"Pięć lat z Franciszkiem Kierunki działań, które dla Kościoła i świata wytyczył papież „z dalekiego kraju”, zyskały wielu sympatyków – także wśród niechrześcijan lub niewierzących. To jednak, co u wielu budzi entuzjazm, u innych wywołuje opór, niepokój lub wątpliwości. Postrzegając Franciszka – podobnie jak ks. Tomáš Halík – jako kontynuatora II Soboru Watykańskiego, zapoznaliśmy się też z argumentami formułowanymi przez osoby i środowiska, które do obecnego pontyfikatu podc...

Szacuje się, że co 20 min z powierzchni Ziemi znika jeden gatunek roślin lub zwierząt, często zanim jeszcze zdążyliśmy go poznać. Wymierają geny, gatunki oraz ekosystemy, a tym samym zanika bioróżnorodność, która odgrywa tak istotną rolę w utrzymaniu równowagi życia na zamieszkiwanej przez nas wszystkich planecie. Czy da się pogodzić postęp technologiczny z ochroną środowiska? W jakim stopniu nasze decyzje żywieniowe wpływają na zróżnicowanie gatunków? Jak docenić bioróżnoro...

Sztuka zachwytuPo ponad rocznym życiu z ograniczeniami spowodowanymi kolejnymi falami epidemii COVID-19 możemy w końcu śmielej powrócić do rzeczywistości i odświeżyć codzienne kontakty z bliskimi. Być może towarzyszą nam zmęczenie i niepokój, a może wręcz przeciwnie – ekscytacja i radość. Niezależnie od tego to dobry moment, byśmy spróbowali spojrzeć na otaczający nas świat i ludzi z większą niż dotychczas uważnością. Nie chodzi tu wcale o banał, ale o wyczulone doświadc...

Zniszczyć patriarchat w sobie Mimo że ostatnie 200 lat to czas emancypacji kobiet, mężczyźni wciąż dominują w życiu społecznym.Wystarczy spojrzeć na listy najbardziej wpływowych oraz najbogatszych osób w Polsce i na świecie. Dyskryminujące kobiety prawo i język ewoluują, lecz najtrudniej zmienić utrwalone od pokoleń myślowe schematy, poprzez które często nieświadomie pogłębiamy, a przynajmniej utrwalamy, płciowe nierówności. Ich przezwyciężenie w sobie stanowi kluczowe w...

Świat prosi o ratunek Jak pokazał raport opublikowany w „Nature Climate Change”, po porozumieniach paryskich roczna emisja CO₂ do atmosfery zamiast spadać – wzrastała. Tymczasem na osiągnięcie neutralności klimatycznej mamy coraz mniej czasu. Naukowcy z McGill University przekonują, że wzrost średniej globalnej temperatury może przekroczyć punkt krytyczny (1,5ºC) nie – jak dotąd sądzono – w połowie wieku, ale już w latach 2027–2042.  Mimo destrukcyjnych skutków dzia...

Temat Miesiąca: Narodziny: scenariusz czy reżyseria - Rodzenie dzieci można dokładnie zaplanować: z banku spermy wybrać dawcę o określonych cechach, zarodek przebadać przed implantacją, umówić się z lekarzem na cesarskie cięcie w dowolnym dniu. Czy dziś narodziny to jeszcze cud, czy już tylko sprawnie odegrany scenariusz? | Idee: Dialog religii - niemożliwa konieczność?Czy grozi zdradą własnego wyznania? Co różni wiarę i wierzenie? | Debaty: Peter Beinart - o zaściankowości d...

Jak feminizm zmienił nasze postrzeganie rzeczywistości społecznej? Dlaczego bywa zawłaszczany przez popkulturę i politykę? Co naprawdę wzmacnia kobiety, a co nie pozwala im wyjść poza utarte schematy? 

Białoruś: możliwość Współczesna Białoruś to – jak napisał poeta Andrej Chadanowicz – „kraj w przeciągach Europy”. Wielu uważa ją za przyczółek Rosji, państwo reżimowe, którego twarzą jest Aleksander Łukaszenka. Tymczasem to kraj podwójnych symboli narodowych, niesymetrycznych podziałów społecznych, traumatycznej historii, a wreszcie niedocenionej, ponieważ nieznanej, kultury. Z jakimi problemami tożsamościowymi i traumami zmagają się Białorusini i Białorusinki? Czy możli...

Rzeczy, które zostały Zagłada odmieniła krajobraz Polski. Przestała istnieć różnorodna społeczność polskich Żydów, pozostały żydowskie domy, przedmioty codziennego użytku, elementy dziedzictwa materialnego. O Zagładzie przypominają zarówno byłe nazistowskie obozy, jak i tysiące masowych i pojedynczych grobów mordowanych Żydów. To, co materialne, okazuje się wyzwaniem dla pamięci – nie zawsze poddaje się jej selektywnej naturze i może prowadzić do bardziej refleksyjnej, kry...

Duchowość 2.0W czasie pandemii koronawirusa skokowo wzrosło globalne zainteresowanie aplikacjami do medytacji. W kwietniu 2020 r. ściągnięto je ponad 10 mln razy. Calm, Headspace czy Meditopia poprzez ćwiczenia medytacyjne pomagają radzić sobie z lękiem i problemami ze snem. Nie mogąc wychodzić na zewnątrz, wielu z nas próbowało znaleźć ukojenie w głębi naszego duchowego „ja”. Duchowość to obszar, który może łączyć ludzi różnych religii, wierzących i niewierzących. Proponujem...

Tegoroczna wiosna była wyjątkowa. Epidemia sprawiła, że stojący przed nami otworem wielki świat skurczył się, a luksusem okazał się spacer po zakupy. Ograniczenia te można jednak potraktować jako impuls do odkrycia bogactwa własnej okolicy. Miasta nie muszą być przecież wyłącznie miejscem pracy, z którego uciekamy przy każdej nadarzającej się okazji. Ich place, ulice i budynki kryją w sobie skarby przeszłości, naznaczonej wspólnym losem ludzi i zwierząt. Nauczmy się razem szt...

Gdy choruje nasza psychikaPandemia koronawirusa sprawiła, że temat zdrowia psychicznego przebił się do szerszej świadomości. Specjaliści podkreślali w mediach, że długotrwałe zamknięcie, brak kontaktu z bliskimi oraz chaos wprowadzony do rytmu codzienności spowodują, iż psychiczne konsekwencje tej sytuacji będziemy odczuwać jeszcze długo po jej zakończeniu. To niezwykle ważne, że próbujemy mówić i rozmawiać o zdrowiu psychicznym otwarcie, nie traktując tematu jako obcego...

Którędy do snu? Choć z jednej strony często marzymy o tym, by wydłużyć dobę, a zamiast snem zająć się kolejnymiobowiązkami, to z drugiej – coraz bardziej niepokoimy się o jakość i ilość naszego snu. Naszymi lękami karmi się rynek, wypuszczając nowe gadżety mające zapewnić lepszy odpoczynek: są to już nie tylko poradniki dobrego snu, ale także suplementy diety, opaski na oczy, specjalne poduszki, kołdry obciążeniowe czy aplikacje na smartfony. Pandemiczna rzeczywisto...

"Temat miesiąca: Spór o zło / Czy zagadka zła jest dla każdego czasu inna? Jeśli tak, jakie jest nasze zło współczesne – zło na miarę XXI w.? I jakie jest XXI-wieczne unde malum? (Bauman, Vetumani, Gadacz) / Debaty: Rynki żywności / Ekonomiści, organizacje chłopskie i aktywiści NGO poszukują wciąż sposobu na zwalczenie plagi głodu. Czy mówią jednym językiem? Czy żywność musi być towarem na rynku, czy może być też jednym z praw człowieka? / Idee: Demokracja i naród / Demokracj...

Kościół bez Jezusa? System kościelny jest niereformowalny. Niezmienna jest sakralna aura władzy, która sprawia, że dostojnicy kościelni czują się bezkarni. To teza nowej książki Tomasza Polaka, przez wiele lat jednego z najwybitniejszych polskich teologów, a dziś człowieka sceptycznego wobec Kościoła. Gdy polscy biskupi nie przestają lekceważyć doniesień o nadużyciach w swoim gronie, jakby przyznają Polakowi rację. Alternatywą wobec nich są zwykli chrześcijanie, którzy n...

„W Japonii, a gdzie?” – widzimy na rysunku Oli Szmidy, żartującej z sympatią z mody na wyjazdy do Japonii. Z jednej strony Kraj Kwitnącej Wiśni kusi nas majestatyczną przyrodą, urbanistyką przyszłości czy fascynującą kulturą: klasycznymi już mangami i anime, ale też odkrywaną dziś literaturą, serialami i j-popem. Z drugiej strony Japonia zmaga się z depopulacją, zastojem gospodarczym, nierównością płci, przepracowaniem… To tak...

Szczęście – to skomplikowane W filozoficznym bestsellerze czasów PRL-u (13 wydań do dziś), czyli książce O szczęściu, Władysław Tatarkiewicz wyróżnia cztery rozumienia szczęścia. Pierwsze, gdy mówimy o pomyślności, farcie, np. na loterii i w kartach. Drugie, gdy chodzi nam o szczególne przeżycie, euforię, stan intensywnej radości. Trzecie, gdy jak starożytnie pojmujemy je jako eudajmonię,posiadanie największej miary dóbr dostępnych człowiekowi. I czwarte wreszcie, które ...

Temat Miesiąca: Aubrey de Grey - Możemy zatrzymać śmierć. Narodziła się już osoba, kóra dożyje kilkuset lat. Czy teoria o żyicu bez starości naprawdę się sprawdzi? | Ryszard Horowitz: Nie umiem opowiadać o swoich doświadczeniach, ale cudze historie mnie fascynują. | Pedofilia w Kościele. Jakiej pomocy oczekują ofiary pedofilii od Kościoła? Czy znajdują ją w Kościele? | Zbigniew Herbert. Posyłam wieżę Eiffela. Niepublikowana korespondencja Herberta z Brzękowskim. | Fotoreporta...