsetek regularnie chodzących do kościoła spadł w tej grupie aż trzykrotnie: z 69% w 1992 r. do 23% w 2021 r. Jednocześnie pozostają w nas pewne duchowe potrzeby: wspólnoty, autotr...

Książka omawia prawo drogie zarówno w przypadku jachtów żaglowych, jak i mechanicznych, sygnały manewrowe i ostrzegawcze, sygnały dźwiękowe podczas ograniczonej widzialności, światła i znaki statków, w oparciu o Międzynarodowe Przepisy o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu. Klucz do rozpoznawania świateł statków na morzu jest bardzo czytelny i prosty i umożliwia, w razie wątpliwości, natychmiastową identyfikację statku. Ze względu na zastosowaną technologię druku, książka ni...

Książka ta dotyczy kwestii politycznych, rozpatrywanych z punktu widzenia rytualności; koncentruje się na semiotycznych i społecznych komponentach rytualnego zachowania i procesach powstawania rytuału. Jej celem nie jest przedstawienie... ... zbioru wszystkich rzymskich rytuałów. Książce tej przyświeca inny cel. Jest ona w dużo większym stopniu poświęcona rozważaniom teoretycznym niż inne opracowania z tej dziedziny nauki. Zaproponowany tutaj praktyczno-badawczy sposób postę...

Wspomnienia redaktora naczelnego Wydawnictwa Znak ujawniają kulisy wielu wydarzeń literackich i artystycznych ostatniego ćwierćwiecza, w których uczestniczył, bądź je organizował. Jego zainteresowanie literaturą to pasja, dzięki której ma życie barwne, ciekawe i pełne zgoła nie papierowych przygód. Zasadniczym tematem tej opowieści są przyjaźnie z pisarzami. Jerzy Illg dowcipnie i ze swadą kreśli prywatne, serdeczne portrety Kołakowskiego, Kapuścińskiego, Brodskiego, Heaneya,...

W nowym numerze „Znaku” pytamy o feminizm. Marzena Zdanowska wyjaśnia w swoim tekście, dlaczego wiele kobiet unika tej etykiety, a w wywiadzie z s. Elizabeth A. Johnson pyta o teologię feministyczną. Marta Duch porusza problem relacji feminizmu i tradycji, zaś Małgorzata Fuszara pisze o kobietach w polityce. O feminizmie piszą także: Marta Warat, Lena Kolarska-Bobińska, Kamila Baranowska, Andrzej Leder, Ewa Furgał i Aleksander Gomola.W Debatach publikujemy obszerną ankietę ...

Kto będzie rządził Polską za kilkanaście lat? Jak zmienią się elity władzy? Aby odpowiedzieć na te pytania otworzyliśmy łamy miesięcznika „Znak” na głos liderów młodych środowisk opiniotwórczych i politycznych. Ich poglądy i wizje przyszłości to zapowiedź przyszłej Polski. W Temacie Miesiąca publikujemy także reportaż o młodzieżówkach partyjnych oraz wywiad z prof. Jackiem Wasilewskim.W dalszej części numeru zajmujemy się teologią queer. Pokazujemy, że jest czymś więcej, n...

Nie ma sensu zastanawiać się, czy emocje w polityce są obecne - mówi Marcin Król. Jak ważną pełnią rolę? Które z nich mają na nas największy wpływ? Frank Furedi i Łukasz Paw zgodnie wskazują na lęk jako na emocję, która najsilniej kształtuje postawę obywateli w XXI wieku. Z kolei Franciszek Czech udowadnia, że teorie spiskowe są nie tylko objawem paranoi, ale często stanowią także wygodne narzędzie do opisania skomplikowanego świata, a w polityce stają się skuteczną, choć nie...

Temat miesiąca: Wszyscy jesteśmy chłopami Rodowód większości Polaków jest chłopski, a nie szlachecki. A jednak pamięć o tych korzeniach uporczywie wypieramy. W majowym numerze miesięcznika „Znak” stawiamy pytania: czy nowoczesne społeczeństwo trawi chłopofobia? W jaki sposób skrywana chłopska genealogia wpływa na współczesną wspólnotę obywatelską? Czy jesteśmy gotowi na otwartą rozmowę dotyczącą naszych korzeni? Odpowiadają m. in. prof. Andrzej Mencwel oraz prof. Jacek Wasil...

Temat Miesiąca: Człowiek – jaki to rodzaj? Dziś wiemy już nie tylko, że na naszą kobiecość i męskość wpływa kultura, ale także że sama biologia kształtuje płeć na kilku różnych poziomach. Czy istnieje wyraźna linia odgraniczająca kobiety i mężczyzn? Co współczesne spojrzenie na płeć mówi o relacji kultura – natura? Czy nasze mózgi mają płeć? Rozmowa: Pamięć o Katyniu Śmierć polskich oficerów nie pasuje do polskiej martyrologii - ponieśli ją bez broni w ręku Debaty: Mitologi...

Bracia i wrogowie. Antysemityzm katolików Co szósty Polak uważa, że „Żydzi mają tyle kłopotów, ponieważ Bóg ukarał ich za ukrzyżowanie Chrystusa”. Czy poczucie bezkarności tych, którzy jawnie głoszą wrogie wobec Żydów treści, łączy się z milczeniem polskiego Kościoła na temat własnej antyjudaistycznej przeszłości? Jak tłumaczyć żywotność legendy rzekomego mordu rytualnego? W temacie: Rekolekcje narodowe, Marta Duch-Dyngosz Co mnie uwiera, Stanisław Krajewski Czy ...

Temat Miesiąca: Co mówi o czasie współczesna nauka? Czy możemy o nim po prostu zapomnieć? Dlaczego rewolucje były wymierzone w zegary? Jakie pułapki kryje w sobie slow life? Uwikłani po uszy w czas Ks. Michał Heller w rozmowie z Łukaszem Lamżą Średniowieczne klasztory, rozstrzelane zegary i poszlaki innych historii Michał Pospiszyl Więcej, szybciej, lepiej Olga Drenda Ponadto w numerze m.in.: Piąty odcinek Mitologii wielkiej płyty Wita Szostaka pt. Codzienność Navid K...

Tu mówi Ukraina Jakimi słowami opisuje się wojnę? Ukraińscy pisarze i pisarki, których poprosiliśmy o relacje z kraju, sięgają po różne pojęcia. Piszą o strachu, cierpieniu, nienawiści, śmierci. Ale także o odwadze, wdzięczności, miłości. I co może zaskakujące: o poczuciu winy i wstydzie – towarzyszącym uchodźcom opuszczającym swoje państwo, tym, którzy zostali, ale nie uczestniczą bezpośrednio w walkach, a wreszcie osobom, których jedyną „przewiną” jest fakt, że ich językie...

Mistyczka i wizjonerka, obdarzona stygmatami, beatyfikowana przez Jana Pawła II w 2004 r. Jej szczegółowe wizje, spisane przez Klemensa Brentano, obejmują kilkadziesiąt tomów. Dotyczą życia Jezusa, Maryi, Józefa i ich krewnych oraz Apostołów. Na podstawie jej widzeń odnaleziono m.in. domek Maryi w Efezie. Wizje zawarte w niniejszym tomie obejmują dalszy ciąg podróży misyjnych Pana Jezusa, w czasie których nauczał On o królestwie Bożym i objawiał swoją moc poprzez liczne cuda...

Książki, które stoją w mojej Sebaldowskiej biblioteczce bardzo często odwołują się do obrazów wędrówki, podróży, poszukiwania, tropienia, chodzenia po śladach. Jakby myślenie o Sebaldzie i Sebaldem nie mogło być statyczne, jakby wymagało ruchu, przemieszczenia. Zebrane przez Przemysława Czaplińskiego i Katarzynę Kończal szkice odpowiadają na ten impuls, odszukując nowe ścieżki przez nieoczywiste, ruchome terytorium dzieła Sebalda, podkreślając zarazem, że po Sebaldzie, po doś...

Którędy do snu? Choć z jednej strony często marzymy o tym, by wydłużyć dobę, a zamiast snem zająć się kolejnymi obowiązkami, to z drugiej – coraz bardziej niepokoimy się o jakość i ilość naszego snu. Naszymi lękami karmi się rynek, wypuszczając nowe gadżety mające zapewnić lepszy odpoczynek: są to już nie tylko poradniki dobrego snu, ale także suplementy diety, opaski na oczy, specjalne poduszki, kołdry obciążeniowe czy aplikacje na smartfony. Pandemiczna rzeczywistość oraz...